یکی از بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین نگرانی‌ها در دنیای فناوری، به خصوص در میان کاربران گوشی‌های هوشمند، مسئله امواج و تشعشعات این دستگاه‌هاست. بسیاری از افراد این سوال را در ذهن دارند که آیا تشعشعات مضر آیفون و سایر گوشی‌ها می‌تواند به سلامتی آن‌ها آسیب بزند یا حتی منجر به بیماری‌های خطرناکی مانند سرطان شود؟ این نگرانی‌ها با وجود گسترش روزافزون استفاده از این دستگاه‌ها، همچنان پابرجاست. اما برای پاسخ به این سوال، باید به سراغ علم برویم و ببینیم داده‌های علمی و نظر نهادهای تخصصی در این باره چیست.
گوشی‌های آیفون، مانند تمام تلفن‌های همراه دیگر، برای عملکرد عادی خود از امواج فرکانس رادیویی (RF) استفاده می‌کنند. این امواج وظیفه ارسال و دریافت سیگنال از دکل‌های مخابراتی اطراف را بر عهده دارند تا شما بتوانید تماس بگیرید، پیامک ارسال کنید و به اینترنت متصل شوید. امواج RF، درست مانند امواج مایکروویو یا امواج رادیویی FM، نوعی از تشعشعات غیریونیزان هستند. نکته کلیدی در همین کلمه “غیریونیزان” نهفته است. تشعشعات به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: یونیزان (مانند اشعه ایکس و گاما) که انرژی کافی برای آسیب رساندن به DNA سلول‌ها و ایجاد سرطان را دارند، و غیریونیزان که انرژی بسیار کمتری دارند.
اگرچه تشعشعات غیریونیزان نیز در شدت‌های بسیار بالا می‌توانند برای انسان مضر باشند (مانند قرار گرفتن در معرض مستقیم یک فرستنده مایکروویو قدرتمند)، اما امواج RF ساطع شده از تلفن‌های همراه دارای شدت بسیار پایینی هستند. در نتیجه، تشعشعات مضر آیفون آنقدر انرژی ندارند که بتوانند به بافت‌های بدن انسان آسیب وارد کرده یا ساختار DNA سلول‌ها را تغییر دهند.
نظر نهادهای علمی و نظارتی معتبر چیست؟
چندین آژانس تخصصی و معتبر در سراسر جهان، از جمله کمیسیون فدرال ارتباطات ایالات متحده و سازمان غذا و داروی ایالات متحده، به صراحت اعلام کرده‌اند که در حال حاضر هیچ مدرک علمی معتبری برای اثبات این ادعا که استفاده از دستگاه‌های بی‌سیم مانند تلفن‌های همراه می‌تواند باعث سرطان یا سایر بیماری‌ها شود، وجود ندارد.
سازمان FDA در وب‌سایت رسمی خود می‌نویسد:
بر اساس ارزیابی اطلاعات موجود، FDA معتقد است که شواهد علمی، ارتباطی بین قرار گرفتن در معرض انرژی فرکانس رادیویی ناشی از استفاده از تلفن همراه با هیچ مشکل بهداشتی، در سطوح مجاز تعیین شده توسط FCC یا پایین‌تر از آن، پیدا نکرده است.
بنابراین، از دیدگاه این نهادهای نظارتی، شما نباید نگران استفاده از گوشی خود باشید و این دستگاه باعث ایجاد سرطان یا دیگر مشکلات سلامتی در بدن شما نخواهد شد.
گوشی‌های آیفون دقیقاً چقدر تشعشع ساطع می‌کنند؟
همانطور که اشاره شد، گوشی‌های تلفن همراه مقداری تشعشع از خود ساطع می‌کنند، اما این میزان بسیار ناچیز است. تمام تلفن‌های همراه برای عرضه در بازارهای جهانی باید از دستورالعمل‌های ایمنی سخت‌گیرانه ملی و بین‌المللی پیروی کنند. برای اندازه‌گیری میزان تشعشع، رگولاتورها از یک شاخص به نام “نرخ جذب ویژه” (SAR) استفاده می‌کنند. این مقدار، میزان تشعشع جذب شده توسط بدن انسان هنگام استفاده از یک دستگاه تلفن همراه خاص را اندازه‌گیری می‌کند و واحد آن وات بر کیلوگرم است.
مقدار SAR برای دو سناریوی اصلی اندازه‌گیری می‌شود: SAR سر و SAR بدن. همانطور که از نامشان پیداست، SAR سر مربوط به زمانی است که گوشی نزدیک به سر (مثلاً هنگام مکالمه) قرار می‌گیرد و SAR بدن زمانی است که گوشی نزدیک به نیم‌تنه (مثلاً در جیب) حمل می‌شود.
بر اساس داده‌های موجود در وب‌سایت رسمی اپل، هیچ یک از مدل‌های مدرن آیفون از مقدار 1.20 وات بر کیلوگرم برای سر یا بدن (در حالت میانگین‌گیری روی یک گرم از بافت) و یا 1.49 وات بر کیلوگرم (در حالت میانگین‌گیری روی 10 گرم از بافت) تجاوز نکرده‌اند. این مقادیر به طور قابل توجهی پایین‌تر از حدود مجاز تعیین شده توسط نهادهای نظارتی هستند. به عنوان مثال، حد مجاز FCC در آمریکا 1.6 وات بر کیلوگرم (روی 1 گرم) و حد مجاز در اتحادیه اروپا 2 وات بر کیلوگرم (روی 10 گرم) است. برای مثال، تمام مدل‌های سری آیفون 17 دارای SAR برابر با 1.19 وات بر کیلوگرم (روی 1 گرم) و 1.49 وات بر کیلوگرم (روی 10 گرم) هستند که کاملاً در محدوده ایمن قرار دارد.
چگونه می‌توانیم مواجهه با تشعشعات را کاهش دهیم؟
با وجود اینکه شواهد علمی نشان می‌دهند تشعشعات مضر آیفون در سطوح فعلی خطری ندارند، اگر همچنان نگران این موضوع هستید، FCC چند راهکار ساده را برای کاهش بیشتر مواجهه با امواج RF پیشنهاد می‌کند:
- کمتر از گوشی خود استفاده کنید: ساده‌ترین راه، کاهش زمان کلی استفاده از تلفن همراه است.
- از اسپیکر یا هدست استفاده کنید: هنگام مکالمه، استفاده از بلندگو یا یک هدست (سیمی یا بی‌سیم) باعث می‌شود گوشی از سر شما فاصله بگیرد و میزان جذب تشعشع به شدت کاهش یابد.
- بیشتر پیامک بزنید تا تماس بگیرید: ارسال پیام متنی نسبت به مکالمه صوتی، شما را در معرض تشعشعات کمتری قرار می‌دهد.
- گوشی را تا حد امکان از خود دور نگه دارید: زمانی که از گوشی استفاده نمی‌کنید، آن را روی میز بگذارید به جای اینکه در جیب خود حمل کنید. فاصله، یک عامل کلیدی در کاهش شدت امواج است.
در نهایت، با توجه به تمام شواهد علمی موجود، می‌توان با اطمینان گفت که استفاده عادی از آیفون، خطری برای سلامتی شما ایجاد نمی‌کند. نگرانی در مورد تشعشعات مضر آیفون با توجه به استانداردهای سخت‌گیرانه و ماهیت غیریونیزان این امواج، مبنای علمی محکمی ندارد.
