تعریف، علائم و درمان اضطراب

اضطراب شامل احساس نگرانی، دلهره یا وحشت است. اگرچه این وضعیت ناخوشایند است، تجربه­ی آن در بعضی از موارد طبیعی و حتی سودمند است: اضطراب با اشاره به این که مشکلی رخ داده است به افراد کمک می­کند از خطر بپرهیزند و تغییرات مهم و بامعنا ایجاد کنند.

اما اضطراب مزمن و فراگیر که زندگی روزمره­ی فرد را در مدرسه، محل کار یا در کنار دوستان مختل می­سازد می­تواند علامت اختلال اضطراب باشد. به­گفته­ی سازمان ملی بهداشت، حدود یک سوم از بزرگسالان ایالت متحده یک بار در زندگی با این اختلال گلاویز می­شوند و این وضعیت بیشتر در زنان رخ می­دهد.

اختلالات اضطراب در شکل­های مختلف ظاهر می­شوند و اغلب از نظر تشخیص متمایز هستند. به نگرانی و تنش شدید و مزمن که اغلب بدون عامل تحریک­آمیز ظاهر می­شود، اختلال اضطراب فراگیر می­گویند. به حملات عصبی ناگهانی و مکرر (تجربه­ی اپیزودهای ترس شدید که ظرف چند دقیقه اوج می­گیرد) اختلال هراس گفته می­شود. افکار آزاردهنده یا احساس اجبار برای انجام رفتارهای خاص مانند شستن دست­ها علامت اختلال وسواس فکری-عملی است. ممکن است فرد بعد از تجربه یا مشاهده­ی حادثه دچار اختلال اضطراب پس از سانحه شود.

اضطراب اغلب همراه با افسردگی است و ساختار ژنتیک این دو اختلال یکسان است.

علاوه بر ژنتیک، تجارب دوران کودکی مانند تروما یا بیش­حمایت­گری والدین در بروز اختلال اضطراب نقش دارد. به نظر می­رسد مدار مغز، که کار کنترل واکنش به ترس را برعهده دارد، در افراد دچار اختلال اضطراب دستخوش تغییر می­شود: آمیگدال، ساختاری که خطر را تشخیص می­دهد، بیش­فعال می­شود و نسبت به خطر یا تهدیدی که وجود خارجی ندارد واکنش نشان می­دهد.

در اغلب موارد، می­توان اختلال اضطراب را با استفاده از دارو، تراپی یا هردو درمان کرد. درمان شناختی رفتاری یکی از موثرترین روش­هاست که بیمار در آن یاد می­گیرد الگوهای فکری نادرست را تشخیص و نحوه­ی واکنش به آن را تغییر دهد. مراقبه روش موثر دیگری است که برای بعضی از افراد سودمند است.

چگونه علائم اضطراب را تشخیص دهیم؟

ممکن است افرادی که از اضطراب رنج می­برند دچار احساس پریشانی، بی­قراری یا کج­خلقی شوند و برای تمرکز یا کنترل عواطف خود به مشکل بربخورند. ازجمله علائم فیزیکی اضطراب می­توان به خستگی مفرط، لرزش، اختلال در خواب، دل­درد، سردرد و انقباض عضلات اشاره کرد.

اضطراب اغلب شامل نگرانی شدید و بیش از حد است. این نگرانی می­تواند نسبت به هرگونه جنبه از زندگی، از موقعیت اجتماعی و مشکلات خانوادگی گرفته تا سلامت جسمی و نگرانی­های شغلی، باشد.

ممکن است اضطراب یا وحشت فرد با چالش­هایی که واقعا با آن­ها روبه­روست تناسبی نداشته باشد. بعضی از افراد کاملا بی­دلیل باور دارند که حتما بدترین اتفاق ممکن رخ می­دهد.

چطور اضطراب را درمان کنیم؟

در اغلب موارد می­توان اختلالات اضطراب را به کمک روان­درمانی و یا مصرف دارو درمان کرد.

افراد می­توانند در نوعی گفتاردرمانی که مخصوص اضطراب آن­ها طراحی شده شرکت کنند. درمان شناختی رفتاری یکی از موثرترین روش­های درمان اختلال اضطراب است. در این روش بیمار یاد می­گیرد الگوهای فکری پریشان را به چالش بکشد و نحوه­ی واکنش به آن­ را تغییر دهد. می­توان اضطراب اجتماعی را به کمک درمان از طریق مواجهه تسکین داد. در این روش بیمار در شرایط امن و به تدریج با ترس­های خود روبه­رو می­شود تا دیگر از آن فرار نکند.

دارو به کنترل علائم کمک می­کند اما باعث درمان مشکل اصلی نمی­شود. ممکن است پزشک به­مدت کوتاه بنزودیازپین تجویز کند که سریع عمل می­کند. استفاده از داروهای مسدودکننده­ی بتا راه حل کوتاه­مدت دیگری است که به جلوگیری از بروز علائم آزاردهنده مانند تپش قلب یا لرزش دست در رویدادهای خاص کمک می­کند. از داروهای ضد افسردگی (مانند داروهای بازدارنده­ی بازجذب سروتونین یا تری سایکلیک که استفاده از آن کم­تر متداول است) به­عنوان درمان بلندمدت استفاده می­شود و معمولا چند هفته یا چند ماه طول می­کشد تا اثر کنند.

بیمار برای مصرف این داروها، درست مانند هر داروی دیگر، باید با پزشک مشورت کند تا از عوارض جانبی آن مطلع شود و مصرف مجدد یا قطع مصرف دارو خطری به همراه نداشته باشد.

روش­های ساده برای کنترل اضطراب

تغییر در سبک زندگی به افرادی که دچار احساس اضطراب می­شوند اما از نظر بالینی دچار اختلال نیستند کمک می­کند. عادت­هایی مثل ورزش، خواب کافی و محدود کردن مصرف کافئین و الکل همگی موثر هستند.

محققان می­گویند مراقبه نیز بسیار موثر واقع می­شود. نفس عمیق، توجه به افکار خود بدون قضاوت کردن آن و به رسمیت شناختن محدودیت­های خود برای تحت کنترل در آوردن امور می­تواند باعث کاهش احساس فشار و تنش شود.

اگر بدانیم چه موقعیت­هایی باعث بروز اضطراب در ما می­شود و بعد افکار اضطراب­آور یا غیر منطقی را به حاشیه برانیم، بیشتر برای آینده احساس آمادگی خواهیم داشت. برای درمان اضطراب، از طریق مشاوره آنلاین روانشناسی درمانکده اقدام کنید.