بسیاری ما در هنگام خرید لپ تاپ و سیستم شخصی بیشتر از هر چیز دیگری به مشخصات فنی و سخت‌افزار سیستم اهمیت می‌دهیم و بعضی ویژگی‌ها مثل کیفیت و مشخصات نمایشگر را در اولویت‌های بعدی خودمان قرار می‌دهیم. شاید برای کاربری معمولی نمایشگر تاثیر چندانی در عملکرد ما نداشته باشد اما وقتی به حوزه گیمینگ قدم می‌گذاریم، تک تک ویژگی‌های مانیتور آنقدر مهم می‌شوند که می‌توانند تفاوت میان برد و باخت در یک بازی حساس را رقم بزنند. در واقع اینجاست که، تفاوت مانیتور گیمینگ و مانیتور معمولی به وضوح نمایان می‌شود. اما آیا این تفاوت‌ها فقط به عملکرد در بازی محدود می‌شوند یا جنبه‌های دیگری مانند طراحی، کیفیت تصویر و قیمت نیز در این مقایسه نقش دارند؟ در ادامه به بررسی دقیق و جامع تفاوت‌های مانیتورهای گیمینگ و معمولی خواهیم پرداخت.
فرق مانیتور معمولی و گیمینگ
همانطور که هدف استفاده از مانیتور تفاوت دارد، ویژگی‌های آن نیز باید به تناسب تغییر کند. تفاوت میان مانیتور گیمینگ و مانیتور معمولی دقیقاً از همین اصل نشأت می‌گیرد؛ چرا که بازی‌های ویدیویی و کارهای روزمره، نیازهای کاملاً متفاوتی از یک نمایشگر می‌طلبند. در استفاده‌های روزمره مانند مرور وب، تماشای فیلم یا کارهای اداری، تمرکز اصلی بر ارائه تصویری پایدار و واضح است. این نوع کارها نیازی به سرعت بالا در نمایش تصاویر یا هماهنگی فوق‌العاده میان نرخ فریم و نرخ تازه‌سازی ندارند. از سوی دیگر، دنیای گیمینگ فضایی بسیار پویا و پرتنش است که هر لحظه و هر فریم اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل، مانیتور گیمینگ باید دارای ویژگی‌هایی باشد که این نیازهای خاص را برطرف کند. در ادامه به تفاوت‌های این مانیتور اشاره می‌کنیم.
رفرش ریت
نرخ تازه‌سازی یا همان رفرش ریت به تعداد دفعاتی که تصویر روی مانیتور در هر ثانیه به‌روزرسانی می‌شود، اشاره دارد و با واحد هرتز اندازه‌گیری می‌شود. هر چقدر رفرش ریت یک مانیتور بیشتر باشد، تعداد فریم‌هایی که در یک ثانیه نشان می‌دهد، بیشتر است. نرخ تازه‌سازی در مانیتورهای معمولی معمولا 60 هرتز است و این مقدار برای کاربردهای روزمره مانند وبگردی، تماشای ویدیو و کارهای اداری کاملاً کافی است. با این حال، در دنیای گیمینگ، نرخ تازه‌سازی بالا اهمیت بسیاری دارد و به همین دلیل مانیتورهای گیمینگ معمولاً با نرخ‌های تازه‌سازی 120 هرتز، 144 هرتز یا حتی 240 هرتز عرضه می‌شوند. اگر شما قصد خرید مانیتور msi برای انجام بازی‌های تیراندازی اول شخص را دارید، حتما مانیتوری را بخرید که نرخ تازه‌سازی بالاتری داشته باشد. نرخ تازه‌سازی بالا مانع از تاری حرکت یا همان Motion Blur می‌شود و حرکات روان‌تر و واضح‌تر خواهند بود.
زمان پاسخ‌دهی
زمان پاسخ‌دهی، به مدت زمانی گفته می‌شود که یک پیکسل از یک رنگ به رنگ دیگر تغییر می‌کند. این پارامتر با میلی‌ثانیه اندازه‌گیری می‌شود و در کیفیت تصویر و تجربه بازی تأثیر مستقیم دارد. زمان پاسخ‌دهی مانیتورهای معمولی بین 5 تا 10 میلی‌ثانیه است. اما در بازی‌های ویدیویی، این میزان می‌تواند باعث ایجاد پدیده شبح‌سازی شود، جایی که تصویر قبلی برای لحظه‌ای روی صفحه باقی می‌ماند و تصاویر متحرک را تار می‌کند. به این ترتیب دومین تفاوت مهم مانیتور معمولی و گیمینگ به زمان پاسخ‌دهی برمی‌گردد. در مانیتورهای گیمینگ زمان پاسخ‌دهی بسیار پایین‌تری (حتی کمتر از یک میلی ثانیه) دارند و به خاطر زمان پاسخ‌دهی سریع اثری از پدیده شبح‌سازی در آن‌ها نیست.
فناوری‌های همگام‌سازی تطبیقی
فناوری‌های همگام‌سازی تطبیقی مانند G-Sync و FreeSync، یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های میان مانیتورهای گیمینگ و معمولی هستند. یکی از مشکلاتی که در گذشته در مانیتورهای مورد استفاده برای بازی وجود داشت، پارگی تصویر بود. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که نرخ تازه‌سازی مانیتور و نرخ فریم خروجی کارت گرافیک هماهنگ نباشند. در چنین شرایطی، مانیتور فریم‌های جدیدی را از کارت گرافیک دریافت می‌کند قبل از آنکه فریم قبلی به‌طور کامل نمایش داده شود. این عدم هماهنگی منجر به ناپیوستگی و شکافتگی در تصویر می‌شود و در صحنه‌های سریع و پرتنش بازی‌ها مانند شوترهای اول‌شخص یا مسابقات رانندگی بسیار آزاردهنده است. از سوی دیگر، لکنت تصویر زمانی ایجاد می‌شود که نرخ فریم کارت گرافیک بسیار پایین‌تر از نرخ تازه‌سازی مانیتور باشد. این موضوع باعث ایجاد پرش‌های ناگهانی و وقفه در نمایش تصویر می‌شود.
برای حل این مشکلات، شرکت‌های NVIDIA و AMD به ترتیب فناوری‌های G-Sync و FreeSync را توسعه دادند تا با هماهنگ‌سازی نرخ تازه‌سازی مانیتور با نرخ فریم خروجی کارت گرافیک، مشکلات پارگی و لکنت تصویر را به‌طور کامل از بین ببرند. این فناوری‌ها نیازمند ویژگی‌های سخت‌افزار خاصی است که فقط در مانیتورهای گیمینگ پیدا می‌شوند. مانیتورهای معمولی چون این ماژول‌های سخت‌افزاری مورد نیاز را ندارند، نمی‌توانند با نرخ فریم متغیر بازی‌ها هماهنگ شوند.
کیفیت تصویر و رزولوشن
کیفیت تصویر و رزولوشن هم یکی از کلیدی‌ترین تفاوت‌های مانیتور گیمینگ و معمولی است. تعریف رزولوشن را که همه ما می‌دانیم. رزولوشن به تعداد پیکسل‌هایی اشاره دارد که روی صفحه نمایش مانیتور قرار گرفته‌اند. هرچه تعداد این پیکسل‌ها بیشتر باشد، تصویر واضح‌تر و جزئیات بیشتری خواهد داشت. مانیتورهای معمولی معمولا با رزولوشن‌های استاندارد Full HD (1920×1080) عرضه می‌شوند، اما در مانیتورهای گیمینگ، رزولوشن بالاتر مانند Quad HD (2560×1440) یا 2K و Ultra HD (3840×2160) یا 4K را نیز شاهد هستیم.
یکی دیگر از ویژگی‌های متمایز مانیتورهای گیمینگ، پشتیبانی از HDR است. مانیتورهای معمولی معمولاً از HDR پشتیبانی نمی‌کنند یا در بهترین حالت، قابلیت‌های محدودی در این زمینه دارند. اما در مانیتورهای گیمینگ، استانداردهای پیشرفته HDR مانند HDR10 یا حتی Dolby Vision به‌کار گرفته می‌شود. این فناوری‌ها باعث می‌شوند که تصاویر بازی نه‌تنها جذاب‌تر به نظر برسند، بلکه به گیمر کمک می‌کنند جزئیات بیشتری را در محیط بازی تشخیص دهد.
طراحی ارگونومیک و ظاهری
طراحی ارگونومیک و ظاهری مانیتورهای گیمینگ، به‌طور قابل‌توجهی با مانیتورهای معمولی متفاوت است. پایه‌های قابل تنظیم، نورپردازی RGB، حاشیه‌های باریک و ویژگی‌های کاهش خستگی، همگی نشان‌دهنده توجه ویژه‌ای است که در طراحی مانیتورهای گیمینگ به راحتی و نیازهای کاربران داده شده است. این در حالی است که مانیتورهای معمولی برای استفاده‌های ساده‌تر طراحی شده‌اند و فاقد بسیاری از این ویژگی‌های پیشرفته هستند.
گیمرها معمولاً ساعت‌های طولانی پشت سیستم می‌نشینند و درگیر بازی می‌شوند، بنابراین مانیتورهای گیمینگ معمولا دارای پایه‌های کاملاً قابل تنظیم هستند تا شخص بتواند زاویه دید، ارتفاع، و چرخش مانیتور را به‌دلخواه تغییر دهد. این قابلیت کمک می‌کند تا مانیتور در موقعیتی قرار گیرد که فشار کمتری به گردن، شانه‌ها و چشم‌ها وارد شود اما این سطح از تطبیق‌پذیری در مانیتورهای معمولی کمتر دیده می‌شود، چرا که طراحی آن‌ها بیشتر بر اساس استفاده کوتاه‌مدت و کاربری‌های ساده‌تر صورت گرفته است.
سخن پایانی
همانطور که دیدیم، نیازهای متفاوت در گیمینگ و استفاده روزمره ایجاب می‌کند که مانیتورهای گیمینگ و معمولی دارای ویژگی‌های متمایزی باشند. انتخاب بین این دو نوع مانیتور بستگی به نیازهای خاص شما و نوع استفاده‌ای که از مانیتور دارید، دارد. با بررسی دقیق ویژگی‌ها و نیازهای خود، می‌توانید بهترین انتخاب را داشته باشید.
