در حالی که عمر کنسولهای نسل نهم به نیمه رسیده و حتی نینتندو با عرضه کنسول جدید خود، نینتندو سوییچ 2 (Nintendo Switch 2)، هیجان تازهای به بازار تزریق کرده است، نگاهها به آرامی به سمت آینده و غولهای بعدی صنعت گیمینگ، یعنی ایکس باکس بعدی و پلی استیشن 6، معطوف میشود. جنگ کنسولی نسل دهم دیگر صرفاً بر سر ترافلاپس و قدرت پردازشی خام نخواهد بود؛ بلکه میدان نبرد جدیدی به نام هوش مصنوعی در حال شکلگیری است.
اخیراً، شرکت ایامدی (AMD)، که به عنوان تأمین کننده تراشههای هر دو کنسول بزرگ شناخته میشود، و همچنین خود سونی، اطلاعاتی کلیدی را منتشر کردهاند که نشان میدهد هوش مصنوعی پلی استیشن 6 قرار است سنگ بنای اصلی این کنسول باشد و تجربه بازیها را برای همیشه متحول کند. با ما در دیجی رو همراه باشید.
وقتی AMD از آینده پردهبرداری میکند؛ پروژه مشترک با سونی
اغلب، شرکتهای سازنده تراشه مانند ایامدی، پیش از معرفی رسمی کنسولها، سرنخهایی از فناوریهای در حال توسعه ارائه میدهند. جک هیون (Jack Huynh)، معاون ارشد بخش محاسبات و گرافیک در ایامدی، در یک اظهارنظر مهم، بدون اینکه مستقیماً نام پلی استیشن 6 را ببرد، به یک «تلاش مهندسی مشترک» با سونی تحت عنوان «پروژه آمیتیست» اشاره کرد. هدف این پروژه، تمرکز بر «نوآوریهای گرافیکی و گیمپلی مبتنی بر یادگیری ماشین» است.
این بیانیه به وضوح نشان میدهد که هوش مصنوعی پلی استیشن 6 یک ابزار جانبی نیست، بلکه هسته اصلی معماری آن خواهد بود. اما منظور از هوش مصنوعی در اینجا چیست؟ برخلاف تصورات علمی-تخیلی، ما با یک هوش خودآگاه به سبک اسکاینت طرف نیستیم. فناوریای که امروز از آن به عنوان هوش مصنوعی در گیمینگ یاد میشود، در واقع شکلی پیشرفته از یادگیری ماشین (Machine Learning) است؛ الگوریتمهایی که برای انجام وظایف تکراری و پیچیده با کارایی فوقالعاده آموزش دیدهاند. این فناوری میتواند بدون نیاز به قدرت سختافزاری بیشتر، وضوح تصویر و نرخ فریم را افزایش دهد و این دقیقاً همان چیزی است که ایامدی برای کنسول نسل بعد سونی در نظر دارد.
اهداف کلیدی هوش مصنوعی پلی استیشن 6 چه خواهد بود؟
بر اساس توضیحات هیون، پروژه مشترک سونی و ایامدی دو هدف اصلی را دنبال میکند که آینده گرافیک در بازیها را شکل خواهد داد:
- طراحی معماری سختافزاری بهینه برای یادگیری ماشین: این بدان معناست که پلی استیشن 6 دارای واحدهای پردازشی اختصاصی (مشابه هستههای تنسور در کارتهای گرافیک انویدیا) خواهد بود که وظیفه آنها فقط و فقط اجرای محاسبات مربوط به هوش مصنوعی است. این کار باعث میشود پردازنده اصلی (CPU) و پردازنده گرافیکی (GPU) آزاد شوند تا تمام توان خود را بر روی منطق بازی، فیزیک و رندرینگ پایه متمرکز کنند.
- توسعه شبکههای عصبی پیشرفته برای گرافیک بلادرنگ: این شبکهها الگوریتمهای نرمافزاری هستند که روی سختافزار بهینه شده اجرا میشوند تا کیفیت بصری را به سطح جدیدی برسانند. ایامدی به چند نمونه مشخص اشاره کرده است:
- افزایش وضوح با FSR 4: فناوری فیدلیتیافایکس سوپر رزولوشن (FidelityFX Super Resolution) که به اختصار FSR نامیده میشود، با استفاده از یادگیری ماشین، تصاویر با رزولوشن پایینتر را به کیفیتی نزدیک به رزولوشن اصلی تبدیل میکند. نسخه چهارم این فناوری، یعنی FSR 4، قرار است جهشی بزرگ در این زمینه باشد. این تکنیک به توسعهدهندگان اجازه میدهد بازی را در رزولوشن داخلی پایینتری (مثلاً 1080p) رندر کنند و سپس با کمک هوش مصنوعی، خروجی 4K باکیفیت و با نرخ فریم بالا تحویل دهند.
- تولید فریم مبتنی بر یادگیری ماشین: این فناوری که جنجالهایی را نیز به همراه داشته، بین فریمهای اصلی که توسط موتور بازی رندر شدهاند، فریمهای جدیدی را «تولید» میکند. این کار باعث میشود بازی بسیار روانتر به نظر برسد (مثلاً یک بازی 30 فریم بر ثانیه میتواند به صورت 60 فریم بر ثانیه نمایش داده شود). هر چند این تکنیک میتواند تأخیر ورودی را افزایش دهد، اما پیشرفتهای هوش مصنوعی پلی استیشن 6 احتمالاً بر روی کاهش این تأخیر متمرکز خواهد بود تا تجربهای بینقص ارائه شود.
- بازسازی پرتو (Ray Regeneration): رهگیری پرتو یا ری تریسینگ (Ray Tracing) یکی از سنگینترین تکنیکهای گرافیکی است که نور، سایهها و بازتابها را با دقتی شبیه به دنیای واقعی شبیهسازی میکند. «بازسازی پرتو» با استفاده از هوش مصنوعی، نویزهای ناشی از اجرای ری تریسینگ با تعداد پرتوهای کمتر را حذف کرده و تصویری تمیز و باکیفیت ارائه میدهد. این کار اجرای ری تریسینگ سنگین را با هزینه عملکردی بسیار کمتر ممکن میسازد.
فراتر از گرافیک: آیا ChatGPT به پلی استیشن میآید؟
در حالی که ایامدی بر روی کاربردهای گرافیکی هوش مصنوعی تمرکز کرده است، سونی نگاهی وسیعتر به این فناوری دارد. مارک سرنی (Mark Cerny)، معمار ارشد پلی استیشن، در مصاحبهای با IGN تأیید کرده است که کنسول آینده آنها «اگر توسعهدهندگان بخواهند، از ChatGPT پشتیبانی خواهد کرد».
این یک خبر بسیار مهم است. کاربرد هوش مصنوعی مولد (Generative AI) مانند ChatGPT میتواند بسیار فراتر از بهبود گرافیک باشد:
- دیالوگهای پویا و هوشمند: تصور کنید شخصیتهای غیرقابل بازی یا همان NPC ها دیگر دیالوگهای تکراری نداشته باشند و بتوانند بر اساس رفتار شما، پاسخهای منحصر به فرد و طبیعی تولید کنند.
- ساخت مراحل و محتوای رویهای: هوش مصنوعی میتواند به ساخت دنیاهای بازی، مأموریتها و آیتمها کمک کند و ارزش تکرار بازیها را به شدت افزایش دهد.
- کمک به توسعهدهندگان: این ابزارها میتوانند در نوشتن کدهای برنامهنویسی یا تولید طرحهای اولیه هنری به بازیسازان کمک کرده و فرآیند توسعه را سرعت ببخشند.
به نظر میرسد رویکرد سونی در این زمینه محتاطانه است و آنها این ابزارها را به عنوان یک گزینه در اختیار توسعهدهندگان قرار میدهند، نه یک الزام. این در تضاد با مایکروسافت است که با سرمایهگذاری عظیم در OpenAI، به وضوح اعلام کرده که قصد دارد از هوش مصنوعی در تمام جنبههای اکوسیستم ایکس باکس استفاده کند و وعده «بزرگترین جهش فنی» در تاریخ کنسولها را داده است که بدون شک بخش بزرگی از آن به هوش مصنوعی وابسته است.
جمعبندی: آینده روشن است و هوش مصنوعی فرمانروای آن
تمام شواهد نشان میدهد که هوش مصنوعی پلی استیشن 6 نقطه تمایز اصلی این کنسول با نسلهای قبلی خواهد بود. این فناوری دیگر یک مفهوم انتزاعی نیست، بلکه ابزاری قدرتمند است که به طور مستقیم بر روی کیفیت بصری، روان بودن اجرا و حتی هوشمندی دنیای بازیها تأثیر میگذارد. در حالی که سونی ممکن است در زمینه هوش مصنوعی مولد رویکردی آرامتر از رقیب خود داشته باشد، اما سرمایهگذاری جدی این شرکت به همراه ایامدی بر روی یادگیری ماشین برای بهبود عملکرد گرافیکی، تضمین میکند که نسل دهم بازیهای ویدیویی، تجربهای خیره کننده و به مراتب هوشمندتر از هر آنچه تا به امروز دیدهایم، خواهد بود. آینده گیمینگ روشن است و به نظر میرسد این تازه آغاز راه است.