در حالی که هدفون‌ها، خصوصاً نمونه‌های پشت بسته، ابزار اصلی اکثر خوانندگان برای شنیدن صدای خود در حین ضبط هستند، برخی از خوانندگان آزادی و تجربه نشستن در جلوی اسپیکر مانیتورینگ و ضبط صدای خود با استفاده از یک میکروفون دستی را با هیچ چیز عوض نمی‌کنند! این تکنیک که بیشتر برای ضبط اجراهای زنده یا دست‌یابی به یک ماهیت صوتی خاص به‌کار گرفته می‌شود، نیازمند توجه و مهارتی بسیار است؛ زیرا ممکن است که صدای اسپیکر مانیتورینگ به‌طور ناخواسته توسط میکروفون دریافت شود و بدین شکل، لاین ضبط‌شده غیرقابل استفاده گردد.
در این مطلب، قصد داریم به شکلی دقیق، تکنیک ضبط وکال با استفاده از میکروفون‌های دستی یا هندهلد (handheld) در مقابل اسپیکرهای مانیتورینگ را مورد بررسی قرار دهیم و راهکارهایی جالب را برای تجربه بالاترین کیفیت در این نوع از ضبط وکال به شما معرفی کنیم.
چرا اسپیکر مانیتورینگ به جای هدفون؟
با این که هدفون‌ها به لطف ایزولیشن بالا و ارائه تصویری دقیق از صدا در حین ضبط وکال، ابزاری ایده‌آل برای مانیتورینگ به شمار می‌روند، اما برخی از خوانندگان آنها را محدودکننده می‌دانند و ترجیح می‌دهند که در آزادی کامل و در روبروی اسپیکرهای مانیتورینگ در کنترل روم به ضبط وکال بپردازند. این روش در بسیاری از شرایط می‌تواند احساسات و انرژی خواننده را به‌شکلی بسیار کامل و همچون یک اجرای زنده به اثر نهایی انتقال دهد و همچنین برای خوانندگانی که به استفاده از هدفون عادت ندارند نیز کاربردی خواهد بود.
علاوه بر این، برخی از خوانندگان نیز با این امر که صدای حقیقی خود را در حین ضبط وکال با هدفون نمی‌شنوند و تنها آن را از طریق هدفون می‌شنوند، احساس راحتی نمی‌کنند و از این رو، ضبط وکال در مقابل اسپیکر مانیتورینگ را ترجیح می‌دهند.
چگونه مانع از ورود صدای اسپیکر به میکروفون شویم؟
همانطور که می‌دانید، چالش اصلی برای ضبط وکال در روبروی اسپیکر، جلوگیری از نشت صدای اسپیکرها به میکروفون است. دریافت ناخواسته صدای اسپیکر توسط میکروفون، می‌تواند کیفیت لاین ضبط‌شده را به‌شکلی مشهود کاهش دهد و میکس و استفاده از آن در موسیقی را به یک کابوس تبدیل کند. برای مواجهه با چنین مشکلی و جلوگیری از آن، باید از تکنیک معکوس‌سازی فاز (phase reversal) بهره گرفت که طبق مراحل زیر صورت می‌گیرد:
-
نحوه قرارگیری میکروفون
میکروفون را در فاصله‌ای کاملاً برابر از دو اسپیکر مانیتورینگ قرار دهید و از خواننده نیز بخواهید که درست در پشت میکروفون قرار بگیرد. به این نحو، باید یک مثلث متساوی‌الساقین میان دو اسپیکر و میکروفون شکل بگیرد. این کار باعث می‌شود که صدا از هر دو اسپیکر در زمانی کاملاً برابر به میکروفون برسد.
-
مانیتورینگ به‌صورت مونو
پس از این، حتماً اسپیکر مانیتورینگ و ترک در حال پخش را در حالت مونو (mono) قرار دهید. به این شکل، یک سیگنال کاملاً مشابه از هر دو اسپیکر پخش می‌شود.
-
وارونه‌سازی فاز
حال، وقت آن رسیده است که فاز یکی از اسپیکرها را معکوس کنید. این کار، شکل موج تولیدشده توسط اسپیکر را کاملاً معکوس می‌کند و در واقع، یک انعکاس آینه‌ای از سیگنال اصلی را حاصل می‌کند؛ در نتیجه، یک اسپیکر، موج اسپیکر دیگر را همچون سیستم نویز کنسلیشن دفع می‌کند و از رسیدن آن به میکروفون جلوگیری به عمل می‌آورد.
-
تجربه جادوی نهایی!
زمانی که سیگنال اصلی و سیگنال معکوس‌شده در میکروفون با یکدیگر تلاقی کنند، یکدیگر را به‌شکلی نسبی یا حتی کامل خنثی می‌کنند و به این صورت، صدای ضبط‌شده از اسپیکر توسط میکروفون، به حداقل می‌رسد!
نکات مهم در ضبط وکال در مقابل اسپیکر مانیتورینگ
-
وارونه‌سازی فاز یک تکنیک بی‌نقص نیست!
وارونه‌سازی فاز نمی‌تواند تأثیری بی‌نقص و صد درصدی در دفع صدای اسپیکر از لاین وکال داشته باشد و یک تکنیک جادویی نیست. میزان تأثیر این تکنیک به مؤلفه‌هایی بسیار، از جمله نوع میکروفون، ماهیت صوتی اسپیکر مانیتورینگ، شرایط آکوستیک اتاق ضبط و همچنین موقعیت قرارگیری خواننده در روبروی میکروفون بستگی دارد. مطمئناً در بهترین حالت نیز کمی از صدای اسپیکر در لاین ضبط‌شده شنیده می‌شود و نیاز است که تکنیک‌هایی دیگر را برای حذف آن به‌کار بگیرید.
-
از آزمون‌وخطا نهراسید
موقعیت قرارگیری بهینه میکروفون و تنظیمات فازی اسپیکرهای مانیتورینگ می‌تواند بسته به فضا و ستاپ استودیوی شما بسیار متفاوت باشد. بنابراین، پیشنهاد می‌کنیم که موقعیت‌هایی مختلف را برای میکروفون و تنظیماتی گوناگون را برای اسپیکرهای خود امتحان کنید تا در نهایت، کمترین میزان نشتی صدا به میکروفون رخ دهد و همزمان، تجربه شنیداری و مانیتورینگ مناسبی را نیز برای خواننده فراهم کنید.
-
روش‌های جایگزین
اگر تکنیک وارونه‌سازی فاز در دفع صدای اسپیکر از میکروفون مفید واقع نشد، باید به روش‌هایی دیگر متوسل شوید. یکی از این روش‌ها، استفاده از میکروفون‌هایی با الگوی قطبی بسیار متمرکز و تک‌جهتی، یعنی الگوی هایپرکاردیوید (hypercardioid) است. همچنین شما می‌توانید با استفاده از پتو یا انواع پدهای آکوستیک، مانع رسیدن صدای اسپیکر به میکروفون شوید. به‌علاوه، آزمودن روش‌های دیگر قراردهی میکروفون همچون تکنیک خارج از محور یا بلوملاین (Blumlein) نیز می‌تواند مؤثر باشد.
جمع‌بندی
ضبط وکال با استفاده از میکروفون دستی در مقابل اسپیکرهای مانیتورینگ، تجربه‌ای بسیار لذت‌بخش است و اگر به‌شکلی صحیح انجام شود، صدایی جذاب را برای لاین وکال شما رقم خواهد زد و همچنین فضایی راحت و انرژی‌بخش را نیز برای خواننده به ارمغان خواهد آورد. اما در صورتی که پروسه ضبط در این شرایط با مشکل مواجه شود، حل آن بسیار دشوارتر از حل مشکلات ضبط به‌شکل استاندارد خواهد بود.
با این وجود، با بهره‌گیری از روش وارونه‌سازی فاز و روش‌های مشابه دیگر که در این مطلب آموزش داده شد، می‌توانید با کمی آزمون‌وخطا، نشتی صدای اسپیکر به میکروفون را به حداقل برسانید و لاین‌هایی تمیز و باکیفیت را در این شرایط غیرمعمول ضبط کنید.
فراموش نکنید که آزمون‌وخطا و تطبیق با شرایط، نکاتی کلیدی برای دست‌یابی به نتایجی خوب و دلخواه در این شکل از ضبط وکال هستند.
