تعرفههای جدیدی که دونالد ترامپ اعلام کرده، قرار است ضربه سنگینی به بسیاری از شرکتهای آمریکایی وارد کند و اپل احتمالاً یکی از آسیبپذیرترین آنهاست. بخش عمده محصولات این شرکت در چین تولید میشود و ترامپ ابتدا تعرفهای 125 درصدی بر تمامی کالاهای وارداتی از چین وضع کرد، اما سپس به طور موقت این تعرفهها را برای 90 روز آینده تعلیق کرده و به 10 درصد کاهش داد.
در روزی که به عنوان «روز آزادی» نامگذاری شده بود، یک روزنامهنگار از ترامپ پرسید که آیا قصد دارد معافیتهایی برای برخی شرکتها در نظر بگیرد یا خیر. پاسخ او مبهم بود و تنها اشاره کرد که معافیتهایی برای شرکتهایی که «بیشتر آسیب میبینند» در نظر گرفته خواهد شد. حالا بیایید واقعبین باشیم؛ اگر اپل جزو شرکتهایی نباشد که بیشترین آسیب را از این تعرفهها میبیند، پس کدام شرکت در این لیست خواهد بود؟!
والاستریت ژورنال محاسباتی انجام داده و تخمین زده که به عنوان مثال، هزینه تولید آیفون 16 پرو با این تعرفهها حدود 300 دلار افزایش خواهد یافت. این رقم برای شرکتی مانند اپل که سالانه میلیونها دستگاه گوشی هوشمند میفروشد، به معنای ضرری هنگفت است. البته، این افزایش هزینه ممکن است به مصرفکنندگان منتقل شود، که در نهایت به معنای گرانتر شدن محصولات اپل برای مشتریان خواهد بود.
با این حال، همه اینها در حال حاضر در حد گمانهزنی هستند. در چند ماه گذشته شاهد بودیم که ترامپ بارها نظر خود را تغییر داده است. او حتی اعتراف کرده که تصمیمگیری درباره معافیتها بر اساس «غریزه» او خواهد بود، نه لزوماً تحلیلهای دقیق اقتصادی! این عدم قطعیت باعث شده که شرکتها، از جمله اپل، در وضعیت دشواری قرار بگیرند، چرا که برنامهریزی بلند مدت با چنین سیاستهای غیرقابل پیشبینی تقریباً غیرممکن است.
به نظر میرسد اپل قصد ندارد دست روی دست بگذارد و منتظر تصمیم نهایی ترامپ بماند. این شرکت که دفتر مرکزی آن در کوپرتینوی کالیفرنیا قرار دارد، شروع به انبار کردن موجودی محصولات خود کرده تا تأثیر تعرفهها را کاهش دهد. علاوه بر این، اپل در حال بررسی گسترش تأسیسات تولیدی خود در برزیل است، کشوری که با تعرفههای بسیار کمتری مواجه است. این اقدام میتواند به اپل کمک کند تا وابستگی خود به تولید در چین را کاهش داده و از فشار تعرفهها بکاهد.
اما این تصمیمات نیز بدون چالش نیستند. انتقال خطوط تولید به کشوری دیگر، مانند برزیل، نیازمند سرمایهگذاری کلان، آموزش نیروی کار جدید و ایجاد زیرساختهای لازم است. علاوه بر این، چین سالهاست که به دلیل نیروی کار ماهر، زیرساختهای پیشرفته و زنجیره تأمین قوی، مقصد اصلی تولید محصولات اپل بوده است. تغییر این ساختار به یکباره کار سادهای نیست و ممکن است سالها طول بکشد.
از سوی دیگر، این تعرفهها تنها به اپل محدود نمیشوند. بسیاری از شرکتهای دیگر که به چین وابستهاند، مانند تولیدکنندگان لوازم الکترونیکی، پوشاک و حتی خودرو، با چالشهای مشابهی روبهرو خواهند شد. این موضوع میتواند به افزایش قیمتها در سراسر بازار منجر شود و فشار بیشتری بر مصرفکنندگان آمریکایی وارد کند، به ویژه در شرایطی که تورم همچنان یک نگرانی جدی است.
این وضعیت همچنین میتواند پیامدهای گستردهتری برای اقتصاد جهانی داشته باشد. چین به عنوان یکی از بزرگترین صادرکنندگان جهان، ممکن است در پاسخ به این تعرفهها اقدامات تلافیجویانهای انجام دهد، مانند افزایش تعرفه بر کالاهای آمریکایی یا محدود کردن دسترسی شرکتهای آمریکایی به بازار این کشور. چنین جنگ تجاریای میتواند زنجیرههای تأمین جهانی را مختل کرده و رشد اقتصادی را در سطح بینالمللی تحت تأثیر قرار دهد.
برای اپل، که یکی از باارزشترین شرکتهای جهان است، این تعرفهها یک آزمون بزرگ خواهد بود. این شرکت نه تنها باید با افزایش هزینههای تولید مقابله کند، بلکه باید اعتماد مصرفکنندگان را نیز حفظ کند. اگر قیمت محصولات اپل به طور قابل توجهی افزایش یابد، ممکن است برخی مشتریان به سمت رقبایی مانند سامسونگ یا گوگل روی بیاورند که شاید بتوانند محصولات خود را با قیمتهای رقابتیتری عرضه کنند.
در نهایت، تأثیر این تعرفهها به عوامل متعددی بستگی دارد: آیا معافیتهای وعده داده شده واقعاً اجرا خواهند شد؟ آیا اپل و سایر شرکتها میتوانند به سرعت تولید خود را به کشورهای دیگر منتقل کنند؟ و مهمتر از همه، واکنش بازار و مصرفکنندگان به افزایش قیمتها چه خواهد بود؟ در حال حاضر، تنها چیزی که قطعی به نظر میرسد، این است که دوران عدم اطمینان برای شرکتهای بزرگ و مصرفکنندگان آمریکایی ادامه خواهد داشت.