زمانی بود که ویژگی‌های خاص یک تلفن همراه برایمان اهمیت چندانی نداشت. همین که گوشی تاشو بود، چراغ‌های رنگی داشت یا آهنگ زنگ مورد علاقه‌مان را با فرمت MIDI پخش می‌کرد، برایمان کافی بود! اما این صنعت به سرعت به یک میدان نبرد برای بقا تبدیل شد؛ میدانی که در آن برخی برندها بی‌صدا محو شدند و برخی دیگر با سرعتی خیره کننده اوج گرفتند. امروز، می‌خواهیم نگاهی به گذشته بیندازیم، یادی از نام‌های قدیمی کنیم و با تحلیل سرنوشت برندهای موبایل، فرمانروایان بی‌چون‌وچرای امروز را بهتر بشناسیم. با ما در دیجی رو همراه باشید.
بخش اول:
غول‌های فراموش شده؛ برندهایی که از یادها رفتند
در تاریخ پر فراز و نشیب تلفن‌های همراه، نام‌هایی وجود دارند که روزگاری بر سر زبان‌ها بودند، اما امروز تنها خاطره‌ای از آن‌ها باقی مانده است. بررسی سرنوشت برندهای موبایل بدون یاد کردن از این غول‌های شکست خورده کامل نخواهد بود.
1. زیمنس (Siemens Mobile)
در اوایل دهه 2000، زیمنس دومین تولید کننده بزرگ تلفن همراه در اروپا بود. با این حال، طراحی‌های نامتعارف و گاهی عجیب این شرکت، مانند سری Xelibri، با شکست تجاری سنگینی روبرو شد. ضررهای انباشته شده سرانجام زیمنس را مجبور کرد تا در سال 2005 بخش موبایل خود را به شرکت تایوانی بنکیو (BenQ) بفروشد. اما این پایان ماجرا نبود و تنها یک سال بعد، با ورشکستگی BenQ Mobile، نام زیمنس برای همیشه از دنیای موبایل حذف شد.
2. پالم (Palm)
پالم با عرضه دستگاه‌هایی مانند PalmPilot و بعدها سری گوشی‌های هوشمند Treo، یکی از پیشگامان کامپیوترهای همراه بود. پلتفرم نوآورانه آن، webOS، تحسین منتقدان را برانگیخت اما در بازار شکست خورد. این شرکت ابتدا توسط HP خریداری و سپس به فروش رفت و به سرعت از صحنه رقابت محو شد. تلاش برای احیای این برند در سال 2018 با عرضه یک مینی‌فون با نام پالم نیز هرگز به موفقیت نرسید.
3. ساژم (Sagem)
این شرکت فرانسوی در اواخر دهه 90 و اوایل دهه 2000 با تولید گوشی‌های اقتصادی در سراسر اروپا محبوبیت داشت. با این حال، ساژم در زمینه نوآوری از رقبا عقب ماند و در سال 2008 از بازار مصرف کننده خارج شد. دارایی‌های موبایل آن به شرکتی به نام MobiWire واگذار شد که امروزه به جای برندسازی، بر خدمات طراحی و تولید برای دیگر شرکت‌ها (ODM) تمرکز دارد.
4. کیوسرا (Kyocera)
کیوسرا زمانی به تولید گوشی‌های جان‌سخت و قابل اعتماد، به ویژه در آمریکای شمالی و ژاپن، شهرت داشت. این شرکت در سال 2000 بخش تولید گوشی کوالکام را خرید، اما نتوانست با سرعت پیشرفت گوشی‌های هوشمند همگام شود. اگر چه کیوسرا هنوز دستگاه‌های خاص و صنعتی تولید می‌کند (مانند سری مقاوم Duraforce)، اما از بازارهای اصلی مصرفی خارج شده است.
5. ان‌ای‌سی (NEC Mobile)
غول الکترونیک ژاپنی، NEC، در اوایل دهه 2000 بازار داخلی گوشی‌های تاشو در ژاپن را تحت سلطه خود داشت. این شرکت تلاش کرد تا با عرضه دستگاه‌هایی مانند NEC e616 وارد بازارهای جهانی شود، اما هزینه‌های بالا و رقابت شدید، مانع از موفقیت آن شد. سرنوشت برندهای موبایل برای NEC نیز تلخ بود و این شرکت در سال 2013 به دلیل ضررهای مداوم، رسماً از تجارت گوشی‌های هوشمند کناره‌گیری کرد.
6. پاناسونیک (Panasonic Mobile)
پاناسونیک نیز با گوشی‌های تاشوی زیبا و مدل‌های اولیه دوربین‌دار، حضور قدرتمندی در بازار داخلی ژاپن داشت. با وجود جاه‌طلبی‌های جهانی، این برند هرگز نتوانست با غول‌هایی مانند سامسونگ و اپل رقابت کند و در سال 2013 از بازار گوشی‌های هوشمند خارج شد و تلاش‌های بعدی آن برای بازگشت نیز ناکام ماند.
7. اریکسون (Ericsson)
پیش از ادغام با سونی، اریکسون یکی از پیشگامان فناوری موبایل بود. مدل‌هایی مانند T28 در اواخر دهه 90 محبوبیت جهانی پیدا کردند. اما مشکلات مالی فزاینده منجر به سرمایه‌گذاری مشترک با سونی در سال 2001 و تشکیل برند سونی-اریکسون شد. اریکسون در سال 2012 به طور کامل از بازار گوشی‌های مصرفی خارج شد تا منحصراً بر زیرساخت‌های مخابراتی تمرکز کند.
8. آلکاتل (Alcatel – قبل از TCL)
برند فرانسوی آلکاتل در اوایل دهه 2000 به تولید گوشی‌های اقتصادی شهرت داشت. پس از فروش بخش موبایل به شرکت چینی TCL در سال 2004، نام آلکاتل باقی ماند اما هویت اصلی خود را از دست داد. با ورود به دهه 2020، TCL تمرکز خود را از روی نام آلکاتل برداشت و به ترویج برند خود پرداخت.
9. آی-میت (i-mate)
این برند که به گوشی‌های هوشمند مبتنی بر ویندوز موبایل معروف بود، یکی از رقبای اولیه بلک‌بری محسوب می‌شد. دستگاه‌های آن توسط HTC تولید می‌شدند، اما با پایان این همکاری، آی-میت که منبع سخت‌افزاری خود را از دست داده بود، به سرعت سقوط کرد. تلاش این شرکت برای بازگشت در سال 2013 با یک دستگاه مبتنی بر ویندوز 8 هرگز به نتیجه نرسید.
10. ورتو (Vertu)
ورتو که توسط نوکیا در سال 1998 تأسیس شد، در زمینه گوشی‌های فوق لوکس با بدنه‌هایی از چرم، طلا و صفحات یاقوت کبود تخصص داشت. با اینکه این برند بازار خاص خود را پیدا کرده بود، اما نرم‌افزار قدیمی و عدم همگامی با فناوری روز، کار دستش داد. ورتو در سال 2017 پس از انباشت بیش از 60 میلیون دلار بدهی، فعالیت خود را متوقف کرد.
بخش دوم:
فرمانروایان امروز؛ غول‌هایی که بازار را در دست دارند
اما برای بقا در این بازار بی‌رحم، نوآوری به تنهایی کافی نیست. استراتژی، بازاریابی و انطباق‌پذیری کلیدهای موفقیت هستند. سرنوشت برندهای موبایل برای 10 غول بعدی، داستان پیروزی و سلطه است.
1. اپل (Apple)
اپل در سال 2007 با معرفی آیفون، دنیای فناوری موبایل را متحول کرد و استانداردهای جدیدی برای تجربه کاربری (UX) و اکوسیستم اپلیکیشن‌ها تعریف کرد. پلتفرم iOS و یکپارچگی بی‌نظیر سخت‌افزار و نرم‌افزار، قدرتی بی‌رقیب به این شرکت بخشیده است. در سال 2024، اپل بیش از 20 درصد از سهم بازار جهانی را در اختیار داشت و آیفون 15 پرو مکس، پرچمدار فروش در بخش گوشی‌های پریمیوم بود.
2. سامسونگ (Samsung)
تا سه‌ماهه اول سال 2025، سهم سامسونگ از بازار جهانی 20 درصد بود. گلکسی S24 اولترا همچنان یکی از بهترین پرچمدارهای اندرویدی است. این برند کره‌ای با ارائه طیف وسیعی از محصولات، از سری اقتصادی گلکسی A گرفته تا مدل‌های تاشو، همچنان بزرگترین تولید کننده گوشی هوشمند در جهان است. یکپارچگی و تولید قطعات کلیدی مانند تراشه، سلطه این شرکت بر بازار را تقویت می‌کند.
3. شیائومی (Xiaomi)
شیائومی که در سال 2010 تأسیس شد، با استراتژی عرضه گوشی‌های قدرتمند با قیمت‌های رقابتی، به سرعت رشد کرد. رابط کاربری MIUI و اکوسیستم گسترده محصولات، جایگاه جهانی آن را تثبیت کرد. تا سال 2024، این شرکت به رتبه سوم در فروش جهانی گوشی‌های هوشمند رسید. سری ردمی نوت همچنان در بازارهای کمتر توسعه‌یافته و رو به رشد مانند هند و خاورمیانه، بی‌رقیب است.
4. اوپو (Oppo)
اوپو، زیرمجموعه کمپانی BBK Electronics، طراحی زیبا را با ویژگی‌های پیشرفته دوربین ترکیب می‌کند. در سال 2024، اوپو یکی از سه برند برتر چین بود و مدل Find N3 Flip یکی از معدود گوشی‌های تاشوی صدفی با سخت‌افزار پرچمدار به شمار می‌رفت. نوآوری‌هایی مانند دوربین‌های چرخان، از مشخصه‌های این برند است.
5. ویوو (Vivo)
این برند که خواهرخوانده اوپو محسوب می‌شود، بر نوآوری در دوربین و صدا، به ویژه در بازارهای نوظهور، تمرکز دارد. در سه‌ماهه اول 2025، ویوو به تنهایی بیش از 15 درصد از بازار چین را به خود اختصاص داد. با توجه به فناوری‌های پیشرفته تصویربرداری در سری X (مانند سنسور 1 اینچی در مدل X100 پرو)، این موفقیت تعجب‌آور نیست.
6. هواوی (Huawei)
هواوی زمانی به رتبه دوم بازار جهانی رسید، اما تحریم‌های آمریکا و قطع دسترسی به تراشه‌های پیشرفته، باعث سقوط شدید آن شد. با این حال، هواوی همچنان در بازار داخلی چین یک قدرت مسلط است. عرضه میت 60 پرو در سال 2023 با یک تراشه 7 نانومتری ساخت داخل، یک پیشرفت غیرمنتظره و نمادی از تلاش چین برای خودکفایی در صنعت نیمه‌هادی بود.
7. وان پلاس (OnePlus)
وان پلاس در ابتدا برند محبوب علاقه‌مندان به فناوری بود و با عرضه “قاتلان پرچمدار” (دستگاه‌هایی با مشخصات بالا و قیمت میان‌رده) به شهرت رسید. این شرکت بعداً بخش تحقیق و توسعه خود را با اوپو ادغام کرد اما هویت برند خود را حفظ نمود. مدل وان پلاس 12 که در سال 2024 عرضه شد، با تراشه اسنپدراگون 8 نسل 3 و لنزهای هاسلبلاد، محبوبیت زیادی در اروپا کسب کرد.
8. موتورولا (تحت مالکیت لنوو)
موتورولا تحت مالکیت لنوو، با تکیه بر اندروید خالص و محصولات خوش‌ساخت، از آستانه فراموشی بازگشت. تا سال 2024، این شرکت در آمریکای لاتین جزو پنج برند برتر بود. سری تاشوی ریزر هم کاربران پریمیوم و هم اقتصادی را جذب کرد و مدل Moto G Stylus 5G فروش قدرتمندی در آمریکا به ثبت رساند.
9. گوگل (پیکسل)
استراتژی گوگل با گوشی‌های پیکسل بر نرم‌افزار روان، به‌روزرسانی‌های سریع و ویژگی‌های مبتنی بر هوش مصنوعی متمرکز است. تراشه اختصاصی تنسور (Tensor) و ابزارهای انحصاری مانند Magic Eraser جذابیت آن را دوچندان کرده‌اند. پیکسل 8 پرو با ارائه هفت سال به‌روزرسانی سیستم عامل، رکوردی جدید در دنیای اندروید ثبت کرده است.
10. ترنشن (Tecno, Infinix, itel)
هلدینگ ترنشن از طریق برندهایی مانند تکنو (Tecno)، بازار آفریقا و جنوب آسیا را رهبری می‌کند. تمرکز این شرکت بر عمر باتری طولانی، عملکرد دوربین در نور کم و ویژگی‌های بومی‌سازی شده است. مدل تکنو فانتوم وی فولد (Tecno Phantom V Fold) فناوری تاشو را با قیمتی بسیار کمتر از سامسونگ به بازارهای نوظهور معرفی کرد و نشان داد که سرنوشت برندهای موبایل می‌تواند با استراتژی‌های منطقه‌ای و هوشمندانه تغییر کند.
