چرا دوران گوشی های گیمینگ به پایان رسیده و دیگر کسی به آن‌ها اهمیت نمی‌دهد؟

زمانی بود که بازار موبایل غرق در هیجان یک پدیده نوظهور بود: گوشی های گیمینگ. بین سال‌های 2017 تا 2020، برندهایی مانند ایسوس با سری ROG Phone، ریزر (Razer) و نوبیا (Nubia) با محصولاتی جسورانه و پر زرق‌وبرق، تلاش کردند تا یک بخش تخصصی برای گیمرهای موبایل ایجاد کنند. این دستگاه‌ها هنوز هم وجود دارند و حتی می‌توان گفت از هر زمان دیگری قدرتمندتر شده‌اند. پس چرا به نظر می‌رسد دیگر کسی به آن‌ها اهمیت نمی‌دهد؟

در عصری که کنسول‌های بازی دستی مانند استیم دک در اوج محبوبیت خود قرار دارند و فرهنگ گیمینگ بیش از هر زمان دیگری فراگیر شده، به نظر می‌رسد گوشی های گیمینگ به یک وصله ناجور در این معادله تبدیل شده‌اند. آن‌ها بهترین سخت‌افزار ممکن را در خود جای داده‌اند، اما دلایل قانع کننده‌ای وجود دارد که چرا این تب‌وتاب اولیه فروکش کرده و چرا این اتفاق، در نهایت به نفع کل بازار تمام شده است. با ما در دیجی رو همراه باشید.

گوشی گیمینگ اصلاً چیست؟ تعریفی فراتر از سخت‌افزار قدرتمند

برای درک دلیل افول این دستگاه‌ها، ابتدا باید بدانیم یک گوشی گیمینگ دقیقاً چه ویژگی‌هایی دارد. در ساده‌ترین تعریف، یک گوشی گیمینگ، تلفن هوشمندی است که به طور خاص برای ارائه حداکثر عملکرد در طول جلسات طولانی بازی طراحی و مهندسی شده است. هدف اصلی از ساخت این دستگاه‌ها، اجرای بازی‌هاست. اگرچه گوشی های هوشمند معمولی و پرچمدارها نیز به خوبی از پس اجرای بازی‌ها برمی‌آیند، اما گوشی های گیمینگ یک قدم فراتر می‌روند تا اطمینان حاصل کنند که تجربه بازی شما نه تنها در لحظه شروع، بلکه در تمام طول بازی، پایدار و لذت‌بخش باقی بماند.

آنچه یک گوشی گیمینگ را از یک گوشی معمولی متمایز می‌کند، اولویت‌بندی است. این دستگاه‌ها عملکرد و ویژگی‌های مرتبط با بازی را بر هر چیز دیگری ارجحیت می‌دهند. این اولویت‌بندی اغلب به قیمت فدا کردن جنبه‌های دیگر تمام می‌شود؛ مواردی مانند کیفیت دوربین، مقاومت در برابر آب یا طراحی باریک و سبک، همگی قربانی می‌شوند تا فضا برای سیستم‌های خنک کننده پیشرفته‌تر، باتری‌های حجیم‌تر و سخت‌افزارهای تخصصی باز شود.

ویژگی‌هایی که در یک گوشی گیمینگ پیدا می‌کنید، بسته به سازنده متفاوت است، اما برخی از آن‌ها تقریباً در تمام مدل‌ها مشترک هستند:

• سیستم خنک کننده فعال (Active Cooling): برخلاف گوشی های عادی که به خنک کننده‌های غیرفعال (Passive) مانند هیت‌سینک‌ها متکی هستند، گوشی های گیمینگ اغلب از سیستم‌های فعال بهره می‌برند. این سیستم‌ها می‌توانند شامل فن‌های داخلی (مانند آنچه در گوشی های رد مجیک نوبیا دیده می‌شود) یا لوازم جانبی خنک کننده خارجی مانند AeroActive Cooler در گوشی های ROG ایسوس باشند که به صورت فیزیکی به پشت گوشی متصل شده و آن را خنک می‌کنند.

• نمایشگر با نرخ نوسازی فوق‌العاده بالا: در حالی که نمایشگرهای 120 هرتز اکنون به یک استاندارد در گوشی های پرچمدار تبدیل شده‌اند، گوشی های گیمینگ این مرز را جابجا کرده و پنل‌هایی با نرخ نوسازی 144 هرتز، 165 هرتز و حتی 185 هرتز ارائه می‌دهند تا تجربه‌ای روان‌تر و سریع‌تر را به ارمغان آورند.

• نرخ نمونه‌برداری لمسی بالا: این پارامتر که اغلب به 720 هرتز یا بالاتر می‌رسد، به این معناست که صفحه نمایش با سرعت بیشتری لمس انگشت شما را ثبت می‌کند. این ویژگی باعث کاهش تأخیر ورودی می‌شود و در بازی‌های رقابتی که هر میلی‌ثانیه اهمیت دارد، یک مزیت محسوب می‌شود.
• ویژگی‌های سخت‌افزاری خاص: این موارد شامل باتری‌های بسیار بزرگ‌تر، طراحی‌های ضخیم‌تر و صنعتی‌تر، و حتی دکمه‌های فیزیکی یا لمسی حساس به فشار در لبه‌های کناری گوشی می‌شود که تجربه‌ای مشابه بازی با کنترلر را شبیه‌سازی می‌کنند.

امروزه، از آن همه هیاهو، تنها دو بازیگر اصلی در این میدان باقی مانده‌اند: سری راگ فون (ROG Phone) ایسوس که با ویژگی‌هایی مانند دکمه‌های اولتراسونیک AirTrigger، پورت USB-C جانبی (برای شارژ راحت هنگام بازی) و خنک کننده AeroActive Cooler X شناخته می‌شود و سری رد مجیک (RedMagic) از شرکت نوبیا که با قیمتی رقابتی‌تر، مشخصاتی مشابه ارائه می‌دهد. اما چرا بقیه شرکت‌ها این عرصه را ترک کرده‌اند؟

چرا گوشی های گیمینگ دیگر محبوب نیستند؟

زمانی غول‌هایی مانند لنوو (Lenovo) با سری Legion و بلک شارک (Black Shark) که تحت حمایت شیائومی بود، جزو بازیگران اصلی این حوزه بودند. اما لنوو چند سال پیش تمرکز خود را از گوشی های گیمینگ به سمت کنسول‌های دستی (مانند Legion Go S) و تبلت‌های گیمینگ (مانند Legion Tab Gen 3) معطوف کرد. بلک شارک نیز بسیار کم‌کار شده و دیگر خبری از عرضه‌های سالانه و متوالی آن نیست. دلایل این افول متعدد و کاملاً منطقی هستند:

1. مصالحه‌های بیش از حد و قیمت بالا: وقتی شما یک گوشی گیمینگ می‌خرید، در واقع پول یک پردازنده پرچمدار و یک سیستم خنک کننده پیشرفته را می‌پردازید. اما برای اینکه قیمت نهایی محصول رقابتی باقی بماند، سازندگان مجبورند در بخش‌های دیگر هزینه‌ها را کاهش دهند. یک گوشی 1,000 دلاری ROG Phone ایسوس، اغلب عکس‌هایی به مراتب ضعیف‌تر از یک گوشی 500 دلاری پیکسل گوگل یا یک آیفون چند نسل قبل می‌گیرد. همچنین، اکثر گوشی های گیمینگ فاقد گواهی مقاومت در برابر آب (مانند IP68) هستند. آن‌ها ضخیم، سنگین و دارای طراحی‌های غیرمعمول با نورپردازی RGB و زوایای تیز هستند که بسیاری از کاربران حرفه‌ای، استفاده از آن‌ها را در یک محیط کاری، نامناسب و حتی خجالت‌آور می‌دانند!
2. محدودیت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری: معدود مزیت‌های انحصاری گوشی های گیمینگ نیز اغلب توسط نرم‌افزار یا خود بازی‌ها محدود می‌شوند. به عنوان مثال، تعداد بسیار کمی از بازی‌های موبایل از نرخ فریم بالاتر از 60 یا 90 فریم بر ثانیه پشتیبانی می‌کنند. اکثر بازی‌های رقابتی محبوب مانند PUBG Mobile یا Call of Duty Mobile، توسط توسعه‌دهندگان به صورت نرم‌افزاری روی نرخ فریم پایین‌تر قفل شده‌اند تا پایداری و عدالت برای تمام بازیکنان تضمین شود. در نتیجه، آن نمایشگر 165 هرتزی زیبا در عمل هیچ کاربرد اضافه‌ای برای شما نخواهد داشت. نرخ نمونه‌برداری لمسی بالا مفید است، اما ضربه زدن روی یک صفحه شیشه‌ای هرگز نمی‌تواند جای دقت و حس فیزیکی کلیک یک ماوس یا فشردن کلیدهای کیبورد را بگیرد.
   
3. پیشرفت چشمگیر گوشی های پرچمدار معمولی: شاید مهم‌ترین دلیل افول گوشی های گیمینگ این باشد که گوشی های پرچمدار معمولی، خودشان به ابزارهای فوق‌العاده‌ای برای بازی تبدیل شده‌اند. مزیت‌هایی که زمانی در انحصار گوشی های گیمینگ بود، اکنون به ویژگی‌های استاندارد در پرچمدارها تبدیل شده‌اند. گوشی هایی مانند سری گلکسی S25 اولترای سامسونگ، اکنون دارای سیستم‌های خنک کننده عظیم “محفظه بخار” (Vapor Chamber) هستند که می‌توانند گرمای ناشی از بازی کردن طولانی را بدون نیاز به یک فن پر سروصدا مدیریت کنند. نمایشگرهای 120 هرتزی OLED نیز به یک استاندارد در تمام گوشی های پریمیوم تبدیل شده‌اند و از آنجایی که پرچمدارها از همان تراشه‌های قدرتمند (یا حتی بهتر) استفاده می‌کنند، عملکرد آن‌ها در بازی تفاوت چندانی با یک گوشی گیمینگ ندارد.
   علاوه بر این، شما به راحتی می‌توانید یک گوشی استاندارد را “گیمینگ‌تر” کنید. کنترلرهای بازی مانند Backbone One یا سری Razer Kishi به سادگی به دو طرف گوشی شما متصل می‌شوند و تجربه‌ای بسیار نزدیک و حتی بهتر از دکمه‌های لمسی

4. ظهور کنسول‌های بازی دستی و عدم توجیه اقتصادی: این مورد شاید تیر خلاص به پیکر گوشی های گیمینگ بود. یک گوشی گیمینگ رده‌بالا بین 800 تا 1,200 دلار قیمت دارد. در مقابل، یک کنسول نینتندو سوییچ 2 (یا مدل OLED فعلی) یا یک استیم دک، بین 350 تا 500 دلار قیمت دارد. از نظر اقتصادی هیچ دلیل منطقی‌ای وجود ندارد که 1,200 دلار برای اجرای بازی‌های موبایلی هزینه کنید (که اغلب پر از پرداخت‌های درون‌برنامه‌ای هستند)، در حالی که می‌توانید با نصف این مبلغ، دستگاهی بخرید که بازی‌های تراز اول (AAA) کامپیوتر و کنسول را اجرا می‌کند! در واقع، با ورود استیم دک به بازار، ارزش پیشنهادی گوشی های گیمینگ عملاً فروپاشید.

نتیجه‌گیری: آینده بدون گوشی های گیمینگ، آینده بهتری است!

در نهایت، به نظر می‌رسد که بازار به یک نتیجه‌گیری منطقی رسیده است. اگر یک گوشی می‌خواهید، دستگاهی بخرید که در وهله اول یک “گوشی خوب” باشد؛ با دوربین عالی، طراحی زیبا، مقاومت در برابر آب و پشتیبانی نرم‌افزاری طولانی مدت. اگر هم یک کنسول بازی می‌خواهید، یک کنسول بخرید. این ترکیب عجیب و غریب از این دو دنیا که گوشی های گیمینگ نام داشت، به نظر می‌رسد دیگر دلیلی برای وجود داشتن ندارد. افول آن‌ها نه تنها یک شکست نبود، بلکه نشانه‌ای از بلوغ بازار بود؛ بازاری که در آن گوشی های پرچمدار به قدری قدرتمند شده‌اند که نیاز به یک دسته محصول جداگانه و پر از مصالحه را از بین برده‌اند.