استخراج منابع از سیارک‌ها شاید برای بسیاری به عنوان یک موضوع علمی تخیلی به نظر برسد. این ایده در آثار سینمایی و داستان‌های علمی تخیلی به وفور مورد استفاده قرار گرفته است؛ از فیلم‌های هیجان‌انگیزی نظیر «Alien» گرفته تا کمدی‌های معروف همچون «Red Dwarf» می‌توان ایده سفرهای فضایی به منظور استخراج منابع ارزشمند را مشاهده کرد. اما اکنون این رویا در آستانه تحقق است و استخراج منابع از سیارک‌ها در دهه گذشته به طور جدی به واقعیت نزدیک‌تر شده است.
با این مقدمه کوتاه، در این مقاله از دیجی رو، به بررسی 10 واقعیت جذاب و شگفت انگیز درباره استخراج سیارک‌ها می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
1. منابع عظیم در سیارک‌ها
یکی از دلایل اصلی که دانشمندان به استخراج منابع از سیارک‌ها فکر می‌کنند، وجود منابع بی‌پایان و غنی در این اجرام فضایی است. همان‌طور که همه ما می‌دانیم، زمین منابع محدودی از عناصر نایاب مانند طلا، پلاتین و نیکل دارد که برای تولید لوازم الکترونیکی، خودروها و سایر تجهیزات ضروری استفاده می‌شوند. اما در فضا، به ویژه در کمربند سیارکی میان مریخ و مشتری، مقادیر زیادی از این عناصر وجود دارد.
برای مثال، پلاتین که به عنوان یکی از فلزات نایاب زمین شناخته می‌شود، به وفور در سیارک‌ها یافت می‌شود. فقط در کمربند سیارکی ما میلیاردها برابر بیشتر از میزان پلاتین موجود در زمین وجود دارد که این موضوع می‌تواند تاثیرات عظیمی بر اقتصاد جهانی و صنایع مدرن داشته باشد.
2. آب: ارزشمندترین منبع
شاید در نگاه اول عجیب به نظر برسد که در میان فلزات گرانبها، آب به عنوان ارزشمندترین منبع از دید استخراج کنندگان سیارک‌ها شناخته شود. آب نه تنها ماده‌ای حیاتی برای بقای انسان است، بلکه می‌تواند به عنوان منبع سوخت نیز مورد استفاده قرار گیرد.
آب از دو عنصر هیدروژن و اکسیژن تشکیل شده است که این عناصر می‌توانند به سوخت‌های فضاپیما تبدیل شوند. از طریق الکترولیز، آب به هیدروژن و اکسیژن شکسته شده و این دو عنصر می‌توانند در سلول‌های سوختی مورد استفاده قرار گیرند. این امر می‌تواند به توسعه ایستگاه‌های سوخت فضایی کمک کند که فضاپیماها را برای سفرهای طولانی‌تر و بهره‌وری بهتر از منابع فضایی مجهز کنند.
3. روش‌ها و تجهیزات جدید برای استخراج
یکی از چالش‌های اصلی در استخراج منابع از سیارک‌ها، توسعه تجهیزات و روش‌های مناسب برای استخراج در محیط‌های با گرانش پایین و شرایط نامتعادل است. تکنیک‌ها و ماشین آلاتی که برای استخراج منابع در زمین استفاده می‌شوند، در فضا کاربرد چندانی ندارند. بسته به ترکیب سیارک‌ها، برخی از آن‌ها به دلیل ساختار شکننده‌شان می‌توانند با استفاده از ربات‌های کوچک با پاهای چنگکی استخراج شوند.
این ربات‌ها قادر به استخراج آب و سایر مواد معدنی از سطح سیارک‌ها بدون نیاز به حفاری هستند. در عین حال، سیارک‌های فلزی که سخت‌تر هستند، نیاز به روش‌های پیشرفته‌تری دارند؛ مانند کشیدن آن‌ها به نزدیکی زمین برای فرآوری!
4. کمک به استعمار منظومه شمسی
استخراج سیارک‌ها نه تنها به دلیل منابعی که فراهم می‌کند، بلکه به دلیل نقشی که در ساخت مستعمرات فضایی ایفا خواهد کرد، اهمیت دارد. این منابع می‌توانند در فضا فرآوری شوند و برای ساخت تجهیزات و سازه‌های جدید مورد استفاده قرار گیرند.
این منابع به ما این امکان را می‌دهند که جوامع دائمی انسانی خارج از زمین، در ماه یا حتی سایر سیاره‌ها ایجاد کنیم. چاپگرهای سه‌بعدی سنگین که قادر به کار در شرایط بی‌وزنی هستند، می‌توانند از این منابع برای ساخت ایستگاه‌های انرژی خورشیدی، تجهیزات ارتباطی و حتی ساختمان‌های مسکونی استفاده کنند.
5. ارزش‌های مادی غیرقابل تصور
فاصله‌های فضایی به قدری بزرگ هستند که برای اندازه‌گیری آن‌ها از سال نوری و سایر واحدهای نجومی (AU) استفاده می‌شود. یک سال نوری معادل مسافتی است که نور در طی یک سال طی می‌کند، یعنی حدود 9.46 تریلیون کیلومتر! در منظومه شمسی، فاصله‌ها با واحد AU که معادل فاصله میان زمین و خورشید است، محاسبه می‌شوند.
به همین نسبت، ارزش مادی نهفته در اجرام آسمانی نیز اعدادی باور نکردنی دارند. تصور کنید یک سیارک ارزش یک کوینتیلیون دلار (1 با 18 سفر در جلوی آن یا به عبارت دیگر یک میلیارد میلیارد) داشته باشد! برخی از سیارک‌های کمربند سیارکی مانند «مسالینا» ارزشی در حدودی 1.07 کوینتیلیون دلار دارند. این اعداد چنان بزرگ هستند که تصور آن‌ها برای مغز انسان بسیار دشوار است.
6. تأثیر بر اقتصاد جهانی
اگر سیارک‌هایی با ارزش چندین کوینتیلیون دلار به زمین آورده شده و منابعی مانند طلا یا الماس در مقادیر زیاد به زمین وارد شوند، قیمت این مواد به شدت کاهش خواهد یافت. این موضوع ممکن است برای مصرف کنندگان عادی خبر خوبی باشد، اما برای صنایع و کشورهایی که به فروش این منابع وابسته هستند، یک فاجعه اقتصادی به حساب می‌آید.
برای مثال، کشورهای آفریقایی که بخش زیادی از منابع معدنی جهان را در اختیار دارند، ممکن است تحت تأثیر استخراج سیارک‌ها قرار گیرند و ارزش اقتصادی منابعشان کاهش یابد. این تغییرات اقتصادی می‌تواند به تغییرات اساسی در سیاست‌های اقتصادی و تجاری منجر شود.
7. تشدید تنش‌های بین‌المللی
استخراج منابع از فضا به خودی خود یک موضوع بحث برانگیز در عرصه روابط بین‌الملل است. در حالی که برخی کشورها مانند ایالات متحده قوانین داخلی برای بهره‌برداری از منابع فضایی وضع کرده‌اند، سایر کشورها مانند روسیه این اقدامات را غیرقانونی و خلاف حقوق بین‌الملل می‌دانند.
به عنوان مثال، در آوریل 2020، دونالد ترامپ یک فرمان اجرایی امضا کرد که اعلام می‌کرد ایالات متحده فضا را به عنوان «زمین مشترک برای بشریت» نمی‌شناسد و این به شرکت‌های آمریکایی اجازه می‌داد تا ادعای مالکیت بر منابع فضایی کنند. این موضوع باعث واکنش شدید روسیه و سایر کشورها شد و تنش‌ها در عرصه فضایی افزایش یافت.
8. مشکلات حقوق بین‌الملل
یکی از معاهدات اصلی در عرصه فضا، «معاهده فضای بیرونی» است که در سال 1967 توسط ایالات متحده، بریتانیا و شوروی سابق امضا شد. این معاهده تأکید دارد که هیچ کشوری نمی‌تواند ادعای مالکیت بر اجرام آسمانی را داشته باشد. همچنین «پیمان ماه» در سال 1979 به طور خاص به فعالیت‌های مربوط به ماه و سایر اجرام فضایی پرداخته است، اما تعداد کمی از کشورها این پیمان را امضا کرده‌اند و ایالات متحده و روسیه نیز از آن مستثنی هستند.
عدم وضوح در قوانین بین‌المللی و نحوه اجرای آن‌ها می‌تواند به سناریوهایی منجر شود که در آن کشورها با استفاده از شرکت‌های خصوصی، بدون مسئولیت‌پذیری، به فعالیت‌های استخراج منابع فضایی دست بزنند.
9. قوانین داخلی کشورها
با توجه به عدم توافق جهانی در زمینه قوانین فضایی، برخی کشورها شروع به تصویب قوانین داخلی برای بهره‌برداری از منابع فضایی کرده‌اند. به عنوان مثال، در سال 2017، لوکزامبورگ قانونی تصویب کرد که به شرکت‌های خود اجازه می‌دهد پس از دریافت مجوز از دولت، مالکیت منابع استخراج شده از فضا را به دست آورند.
این نوع قوانین می‌توانند به شرکت‌های اروپایی اجازه دهند که از قوانین سخت‌گیرانه‌تر کشورهای خود عبور کرده و به عنوان مثال، در لوکزامبورگ به فعالیت‌های فضایی بپردازند. در واقع، لوکزامبورگ ممکن است به مکانی مشابه سوئیس در عرصه بانکداری بین‌المللی تبدیل شود؛ اما این بار در عرصه استخراج فضایی!
10. حل مشکل تغییرات اقلیمی
یکی از جنبه‌های مثبت استخراج منابع از سیارک‌ها، امکان کمک به حل مشکل تغییرات اقلیمی زمین است. فناوری‌های فضایی می‌توانند در نهایت به توسعه راهکارهایی منجر شوند که برای کاهش گرمایش زمین و مشکلات زیست محیطی استفاده شوند.
برای مثال، استفاده از هیدروژن به عنوان سوخت در فضا می‌تواند به تحقیقات بیشتر در این زمینه منجر شود و در نهایت باعث تولید خودروهای سلولی هیدروژنی با هزینه‌های کمتر شود که به کاهش آلودگی‌های ناشی از سوخت‌های فسیلی کمک می‌کند.
در پایان، استخراج منابع از سیارک‌ها یک موضوع پیچیده و چندبعدی است که می‌تواند تاثیرات عمیقی بر اقتصاد، سیاست و محیط زیست جهان داشته باشد. از یک سو، این فناوری می‌تواند به ما کمک کند تا منابع کمیاب را به وفور به دست آوریم و به این واسطه،ا مشکلات اقتصادی و زیست محیطی را حل کنیم. از سوی دیگر، تنش‌های بین‌المللی و مسائل حقوقی نیز باید با دقت مدیریت شوند تا از بروز جنگ‌های فضایی جلوگیری شود.
