گردبادها یکی از مخربترین نیروهای موجود در طبیعت هستند. این نیرو قادر است تمامی خانههای اطراف خود، تیرهای چراغ برق و حتی محلههایی که از آن میگذرد را هم به ویرانی کشانده و جان تعداد زیادی از افراد را بگیرد. سرعت این ستونهای عظیم تشکیل شده از هوا به بیش از 480 کیلومتر بر ساعت هم میتواند افزایش پیدا کند و از همین رو یکی از پدیدههای بسیار خطرناک شناخته میشود. در ادامه ابن مقاله با ما در دیجی رو همراه شوید تا شما را با این پدیده قدرتمند اما خطرناک طبیعی بیشتر آشنا کنیم.
1- گردباد تری-استیت (Tri-State) که در سال 1925 در آمریکا شروع به وزیدن کرد به عنوان کشندهترین گردباد تاریخ ایالات متحده شناخته میشود.
در 18 مارس سال 1925، گردباد شدید و مخربی مسیر وزش خود را با خراب کردن جنوب شرقی میسوری (Missouri) آغاز کرده و تا جنوب ایلینوی و ایندیانا پیش رفت. به گزارش واشنگتن پست (Washington Post) این گردباد در عرض سه ساعت توانست 350 کیلومتر را به سادگی طی کند. متأسفانه وزش این گردباد جان 700 نفر را گرفت و به عنوان طولانیترین گردباد در تاریخ آمریکا به ثبت رسید.
2- پهنترین گردباد ثبت شده در تاریخ 31 می سال 2013
جان لوین (John Lavin)، کارشناس ارشد اخطارهای هواشناسی در AccuWeather میگوید: عرض گردباد EF5 El Reno که در اوکلاهاما تشکیل شد 5.8 کیلومتر اندازهگیری شده است. همچنین سرویس ملی هواشناسی گزارش داد که این گردباد از نظر عرضی توانسته رکورد گردباد F4 که در می سال 2004 در نبراسکا به جریان افتاد را هم بشکند.
3- طغیان هولناکترین گردباد در سال 2011
بر اساس گزارش سرویس ملی هواشناسی آمریکا، در میانه وقوع گردبادهای زنجیرهای عظیم که از 25 تا 28 آوریل 2011 ادامه داشتند، 207 گردباد در روز 28 آوریل به همر رسیدند و یکی از شدیدترین حوادث طبیعی تاریخ آمریکا و جهان را رقم زدند. لوین در این خصوص میگوید: این حادثه از لحاظ میزان کشته در یک روز، چهارمین حادثه وحشتناک تاریخ به شمار میرود. در کمال تاسف سرویس ملی هواشناسی اعلام کرد که این مجموعه گردبادهای به هم پیوسته در زمان خود توانستند جان 319 نفر را بگیرند و 2839 نفر را نیز زخمی و مجروح کنند.
4- مدت زمان هر گردباد از چند دقیقه تا چندین ساعت ممکن است به طول بینجامد
طول مدت زمان وزش هر گردباد بین چند دقیقه تا چند ساعت متغیر است؛ با این حال میانگین پیچ و تاب آن روی زمین طبق آزمایشهای انجام شده در حالت عادی به طور متوسط پنج دقیقه اندازهگیری شده است.
5- قطب جنوب تنها مکان امن زمین از لحاظ وزش گردباد!
اگر چه گردبادها به قسمت خاصی از جغرافیا محدود نمیشوند اما تا به حال هیچ گردبادی در قسمتهای جنوبی کره زمین گزارش نشده است. با این حال مراکز ملی اطلاعات زیست محیطی میگویند وقوع گردباد در قطب جنوب غیرممکن هم نیست. لوین در این خصوص اظهار میکند: “برای ایجاد گردباد، به آب و هوای گرم احتیاج است، با توجه به اینکه زاویه خورشید در نواحی جنوبی پایین بوده و آب و هوای سردی هم دارد پس این پدیده نمیتواند در قطب جنوب رخ بدهد.”
6- گردبادهای قدرتمند و ویرانگر شمال شرقی ایالات متحده آمریکا
به گفته دکتر برایان تانگ (Dr. Brian Tang) استادیار دانشگاه ایالتی آلبانی در نیویورک، وزش گردبادها در شمال شرقی آمریکا بیشتر از نواحی مرکزی و جنوب شرقی است اما با این حال اگر در این مناطق نیز گردباد رخ دهد، به شدت قدرتمند و تخریبکننده خواهد بود. وی ادامه میدهد: برای مثال گردباد F5 در سال 1985 در غرب پنسیلوانیا شروع به وزیدن کرد و به دلیل قدرت و شدتی که داشت توانست مناطقی نظیر اوهایو، نیویورک، اونتاریو و کانادا را هم در بر بگیرد و با تحت فشار قرار دادن این مناطق باعث بروز خسارت 550 میلیون دلاری شود.
7- گردبادهای معروف محلههای تورنادو (Tornado) و دیکسی الی (Dixie Alleys) در آمریکا
مناطقی نظیر اوکلاهاما، تگزاس، دیکسی الی به داشتن کشندهترین گردبادها معروف هستند. ایالتهای لوئیزیانا، میسیسیپی، جورجیا، آلاباما و کارولینای شمالی از جمله ایالتهایی هستند که وزش گردباد در آنها بیشتر از سایر نقاط صورت میگیرد. طی 10 سال اخیر مردم این نواحی شاهد وقوع گردبادهای فوق العاده شدید و زیانباری بودهاند.
8- بهار؛ فصل اوج گردبادها
با توجه به آمارهای موجود در طول تاریخ مشاهده میشود که وزش گردباد بیشتر در ماههای بهار و اوایل ماه مارس اتفاق میافتد. به گفته رسانه علمی لایو ساینس (Live Science) معمولاً بین ماههای مه و ژوئن زمان اوج وزش گردباد شناخته میشود. به طور متوسط در ایالات متحده آمریکا سالانه 276 گردباد رخ میدهد که بیشتر آنها نیز در ماه مه هستند.
9- عصر و شب؛ بیشترین زمان وقوع گردباد
طبق تحقیقات صورت گرفته گردباد میتواند در هر ساعتی از شبانه روز پدید بیاید اما بیشتر آنها تا به امروز بین ساعات 4 عصر تا 9 شب اتفاق افتادهاند. لوین میگوید: وقوع گردبادهای خطرناک به ویژه در شب بیشتر در نواحی جنوب شرقی آمریکا ثبت شده است.
10- ایالات متحده، رکوردار تعداد گردباد روی کره زمین
بر اساس گزارش مراکز ملی اطلاعات محیطی، ایالات متحده با داشتن تعداد میانگین 1200 گردباد در سال، بیشترین فعالیت گردباد را در خود جای داده است. لوین معتقد است وجود رطوبت زیاد در سرتاسر ایالات متحده به همراه الگوهای آب و هوایی متغیر موجود، زمینه مناسب برای وقوع گردبادها را در این کشور فراهم کرده است.