دسترسی به اینترنت در دنیای امروزی به یک ضرورت تبدیل شده و از همین رو وای-فای عمومی نیز در اماکن مختلفی اعم از کافی شاپ، رستوران، فرودگاه و غیره در دسترس مردم قرار گرفته است. با اینکه استفاده از این شبکه‌های اینترنت رایگان بسیار جذاب و وسوسه‌انگیز به نظر می‌رسد اما تنها تعداد اندکی از مردم متوجه این موضوع هستند که استفاده از وای-فای عمومی تا چه حد می‌تواند خطر امنیتی داشته باشد.
واقعیت این است که وقتی از شبکه‌های عمومی و یا در اصطلاح باز استفاده می‌کنید، به یک هدف بالقوه برای هکرها تبدیل می‌شوید. چه به طور معمولی در حال مرور وب باشید و چه یک کار تخصصی‌تر را در این شبکه‌ها انجام دهید، باید موارد امنیتی را به دقت رعایت کنید. در همین راستا، کارهایی هستند که هرگز نباید هنگام اتصال به وای-فای عمومی آن‌ها را انجام دهید. در ادامه با ما در دیجی رو همراه باشید تا شما را با این کارها آشنا کنیم.
آیا استفاده از وای-فای عمومی ایمن است؟
اتصال به هر شبکه وای-فای مقداری خطر نیز به همراه دارد و امنیت سایبری نیز دقیقاً به منظور به حداقل رساندن همین خطرات تعریف شده است. با این حال، سطح امنیت شبکه‌ها با هم متفاوت است و برخی از شبکه‌ها ایمن‌تر از سایرین هستند. بنابراین، همیشه ارزش آن را دارد که قبل از استفاده از شبکه‌های وای-فای رایگان میزان امنیت آن‌ها را بررسی کنید.
ابتدا باید بررسی کنید که شبکه وای-فای رایگان قانونی و رسمی است یا نه. مثلاً فرض کنید در یک فرودگاه هستید و به شبکه‌ای به نام «وای-فای رایگان فرودگاهی» متصل می‌شوید. از کجا مطمئن هستید که این وای-فای متعلق به خود فرودگاه است و یک هات اسپات ساده نیست که توسط یک فرد کلاهبردار ایجاد شده است؟! مطمئناً اگر دقت نکرده و به چنین شبکه‌هایی وصل شوید که با نام گمراه‌کننده خود سعی می‌کنند شما را فریب دهند، به شدت در معرض خطر هک شدن قرار خواهید داشت.
فرودگاه‌ها، کافه‌ها و مکان‌های دیگری که وای-فای رایگان ارائه می‌دهند، معمولاً نام و رمز عبور شبکه خود را روی تابلوهایی درج می‌دهند. بنابراین، همیشه قبل از وصل شدن به یک وای-فای رایگان، بررسی کنید که نام آن درست بوده و قانونی است.
همچنین باید تفاوت بین شبکه‌های امن و ناامن را درک کنید. یک شبکه ناامن به شبکه‌ای گفته می‌شود که به هر کسی اجازه می‌دهد بدون استفاده از رمز عبور متصل شود. این شبکه‌ها معمولاً فاقد اقدامات امنیتی استاندارد برای محافظت از اطلاعات شما در هنگام استفاده از وب هستند.
در مقابل، یک شبکه امن برای اتصال حتماً نیاز به رمز عبور دارد و حتی برخی ممکن است از شما بخواهند با شرایط و قوانین شبکه موافقت کرده یا یک حساب کاربری ایجاد کنید. اگر چه این موارد نیز تضمین کننده ایمنی یک شبکه نیستند اما هکرها معمولاً چنین پیش شرط‌هایی را برای شبکه خود قرار نمی‌دهند. پس از اتصال به شبکه نیز باید بررسی‌هایی را انجام داده و مشکلات امنیتی احتمالی را جستجو کنید.
برای مثال، در Mac یا iOS می‌توانید با یک نگاه سریع به اتصال وای-فای خود ببینید که آیا این اتصال از پروتکل‌های امنیتی قدیمی استفاده می‌کند یا جدید.
حتی اگر مطمئن هستید که شبکه‌ای که استفاده می‌کنید تا حد امکان ایمن است، کارهای زیادی وجود دارد که هرگز نباید با استفاده از وای-فای عمومی انجام دهید. شبکه‌های باز و رایگان بستر مناسبی برای هکرها ایجاد می‌کنند و از همین رو خطرات زیادی در این نوع شبکه‌ها کاربران را تهدید می‌کنند.
هنگام استفاده از وای-فای عمومی چه کارهایی را نباید انجام داد؟
بهترین راه برای ایمن ماندن در حین استفاده از وای-فای عمومی این است که از انجام هر کاری که می‌تواند به هکرها کمک کند، خودداری کنید.
1. به هر چیزی که نیاز به رمز عبور دارد وارد نشوید
قانون طلایی استفاده از اتصالات وای-فای عمومی این است که هرگز اطلاعات شخصی خود مانند نام کاربری، آدرس ایمیل، رمز عبور و غیره را در جایی وارد نکنید. هکرها می‌توانند این داده‌ها را رهگیری کرده و به حساب‌های شما دسترسی پیدا کنند یا از اطلاعات شخصی شما در حملات دیگری مانند سرقت هویت استفاده کنند..
در شبکه‌های وای-فای عمومی از ورود به حساب‌های ایمیل، سایت‌های شبکه اجتماعی یا هر چیز دیگری که نام کاربری و رمز عبور می‌خواهد، اجتناب کنید. استفاده از برنامه‌های رسانه‌های اجتماعی به طور کلی ایمن است (البته، تا زمانی که نیازی به ورود به سیستم نداشته باشید) اما همیشه به یاد داشته باشید که هکرها می‌توانند از شما جاسوسی کنند.
2. حساب کاربری جدید ایجاد نکنید
عدم ورود به حساب‌های موجود یک مورد امنیتی مهم است، اما ایجاد یک حساب کاربری جدید در حین استفاده از وای-فای عمومی نیز می‌تواند به هکرها امکان دهد از همان روز اول به حساب شما دسترسی داشته باشند! اگر حساب کاربری جدیدی را با اطلاعات شخصی دقیق خود شامل نام، آدرس، شغل، جزئیات حساب بانکی و غیره ایجاد کنید، باید بدانید که به شدت خود را در معرض خطر قرار داده‌اید.
شما فقط باید از شبکه‌های خصوصی و امن برای ایجاد حساب‌های جدید یا انجام هر کاری که نیاز به وارد کردن اطلاعات حساس و شخصی است، استفاده کنید.
3. هویت خود را تأیید نکنید
هر از گاهی، خدمات و سرویس‌های آنلاین و یا برخی وب سایت‌ها ممکن است از شما بخواهند هویت خود را تأیید کنید. فرض کنید به یک کشور خارجی سفر می‌کنید و برنامه رسانه اجتماعی مورد علاقه خود را باز می‌کنید و اینجاست که شبکه اجتماعی به واسطه تغییر مکان جغرافیایی که داشته‌اید، از شما می‌خواهد تا هویت خود را تأیید کند. این یک ویژگی امنیتی رایج برای اطمینان یافتن از این است که خود شما وارد حساب‌تان شده‌اید و کس دیگری قصد ندارد به آن دسترسی پیدا کند.
هر چند ممکن است مجبور به تأیید هویت شوید، اما هرگز در یک شبکه وای-فای عمومی اقدام به این کار نکنید. اطلاعاتی که برای احراز هویت استفاده می‌شوند، برای هکرها حکم یک معدن طلا را دارند و آن‌ها با داشتن چنین اطلاعاتی قادر به انجام سوء استفاده‌های زیادی خواهند بود.
4. جزئیات حساب بانکی خود را وارد نکنید
خرید آنلاین یکی از آن کارهایی است که نباید هنگام استفاده از وای-فای عمومی انجام دهید. هر کدام از جزئیات مربوط به حساب یا کارت بانکی که در طی فرآیند پرداخت وارد می‌کنید در برابر انواع استراتژی‌های حمله اعم از فیشینگ، حمله مرد میانی، کی‌لاگینگ و غیره آسیب‌پذیر هستند.
اگر واقعاً نیاز به خرید کردن دارید، از اینترنت تلفن همراه استفاده کنید و اگر می‌خواهید روی دستگاه دیگری خرید انجام دهید، می‌توانید در گوشی خود یک نقطه اتصال ایجاد کرده و به آن وصل شوید. حتی اگر به کشور دیگری سفر می‌کنید، بهتر است یک سیم کارت محلی خریداری کنید یا با پرداخت هزینه‌های رومینگ، از سیم کارت کشور خود استفاده کنید. وارد کردن جزئیات پرداخت تنها چند دقیقه زمان خواهد برد و ارزشش را ندارد که به خاطر این چند دقیقه استفاده از اینترنت موبایل، امنیت حساب بانکی خود به خطر بیندازید.
5. از بانکداری آنلاین استفاده نکنید
اگر کاری خطرناک‌تر از دادن اطلاعات کارت بانکی به هکرها وجود داشته باشد، آن استفاده از سیستم بانکداری آنلاین است. در صورتی که مشخصات حساب کاربری شما در سیستم بانکداری آنلاین لو برود، مجرمان سایبری قادر خواهند بود با انتقال تمام وجوه آن به یکی از حساب‌های خود، کل موجودی شما یا حداقل بخش عمده‌ای از آن را به سرقت ببرند.
مهمتر از همه، هرگز از طریق یک مرورگر وب و با استفاده از وای-فای عمومی وارد سرویس بانکداری آنلاین نشوید. برنامه‌های بانکداری تلفن همراه به طور قابل توجهی ایمن‌تر از وب سایت‌ها و برنامه‌های تحت وب هستند، اما این‌ها هم به هیچ وجه 100 درصد مطمئن و امن نیستند.
نکته مهم دیگر اینکه مطمئن شوید از برنامه رسمی ارائه شده توسط بانک خود استفاده می‌کنید زیرا برنامه‌های جعلی یکی از رایج‌ترین استراتژی‌ها برای هک کردن حساب‌های بانکی هستند. همیشه برنامه‌های بانکی را از منبع اصلی آن دانلود کنید و برای اولین بار در یک شبکه شخصی و ایمن به حساب خود وارد شوید. علاوه بر این، توصیه می‌کنیم از ویژگی‌های امنیتی موبایل بانک‌تان، از جمله احراز هویت دو مرحله‌ای و هر چیز دیگری که برای محافظت از شما ارائه شده، بهره ببرید.
حتی با فعال بودن آخرین ویژگی‌های امنیتی، تنها راه امن برای انجام بانکداری آنلاین استفاده از یک شبکه امن است. مطمئناً شما نمی‌خواهید هکرها به شماره حساب، موجودی بانکی یا رمزهای عبور شما دست پیدا کنند، پس هرگز در هنگام اتصال به وای-فای رایگان وارد سرویس بانکداری آنلاین خود نشوید.
6. دورکاری نکنید
دورکاری در اوج همه‌گیری کووید-19 بسیار فراگیر شد. متأسفانه، کارکنانی که به صورت دورکاری فعالیت کرده و بی‌تجربه هستند (و یا حتی بسیاری از افراد باتجربه) ممکن است خطرات امنیتی ناشی از کار کردن آنلاین با استفاده از شبکه‌های خارج از محل کار را درک نکنند.
البته که اگر شبکه اینترنت شما خصوصی و ایمن باشد، کار از خانه چندان مشکل‌ساز نخواهد بود. با این حال، ممکن است لپ تاپ یا گوشی شما به محض وارد شدن به کافه یا یک فضای عمومی دیگر، به صورت خودکار به شبکه وای-فای عمومی و ناامن وصل شود و این یعنی تمام اسرار و اطلاعات کاری شما در معرض خطر قرار می‌گیرد. اطلاعات کاری نیز در کنار اطلاعات شخصی، یکی از مواردی هستند که مجرمان سایبری دوست دارند آن‌ها را به دست بیاورند و به خصوص اکنون که کار از راه دور رایج‌تر شده، خطر لو رفتن اطلاعات کاری نیز بیشتر از قبل شده است.
7. فایل‌ها را به اشتراک نگذارید
دو نوع اشتراک‌گذاری فایل وجود دارد که هنگام استفاده از وای-فای عمومی باید از آن‌ها اجتناب کنید. در ابتدا، شما باید تنظیمات اشتراک‌گذاری فایل را در دستگاه‌هایی که به وای-فای عمومی متصل شده‌اند، غیرفعال کنید زیرا هکرها می‌توانند از این تنظیمات برای دسترسی به فایل‌ها و پوشه‌ها سوء استفاده کنند.
به عنوان مثال، اگر از یک دستگاه مبتنی بر مک او اس (macOS) استفاده می‌کنید، می‌توانید با کلیک کردن روی آیکون اپل و طی کردن مسیر System Settings > General > Sharing تمام تنظیمات اشتراک‌گذاری فعال را ببینید.
در این قسمت می‌توانید هر کدام از گزینه‌های اشتراک‌گذاری فایل را که می‌خواهید غیرفعال کنید تا از دسترسی افراد دیگری که از همان شبکه استفاده می‌کنند به فایل‌ها و سایر داده‌های ذخیره شده در دستگاه خود جلوگیری کنید.
نوع دیگری از اشتراک‌گذاری فایل که باید از آن اجتناب کنید، اشتراک‌گذاری دستی فایل‌ها به صورت آنلاین با سایر کاربران است. برای مثال، اگر از برنامه‌ای مانند گوگل درایو (Google Drive) استفاده می‌کنید، قبل از اشتراک‌گذاری فایل‌ها حتماً دقت کنید که به یک شبکه امن دسترسی داشته باشید. چه با استفاده از ویژگی‌های اشتراک‌گذاری فایل در خود گوگل درایو و چه از طریق سایر ابزارها مانند پیوست کردن در ایمیل.
8. وارد سیستم‌های مهم نشده و اطلاعات حساس خود را باز نکنید
این یکی از سخت‌ترین کارهایی است که هنگام استفاده از وای-فای عمومی باید از آن اجتناب کرد، زیرا ما این روزها به دسترسی و استفاده از اطلاعات حساس آنلاین عادت کرده‌ایم و شاید بسیاری اوقات متوجه آن هم نشویم. این اطلاعات حساس شامل داده‌هایی است که به صورت دستی وارد می‌کنید (مانند نام‌های کاربری، رمزهای عبور، جزئیات حساب بانکی، و غیره) اما با این حال تنها مشاهده اطلاعاتی مانند آدرس‌های ایمیل، شماره‌های شناسایی، و نتایج آزمایش در روی صفحه نمایش نیز می‌تواند آن‌ها را در معرض سوء استفاده قرار دهد؛ حتی اگر هیچ چیزی را تایپ یا وارد نکنید.
تنها ورود ساده به سیستمی که حاوی اطلاعات حساس است، مانند برنامه‌ای که برای دورکاری از آن استفاده می‌کنید، کافیست تا هکرها بتوانند از طریق شبکه وای-فای عمومی و ناامن به اطلاعات دسترسی پیدا کنند. این مورد شامل چک کردن صندوق ورودی ایمیل شما نیز می‌شود. بنابراین، بهتر است از باز کردن و خواندن ایمیل‌های خود هم خودداری کنید. بسته به نوع حمله‌ای که هکرها اجرا می‌کنند، می‌توانند آدرس ایمیل، اطلاعات تماس و محتوای پیام‌ها را مشاهده کنند. دسترسی به ایمیل هم به نوبه خود این امکان را در اختیار هکرها قرار می‌دهد که اقدام به احراز هویت از طریق ایمیل کرده و به اطلاعات شخصی در سایر سیستم‌ها نیز دسترسی داشته باشند.
9. دستگاه خود را در مکان‌های عمومی رها نکنید
هرگز هیچ دستگاهی را در یک محیط عمومی رها نکنید، به خصوص اگر به یک شبکه باز و عمومی متصل باشد. لپ‌تاپ‌ها، گوشی‌های هوشمند و دستگاه‌های ذخیره‌سازی حکم معدن طلا را برای هکرها دارند. حتی اگر کسی دستگاه شما را ندزدد، شما نمی‌دانید که در هنگام رها کردن آن، یک هکر ممکن است تا زمان بازگشت شما با آن چه کرده باشد.
هنگام استفاده از وای-فای عمومی ایمن بمانید
همه شبکه‌های وای-فای عمومی قابل هک هستند، بنابراین ایمن‌ترین راه برای استفاده از آن‌ها این است که فرض کنیم همه آن‌ها هک شده‌اند. بنابراین، تنها از وب‌سایت‌های امن بازدید کنید، مقالات را بخوانید، و تا حد امکان از حالت ناشناس مرورگرهای وب استفاده کنید. همیشه به یاد داشته باشید که انجام هر کاری که به وارد کردن یا مشاهده داده‌های شخصی یا اطلاعات حساس شما نیاز دارد، در زمانی که به یک شبکه عمومی متصل هستید یک خطر بالقوه محسوب می‌شود. پس این لطف را به خودتان کرده و همه کارهای مهم خود را یادداشت کرده و زمانی که به یک شبکه ایمن و خصوصی متصل شدید، آن‌ها را انجام دهید.
