طوفان نوح واقعی، آیا ممکن است تمام کره زمین زیر آب برود؟

طوفان نوح جزو اتفاقاتی است که در تمامی کتاب‌های مقدس ذکر شده است. طبق این متون، وقتی بارش‌ باران شدت گرفت حتی مرتفع‌ترین کوه‌ها نیز زیر آب رفتند اما نوح و پیروانش به همراه حیواناتی که جمع آوری کرده بودند در یک کشتی بزرگ پناه گرفتند. مشابه این داستان در افسانه‌های قدیمی‌تری مثل حماسه‌های بابلی نیز ذکر شده است. در یکی از حماسه‌های گیلگمش سیلی مهیب روی رود فرات به تصویر کشیده شده و در داستانی به زبان اکدی این سیل روی رود دجله رخ داده است. واقعیت این است که در داستان‌هایی مشابه داستان طوفان نوح در متون تاریخی، حماسی و مذهبی، بارها از سیل، به عنوان بلایی آسمانی نام برده شده است که زمین را در خود می‌بلعد و همه موجودات زنده را از بین می‌برد. اما واقعیت طوفان نوح چیست؟ در این مقاله از دیجی رو به طوفان نوح واقعی خواهیم پرداخت و این مساله را بررسی خواهیم کرد که آیا امکان دارد تمام سطح کره زمین زیر آب فرو برود؟

طوفان نوح

در حماسه گیلگمش به اوتنپیشتیم هشدار داده می‌شود که خداوند تصمیم گرفته است همه انسان‌ها را از بین ببرد و او باید یک کشتی بسازد تا خود و خانواده و اطرافیان و احشام خود را نجات دهد. در افسانه اکدی آمده است که پس از جاری شدن سیل، یک رئیس قبیله (که احتمالا همان حضرت نوح است) با شناور شدن روی یک قایق در خلیج فارس، خود و خانواده خود را از غرق شدن نجات می‌دهد و به خشکی می‌رسد. او یک قربانی برای خدای آب اهدا می‌کند تا دیگر چنین سیلی رخ ندهد. حضرت نوح هم طبق متون مذهبی چنین کاری انجام می‌دهد. تمامی این داستان‌ها از یک سیل مهیب در منطقه بین النهرین خبر می‌دهد که هزاران سال پیش رخ داده است. اما این سوال پیش می‌آید که آیا چنین سیلی می‌تواند تمام سطح کره زمین را زیر آب ببرد؟

شواهد علمی علیه طوفان نوح

در انجیل آمده است باران‌هایی که به بروز طوفان نوح منجر شد چهل روز طول کشید و آب‌های حاصل از آن 150 روز سطح زمین را پوشانده بود. 150 روز دیگر هم طول کشید تا آب‌ها فروکش کنند و در این زمان کشتی نوح روی کوه آرارات به زمین نشست. اما دو ماه و بیست و هفت روز دیگر زمان لازم بود تا سطح خاک به اندازه کافی خشک شود تا خانواده نوح و حیوانات بتوانند روی آن پا بگذارند. در داستان انجیل، خداوند قصد داشت با فرستادن طوفان نوح همه موجودات زنده روی زمین را از بین ببرد، فسیل‌های رسوبی که از این زمان به جا مانده است می‌توانند نشانه‌ای از همین موجودات زنده نابود شده باشند. پس توصیف متون مذهبی می‌تواند صحت داشته باشد اما در همه قاره‌ها چنین فسیل‌هایی یافت می‌شوند که زیر لایه‌های سنگ نمک، سنگ گچ، سولفات کلسیم و نمک پتاس و منگنز مدفون شده‌اند. بسیاری از این مواد معدنی بستر قرمزرنگی دارند که ضخامت آن بالای  یک کیلومتر است. این رنگ قرمز ناشی از هماتیت یا اکسید آهن است که با قرار گرفتن گل اکسید شده در معرض هوا، به وجود می‌آید. این لایه گلی تنها می‌تواند در هوای خشک به وجود آید و ترک بخورد و اشکالی هندسی به وجود آورد.

پس این باقیمانده‌های رسوبی تنها زمانی می‌توانند شکل بگیرند که دریا به طور کامل خشک شود. بر این اساس می‌توان انتظار داشت که پس از طوفان نوح چنین فسیل‌هایی شکل گرفته باشند اما بین فسیل‌های قدیمی و جدید این دوره زمانی، نباید تفاوتی وجود داشته باشد. در متون مذهبی آمده است که چنین سیلی تنها یک بار و در سرتاسر کره زمین رخ داده است و پس از آن زمین خشک و قابل سکونت شده است. اما واقعیت این است که چنین فسیل‌هایی تنها می‌تواند ناشی از چرخه‌های مکرر سیل و خشک شدن باشد که در طول سال و در منطقه‌ای محدود رخ می‌دهد. این که تمام سطح زمین به مدت یک سال با آب پوشیده شود هرگز رخ نداده است بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که طوفان نوح نتیجه یک وضعیت جوی منطقه‌ای بوده است و نه جهانی.

شواهدی بر وقوع طوفان نوح و سیل‌های مشابه

دو رود دجله و فرات که در کشور عراق قرار گرفته‌اند منطقه بین النهرین را تشکیل داده‌اند، منطقه‌ای که هزاران سال مهد شکوفایی تمدن‌های باستانی از جمله بابلی و آشوری و اکدی بوده است. در نزدیکی این رودها لایه‌هایی از سنگ‌های رسوبی وجود دارد که به باقیمانده‌های سیل شباهت دارند و ضخامت بیشتر آن‌ها حدود 30 سانتی متر است، البته ضخامت یکی از آن‌ها به سه متر هم می‌رسد. سنگ‌های رسوبی با ضخامت یکسان در امتداد رود فرات در نزدیکی شهر باستانی شوروپاک قرار گرفته‌اند که با بغداد 200 کیلومتر فاصله دارد، قدمت این شهر به 2900 سال قبل از میلاد می‌رسد. سنگ‌های رسوبی 2.4 متری نیز در فاصله 120 کیلومتری جنوب بغداد و در شهر بابلی کیش قرار گرفته است و نشان می‌دهد که سیل‌های مهیب در دوران باستان در منطقه بین النهرین اتفاقی غیرمنتظره نبوده است.

در واقع چنین سیل‌هایی در طول تاریخ و در نقاط مختلف جهان بارها رخ داده‌اند به طور مثال طوفان‌های موسمی در بنگلادش به طور مکرر در قسمت‌های شمالی این کشور رخ می‌دهد و بر کوه‌های هیمالیا می‌بارد. آب حاصل از این باران‌ها و برف‌های ذوب شده کوهستان، سیل‌های مهیبی را در رود ونگ به وجود می‌آورد و دلتای خلیج بنگال نیز به همین شکل به وجود آمده است. در یک قرن گذشته هزاران نفر بر اثر این سیل‌های دوره‌ای، کشته شده‌اند. تقریبا در هر فرهنگی، داستان‌هایی در مورد سیل وجود دارد اما این سیل‌ها منطقه‌ای و محدود هستند و نمی‌توانند تمام سطح جهان را فرا بگیرند. در انجیل آمده است که پس از طوفان نوح خداوند به پیامبرش قول داد تا دیگر چنین سیلی به وجود نیاورد اما یافته‌های زمین شناسی نشان می‌دهد که سیل‌های مشابه طوفان نوح بارها رخ داده‌اند و باز هم رخ خواهند داد.

چرا سیل‌های مهیب منطقه‌ای رخ می‌دهند؟

طوفان‌هایی که در منطقه بین النهرین رخ می‌دهند معمولا از دریای مدیترانه نشات می‌گیرند. این طوفان‌ها، کوه‌های سوریه، ترکیه و عراق و غرب ایران را درمی‌نوردند و به خلیج فارس می‌رسند و از طریق دریای عمان به اقیانوس هند می‌پیوندند. رودهای دجله و فرات آب حاصل از این طوفان‌ها را از کوه‌های شمالی به سمت مناطق پست جنوبی منتقل می‌کنند و همین پستی و ارتفاع کم از سطح دریا، احتمال بروز سیلاب را افزایش می‌دهد. در طول یک طوفان بزرگ، بستر رودخانه توسط آب شسته می‌شود و رسوبات حاصل از آن را به سمت پایین دست هدایت می‌کند. انسان‌هایی که در دوران باستان در منطقه بین النهرین زندگی می‌کردند خانه‌های خود را در کنار رودخانه‌ها بنا می‌کردند چون مناطق رسوبی پایین دست رود، مانند باتلاق‌هایی غیرقابل سکونت بودند.

آبخیز رودهای دجله و فرات بیش از یک میلیون و ششصدهزار کیلومتر مربع وسعت دارد که از سوریه و ترکیه تا جنوب غربی ایران و شرق عربستان و خلیج فارس را شامل می‌شود. بنابراین اگر باران‌های بسیار شدیدی رخ دهد نه فقط منطقه بین النهرین بلکه ایران و عربستان سعودی را نیز در بر خواهد گرفت. شواهد علمی نشان می‌دهد که چنین اتفاقی حدود 2900 سال قبل از میلاد رخ داده است که می‌تواند همان طوفان نوح معروف باشد. وقتی سیل مهیبی رخ می‌دهد دریاچه‌های بزرگی در سطح زمین شکل می‌گیرد که خشک شدن آن‌ها ممکن است ماه‌ها طول بکشد و اگر آبراه مناسبی وجود نداشته باشد این آب برای همیشه روی زمین باقی خواهد ماند. یک نمونه از این دریاچه‌ها هور حمار 32 کیلومتر عرض و 80 کیلومتر طول دارد که در دشت فرات در غرب بصره قرار گرفته است.

نتیجه گیری

واقعیت این است که داستان کشتی نوح و طوفان مهیبی که در آن زمان رخ داده است از دید بازماندگان این واقعه روایت شده است. وقتی این منطقه با بروز سیلی عظیم، به زیر آب رفته است تا شعاع چندصد کیلومتری اطراف، چیزی جز آب مشاهده نمی‌شده و فرونشست کردن این آب‌ها نیز به بیش از یک سال زمان نیاز داشته است. با طوفان نوح قسمت اعظم منطقه بین النهرین از آب پوشیده شده است و شواهد علمی نیز نشان می‌دهد این اتفاق بارها رخ داده است اما احتمال این که تمام کره زمین زیر آب برود غیرممکن است و یا حداقل تاکنون چنین چیزی رخ نداده است.