با توسعه روزافزون فناوری نگرانیها دربارهی مضر بودن دستگاههای الکترونیکی و هوشمند برای سلامت انسان روز به روز افزایش مییابد. ایرپاد پرو و سایر هدفونهای بی سیم اپل و همچنین گوشیهای همراه مقدار کمی تشعشعات رادیوفرکانسی ساطع میکنند. دانشمندان هنوز به نتیجه قطعی نرسیدهاند که آیا این مقدار پرتو و تشعشعات برای سلامت انسان مضر هستند یا خیر. اما تحقیقاتی که تاکنون انجام شده نشان میدهد تشعشعات گوشیهای همراه (که مقدار آن بسیار بیشتر از چیزی است که دستگاههای بلوتوثی ساطع میکنند) به سرطان منجر نمیشود.
همچنین گفته میشود با توجه به شواهدی که تاکنون به دست آمده مصرف کنندگان بیش از انتشار اشعههای گوشیهای هوشمند باید نگران ابزارهای جانبی آن مانند هدفونهای بیسیم باشند، چرا که این هدفونها در ابتلا به سرطان نقش دارند. اما آیا این خبر واقعیت دارد؟ در ادامه با دیجی رو همراه باشید تا به این موضوع بپردازیم.
اشعه بلوتوث در مقایسه با سایر دستگاههای الکترونیکی به هیچ وجه مضر نیست. با این حال، درست مثل بسیاری از دستگاههای الکترونیکی دیگر اطراف ما، دانشمندان نمیتوانند با قاطعیت بگویند این فناوریهای بی سیم 100 درصد به انسان آسیب نمیرسانند.
این همهمه و جنجال پس از انتشار یک پست وبلاگی در سایت مدیوم (Medium) در اوایل سال جاری آغاز شد. در این پست، جری فیلیپس، بیوشیمیست، آسیب دیدن دی ان ای به علت میدانهای الکترومغناطیسی را مورد بررسی قرار داده و به این موضوع نیز اشاره کرده بود. تحقیقات او نشان میدهد که فعالیت میدان الکترومغناطیسی ممکن است به DNA صدمه بزنند و در نتیجه افراد باید کمتر در معرض این تشعشعات قرار گیرند. او در این باره گفت:
نگرانی من از این بابت است که گذاشتن این هدفونها در مجرای گوش باعث میشود بافتهای داخل مغز در معرض تابش نسبتاً زیاد تشعشعات فرکانس رادیویی قرار گیرند.
در واقع هیچ گونه مدرکی دال بر اینکه تشعشعات رادیو فرکانسی (RF) باعث سرطان مغز یا تومورهای غیر سرطانی مغز در افراد میشود وجود ندارد. در سال 2015، بیش از 200 دانشمند بینالمللی، نامهای به سازمان ملل و سازمان بهداشت جهانی ارسال کردند و از آسیب ناشی از انتشار میدان الکترومغناطیسی غیر یونیزه (EMF) دستگاههای بلوتوثی ابراز نگرانی کردند.
در نامه مذکور به طور خاص به نوع دستگاههای بلوتوث یا هدفون هیچگونه اشارهای نشده بود. این گروه از دانشمندان در واقع نگران انواع دستگاههای الکترونیکی هستند که پرتوهای میدانهای الکترومغناطیسی غیر یونیزه را ساطع میکنند. امواج میدانهای الکترومغناطیسی بسیاری از وسایل الکترونیکی از جمله گوشیهای همراه، دستگاههای وای فای، کنتورهای هوشمند، مانیتورهای کودک و آنتنها با سرعت نور پخش میشوند. الیزابت کلی، مدیر EMF اذعان داشت:
قرار گرفتن افراد و کودکان در معرض پرتوهای دستگاههای بی سیم و آنتنهای همه منابع از جمله سیگنالهای دیجیتالی پالس شده بلوتوث باعث نگرانی دانشمندان EMF شده است.
با این حال، بسیاری از دانشمندان دیگر به دلیل عدم شواهد کافی درباره خطرناک بودن این مقدار اشعه گوشیهای همراه و هدفون بلوتوثی در این باره سکوت اختیار کردهاند. به گزارش انجمن سرطان آمریکا، این دستگاهها آنقدر انرژی ندارند که به بروز سرطان با آسیب رساندن مستقیم به DNA درون سلولها منجر شوند. انتشار امواج رادیویی ناشی از انرژی الکتریکی و مغناطیسی گوشیهای هوشمند، رادیو و انواع فناوریهای بی سیم مانند بلوتوث با انواع پرتوهای قویتر از جمله اشعه ایکس، اشعه گاما و ماوراء بنفش که در معرض آنها قرار داریم تفاوت دارند. این پرتوها میتوانند پیوندهای شیمیایی موجود در DNA را بشکنند. در واقع، همانطور که وزارت بهداشت عمومی کالیفرنیا گفته است قرار دادن گوشی جلوی صورت امواج رادیویی بسیار بیشتری نسبت به هدفونهای بلوتوثی مانند ایرپاد منتشر میکند.
مطالعات علمی که تاکنون انجام شده چیزی درباره مضر بودن پرتوها و تشعشعات ناشی از گوشی برای انسان اثبات نمیکند. اما آزمایشاتی که روی موشهای نر انجام شده چیز دیگری را نشان میدهد. دانشمندان NTP (برنامه ملی سم شناسی ایالات متحده) به “شواهد قطعی” دست یافتهاند که قرار گرفتن روزانه موشهای نر در معرض اشعه گوشی به تومورهای قلبی منجر شده و همچنین “برخی از شواهد” از ابتلا به تومورهای مغزی حکایت دارند. با این وجود، آنها میگویند که نمیتوانند دربارهی موشهای ماده یا هردو جنس موشها (نر و ماده) نظر مشابهی بدهند.
پیش از این هم دانشمندان بارها اعلام کردند اثبات چیزی در موشهای آزمایشگاهی به معنای اثبات و روی دادن آن در انسان نیست. در نتیجه هنوز نمیتوان به طور قطع نظر داد که آیا این میزان تشعشعات ناشی از گوشی و ایرپاد که انسان روزانه در معرض آن قرار میگیرد ضرری برای انسان دارد یا خیر. شواهدی که تاکنون بهدست آمده قانع کننده نیست. آژانس بین المللی تحقیقات مربوط به سرطان، یک مطالعه 10 ساله در 13 کشور دربارهی خطرات احتمالی ناشی از پرتوهای گوشی همراه انجام داد. آنها در این مطالعه به این نتیجه رسیدند که در کاربران معمولی گوشی همراه خطر ابتلا به تومور مغزی وجود ندارد اما این دانشمندان هشدار دادهاند که تحقیقات بیشتری باید روی کاربران معتاد گوشی و ایرپاد انجام شود.
اگر نگران خطرات پرتوهای هدفون هستید، کلی توصیه میکند هدفونهای بی سیم را با هدفون سیمی بلوتوث تعویض کنید. این کار باعث ایجاد فاصلهای هر چند اندک بین مغز شما و اشعه رادیو فرکانسی گوشی همراه میشود. اما در هر صورت اگر از ایرپاد یا دستگاههای شنوایی دیگر استفاده کنید بهتر است با صدای کم به موسیقی یا هر چیز دیگر گوش کنید.
اما علم نتایج جامعتری دربارهی گوش دادن به صداهای بلند دارد. قرار گرفتن مداوم در معرض صداهای بلند میتواند به تومورهای عصبی صوتی غیر سرطانی منجر شود که باعث از دست دادن قدرت شنوایی و همچنین صدایی مداوم در گوش به نام وزوز میشود. اگر این اتفاق بیفتد شاید مجبور شوید نوع دیگری از فناوری بیسیم مثل سمعک را در گوش خود قرار دهید. بنابراین، بهتر است احتیاط کرده و در هر چیزی اعتدال را رعایت کنید.