بعد از 16 سال، کاوشگر کاسینی ناسا موفق به یافتن یخ و متان در یکی از 82 قمر زحل به نام انسیلادوس شده است. وجود یخ و متان در این قمر، نظریه وجود حیات در “سیاره حلقهدار” منظومه شمسی را بیش از پیش تقویت میکند. در سال 2005، اداره کل ملی هوانوردی و فضای آمریکا (ناسا) فضاپیمای کاسینی را به فضا ارسال کرد و توانست وجود رودهایی از متان و همچنین یک دریای متان را در لایههای زیرین زحل کشف کند. از آن زمان، همیشه این سؤال که آیا حجم بالای متان ناشی از وجود حیات بر روی این سیاره است یا نه، مطرح بوده است.
آیا وجود حیات در قمر زحل امکانپذیر است؟
با اینکه پیش از این متان در زحل کشف شده بود، اما اکنون این ماده آلی به همراه ترکیبات دیگری مانند دی هیدروژن (H2) و دی اکسید کربن پیدا شده است. این ترکیبات به طور معمول در کف اقیانوسهای کره زمین به عنوان منافذ هیدروترمال یافت میشوند. معمولاً متان در هنگام هضم غذا توسط انسان و حیوانات تولید میشود. البته، عامل دیگری نیز در تولید متان نقش دارد و گفته میشود وقتی باکتریها مواد آلی را میخورند و تجزیه میکنند، این ماده تولید میشود. دانشمندان همچنین معتقدند فرآیندهای ژئوشیمیایی نیز به تولید متان کمک میکند.
دانشمندان درباره وجود حیات در زحل چه میگویند؟
رجیس فریر، استاد دانشگاه آریزونا و یکی از نظریهپردازان اصلی وجود حیات در زحل در پاسخ به احتمال واقعیت داشتن چنین ادعایی میگوید در حال حاضر چنین احتمالی بسیار ضعیف است. به گفته وی:
بدیهی است که ما نمیتوانیم از این شواهد، وجود حیات در زحل را نتیجه بگیریم. بلکه ما میخواهیم بفهمیم چقدر ممکن است منافذ هیدروترمال انسیلادوس برای میکروارگانیسمهایی مشابه با آنچه در زمین وجود دارد، قابل سکونت باشد.
در سال 2009 نیز یک جریان شدید از گاز متان در مریخ کشف شد که هم تلسکوپهای زمینی و هم فضاپیمای در حال گردش به دور این سیاره، توانستند آن را مشاهده کنند. تابش شدید خورشید بر خاک سیاره سرخ و گرم کردن آن باعث بالا رفتن سطح گاز متان میشود و به دانشمندان کمک میکند تا به شناسایی منبع اصلی آن نزدیکتر شوند.
فریر میگوید اگر فرایندهای ژئوشیمیایی فرضی را باور کنیم، فرایندهای بیوتیکی (که با ارگانیسمهای زنده سروکار دارند) میتوانند مسئول تولید متان باشند. این محقق همچنین خاطرنشان کرده است جستجوی میکروبهایی که به عنوان متانوژن شناخته میشوند، در کف دریاهای انسیلادوس یک کار چالش برانگیز است. این کار به ماموریتهای غواصی در عمق بالا نیاز دارد که بسیار سخت بوده و عملی شدن آن حداقل در چند دهه آینده دور از ذهن به نظر میرسد.