اتوبوس، این ماشین غولپیکر با چرخهای بزرگ خود، نقش مهمی در زندگی شهری ایفا میکند و هر روز این وسیله نقلیه را در خیابانها مشاهده میکنیم. اما حقیقتاً چقدر در مورد اتوبوس میدانیم؟ امروز قصد داریم از فکتهای جالب و جذاب در مورد اتوبوسها صحبت کنیم. پس با ما در ادامه یک مقاله متفاوت همراه شوید.
1- مردم کدام شهر بیشتر از اتوبوس استفاده میکنند؟
در حال حاضر جاکارتا (Jakarta) بزرگترین شبکه اتوبوسرانی در دنیا را دارد. این شهر در کشور اندونزی واقع شده و گفته میشود شبکه اتوبوسرانی آن طولی برابر 251.2 کیلومتر داشته و توسط 3900 دستگاه اتوبوس اداره میشود.
2- کلمه اتوبوس از کجا نشأت گرفته است؟
بین منطقههای مادلین و باستیل در شهر پاریس در سال 1828، سرویسهای همهکار اتوبوس (Omnibus) راهاندازی شدند. این کلمه به یادبود از نام یک کلاهفروشی در منطقه نانتس (Nantes) به نام Omnes Omnibus انتخاب شد؛ کلمه اتوبوس یا همان Omnibus از یک کلمه لاتین به معنای “برای همه” گرفته شده است. از آن زمان تا به حال این نام روی این وسیله نقلیه باقی مانده و در همه جای دنیا آن را اتوبوس (Bus) خطاب میکنند.
3- بالاترین سرعت ثبت شده برای اتوبوس چقدر است؟
پاول استندر (Paul Stender) از آمریکا که علاقه زیادی به ماشینها دارد، توانسته رکورد سرعت راندن اتوبوس را به نام خود ثبت کند. او و تیم مهندسانش یک اتوبوس مدرسه معمولی و زرد رنگ را طوری تغییر دادند که سرعت آن به 590 کیلومتر بر ساعت برسد!
4- اولین اتوبوس چه زمانی شروع به کار کرد؟
اولین خط اتوبوسرانی در دنیا در سال 1662 در شهر پاریس راهاندازی شد. قبل از اختراع موتور احتراق داخلی، اتوبوسها با استفاده از اسب و کالسکه حرکت میکردند و ظرفیت جابهجایی 8 مسافر را نیز داشتند. فرد مبتکری که اتوبوس را به دنیا برای اولین بار معرفی کرد را احتمالا هر فردی که در طول دوران دبیرستان درس ریاضی را گذرانده باشد میشناسد! این مبتکر کسی نیست جز بلیز پاسکال (Blaise Pascal) که قضیه مثلثش بسیار معروف است.
جالب است بدانید در ابتدا از این وسیله فقط قشر مرفه جامعه میتوانستند استفاده کنند، اما بعد از گذشت یک دهه شرایط عوض شد.
5- آیا اتوبوسهای سه طبقه وجود دارند؟
در حال حاضر اتوبوس نایت (The Knight Bus) تنها اتوبوسی است که سه طبقه دارد. با این حال در اواسط قرن بیستم چند شرکت آمریکایی وجود داشتند که به یک عرشه سوم و کوچک در قسمت بام اتوبوس مجهز شدند اما تنها اتوبوسی که واقعا سه طبقه دارد اتوبوس بنفش نایت است که توسط استن شونپایک (Stan Shunpike) مدیریت شده و فردی به نام ارنی پرانگ (Ernie Prang) هم این اتوبوس را در فیلم هری پاتر و زندانی آزکابان راند.
این اتوبوس توسط جلوههای ویژه خاص برای سومین سری از فیلمهای هری پاتر ساخته شد. سرپرست تیم یعنی جان ریچاردسون (John Richardson) در مورد این اتوبوس میگوید:
اگرچه اغلب مردم فکر میکنند اتوبوس نایت واقعی نبوده و تنها توسط جلوههای ویژه کامپیوتری ساخته شده است اما این اتوبوس واقعی است و کار میکند!
وی همچنین اضافه کرد:
برای ساخت این اتوبوس ما دوتا از اتوبوسهای روت مستر (Routemaster) را جدا کرده و ساختار آنها را بازسازی کردیم. تکههای جدا شده را وصل کردیم تا در نهایت یک اتوبوس سه طبقه ساخته شود.
در حال حاضر اتوبوس نایت یکی از محبوبترین ستهای لگو (LEGO®) از این فیلم هری پاتر است.
6- اتوبوسهای لندن چه رنگی هستند؟
اکثر مردم در هرجایی از این دنیا میدانند که اتوبوسهای شهر لندن قرمز رنگ هستند. اما این اتوبوسها از اول قرمز نبودند! زمانیکه برای اولین بار وسیله نقلیهای به نام اتوبوس در این شهر معرفی شد، رنگ هر اتوبوسی را با توجه به این که در چه لاینی خدمات ارائه میدهد انتخاب میکردند.
شرکتی که بیشترین اتوبوسها را در آن زمان در اختیار داشت، یعنی London General Omnibus Company یا همان L.G.O.C در سال 1907 تصمیم گرفت برای اینکه خودش را از سایر رقبا متمایز کرده و برندسازی کند، تمامی اتوبوسهای خود را به رنگ قرمز رنگ بزند.
وقتی که هیئت حمل و نقل مسافر در لندن در سال 1933 تاسیس شد، این رنگ قرمز را برای تمامی اتوبوسهایی که در شهر تردد میکردند انتخاب کرد و اینگونه شد که این رنگ قرمز پررنگ که دقیقاً توسط مک دونالد و کیت کت هم استفاده میشود، رنگ اصلی اتوبوسهای لندن شد.
7- طولانیترین مسیر اتوبوس کدام است؟
در حال حاضر طولانیترین مسیر اتوبوس دایر در جهان بین لیما (Lima) از کشور پرو و ریو دو ژانیرو (Rio de Janeiro) از برزیل، فعالیت میکند. این اتوبوس مسیر بزرگراه Transoceánica یا همان بزرگراه بین اقیانوسی را طی میکند که حدوداً دو هزار و ششصد کیلومتر بوده و بیش از 100 ساعت طی کردن آن طول میکشد!
البته این رکورد طولانیترین مسیر در تمام دورههای زمانی نبوده و رکورد طولانیترین مسیر اتوبوس رو متعلق به جادهای است که لندن را به کلکته در هند وصل میکرد! این مسیر 32 هزار و ششصد کیلومتر بوده و تنها 15 بار بین سالهای 1968 تا 1976 طی شد.
8- یک اتوبوس با سوخت مدفوع چقدر میتواند حرکت کند؟!
یک اتوبوس شاتل فرودگاهی در بریتانیا بین شهر بات (Bath) و فرودگاه بریستول (Bristol) وجود دارد که از گاز متان استخراج شده از توالتها و ضایعات مواد غذایی استفاده کرده و حرکت میکند! با توجه به محاسبات انجام شده میتوان گفت مدفوع تولید شده توسط یک فرد عادی در یک سال به اندازهای است که این اتوبوس با استفاده از آن میتواند 60 کیلومتر حرکت کند!
9- تنها پایتختی که از اتوبوسهایی با سوخت تجدیدپذیر استفاده میکند
شهر استکهلم، پایتخت سوئد از سال 2014 برنامهای را تنظیم کرده که تا سال 2050 به یکی از شهرهای عاری از سوختهای فسیلی تبدیل شود. بخشی از این برنامه این است که تا سال 2050 همه اتوبوسها با سوخت بیودیزل، بیوگاز و اتانول کار کنند. قسمتی از این پروژه که مربوط به اتوبوسرانی بود به سرعت انجام شد و تا سال 2018 استکهلم به عنوان اولین پایتخت جهان دارای خدمات اتوبوسرانی که به طور 100 درصد از انرژی تجدیدپذیر استفاده میکند، شناخته شد.
10- بهترین زمان و بدترین زمان
چارلز دیکنز در 26 سپتامبر سال 1834 از تجربیات خود در یک اتوبوس به طرز شاعرانهای در روزنامه Morning Chronicle نوشت:
مسافران در طول یک سفر به همان اندازه که ارقام موجود در یک زیبابین یا کلیدوسکوپ عوض میشود، تغییر میکنند. اگرچه که این تغییر چشمگیر نیست اما بسیار سرگرمکنندهتر است.
11- دیزایر (Desire) را از کجا میتوان پیدا کرد؟
تنسی ویلیامز (Tennessee Williams) اسم نمایشنامه کلاسیک مدرن خود با عنوان “اتوبوسی به نام دیزایر” را از یک خط حمل و نقل واقعی در نیواورلئان که از خیابان کانال عبور میکرد و ایستگاه اصلیاش در خیابان دیزایر بود، گرفته است.
12- یک ایده عالی
در طول صحنه آخر فیلم The Italian Job که در سال 1969 ساخته شد، یک اتوبوس از لبه صخره آویزان میشود و سکانسی هیجان انگیز را رقم میزند. اما واقعاً در نهایت چه اتفاقی برای اتوبوس افتاد؟ پس از گرفتن آخرین صحنههای فیلم در ایتالیا، اتوبوس به انگلیس منتقل شد و سایر صحنههای فیلم در آنجا فیلمبرداری شدند.
هنگامی که ساخت فیلم به پایان رسید اتوبوس را به هتل Craw’s Nest در Fife اسکاتلند که برای عروسیها و مسافرتها مورد استفاده قرار میگرفت، فروختند. بعدها در بلکپول و لیورپول به عنوان وسیله نقلیه برای مسافرها مورد استفاده قرار گرفت و سپس به عنوان اتوبوس مدرسه در شهری کوچک به نام Kirriemuir نزدیک داندی (Dundee) فعالیت کرد.
در نهایت اتوبوس توسط راننده ماشین مسابقهای به نام آرچی کرومار (Archie Cromar) خریداری شده تا ماشین خود را به محل مسابقه منتقل کند! این اتوبوس در سال 1990 قراضه و اوراق شد.