حافظه دسترسی تصادفی که به اختصار از آن با عنوان RAM یاد می‌شود، یکی از اجزای اساسی رایانه یا گوشی هوشمند است. وظیفه رم این است که محاسبات را برای مدت زمان محدودی به خاطر بسپارد تا پردازنده شما هر بار نیاز به انجام مجدد محاسبات نداشته باشد. با اینکه اغلب کاربران با مفهوم حافظه رم آشنایی دارند، اما باورهای اشتباه زیادی در مورد این قطعه سخت افزاری وجود دارد و ما نیز در این مقاله سعی می‌کنیم به برخی از این شایعات غلط پاسخ دهیم. پس در ادامه با دیجی رو همراه باشید.
1. نمی‌توان از رم هایی با سایز یا مارک متفاوت بر روی کامپیوتر استفاده کرد
اکثر لپ‌تاپ‌ها یا رایانه‌های امروزی حداقل دارای دو اسلات برای اتصال رم هستند و در برخی موارد تعداد این اسلات‌ها بیشتر هم هست. با وجود اینکه اکثر مادربردهای مدرن دارای چهار اسلات رم یا بیشتر هستند، یک تصور غلط رایج وجود دارد که نمی‌توان از سایزهای مختلف رم در کنار هم استفاده کرد یا اینکه نمی‌توان مارک‌های مختلف رم را با هم ترکیب کرد.
به زبان ساده، این حرف درست نیست. بنابراین، آیا می‌توان مارک‌های مختلف رم یا رم‌هایی با حجم‌های متفاوت را در کنار هم مورد استفاده قرار داد؟ پاسخ این است که بله، شما می توانید رم‌هایی با برندهای مختلف، حجم متفاوت و حتی سرعت متفاوت را با هم ترکیب کنید، اما اینگونه ترکیب کردن ماژول‌های رم ممکن است بهترین عملکرد را برای سیستم شما به ارمغان نیاورد. برای اینکه بهترین عملکرد سیستم را داشته باشید، توصیه می‌شود از حافظه‌های رم ساخت یک شرکت، با حجم و فرکانس یکسان استفاده کنید.
رم‌های سیستم خود را برای بهترین عملکرد مطابقت دهید
حافظه رم زمانی که با سخت افزار منطبق و سازگار با خود جفت شود، بهترین عملکرد را دارد. بنابراین، برای اینکه عملکرد بهینه را تجربه کنید، رم های سیستم شما باید از ولتاژ یکسانی استفاده کنند و کنترلرهای مربوطه باید به خوبی با یکدیگر و مادربرد در ارتباط باشند. به همین دلیل بهتر است در تمامی اسلات‌ها از یک مدل رم استفاده کنید.
با این حال، این بدان معنا نیست که نمی توانید از حافظه‌های رم با اندازه‌های مختلف در کنار هم استفاده کنید. به عنوان مثال، اگر اولین رم شما 4 گیگابایت است، همچنان می‌توانید یک رم جدید 8 گیگابایتی به آن اضافه کنید. هنگامی که حالت دو کاناله (که حالت فلکس نیز نامیده می‌شود) را روشن کنید، 4 گیگابایت از رم دوم در کنار رم اول و با عملکرد بهینه عمل خواهد کرد. به این ترتیب، 4 گیگابایت باقی مانده از حافظه رم جدید نیز در حالت تک کانال اجرا می‌شود. به طور کلی، سرعت آن به اندازه استفاده از دو رم هم اندازه نیست، اما همچنان سریع‌تر از قبل خواهد بود.
فرکانس یا سرعت هم همینطور است. حافظه‌های رم سیستم به طور پیش فرض در فرکانس پایه پایین با هم کار می‌کنند. بنابراین، آیا رم ها لزوماً باید با هم مطابقت داشته باشند؟ آیا باید از یک برند باشند؟ نه، اما اگر این طور باشد، بهتر است.
2. “من به رم بیشتری نیاز ندارم” یا “سیستم من رم کافی دارد”
معمولاً توصیه‌های رایجی برای استفاده از هر نرم افزار وجود دارد: مانند اینکه “این مقدار رم برای اجرای نرم افزار کافی است. شما نیازی به اضافه ندارید.” بله، ممکن است حافظه رم سیستم برای اجرای برنامه‌هایتان کافی باشد، اما این بدان معنا نیست که نمی‌تواند سریع‌تر از این باشد. رم بیشتر در هر شرایطی کمک کننده خواهد بود؛ حتی اگر از اندازه‌های مختلف رم در کنار هم استفاده کنید.
اکثر توسعه دهندگان برنامه‌های خود را به شکلی طراحی می‌کنند که درصد مشخصی از رم موجود را درخواست کند. بنابراین، اگر رم بیشتری روی سیستم خود نصب کرده باشید، درصد درخواستی به معنای حجم بیشتر رم خواهد بود.
فقط به این دلیل که سیستم شما فقط از 60 درصد (یا کمتر) از کل ظرفیت رم استفاده می‌کند، به این معنی نیست که به رم بیشتری نیاز ندارید! کارهای معمولی ممکن است فقط 60 درصد از رم را درخواست کنند و بقیه برای کارهای دیگری که ممکن است بعداً شروع کنید ذخیره شود.
به عنوان یک قانون کلی برای رایانه‌ها می‌توان گفت امروزه 4 گیگابایت رم حداقل است و 8 گیگابایت اندازه توصیه شده برای بهترین عملکرد برای کاربران معمولی است. گیمرها، علاقه‌مندان به رایانه‌های شخصی، و حرفه‌ای‌هایی که با گرافیک، ویدیو یا ابزارهای تخصصی صدا کار می‌کنند باید به دنبال 16 گیگابایت حافظه رم باشند، در حالی که سیستم‌های 32 گیگابایتی نیز در حال رایج شدن هستند. بنابراین، هیچ وقت نگویید که سیستم من به رم بیشتری نیاز ندارد!
3. فقط اندازه و حجم رم مهم است
احتمالاً همه شما می‌دانید که گوشی یا رایانه شخصی‌تان چقدر رم دارد. وقتی شخصی می‌گوید که رم بیشتری در رایانه شخصی خود دارد، شما به طور خودکار فرض می‌کنید که سیستم او سریع‌تر کار می‌کند. اما این نتیجه‌گیری لزوماً درست نیست. ظرفیت یا اندازه رم تنها فاکتور مهم نیست.
از جمله سایر عوامل تعیین کننده در عملکرد رم می‌توان به سرعت و فرکانس آن اشاره کرد. حافظه رم نیز مانند پردازنده دارای سرعت کلاک است. هر چه سرعت کلاک یا همان فرکانس بیشتر باشد، می‌تواند عملکرد بهتری داشته و تبادل اطلاعات بیشتری را در هر ثانیه انجام دهد. اغلب می‌توانید رم‌هایی با فرکانس 2400 مگاهرتز یا 3000 مگاهرتز را در بازار پیدا کنید، در حالی که 3200 و 3600 مگاهرتز هم در حال حاضر در سیستم‌های پیشرفته مورد استفاده قرار می‌گیرند.
یکی از مشکلاتی که در اینجا می‌توانید با آن مواجه شوید سرعت نامناسب رم است که از دو جهت بر عملکرد سیستم شما تأثیر می‌گذارد. اول اینکه، اگر رم شما با فرکانس 2000 مگاهرتز کار کند اما مادربرد شما فقط از رم‌های 1333 مگاهرتز پشتیبانی کند، سیستم از این اختلاف 700 مگاهرتزی بین این دو سرعت استفاده نخواهد کرد و 700 مگاهرتز از پتانسیل رم به هدر می‌رود.
دوم، اگر ماژول‌های رم با سرعت‌های متفاوت را در کنار هم استفاده کنید، تمامی رم‌ها با پایین‌ترین سرعت کار خواهند کرد. بنابراین، اگر یک حافظه رم با فرکانس 2400 مگاهرتز را با یک رم 3600 مگاهرتزی ترکیب کنید، هر دو با سرعت پایین‌تر یعنی 2400 مگاهرتز کار خواهند کرد و پتانسیل رم سریع‌تر به هدر می‌رود.
به طور کلی، کاربران معمولی رایانه ممکن است تفاوت زیادی بین رم 8 و 16 گیگابایتی مشاهده نکنند. با این حال، اگر به جای رم 8 گیگابایتی خود، از یک رم سریع‌تر با همان ظرفیت 8 گیگابایت استفاده کنید، می‌تواند منجر به افزایش قابل توجهی در سرعت سیستم شود. بنابراین، بسته به نحوه استفاده از دستگاه خود، باید بفهمید که کدام یک برای شما مهم‌تر است: رم سریع‌تر یا رم بیشتر؟
4. پاک کردن رم باعث افزایش سرعت آن می‌شود
این باور که باید رم خود را پاک کنید تا سریع‌تر کار کند، یکی از قدیمی‌ترین افسانه‌ها در مورد حافظه رم است! این ایده که پاک کردن رم باعث سریع‌تر شدن آن می‌شود، همزمان با ظهور انواع نرم‌افزارهای تقویت کننده مانند «تقویت‌کننده‌های رم» و «بهینه‌سازهای حافظه» به وجود آمد.
اگر بخواهیم به طور خلاصه در این مورد شفاف‌سازی کنیم، باید بگوییم نه تنها هیچ نیازی به پاک کردن رم نیست، بلکه این کار می‌تواند باعث کند شدن عملکرد سیستم شود! در واقع، هر چقدر حافظه رم داده‌های مفید بیشتری در خود ذخیره داشته باشد، همان‌قدر دسترسی به آن‌ها نیز سریع‌تر شده و عملکرد سیستم بهبود می‌یاید.
به یاد داشته باشید که اصلاً قرار نیست حافظه رم خالی باشد. اتفاقاً برعکس، سیستم عامل و نرم افزارهای شما باید از ذره ذره فضای موجود بر روی رم به صورت بهینه استفاده کنند. بنابراین، آزاد کردن فضای رم با استفاده از برنامه‌های تقویت کننده هیچ تأثیری ندارد. بلکه همان‌طور که گفتیم ممکن است حتی سیستم شما را کند هم بکند، زیرا آزاد کردن فضای رم به معنی حذف برخی داده‌های ضروری و مجبور کردن سیستم به انجام دوباره محاسبات است.
رم با هارد دیسک فرق دارد. حافظه رم به طور خودکار داده‌هایی را که بر روی آن ذخیره شده مدیریت کرده و این کار را طوری انجام می‌دهد که داده‌های پراستفاده در دسترس‌تر باشند. به عنوان مثال، اگر سیستم شما 4 گیگابایت حافظه رم دارد، دائماً اطلاعاتی را به طور مکرر در آن 4 گیگابایت می‌نویسد، پاک می‌کند و دوباره می‌نویسد.
البته، این بدان معنا نیست که پر بودن مداوم رم چیز خوبی است! اگر دائماً حافظه رم را پر کنید، می‌تواند منجر به مشکلات دیگری در سرعت عملکرد سیستم شود. اکثر سیستم عامل‌های مدرن امروزی از چیزی به عنوان Paging File یا حافظه مجازی استفاده می‌کنند تا اگر فضای کافی بر روی رم وجود نداشته باشد، اطلاعات را به طور موقت به هارد دیسک یا SSD منتقل کند تا بعداً بتوان دوباره از آن استفاده کرد.
حافظه مجازی واقعاً مفید است زیرا از کند شدن بیش از حد رایانه به واسطه پر شدن فضای رم جلوگیری می‌کند. با این حال، اگر مکرراً با مشکل کمبود رم مواجه می‌شود، معمولاً نشانه آن است که زمان ارتقاء سیستم و خریدن حافظه رم با ظرفیت بالاتر فرا رسیده است.
در نهایت به شما توصیه می‌کنیم که از نرم افزارهای تقویت کننده رم یا پاکسازی حافظه استفاده نکنید. این برنامه‌ها عملاً هیچ کار خاصی انجام نمی‌دهند و در بهترین حالت، فقط باعث مزاحمت و اتلاف وقت می‌شوند! در بدترین حالت نیز می‌توانید ابزارهای تبلیغاتی مزاحم را روی سیستم نصب کرده یا شما را در دام کلاهبردارهای رایانه‌ای بیندازند.
5. تعداد رم‌های روی سیستم باید زوج باشد
یکی دیگر از باورهای غلز در مورد رم این است که شما همیشه باید از تعداد زوج حافظه رم استفاده کنید. مانند بخش اول که در مورد حجم فضای رم گفتیم، در اینجا هم هیچ ضرورتی به استفاده از دو یا چهار یا شش حافظه رم نیست. شما می‌توانید تنها از یک ماژول حافظه رم استفاده کنید و اتفاقاً به همین دلیل است که تولیدکنندگان نیز حافظه‌های رم را به صورت تکی می‌فروشند!
حتی در صورت تمایل می‌توانید از سه حافظه رم نیز استفاده کنید، اما همان‌طور که در بالا ذکر شد، در این حالت ممکن است نتوانید بهترین عملکرد را از سیستم خود دریافت کنید. در واقع، اگر به عنوان مثال دو حافظه رم 8 گیگابایتی یکسان و مشابه داشته باشید، آن‌ها در حالت دو کاناله کار می‌کنند و کارآمدترین و مؤثرترین عملکرد سیستم را ارائه می‌دهند.
اکنون، فرض کنید که سه عدد رم 8 گیگابایتی DDR4 دارید که مجموع حافظه رم را به 24 گیگابایت می‌رساند. در ظاهر همه چیز عالی به نظر می‌رسد، اما بسته به پیکربندی سیستم، نوع رمی که استفاده می‌کنید و مادربردتان، سومین رم می‌تواند پشتیبانی از رم دو کاناله را برای دو دسته ماژول اول غیرفعال کند. بنابراین، در حالی که ظرفیت رم بیشتری دارید، ممکن است عملکرد کلی سیستم کاهش پیدا کند.
بنابراین، در حالت کلی هیچ الزامی به استفاده از حافظه‌های رم در تعداد زوج وجود ندارد، اما برای داشتن بهترین عملکرد و بالاترین سرعت ممکن باید برخی نکات را رعایت کنید که یکی از آن‌ها تعداد و نوع حافظه‌های رم است.
6. امکان ارتقاء حافظه رم در لپ تاپ وجود ندارد
درست است که دست شما در ارتقاء سخت افزاری لپ تاپ به اندازه رایانه‌های دسکتاپ باز نیست، اما باز هم امکان ارتقاء حافظه رم وجود دارد. با این حال، این باور رایج شاید در برخی موارد درست باشد. یعنی امکان ارتقاء حافظه رم به نوع لپ تاپ شما نیز بستگی دارد. برخی از تولیدکنندگان لپ تاپ برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها، حافظه رم را در جای خود لحیم می‌کنند و جایگزین کردن آن با یک مدل دیگر بسیار دشوار می‌شود.
همانند ارتقاء رم در رایانه دسکتاپ، جایگزینی رم در لپ‌تاپ نیز با محدودیت‌های مشابهی همراه است. برای مثال، رم‌های لپ‌تاپ از نظر شکل متفاوت هستند و به جای شکل معمولی DIMM که احتمالاً در رایانه‌های دسکتاپ زیاد آن را دیده‌اید، از فرم SO-DIMM استفاده می‌کنند. بهترین راه برای پی بردن به قابلیت‌های ارتقاء رم در لپ تاپ، این است که مدل آن را در اینترنت جستجو کرده و امکان ارتقاء رم را بررسی کنید و ببینید شرکت سازنده چه توصیه‌هایی در این زمینه ارائه کرده است.
رم در مک و آیفون متفاوت عمل می‌کند
رویکردی که اپل نسبت به حافظه رم دارد، متفاوت از چیزی است که در رایانه‌های شخصی ویندوزی و گوشی‌های اندرویدی می‌بینیم. بنابراین، بسیاری از قوانین بالا در مورد محصولات این شرکت صدق نمی‌کنند. معماری گوشی‌های آیفون با اندروید بسیار متفاوت است. به همین دلیل است که اپل معمولاً درباره میزان رم آیفون‌هایش صحبت نمی‌کند و با وجود حافظه رم کمتر در مقایسه با مدل‌های اندرویدی، آیفون‌ها در حد بهترین گوشی‌های اندرویدی سریع هستند.
در مورد رایانه‌های مک هم متأسفانه همه مدل‌ها به شما اجازه ارتقاء رم را نمی‌دهند. درست است که برای بسیاری از کاربران مک، این مسئله هرگز به عنوان یک مشکل تلقی نمی‌شود، اما ممکن است برای برخی ناامید کننده باشد.
