در چشم انداز تکنولوژیکی که به سرعت در حال تکامل است، واقعیت افزوده (AR)، واقعیت مجازی (VR) و واقعیت ترکیبی (MR) به عنوان فناوری‌های پیشگام با پتانسیل ایجاد انقلابی در نحوه تعامل ما با دنیای دیجیتال ظاهر شده‌اند. VR،AR و MR همگی فناوری‌های همه جانبه و فراگیری هستند که طیف گسترده‌ای از تجربیات تعاملی را به کاربران ارائه می‌کنند. اگر چه این تکنولوژی‌ها شباهت‌های زیادی دارند، اما هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای منحصر به فرد خود را دارد.
اگر این روزها شما هم اصلاحات واقعیت افزوده (AR)، واقعیت مجازی (VR) و واقعیت ترکیبی (MR) را زیاد می‌شنوید، اما دقیقاً نمی‌دانید هر کدام به چه معناست و چه کاربردی دارد، پیشنهاد می‌کنیم در ادامه این مطلب از دیجی رو با ما همراه باشید.
واقعیت افزوده (AR)
واقعیت افزوده فناوری‌ای است که اطلاعات دیجیتال را بر روی دنیای واقعی قرار می‌دهد و به این ترتیب درک و تعامل ما با محیط اطرافمان را افزایش می‌دهد. با ترکیب عناصر تولید شده توسط کامپیوتر با محیط فیزیکی، AR تجربه غنی‌تری را در اختیار کاربران قرار می‌دهد که به طور یکپارچه عناصر مجازی را در زمینه دنیای واقعی آن‌ها ادغام می‌کند.
فناوری واقعیت افزوده را می‌توان از طریق دستگاه‌های مختلف مانند گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها، عینک‌های هوشمند و هدست‌ها پیاده‌سازی کرده و مورد استفاده قرار داد.
یکی از نمونه‌های بارز AR، بازی موبایلی محبوب پوکمون گو (Pokémon Go) است که در ابتدای عرضه خود یک موج بسیار عظیم ایجاد کرده بود. در این بازی، بازیکنان از گوشی هوشمند خود و دوربین آن برای مشاهده محیط اطراف استفاده می‌کنند، در حالی که شخصیت‌های مجازی پوکمون نیز بر روی دنیای واقعی قرار می‌گیرند و گیمرها باید آن‌ها را پیدا کنند. این بازی نشان می‌دهد که چگونه واقعیت افزوده می‌تواند به طور یکپارچه دنیای مجازی و فیزیکی را با هم ادغام کند و کاربران را قادر سازد تا با اشیاء مجازی در محیط واقعی خود تعامل داشته باشند.
یکی دیگر از نمونه‌های قابل توجه واقعیت افزوده، برنامه Ikea Place است. این اپلیکیشن به کاربران امکان را می‌دهد تا با استفاده از گوشی هوشمند خود وسایل مبلمان را به صورت مجازی در خانه خود چیده و نتیجه را مشاهده کنند. به این ترتیب، به کمک فناوری AR، کاربران می‌توانند قبل از خرید، به خوبی مشاهده کنند که یک مبلمان خاص در فضای خانه آن‌ها چگونه به نظر می‌رسد.
واقعیت افزوده همچنین در صنایع مختلف از جمله آموزش، مراقبت‌های بهداشتی و بازاریابی نیز کاربرد دارد. به عنوان مثال، در آموزش، از فناوری واقعیت افزوده می‌توان برای ایجاد تجربیات یادگیری تعاملی با قرار دادن محتوای آموزشی بر روی کتاب‌های درسی یا اشیاء واقعی استفاده کرد. در مراقبت‌های بهداشتی نیز AR می‌تواند با قرار دادن اطلاعات حیاتی بیمار در جلوی دید جراحان، آن‌ها را در طی مراحل پیچیده عمل کمک کند. در بازاریابی هم واقعیت افزوده می‌تواند به فروشندگان اجازه دهد تا محصولاتشان را به خوبی برای مشتریان نمایش داده و آن‌ها را ترغیب به خرید کنند.
واقعیت مجازی (VR)
برخلاف واقعیت افزوده، واقعیت مجازی کاربران را در یک محیط کاملاً شبیه‌سازی شده قرار داده و آن‌ها را به طور کامل از دنیای فیزیکی اطراف جدا می‌کند.
واقعیت مجازی (VR) یک تجربه شبیه‌سازی شده است که می‌تواند شبیه یا کاملاً متفاوت از دنیای واقعی باشد. این فناوری معمولاً مستلزم استفاده از یک هدست با صفحه نمایش داخلی است که تجربه بصری و صوتی سه بعدی را ارائه می‌دهد. هدف VR ایجاد حس حضور در دنیای مجازی است و به کاربر این امکان را می‌دهد که احساس کند واقعاً در یک محیط مجازی غوطه‌ور شده است.
واقعیت مجازی را می‌توان در برنامه‌های مختلفی مانند بازی، شبیه‌سازی‌های آموزشی، تورهای مجازی و حتی بخش بهداشت و درمان استفاده کرد.
به عنوان مثال، در بازی‌ها، واقعیت مجازی به گیمرها اجازه می‌دهد تا به طور کامل در دنیای بازی غوطه‌ور شده و تجربه‌ای فراگیرتر و جذاب‌تر داشته باشند. در شبیه‌سازی‌های آموزشی، VR می‌تواند برخی کارهای دنیای واقعی را برای اهداف آموزشی بازسازی کند؛ مانند شبیه‌سازی پرواز برای خلبانان یا شبیه‌سازی‌های جراحی برای پزشکان. خلبانان می‌توانند پرواز را در کابین مجازی تمرین کنند، سربازان می‌توانند در میدان‌های جنگی مجازی آموزش ببینند، و پزشکان می‌توانند برای بهبود مهارت‌های خود جراحی‌های مجازی انجام دهند.
واقعیت مجازی همچنین به کاربران این امکان را می‌دهد تا در تورهای مجازی شرکت کنند. به این معنی که بر روی کاناپه خانه خود لم داده و از مکان‌های دیدنی، موزه‌ها و شهرهای توریستی دنیا دیدن کنند! این فناوری نوین این امکان را برای افراد فراهم کرده تا در مکان‌هایی که ممکن است هرگز شخصاً نتوانند از آن‌ها بازدید کنند، به گشت و گذار بپردازند. یکی دیگر از کاربردهای واقعیت مجازی در بخش بهداشت و درمان است و می‌توان از آن برای درمان اختلالاتی مانند انواع فوبیاها یا ترس‌های روان‌شناختی، اختلالات اضطرابی و PTSD استفاده کرد. در این روش درمانی، بیماران در محیط‌های مجازی با ترس‌هایشان مواجه شده و بدون آسیب دیدن می‌توانند بر این ترس‌ها غلبه کرده و به آن‌ها کنار بیایند.
واقعیت ترکیبی (MR)
واقعیت ترکیبی (MR) یک فناوری است که همان‌طور که از نامش پیداست، عناصر واقعیت افزوده (AR) و واقعیت مجازی (VR) را برای ایجاد یک تجربه جدید و فراگیر با هم ترکیب می‌کند. برخلاف AR و VR که اغلب به جای یکدیگر استفاده می‌شوند، هدف MR ایجاد ترکیبی یکپارچه از محیط‌های مجازی و دنیای واقعی است.
در واقعیت ترکیبی، نه خبری از قرار دادن اشیاء ثابت و غیرتعاملی مجازی بر روی دنیای واقعی (AR) است و نه هدف آن است که کاربران را کاملاً در یک محیط مجازی (VR) غوطه‌ور کند. در عوض، واقعیت ترکیبی به اشیاء مجازی اجازه می‌دهد تا با محیط فیزیکی و واقعی در تعامل باشند و کاربران را قادر می‌سازد تا به روشی طبیعی و شهودی با آن‌ها تعامل داشته باشند. این کار با استفاده از سنسورها، دوربین‌ها و الگوریتم‌های پیشرفته برای نقشه‌برداری و درک محیط در زمان واقعی انجام می‌شود.
یک نمونه از واقعیت ترکیبی را می‌توان در هولولنز مایکروسافت مشاهده کرد. هولولنز یک هدست مجهز به نمایشگر است که روی سر کاربر قرار گرفته و به او اجازه می‌دهد تا اشیاء مجازی را در محیط واقعی خود ببینند و با آن‌ها تعامل داشته باشد. کاربران می‌توانند هولولنز را بپوشند و محتوای هولوگرافیک را به صورت یکپارچه با محیط اطراف خود تجربه کنند. به عنوان مثال، کاربران می‌توانند مبلمان مجازی را در اتاق نشیمن خود قرار دهند تا ببینند در زندگی واقعی چگونه به نظر می‌رسد، یا می‌توانند با شخصیت‌های مجازی که به نظر می‌رسد در فضای اطراف آن‌ها حضور دارند تعامل داشته باشند.
نمونه دیگری از واقعیت ترکیبی، Magic Leap One از شرکت Magic Leap است. مشابه هولولنز، Magic Leap One هم یک دستگاه پوشیدنی است که عناصر مجازی و دنیای واقعی را با هم ترکیب می‌کند. با Magic Leap One، کاربران می‌توانند محتوای دیجیتال تعاملی و واقعی را در محیط پیرامون خود تجربه کنند. به عنوان مثال، کاربران می‌توانند یک بازی مجازی را که روی میز قهوه‌شان اتفاق می‌افتد، انجام دهند یا مجسمه‌های سه بعدی بسازند که به نظر می‌رسد به صورت فیزیکی در فضای کاری آن‌ها وجود دارد.
واقعیت ترکیبی این پتانسیل را دارد که صنایع مختلف را متحول کند. به عنوان مثال، در مراقبت‌های بهداشتی، MR می‌تواند برای کمک به جراحان در حین عمل با قرار دادن اطلاعات حیاتی بیمار به طور مستقیم بر روی میدان دید آن‌ها استفاده شود. بنابراین، دقت این فناوری از واقعیت افزوده بیشتر بوده و می‌تواند به عنوان مثال، محل دقیق عارضه یا انجام برش را به جراح نشان داده و به این ترتیب، خطاهای پزشکی را کاهش دهد.
اکنون که هر یک از این فناوری‌ها را توضیح دادیم، برای درک بهتر، بد نیست نگاهی به تفاوت‌های آن‌ها بیندازیم.
تفاوت واقعیت افزوده (AR)، واقعیت مجازی (VR) و واقعیت ترکیبی (MR)
در اینجا قصد داریم تفاوت‌های موجود بین فناوری‌های واقعیت افزوده (AR)، واقعیت مجازی (VR) و واقعیت ترکیبی (MR) را در سناریوهای مختلف با هم بررسی کنیم:
- ادغام با دنیای واقعی:
- AR: محتوای دیجیتال را بر روی محیط دنیای واقعی اضافه می‌کند.
- VR: به طور کامل محیط دنیای واقعی را با محیط مجازی جایگزین می‌کند.
- MR: محتوای دیجیتال را با دنیای واقعی ترکیب می‌کند و به آن‌ها اجازه می‌دهد با یکدیگر تعامل داشته باشند.
- آگاهی کاربر از دنیای واقعی:
- AR: کاربران از دنیای واقعی آگاه هستند و می‌توانند با آن تعامل داشته باشند.
- VR: کاربران از دنیای واقعی جدا شده و به طور کامل در محیط مجازی غوطه‌ور می‌شوند.
- MR: کاربران می‌توانند هم با دنیای واقعی و هم با اشیاء مجازی تعامل داشته باشند.
- سخت افزار:
- AR: معمولاً به سخت افزاری مانند دوربین و نمایشگر (به عنوان مثال گوشی هوشمند، تبلت، عینک واقعیت افزوده) نیاز دارد.
- VR: به یک هدست VR نیاز دارد که نمای دنیای واقعی را مسدود کرده و اغلب با کنترلر دستی کنترل می‌شود.
- MR: به هدست‌های تخصصی (مانند مایکروسافت هولولنز) نیاز دارد که محتوای دنیای واقعی و دیجیتال را با هم ترکیب می‌کنند.
- تعامل:
- AR: محتوای دیجیتال ثابت است و با محیط واقعی در تعامل نیست.
- VR: اجازه تعامل در محیط مجازی را می‌دهد اما ارتباط با دنیای واقعی قطع می‌شود.
- MR: محتوای دیجیتال می‌تواند با دنیای واقعی به شیوه‌ای آگاهانه تعامل داشته باشد.
- موارد استفاده:
- AR: اغلب برای پوشش اطلاعات، بازی کردن، مسیریابی و برنامه‌های آموزشی استفاده می‌شود.
- VR: عمدتاً برای بازی کردن، شبیه‌سازی، تورهای مجازی و اهداف درمانی استفاده می‌شود.
- MR: برای برنامه‌هایی که نیاز به تعامل بین اشیاء واقعی و مجازی دارند، مانند طراحی سه بعدی، آموزش‌های پیشرفته و شبیه‌سازی استفاده می‌شود.
- سطح غوطه‌وری:
- AR: سطح پایینی از غوطه‌وری را فراهم می‌کند زیرا تنها به شکلی ساده محتوای دیجیتال را در دنیای واقعی نمایش می‌دهد.
- VR: سطح بالایی از غوطه‌وری را با قرار دادن کاربر در یک محیط کاملاً شبیه‌سازی شده فراهم می‌کند.
- MR: سطح غوطه‌وری متوسط تا بالا را با ترکیب اشیاء واقعی و مجازی ارائه می‌دهد.
آینده واقعیت افزوده، واقعیت مجازی و واقعیت ترکیبی
فناوری‌های واقعیت افزوده (AR)، واقعیت مجازی (VR) و واقعیت ترکیبی (MR) پتانسیل‌های بسیار زیادی در صنایع مختلف دارند. این فناوری‌های نوظهور شیوه تعامل ما با محتوای دیجیتال را متحول می‌کنند و قرار است صنایعی مانند بازی، مراقبت‌های بهداشتی، آموزش، گردشگری و تولید را متحول کنند.
VR ،AR و MR در حال حاضر پیشرفت‌های قابل توجهی در صنعت بازی داشته‌اند. با معرفی محیط‌های مجازی فراگیر، گیمرها اکنون می‌توانند سطح کاملاً جدیدی از واقع‌گرایی و تعامل با بازی‌ها را تجربه کنند. این فناوری به کاربران امکان می‌دهد تا به طور کامل در بازی غرق شوند و می‌تواند رفته رفته آرزوی دیرینه گیمرها، یعنی حس حضور واقعی در دنیای بازی‌ها را جامه عمل بپوشاند. همان‌طور که این فناوری‌ها به تکامل خود ادامه می‌دهند، می‌توان انتظار داشت که شاهد عرضه بازی‌های پیشرفته‌تر، شبیه‌سازی‌های واقعی‌تر و حتی یکپارچگی بیشتر با سایر اشکال رسانه‌های سرگرمی باشیم.
تأثیر بالقوه VR ،AR و MR بر صنعت مراقبت‌های بهداشتی نیز بسیار زیاد است. جراحان از واقعیت افزوده برای تجسم مدل‌های سه‌بعدی اعضای بدن بیماران در حین جراحی استفاده می‌کنند و آن‌ها را قادر می‌سازد تا عمل‌های جراحی پیچیده را با دقت بیشتری انجام دهند. واقعیت مجازی همچنین برای مدیریت درد و درمان استفاده می‌شود و محیط‌های مجازی را ایجاد می‌کند تا فکر بیماران از ناراحتی‌ها و درد منحرف شود. علاوه بر این، دانشجویان پزشکی می‌توانند از شبیه‌سازی‌های واقعیت مجازی بهره‌مند شوند که به آن‌ها اجازه می‌دهد عمل‌های جراحی پرمخاطره و خطرناک را در یک محیط امن و کنترل‌شده تمرین کنند.
آموزش و پرورش یکی دیگر از بخش‌هایی است که از این فناوری‌ها بهره زیادی می‌برد. واقعیت مجازی می‌تواند تجربیات یادگیری تعاملی و فراگیر را برای دانش‌آموزان فراهم کند و آن‌ها را قادر سازد تا مکان‌های تاریخی را کاوش کنند، به کشورهای مختلف سفر کنند یا حتی مفاهیم پیچیده علمی را کشف کنند. واقعیت افزوده می‌تواند محتوای دیجیتالی مانند فیلم‌ها، تصاویر و عناصر تعاملی را به کتاب‌های درسی سنتی اضافه کرده و به این ترتیب، فرآیند یادگیری را برای دانش آموزان جذاب‌تر و تعاملی‌تر کند.
با توجه به اینکه محصولاتی مانند «اپل ویژن پرو» رفته رفته قصد دارند این فناوری‌ها را به جریان اصلی بازار تبدیل کنند، واضح است که سه فناوری واقعیت افزوده، واقعیت مجازی و واقعیت ترکیبی در آینده نزدیک نحوه تعامل و کارکرد ما در بسیاری از صنایع را متحول خواهند کرد.
