ماجراجویی جهت کشف اصل و ریشههای حیات در کره زمین همواره محققان و دانشمندان را به خود مجذوب نموده است و اکنون، با ظهور پیشرفتهای تازه در انواع زمینههای علمی، دانشمندان قادر به ارائه تصویری روشنتر و دقیقتر از آنچه که پیشتر میدانستیم، میباشند.
این پیشرفتها به ویژه به کشف و شناسایی مدارک و شواهدی از وجود ساختارهای فتوسنتزی که قابلیت تولید اکسیژن را دارند، اشاره دارد. اگر چه ممکن است در نگاه اول، این موضوع کمی مشکل و دشوار به نظر بیاید، اما در واقع، این تحقیقات بر ساختارهای سلولی تمرکز دارد که توانایی تبدیل نور خورشید، آب، و دی اکسید کربن به انرژی قابل استفاده و اکسیژن را دارند.
پیش از این، قدیمیترین فسیلهایی که شواهدی از ساختارهای فتوسنتزی تولید کننده اکسیژن را در خود نگه داشته بودند، به دورانی نزدیک به 500 میلیون سال قبل منسوب میشدند. با این وجود، با کشفهای اخیر، این دوره زمانی به طرز حیرتانگیزی به تقریباً یک میلیارد و دویست میلیون سال قبل توسعه یافته است، زیرا فسیلهای مورد بحث به دورانی بسیار دورتر، در حدود یک میلیارد و هفتصد و پنجاه میلیون سال پیش، ارتباط دارند.
گر چه این ساختارهای مورد مطالعه امروزه از نظر جامعه علمی ساده و ابتدایی به نظر میرسند، اما نقش آنها در تحولات بيولوژيكی گسترده بر روی زمین بسیار بنیادین و ضروری مینماید. آنها نه تنها به عنوان بخشی از جریان بزرگ اکسیژنزایی هستند که نقطه عطفی کلیدی در تاریخ سیاره ما به شمار میرود، بلکه به تولید هوای قابل تنفس در جو و همچنین ایجاد بسترهای مناسب برای شکلگیری و رونق حیات در اشکال متعدد و پیچیده آن نیز کمک کردهاند.
در مطالعه جدیدی که در قالب یک مقاله فاخر در نشریه علمی برجسته نیچر (Nature) به چاپ رسیده، دانشمندان جزئیات و نتایج مفصلی از کاوشهای باستانشناسی خود در شکلگیری لایههای سنگی مکدرمات (McDermott) واقع در استرالیا منتشر کردهاند که مربوط به کشف فسیلهای کهن در این منطقه میباشد.
در این مقاله توضیح داده شده که چگونه وجود حجم بالای اکسیژن، نه تنها به غنی شدن محتوای اکسیژنی موجود در آبهای اقیانوسی کمک کرده، بلکه موجب دگرگونی شیمیایی فضای محیطی اطراف زمین و تحولات درونی جو زمین شده که تاثیری عظیم بر روند تکامل حیات در کره خاکی ما، به خصوص در مورد تکامل موجودات پیچیده داشته است. به گفته امانوئل جاوو، یکی از نویسندگان اصلی این تحقیق که از دانشگاه لیژ میباشد و با مجله Vice گفتگو نموده، این مشاهدات علمی نشان دهنده تاثیر چشمگیر اکسیژن بر تغییر و تحول بنیادین محیط زیست در زمین است.