در صورت دقت به بطری‌ها، ظروف و بسته‌بندی‌های پلاستیکی، ممکن است علامتی به شکل مثلث با سه فلش انحنا دار به همراه یک عدد یا حرف زیر آن مشاهده کنید. آیا آگاهید که این نشانه‌ها چه معنایی دارند؟ کدام یک از این نشانه‌ها نشانگر عدم تهدید برای سلامت انسان‌ها می‌باشد؟
قبل از خرید آب معدنی، بهتر است به نشانه‌های استاندارد و اعداد زیر بطری توجه کنید. این اعداد از ۱ تا ۷ متغیرند و هر کدام نمایانگر کیفیت مواد سازنده بطری می‌باشند. این اطلاعات به شما کمک میکنند تا از استفاده از مواد غیر مطلوب و مخاطره‌آمیز در بطری‌ها جلوگیری کنید و از احتمال ابتلا به بیماری‌ها محافظت نمایید.
علائم و اعداد بازیافت
قبل از ارائه توضیحات درباره نشانه‌های مثلثی گونه، بهتر است به چند واقعیت توجه کنیم و آنها را به یاد داشته باشیم:
۱. بیشتر پلاستیک‌های مورد استفاده در بسته‌بندی مواد از مشتقات نفت و ذغال سنگ تولید می‌شوند و به همین دلیل قابلیت بازگشت به طبیعت را ندارند. فرمول شیمیایی یا زنجیره پلیمری این پلاستیک‌ها تنها مقاومت در برابر اشعه فرابنفش خورشید را دارد و مدت زمان تبدیل پلاستیک به گرانول‌های میکروسکوپی هنوز مشخص نیست. برخی تخمین می‌زنند طول عمر پلاستیک‌ها ۵۰۰ یا حتی ۱۰۰۰ سال باشد. این واقعیت باعث می‌شود تا مردم توجه بیشتری به کاهش استفاده از پلاستیک داشته باشند و از بازیافت و استفاده مجدد آنها حمایت کنند. در این بین پلاستیک هایی تولید و عرضه می‌شوند که معادلات را به هم می‌ریزند مانند فروش گالن 20 لیتری که امروزه بیش از پیش مورد استفاده قرار می‌گیرد و تولید کنندگان داخلی با استفاده از تکنولوژی های جدید باعث کاهش چشمگیر تخریب پلاستیک شده اند.
۲. با اینکه تمام پلاستیک‌ها قابل بازیافتند، اما شرط اساسی این است که ما آنها را به مراکز بازیافت ببریم. آمارها نشان می‌دهد که تنها ۱۰٪ از بطری‌های پلاستیکی تولید شده بازیافت می‌شوند و ۹۰٪ دیگر در محیط زیست باقی می‌مانند. این مسئله نشان از اهمیت ارتقاء فرآیند بازیافت و کاهش تولید پلاستیک دارد. در این بین بطری ها و گالن هایی که توسط تولید کنندگان داخلی، تولید می‌شوند، در روند تولید، از تکنولوژیی استفاده میکنند که قابلیت بازیافت محصولات را به بالاترین حد خود می‌رسانند، مانند گالن 4 لیتری سم که برای صنعت کشاورزی تولید می شود.
۳. تحقیقات نشان می‌دهد که بازیافت یک بطری پلاستیکی، در مقایسه با تولید آن، معادل صرفه جویی در مصرف انرژی به اندازه روشنایی یک لامپ ۶۰ وات به مدت ۶ ساعت می‌شود. این اطلاعات نشان‌دهنده اهمیت استفاده مجدد و بازیافت پلاستیک‌ها به منظور حفظ منابع انرژی است. تولید کنندگان داخلی با استفاده از فناوری های روز دنیا، امروزه بطری هایی تولید میکنند که قابلیت بازیافت را در بالاترین حد ارائه می دهند و متقاضیان با خرید بطری 250 سی سی و در کنار آن رعایت اصول بازیافتی میتوانند به محیط زیست خود کمک بسزایی را انجام دهند.
۴. سوزاندن پلاستیک‌ها منجر به آلودگی هوا و وارد آمدن حجم زیادی از گازهای گلخانه‌ای به جو زمین می‌شود که موجب گسترش اثرات گلاب گرمایی و سوراخ شدن لایه ازن می‌گردد. این مسئله نشان از ضرورت تلاش برای جلوگیری از سوزاندن پلاستیک‌ها و اتخاذ راهکارهای مستدام در مدیریت زباله دارد.
1. پلی‌اتیلن ترفتالات:
با شماره یک در ردیف علایم و اعداد موجود بر روی درب‌ها و دهانه بطری‌های پلاستیکی این نوع پلاستیک را مشاهده می‌کنید. این بطری‌ها معمولاً شفاف و با درب دهانه هستند و تحقیقات نشان داده‌اند که بهتر است از آنها یکباره استفاده کرده و از قرار گرفتن در فریزر یا ریختن مایعات داغ داخل آنها خودداری شود.
از ویژگی‌های این نوع پلاستیک می‌توان به مقاومت در برابر گرما، سبکی، محکمی، شفافیت، سختی و مقاومت در برابر حلال‌ها اشاره کرد. این پلاستیک با بازیافت قابلیت تولید بطری‌های جدید یا فیبرهای پلی‌استر را فراهم می‌کند.
از کاربردهای آن می‌توان به ساخت بطری‌های آب و نوشیدنی، ظروف بسته‌بندی برای مواد غذایی مثل کره بادام زمینی و سس، بطری دهان شویه‌ها، بطری روغن‌های مایع، و ظروف لوازم آرایشی اشاره کرد.
2. پلی اتیلن سنگین:
یکی از نمادها و علایم معمولاً عدد ۲ است که بر روی درب‌های بطری‌های پلاستیکی قابل مشاهده است. این بطری‌ها به دلیل ساختار متراکم پلی اتیلن که از نفت تولید می‌شود، به عنوان پلاستیک‌های بی خطر معتبر می‌شوند و به عنوان یکی از بهترین گزینه‌ها برای بازیافت در نظر گرفته می‌شوند. پلی‌اتیلن با چگالی بالا یا پلی‌اتیلن بازیافت‌پذیر (HDPE)، یک پلاستیک ترموپلاستیک است که با گرما به حالت نرم تبدیل شده و با سرد شدن به حالت سفت بازمی‌گردد.
3. پلی وینیل کلراید:
پلاستیک با شماره ۳ در علامت‌گذاری بر روی درب‌های بطری و بطری‌های پلاستیکی دیده می‌شود. این نوع پلاستیک، یا به عبارت دیگر پلی وینیل کلراید (PVC)، به دلیل حاوی کلر، در مواجهه با دمای بالا به شدت خطرناک می‌شود و ممکن است باعث اختلالات هورمونی در افراد گردد.
کاربردهای پلاستیک با شماره ۳ شامل بطری‌های شیشه‌پاک‌کن، روغن‌های خوراکی، شامپو، محلول‌های ضدعفونی‌کننده و شوینده، روکش سیم‌ها و کابل‌ها، لوله‌کشی، وسایل پزشکی، پرده حمام، اسباب‌بازی و برخی از محافظ‌های غذایی می‌شود. همچنین در ساختارهای داخلی خودرو، چهارچوب پنجره و کف‌پوش‌ها نیز از این نوع پلاستیک استفاده می‌شود.
4. پلی اتیلن سبک:
پلاستیک با شماره ۴ بر روی درب‌های بطری‌ها به ما اطلاع می‌دهد که این نوع پلاستیک به عنوان یک گزینه بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود، اما به طور معمول قابل بازیافت نیست. به همین دلیل توصیه می‌شود که از سبد خرید و کیسه‌های پارچه‌ای به عنوان جایگزین‌های محیط‌زیستی برای این پلاستیک‌ها استفاده کنید.
این نوع پلاستیک معمولاً در تولید بطری‌های قابل فشرده و انعطاف‌پذیر، کیسه‌های نان، بسته‌بندی مواد غذایی یخ زده، روکش لباس‌ها، مبلمان، کیسه‌های خرید، کیسه جاروبرقی و فرش به کار می‌رود. این پلاستیک‌ها انعطاف‌پذیر هستند و ممکن است شفاف یا کدر باشند. با این حال، اغلب آنها قابلیت بازیافت را ندارند. محصولاتی که از بازیافت پلاستیک‌های LDPE (عدد ۴) تولید می‌شوند، ممکن است نه به اندازه محصولات حاصل از بازیافت پلاستیک عدد ۲ سخت و محکم باشند.
5. پلی پروپلین:
پلاستیک از نوع پلی پروپلین که با عدد ۵ مشخص شده است، در ساخت بطری‌های حاوی محلول‌های غلیظ، درب پلاستیکی بطری‌ها، بطری سس گوجه فرنگی، ظرف ماست، نی نوشیدنی و قوطی شربت‌های دارویی استفاده می‌شود.
این نوع پلاستیک به صورت کمی بازیافت می‌شود. در صورتی که برخی از مراکز بازیافت این عمل را انجام دهند، از پلاستیک پلی پروپلین می‌توان برای ساخت چراغ‌های چشمک زن، کابل‌های باطری، باطری خودرو، برس مو، جارو دستی، یخ‌شکن، پالت، و سطل زباله استفاده کرد.
ویژگی‌های این نوع پلاستیک نشان می‌دهد که بی خطر برای استفاده در محیط‌های نزدیک به مواد غذایی داغ است و ساختار آن تحت تأثیر دماهای بالا تغییر نمی‌کند.
6. پلی استایرن:
پلاستیک از نوع پلی استایرن که با عدد ۶ مشخص شده است، در ساخت ظروف یکبار مصرف، شانه تخم مرغ، بطری‌های حاوی قرص‌ها و کپسول‌ها، و بسته‌بندی انواع گوشت و کاورهای سی دی به کار می‌رود.
پس از بازیافت، این نوع پلاستیک می‌تواند به عنوان عایق حرارتی، دریچه کولر، شانه تخم مرغ، کلید پریز، خط‌کش، و بسته‌بندی از جنس استایروفوم استفاده شود. بازیافت این نوع پلاستیک به دلیل سختی‌های فنی ممکن است چالش‌بر باشد.
7. پلاستیک ترکیبی:
از این نوع پلاستیک در تولید بطری‌های آب با ظرفیت‌های ۱۰ و ۲۰ لیتری، عینک‌های آفتابی، دیسک‌های دی وی دی، ابزارهای ضد گلوله، علائم ترافیکی، نایلون، و قطعات کامپیوتر استفاده می‌شود.
چقد جالب من اصلا نمیدونستم که اینقدر معنی دارن