شاید زمانی این حرف کاملاً مصداق داشت که “احتیاج مادر اختراع است”، اما در عصر مدرن، نوآوری‌هایی که ما را به جلو سوق داده‌اند، به چیزهایی مربوط می‌شوند که قبل از ظهورشان غیرقابل درک و تصور به نظر می‌رسیدند! به نظر می‌رسد امروزه مرزهای فناوری، پزشکی و سرگرمی با سرعتی بسیار بیشتر از حد تصور در حال رشد و گسترش هستند. در طول 30 سال گذشته شاهد اختراع ابزار، خدمات و فناوری‌هایی بوده‌ایم که یک قرن پیش شبیه جادوگری و داستان‌های علمی-تخیلی به نظر می‌رسیدند.
با این مقدمه، در ادامه نگاهی خواهیم انداخت به برخی از مهمترین اختراعاتی که زندگی ما انسان‌ها را به شکلی قابل توجه تغییر داده‌اند. با ما در دیجی رو همراه باشید.
مهمترین اختراعات سه دهه گذشته
1- اینترنت
اینترنت بدون شک تأثیرگذارترین اختراع 30 سال گذشته بوده است (اگر نگوییم یک قرن گذشته). از زمانی که «نرم افزار وب جهانی» یا همان World Wide Web که به اختصار www خوانده می‌شود، در سال 1993 عمومی شد، اینترنت نحوه برقراری ارتباط، تبادل اطلاعات، مدیریت امور مالی و به طور کلی جهان را تغییر داده است.
2- ادوبی فتوشاپ
آنچه در سال 1990 به عنوان یک نرم افزار ساده ویرایش تصویر شروع شد، امروزه به یکی از پرکاربردترین ابزارهای جهان تبدیل شده است. این روزها، درک کامل فتوشاپ و مسلط بودن به این ابزار در انواع صنایع، از هنر گرفته تا بازاریابی و توسعه وب، یک مهارت ضروری به حساب می‌آید.
3- جی پی اس موبایل
زمانی که دستگاه‌های GPS تلفن همراه در دهه 90 وارد بازار شدند، دوران نقشه‌های کاغذی و سایت‌هایی مانند MapQuest به طور رسمی رو به پایان گذاشت. امروزه تقریباً هر کسی در دنیا یک GPS در جیب خود دارد و از طریق گوشی هوشمند خود می‌تواند از این فناوری موقعیت‌یابی استفاده کند.
4- پیامک
اولین «سرویس پیام کوتاه» یا پیام SMS در 3 دسامبر 1992 ارسال شد. این پیام کوتاه آغاز یک انقلاب ارتباطی بود و اکنون، حدود 30 سال بعد، پیامک به روش اصلی ارتباط برای میلیاردها نفر در سراسر جهان تبدیل شده است.
5- شبیه‌سازی یا کلونینگ
شبیه‌سازی از همان ابتدا یک بحث جنجالی بود و برای چندین دهه ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده است. در سال 1996، آنچه زمانی تنها در داستان‌های علمی-تخیلی وجود داشت، به واقعیت تبدیل شد و گوسفند موسوم به “دالی” به طور موفقیت‌آمیز از سلول یک گوسفند بالغ کلون شد.
6- نتفلیکس
زمانی که نتفلیکس (Netfliks) رسماً در سال 1997 راه‌اندازی شد، بعید بود کسی می‌توانست تاثیری را که بر سبک سرگرمی ما می‌گذارد، پیش‌بینی کند. اما، همان‌طور که زمان نشان داده است، نتفلیکس از یک سرویس ساده اجاره دی وی دی به انقلابی در صنعت سرگرمی تبدیل شد و برای همیشه نحوه ساخت، توزیع و لذت بردن از فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی را تغییر داد.
7- پهپادها
پهپادهای بدون سرنشین نیز تاثیر بسیار شگفت انگیزی بر جهان داشته‌اند. آن‌ها علاوه بر اینکه به یک هدیه تولد محبوب تبدیل شدند (!) و دنیای عکاسی، سینما و نظارت را تغییر دادند، در جنگ‌ها نیز به یک بازیگر مهم و تأثیرگذار تبدیل شدند. امروزه پهپادها به شکل گسترده‌ای برای مقاصد نظامی استفاده می‌شوند و یک ابزار جنگی استراتژیک هستند.
8- اینترنت همراه
گوشی‌های تلفن همراه و سرویس پیامک به خودی خود یک انقلاب بودند، اما معرفی اینترنت همراه در آغاز قرن جدید چیز دیگری بود. با ظهور اینترنت همراه، ناگهان ثروتی بی‌پایان از اطلاعات در زیر نوک انگشتان انسان‌ها قرار گرفت و در هر جایی، تنها با یک اشاره قابل دسترسی بود.
9- خودروهای هیبریدی و برقی
با افزایش آگاهی جهانی از اثرات سوخت‌های فسیلی در اواخر قرن بیستم، شرکت‌های خودروسازی شروع به یافتن راه‌هایی برای جایگزین کردن سوخت‌های سنتی کردند. اولین شرکتی که واقعاً به جنبش خودروهای هیبریدی و کاملاً برقی پیوست، تویوتا بود که در سال 1997 خودروی هیبریدی تویوتا پریوس را عرضه کرد. خودروی هیبریدی پریوس راه را برای سایر خودروها هموار کرد تا به سمت استفاده از انرژی پاک بروند.
10- آیپاد
آیپاد (iPod) اگر چه اولین پخش‌کننده MP3 در بازار نبود، اما مطمئناً محصولی است که این فرمت جدید موسیقی را محبوب کرد. با ظهور آیپاد و فراگیر شدن پخش‌کننده‌های MP3، دیگر روزهای قدم زدن با یک پخش کننده CD و مشکل همیشگی خش برداشتن CD ها به پایان رسید. از زمان معرفی آیپاد در سال 2001، مردم سراسر جهان توانستند کل مجموعه موسیقی خود را همه جا در جیب‌شان داشته باشند.
11- گوگل
از میان همه چیزهایی که اینترنت برای بشریت به ارمغان آورد، دسترسی به اطلاعات مطمئناً مهمترین است. اما اگر گوگل به وجود نمی‌آمد، یافتن اطلاعات مورد نیاز از بین این حجم وسیع داده‌ها مسلماً بسیار سخت می‌شد. اکنون، گوگل یکی از بزرگترین شرکت‌های جهان است و اطلاعات (شخصی، شرکتی و غیره) را بیش از تقریباً هر شرکت دیگری در جهان مدیریت می‌کند.
12- ایستگاه فضایی بین‌المللی
ایستگاه فضایی بین‌المللی یا ISS در سال 1998 پرتاب شد، اما در سال 2011 به طور کامل تکمیل شد. این ایستگاه به عنوان یک پایگاه برای فضانوردانی عمل می‌کند که برای مطالعه موضوعات مختلف، از تأثیرات فضا بر پیری گرفته تا رشد گیاهان، اقدام به ترک زمین می‌کنند. ایستگاه فضایی بین‌المللی نه تنها به عنوان یک موفقیت علمی عظیم مورد تحسین قرار گرفته، بلکه گواهی است بر این موضوع که همکاری سازنده بین کشورهای جهان امکان‌پذیر است.
13- گوشی‌های هوشمند
گوشی‌های هوشمند با ادغام رایانه‌های جیبی و تلفن‌های همراه، تحولی بزرگ ایجاد کردند و کل دنیا را در دستان ما انسان قرار دادند. اکنون، تنها با یک دستگاه کوچک، می‌توانیم به ایمیل خود دسترسی داشته باشیم، زنگ هشدار تنظیم کنیم، با هر کسی که بخواهیم تماس برقرار کرده و پیامک ارسال کنیم، و یا در اینترنت گشت و گذار کنیم. هیچ ابزاری در تاریخ بشر تا به حال چنین قدرتی را در کف دست انسان قرار نداده بود.
14- نقشه ژنوم انسان
یکی از بزرگترین دستاوردهای علم، تکمیل نقشه ژنوم انسان بود. این کار 13 سال به طول انجامید، اما از زمان تکمیل آن در 2003، نقشه ژنوم انسان در درک بدن انسان و محافظت از آن در برابر بیماری‌ها و ناخوشی‌ها بسیار مفید بوده است.
15- فناوری بلاک‌چین
بلاک‌چین، که در سال 2008 معرفی شد، پلتفرمی است که باعث ایجاد بازارهای پررونق و جذابی مانند ارزهای دیجیتال و NFT ها شده است. این فناوری یک شبکه غیرمتمرکز نظیر به نظیر است که به خوبی می‌تواند آینده ارز، قوانین مالکیت معنوی و حتی فرآیندهای احراز هویت را تغییر دهد.
16- چشم بیونیک آرگاس 2
چشم بیونیک آرگاس 2 که در سال 2009 تولید و اولین بار در سال 2015 مورد استفاده قرار گرفت، جهشی عظیم در زمینه بیونیک و در راستای بهبود زندگی نابینایان به شمار می‌رود. این چشم به افراد امکان می‌دهد تا شکل‌ها، نور و عمق را به گونه‌ای ببینند و تفسیر کنند که به آن‌ها اجازه می‌دهد تا بدون محدودیت زیادی در جهان حرکت کنند و حتی در برخی موارد متون چاپی بزرگ را نیز بخوانند.
17- کپسول آندوسکوپی
آندوسکوپی زمانی یک تجربه بسیار ناخوشایند و آزاردهنده برای بیماران بود. با این حال، از زمان ظهور کپسول آندوسکوپی در سال 2001، معاینه دستگاه گوارش به سادگی بلعیدن یک قرص انجام می‌شود.
18- لیدار حالت جامد
فناوری لیدار حالت جامد همانند رادارها عمل می‌کند، اما به جای امواج رادیویی از نور لیزر برای نقشه‌برداری از محیط اطراف استفاده می‌کند. کاربرد این فناوری در ارزیابی خطرات جغرافیایی مانند رانش زمین و جریان گدازه‌ها به اثبات رسیده است و همچنین در توسعه خودروهای خودران نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
19- قلب مصنوعی
قلب مصنوعی یکی دیگر از دستاوردهای برجسته در زمینه پزشکی است. پمپ‌هایی که می‌توان به جای قلب واقعی در قفسه سینه انسان قرار داد، جان افراد بی‌شماری را که از بیماری‌های قلبی رنج می‌برند، نجات داده است.
20- چاپگرهای سه‌بعدی
چاپگرهای سه‌بعدی واقعاً جهان را به روش‌های بسیار بیشتر از آنچه کسی تصور می‌شد، تغییر داده‌اند. این دستگاه‌ها در تولید اندام‌های مصنوعی و سایر کالاهای مفید بسیار ارزشمند بوده‌اند، اما در عین حال، برای اهداف مخربی مانند ساخت اسلحه‌های غیرقانونی نیز استفاده شده‌اند.
21- ویکی‌پدیا
ویکی‌پدیا (Wikipedia)، دانشنامه رایگان جهان، یکی از بزرگترین موفقیت‌های جامعه متن باز است که تا به حال در جهان مشاهده شده است. ویکی‌پدیا از زمان معرفی خود در سال 2001، صرفاً با کمک‌های مالی کاربران اداره می‌شود و تنها در نسخه انگلیسی آن، میلیون‌ها مقاله گردآوری شده است.
22- تحقیقات سلول‌های بنیادی و ریه‌های رشد یافته در آزمایشگاه
تحقیقات سلول‌های بنیادی با وجود جنجالی بودن، جان افراد بی‌شماری را نجات داده است. بافت ریه که از سلول‌های بنیادی در پتری دیش (ظرف شیشه‌ای یا پلاستیکی کم عمق و درب‌دار) رشد یافته است، نتایج فوق‌العاده و نجات‌بخشی را در خصوص درمان بیماران سرطانی داشته است.
23- رایانه‌های کوانتومی
درک مکانیک کوانتوم حتی برای یک فیزیکدان کوانتومی هم دشوار است! به طور خلاصه، مکانیک کوانتومی تلاش می‌کند ماهیت جهان را در سطح زیر اتمی توضیح دهد، و حتی شاید بتواند امکان وجود ماده در دو مکان به طور همزمان را که از آن با عنوان “برهم‌نهی” یاد می‌شود، توضیح دهد. رایانه‌های کوانتومی مانند سیستم کیو وان شرکت IBM قادر به محاسبه نظریه‌ها در همان مقیاس هستند.
24- برخورد دهنده بزرگ هادرون
برخورد دهنده بزرگ هادرون یا به اختصار LHC، واقع در کوه‌های آلپ سوئیس، بزرگترین شتاب‌دهنده ذرات جهان است و برای مطالعه ماهیت جهان در سطح زیر اتمی استفاده می‌شود. در سال 2012، دانشمندان با استفاده از LHC موفق به کشف «بوزون هیگز» شدند؛ ذره‌ای بنیادی که به دیگر ذرات جرم می‌دهد و پیش از آن فقط در حد یک نظریه بود.
25- واقعیت مجازی و واقعیت افزوده
واقعیت مجازی و افزوده اولین بار در صنعت بازی‌های ویدیویی مورد استفاده قرار گرفت، اما اوضاع به سرعت جدی‌تر از آن که تصور می‌شد، گشت. امروزه ارتش‌ها و نیروهای نظامی از واقعیت مجازی برای تمرینات آموزشی خود استفاده می‌کنند، شرکت‌های بزرگ ضبط موسیقی برای حق امتیاز استفاده از برخی المان‌های واقعیت افزوده قرارداد امضا می‌کنند و مارک زاکربرگ نیز مصمم است تا یک جهان مجازی به نام متاورس ایجاد کند.
26- سیستم پاکسازی اقیانوس
در حالی که بسیاری از پیشرفت‌های صنعتی و فناورانه تنها باعث آسیب بیشتر و بیشتر به جهان و محیط زیست می‌شوند، خوشبختانه هنوز هم نوآوری‌هایی وجود دارند که می‌خواهند خسارت‌های وارد شده را جبران کنند یا حداقل سرعت آن را کاهش دهند. یک نمونه عالی در این زمینه، سیستم عظیم پاکسازی اقیانوس است. پروژه‌ای که در سال 2013 توسط بویان اسلات که در آن زمان 18 ساله بود، آغاز شد و از سیستم‌های عظیم فیلتراسیون آب برای پاک کردن اقیانوس‌ها و رودخانه‌های جهان استفاده می‌کند.
27- درمان تک دارویی برای HIV
بحران ایدز یا HIV از سال 1981 آغاز شده و تاکنون جان بیش از 40 میلیون نفر را در سراسر جهان گرفته است. در ابتدا، شرکت‌های داروسازی هیچ ایده و روشی برای جلوگیری از این مرگ‌های غم‌انگیز نداشتند، و برای کنترل این بیماری وحشتناک نیز افراد مبتلا به HIV مجبور به تحمل رژیم‌های درمانی فرساینده و آسیب‌زا بودند و ده‌ها قرص در روز مصرف می‌کردند. اما خوشبختانه، درمان‌های تک دارویی بسیار پیشرفت کرد و تنها به مصرف یک یا دو قرص در روز نیاز داشت و امروزه نسبت به سه دهه پیش، کنترل HIV و ادامه دادن به زندگی عادی بسیار آسان‌تری شده است.
28- توکنیزه کردن
توکنیزه کردن یا توکنیزاسیون (Tokenization) فرآیندی است که در آن یک دارایی به واحدهای دیجیتال کوچک‌تر به نام توکن تبدیل می‌شود. این توکن‌ها می‌توانند بر روی بلاک چین ثبت شده و به عنوان سند مالکیت یا حق استفاده از دارایی عمل کنند. توکنیزه کردن انتقال پول از طریق اینترنت را بسیار اصولی و قانونمند کرده است. این فرآیند با ایجاد توکن‌های منحصر به فرد کاملاً رمزگذاری‌شده، غیرقابل رمزگشایی یا پیش‌بینی، کمک می‌کند تا اطمینان حاصل شود که هیچکس نمی‌تواند در انتقال پول بین فرستنده و گیرنده دخالت کند.
