ماوس (Mouse) یا موشواره یکی از ابزارهای اصلی تعامل با کامپیوتر است که به ما امکان می‌دهد با دقت و سرعت بالا اقدام به انتخاب و اجرای دستورات مختلف کنیم. این ابزار مهم و پرکاربرد از دهه‌های گذشته تاکنون دستخوش تحولات زیادی شده است. در این مقاله از دیجی رو، به بررسی تاریخچه اختراع و تکمیل ماوس از ابتدا تا به حال می‌پردازیم و سیر تکاملی این ابزار جانبی مهم کامپیوترها را شرح می‌دهیم. با ما همراه باشید.
تاریخچه اختراع ماوس
دهه 1960: آغاز ظهور ماوس
تاریخچه ماوس به دهه 1960 میلادی باز می‌گردد. اولین ماوس توسط داگلاس انگلبارت (Douglas Engelbart) و تیم او در موسسه تحقیقاتی استنفورد (Stanford Research Institute) اختراع شد. انگلبارت در 9 دسامبر 1968 طی یک نمایش بزرگ، اولین نمونه ماوس را به جهان معرفی کرد. این رویداد به “مادر تمام رونمایی‌ها” معروف است.
ماوس اولیه انگلبارت از چوب ساخته شده بود و تنها یک دکمه داشت. این ماوس به یک سیم متصل بود و به وسیله دو چرخ که در جهات عمودی و افقی حرکت می‌کردند، موقعیت را در صفحه نمایش مشخص می‌کرد. این اختراع در ابتدا با استقبال کمی مواجه شد، اما پایه‌گذار پیشرفت‌های بعدی در این زمینه بود.
دهه 1970: پیشرفت‌های اولیه
در دهه 1970، شرکت زیراکس (Xerox) به توسعه و بهبود ماوس ادامه داد. زیراکس در آزمایشگاه تحقیقاتی خود موسوم به Palo Alto Research Center، اختراع انگلبارت را بهبود بخشید و از آن در کامپیوتر زیراکس آلتو (Xerox Alto) استفاده کرد. این ماوس دارای دو دکمه بود و طراحی ارگونومیک‌تری داشت.
زیراکس آلتو در سال 1973 معرفی شد و اولین کامپیوتری بود که از ماوس به عنوان دستگاه اصلی ورودی استفاده می‌کرد. با این حال، زیراکس آلتو تنها در محیط‌های تحقیقاتی و دانشگاهی مورد استفاده قرار گرفت و به بازار عمومی راه نیافت.
دهه 1980: ورود ماوس به بازار مصرف
در دهه 1980، کمپانی اپل با معرفی کامپیوتر مکینتاش (Macintosh) در سال 1984، ماوس را به بازار مصرف عمومی معرفی کرد. مکینتاش اولین کامپیوتر شخصی بود که با ماوس عرضه شد و این وسیله را به صورت گسترده به کاربران معرفی کرد. ماوس مکینتاش تنها دارای یک دکمه بود و طراحی ساده‌ای داشت که استفاده از آن را برای کاربران آسان می‌کرد.
همزمان با اپل، شرکت مایکروسافت نیز در توسعه و استفاده از ماوس پیشگام بود. مایکروسافت در سال 1983 اولین ماوس خود را معرفی کرد که برای استفاده با سیستم عامل MS-DOS طراحی شده بود. این ماوس دارای دو دکمه بود و به کاربران امکان می‌داد تا با سیستم‌عامل به شکل موثرتری ارتباط برقرار کنند.
دهه 1990: بهبود و توسعه
در دهه 1990، ماوس‌ها به سرعت پیشرفت کردند و انواع مختلفی از ماوس‌ها به بازار عرضه شد. ماوس‌های نوری (Optical Mouse) که از فناوری نور برای تشخیص حرکت استفاده می‌کردند، در این دهه معرفی شدند. این ماوس‌ها دقت و کارایی بالاتری نسبت به ماوس‌های مکانیکی داشتند و به تدریج جایگزین آن‌ها شدند.
همچنین، ماوس‌های بی‌سیم (Wireless Mouse) نیز در این دهه به بازار آمدند. این ماوس‌ها با استفاده از فناوری رادیویی یا بلوتوث به کامپیوتر متصل می‌شدند و آزادی حرکت بیشتری به کاربران می‌دادند. اولین ماوس بی‌سیم توسط شرکت لاجیتک (Logitech) در سال 1991 معرفی شد.
دهه 2000: نوآوری و تکامل
در دهه 2000، ماوس‌ها همچنان به پیشرفت خود ادامه دادند و نوآوری‌های جدیدی به آن‌ها اضافه شد. ماوس‌های لیزری (Laser Mouse) که از فناوری لیزر برای تشخیص حرکت استفاده می‌کردند، دقت و کارایی بسیار بالاتری نسبت به ماوس‌های نوری داشتند و در این دهه به بازار عرضه شدند.
همچنین، ماوس‌های مخصوص بازی (Gaming Mouse) با ویژگی‌های منحصر به فرد برای گیمرها معرفی شدند. این ماوس‌ها دارای دکمه‌های اضافی، دقت بالا و طراحی ارگونومیک‌تری بودند که تجربه بازی را بهبود می‌بخشید.
در این دهه همچنین شاهد معرفی ماوس‌های ترکیبی بودیم که دارای قابلیت‌های اضافی مانند تاچ‌پد (Touchpad) و جوی‌استیک (Joystick) بودند. این ماوس‌ها امکان تعامل بیشتری با کامپیوتر را فراهم می‌کردند و کاربردهای متنوعی داشتند.
دهه 2010: ماوس‌های هوشمند
در دهه 2010، ماوس‌ها به سمت هوشمندی و قابلیت‌های پیشرفته‌تر حرکت کردند. ماوس‌های چندلمسی (Multitouch Mouse) که امکان تشخیص چندین نقطه تماس همزمان را داشتند، معرفی شدند. این ماوس‌ها به کاربران امکان می‌دادند تا با استفاده از حرکات چندلمسی، دستورات پیچیده‌تری را اجرا کنند.
ماوس‌های ارگونومیک (Ergonomic Mouse) نیز در این دهه به محبوبیت بیشتری دست یافتند. این ماوس‌ها با طراحی خاص خود به کاهش فشار و خستگی دست و مچ کمک می‌کردند و برای استفاده طولانی مدت مناسب بودند.
دهه 2020: آینده ماوس
در دهه 2020، ماوس‌ها همچنان به پیشرفت خود ادامه می‌دهند. ماوس‌های مبتنی بر هوش مصنوعی (AI) و ماوس‌های با قابلیت تنظیمات شخصی‌سازی بیشتر به بازار عرضه می‌شوند. همچنین، تلاش‌هایی برای توسعه ماوس‌های قابل استفاده در محیط‌های واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) در جریان است.
ماوس‌ها همچنان به عنوان یکی از اصلی‌ترین ابزارهای تعامل با کامپیوتر باقی خواهند ماند و با پیشرفت فناوری، قابلیت‌ها و امکانات جدیدی به آن‌ها افزوده خواهد شد.
نتیجه‌گیری
ماوس به عنوان یکی از ابزارهای اصلی تعامل با کامپیوتر، تاریخچه‌ای طولانی و پر از نوآوری دارد. از اختراع اولیه توسط داگلاس انگلبارت در دهه 1960 گرفته تا ماوس‌های هوشمند و پیشرفته امروزی، این وسیله به شکل قابل توجهی تکامل یافته است. با پیشرفت‌های آینده در حوزه فناوری، می‌توان انتظار داشت که ماوس‌ها همچنان به عنوان یکی از ابزارهای اصلی و مهم در دنیای کامپیوتر باقی بمانند و قابلیت‌ها و امکانات بیشتری را به کاربران ارائه دهند.
