انویدیا از کارت‌های گرافیک سری RTX 50 همراه با DLSS 4 رونمایی کرد

انویدیا به تازگی از نسل جدید کارت‌های گرافیک خود، یعنی سری GeForce RTX 50، برای کامپیوترهای دسکتاپ و لپ‌تاپ‌ها رونمایی کرده است. این سری که بر پایه معماری نوین بلک‌ول (Blackwell) بنا شده، شامل چهار مدل قدرتمند می‌شود: RTX 5090، RTX 5080، RTX 5070 Ti و RTX 5070. این کارت‌ها در دو نسخه برای سیستم‌های دسکتاپ و لپ‌تاپ عرضه خواهند شد تا طیف وسیعی از کاربران، از گیمرهای حرفه‌ای تا طراحان و متخصصان، بتوانند از قدرت آن‌ها بهره‌مند شوند. در ادامه با دیجی رو همراه باشید تا نگاهی به مشخصات این پردازنده‌های گرافیکی جدید داشته باشیم.

این چهار پردازنده گرافیکی، با وجود تفاوت‌های قابل توجه در مشخصات فنی مانند تعداد هسته‌ها، حافظه و سرعت کلاک، ویژگی‌های مشترک مهمی نیز دارند. تمامی پردازنده‌های گرافیکی جدید بلک‌ول با استفاده از فرآیند ساخت TSMC 4NP تولید شده‌اند که نشان دهنده بهره‌وری بالا و مصرف بهینه انرژی است. این پردازنده‌ها مجهز به نسل پنجم هسته‌های تنسور (Tensor) برای تسریع محاسبات هوش مصنوعی و نسل چهارم هسته‌های رهگیری پرتو (Ray Tracing) برای بهبود کیفیت و واقع‌گرایی تصاویر در بازی‌ها هستند. همچنین، انویدیا از یک رمزگذار NVENC نسل نهم جدیدتر برای ضبط و استریم ویدیو با کیفیت بالاتر و یک رمزگشای NVDEC نسل ششم برای پخش روان‌تر ویدیوها در این پردازنده‌ها استفاده کرده است.

یکی از ویژگی‌های برجسته این سری، استفاده از حافظه‌های پرسرعت GDDR7 در تمامی مدل‌های معرفی شده است. این حافظه‌ها پهنای باند و سرعت انتقال داده بسیار بالاتری نسبت به نسل قبلی خود ارائه می‌دهند که بهبود چشمگیری در عملکرد کارت‌های گرافیک به همراه خواهد داشت. در بخش اتصال‌پذیری نیز شاهد پیشرفت‌های قابل توجهی هستیم. تمامی کارت‌های سری RTX 50 از رابط PCIe 5.0 پشتیبانی می‌کنند که سرعت انتقال داده بین کارت گرافیک و مادربرد را به شکل چشمگیری افزایش می‌دهد. علاوه بر این، این کارت‌ها به جدیدترین پورت‌های DisplayPort 2.1b UHBR20 با پهنای باند 80 گیگابیت بر ثانیه و HDMI 2.1b با پهنای باند 48 گیگابیت بر ثانیه مجهز شده‌اند که امکان اتصال به جدیدترین نمایشگرها با رزولوشن و نرخ تازه‌سازی بسیار بالا را فراهم می‌کنند. این ویژگی‌ها برای گیمرهایی که به دنبال تجربه بازی با بالاترین کیفیت و کمترین تأخیر هستند، بسیار حائز اهمیت است.

انویدیا همچنین اعلام کرده که تمامی کارت‌های سری 50 از فناوری DLSS 4 (مخفف Deep Learning Super Sampling) و همچنین نسخه جدید فناوری Reflex با نام Reflex 2 و قابلیت Frame Warp پشتیبانی خواهند کرد. DLSS 4 با استفاده از هوش مصنوعی، تصاویر با رزولوشن پایین‌تر را به رزولوشن بالاتر ارتقا می‌دهد و در عین حال کیفیت تصویر را حفظ می‌کند. این امر باعث افزایش چشمگیر نرخ فریم در بازی‌ها می‌شود. Reflex نیز با کاهش تأخیر ورودی، تجربه بازی روان‌تری را برای کاربران فراهم می‌کند. قابلیت Frame Warp نیز به احتمال زیاد با ایجاد فریم‌های مصنوعی، نرخ فریم را بهبود می‌بخشد.

مدل پرچمدار این سری، یعنی RTX 5090، با مشخصات فنی بسیار قدرتمندی معرفی شده است. این کارت نسبت به RTX 4090 که نسل قبلی آن محسوب می‌شود، 32 درصد هسته CUDA بیشتر، 154 درصد عملکرد هوش مصنوعی بالاتر و 66 درصد عملکرد رهگیری پرتو بالاتری دارد. همچنین، RTX 5090 از 8 گیگابایت حافظه ویدیویی بیشتر با گذرگاه حافظه 512 بیتی بهره می‌برد که سرعت انتقال داده را به شکل قابل توجهی افزایش می‌دهد. با این حال، این قدرت بیشتر، مصرف برق بالاتری را نیز به همراه داشته است. انویدیا مصرف برق 575 وات را برای RTX 5090 در نظر گرفته است. نکته جالب اینجاست که نسخه Founder’s Edition این مدل با وجود این مصرف برق بالا، از طراحی دو اسلات با فن‌های جریان دوگانه استفاده می‌کند که نشان از مهندسی پیشرفته انویدیا دارد. این طراحی به خنک ماندن کارت در زیر بار سنگین کمک شایانی می‌کند.

قیمت RTX 5090 رقم بسیار بالای 1999 دلار تعیین شده است که 33 درصد بیشتر از قیمت RTX 4090 در زمان عرضه است. این کارت از 30 ژانویه (10 بهمن) در دسترس خریداران خواهد بود.

در مورد کارت گرافیک RTX 5080 هم باید گفت که این کارت نسبت به مدل قبلی خود، یعنی RTX 4080 Super، بهبودهای نسبتاً جزئی را تجربه کرده است. یکی از این تغییرات، افزایش اندک 5 درصدی در تعداد هسته‌های CUDA است. هسته‌های CUDA مسئول پردازش‌های موازی در محاسبات گرافیکی و غیرگرافیکی هستند و افزایش تعداد آن‌ها معمولاً به معنای بهبود عملکرد است. با این حال، در مقایسه با جهش قابل توجهی که در RTX 5090 شاهد بودیم، این افزایش در 5080 بسیار محدودتر است. به طور مشابه، عملکرد هسته‌های تنسور که برای تسریع محاسبات هوش مصنوعی استفاده می‌شوند و همچنین عملکرد هسته‌های رهگیری پرتو که وظیفه رندرینگ واقع‌گرایانه‌تر نور و سایه‌ها را بر عهده دارند نیز در 5080 در مقایسه با 5090 افزایش کمتری داشته‌اند.

در بخش حافظه، RTX 5080 همچنان از 16 گیگابایت حافظه ویدیویی بهره می‌برد، اما نوع این حافظه از GDDR6X به GDDR7 ارتقاء یافته است. حافظه‌های GDDR7 سرعت و پهنای باند بالاتری را ارائه می‌دهند که می‌تواند به بهبود عملکرد کلی کارت گرافیک، به خصوص در رزولوشن‌های بالا و بازی‌هایی با تنظیمات گرافیکی سنگین، کمک کند. این حافظه همچنان روی گذرگاه حافظه 256 بیتی قرار دارد. با در نظر گرفتن این تغییرات، افزایش نسبتاً کمی نیز در مصرف برق کارت گرافیک مشاهده می‌شود. مصرف برق RTX 5080 از 320 وات در مدل 4080 Super به 360 وات افزایش یافته است.

از نظر قیمت‌گذاری، RTX 5080 با قیمت 999 دلار عرضه می‌شود که دقیقاً با قیمت RTX 4080 Super در زمان عرضه آن یکسان است. این قیمت همچنین کمتر از قیمت اولیه 1199 دلاری RTX 4080 است. عرضه RTX 5080 نیز از تاریخ 30 ژانویه (10 بهمن) آغاز خواهد شد.

در مورد سایر مدل‌های این سری نیز اطلاعاتی منتشر شده است. قیمت RTX 5070 Ti برابر با 749 دلار تعیین شده که 50 دلار کمتر از قیمت زمان عرضه هر دو مدل 4070 Ti و 4070 Ti Super است. همچنین، قیمت RTX 5070 برابر با 549 دلار خواهد بود که 50 دلار کمتر از 4070 Super و برابر با قیمت 4070 است. انتظار می‌رود که مدل‌های RTX 5070 Ti و RTX 5070 در ماه فوریه (بهمن یا اسفند) به بازار عرضه شوند.

انویدیا همچنین از نسل چهارم فناوری Deep Learning Super Sampling که به اختصار DLSS 4 نامیده می‌شود، رونمایی کرده است. DLSS یک تکنیک پیشرفته بازسازی تصویر مبتنی بر هوش مصنوعی است که توسط انویدیا توسعه داده شده و هدف آن افزایش عملکرد بازی‌ها با حفظ کیفیت تصویر است. مهم‌ترین نوآوری در DLSS 4، معرفی تکنیک «تولید فریم‌های چندگانه» (Multi-Frame Generation) است. در نسخه‌های قبلی DLSS، تنها یک فریم توسط هوش مصنوعی بین دو فریم رندر شده به صورت سنتی تولید می‌شد. اما در DLSS 4، این رویکرد به طور چشمگیری بهبود یافته و اکنون سه فریم توسط هوش مصنوعی بین هر دو فریم اصلی تولید و قرار داده می‌شوند. این تغییر اساسی، نرخ فریم بازی‌ها را به شکل قابل توجهی افزایش می‌دهد.

این تکنیک جدید از قدرت پردازشی بهبود یافته هسته‌های تنسور در کارت‌های گرافیک سری RTX 50 بهره می‌برد. این هسته‌ها به طور خاص برای محاسبات هوش مصنوعی طراحی شده‌اند و در کارت‌های سری 50، بهینه‌سازی‌های قابل توجهی را تجربه کرده‌اند که امکان تولید فریم‌های مصنوعی با دقت و کیفیت بسیار بالاتر از نسل‌های قبلی را فراهم می‌کند. به همین دلیل، ویژگی تولید چند فریمی DLSS 4 منحصراً برای کارت‌های گرافیک سری RTX 50 در دسترس خواهد بود و کارت‌های قدیمی‌تر از این قابلیت بهره‌مند نخواهند شد.

با این وجود، انویدیا کاربران کارت‌های RTX قدیمی‌تر را نیز فراموش نکرده و بهبودهایی را برای آن‌ها در نظر گرفته است. یک ویژگی جدید و ارتقاء یافته با نام «تولید تک فریم بهبود یافته» (Enhanced Single Frame Generation) کیفیت فریم‌های تولید شده توسط هوش مصنوعی را در کارت‌های سری RTX 40 و حتی سری RTX 50 بهبود می‌بخشد. این بهبود باعث افزایش بیشتر نرخ فریم در این کارت‌ها می‌شود و در عین حال، میزان حافظه ویدیویی مورد استفاده را نیز کاهش می‌دهد که برای کاربرانی که کارت‌هایی با حافظه کمتر دارند، بسیار مفید است.

علاوه بر این، انویدیا در DLSS 4 تغییر مهمی در معماری مدل‌های هوش مصنوعی خود ایجاد کرده است. این شرکت از مدل‌های مبتنی بر شبکه‌های عصبی کانولوشنال (CNN) به مدل‌های مبتنی بر ترانسفورمر (Transformer) روی آورده است. این تغییر معماری در ویژگی‌هایی مانند «بازسازی پرتو» (Ray Reconstruction)، «وضوح فوق‌العاده» (Super Resolution) و «DLAA» (مخفف Deep Learning Anti-Aliasing) تاثیرگذار خواهد بود. نتیجه این تغییر، تصویری با جزئیات بیشتر و پایداری زمانی بالاتر است که مصنوعات بصری مانند شبح‌شدگی (Ghosting)، ناهمواری لبه‌ها (Aliasing) و لکه شدن (Smearing) در تصاویر بازسازی شده را به طور چشمگیری کاهش می‌دهد. این بهبودهای مربوط به معماری مدل، برای تمامی کارت‌های RTX، از جمله کارت‌های سری 20 که در سال 2018 عرضه شدند، در دسترس خواهد بود. نکته قابل توجه این است که کاربران برای استفاده از این بهبودها نیازی به منتظر ماندن برای به‌روزرسانی بازی‌ها ندارند و می‌توانند به سادگی این ویژگی‌ها را از طریق اپلیکیشن Nvidia GeForce Experience فعال کنند.

فناوری DLSS 4 با قابلیت تولید چند فریم از همان روز عرضه در 75 برنامه و بازی مختلف، از جمله موتور بازی‌سازی Unreal Engine 5، پشتیبانی خواهد شد. همچنین، انویدیا ویژگی جدیدی با نام «DLSS Override» را معرفی کرده است که به کاربران اجازه می‌دهد حتی در بازی‌هایی که هنوز به‌روزرسانی برای پشتیبانی از DLSS 4 دریافت نکرده‌اند، این فناوری را از طریق اپلیکیشن انویدیا فعال کنند. این ویژگی انعطاف‌پذیری بیشتری را برای کاربران فراهم می‌کند.