جوجه تیغی (Hedgehog)، با پوشش خاردار متمایز و بینی کوچک و دوست‌داشتنی خود، قلب علاقه‌مندان به حیوانات را در سراسر جهان تسخیر کرده است. در حالی که این پستانداران کوچک در سال‌های اخیر به عنوان حیوانات خانگی خاص محبوبیت پیدا کرده‌اند، اما چیزهای بسیار بیشتری از آنچه به نظر می‌رسد، در مورد این موجودات خاردار وجود دارد. از رفتارهای غیرمعمول گرفته تا سازگاری‌های شگفت‌انگیزشان با طبیعت، جوجه تیغی‌ها حیواناتی جذاب با تاریخچه تکاملی غنی و ویژگی‌های منحصر به فرد هستند.
این مقاله به 15 حقیقت کمتر شناخته شده درباره جوجه تیغی‌ها می‌پردازد که نشان می‌دهد چرا این موجودات واقعاً قابل توجه هستند. چه صاحب جوجه تیغی باشید، چه عاشق حیوانات، یا صرفاً کنجکاو درباره این پستانداران خاردار، آماده باشید تا از دانستن این حقایق جذاب در دنیای جوجه تیغی‌ها شگفت‌زده شوید!
هر جوجه تیغی هزاران خار دارد!
یک جوجه تیغی بالغ به طور متوسط بین 5,000 تا 7,000 خار پشت و کناره‌های بدن خود دارد. هر خار در واقع مویی تغییر یافته است که از کراتین (همان پروتئینی که ناخن‌های انسان را تشکیل می‌دهد) ساخته شده است. این خارها توخالی هستند و از همین رو هم استحکام بالایی دارند و هم سبک وزن هستند. برخلاف خارهای تشی (خارپشت)، خارهای جوجه تیغی به راحتی از بدن جدا نمی‌شوند، اگر چه به طور طبیعی در طول زندگی حیوان می‌ریزند و دوباره رشد می‌کنند.
آنچه این خارها را حتی قابل توجه‌تر می‌کند، ساختار داخلی پیچیده آن‌هاست. هر خار حاوی حفره‌های هوایی کوچکی است که عایق بسیار خوبی را فراهم می‌کنند و در عین حال وزن آن‌ها را سبک نگه می‌دارند. هنگامی که جوجه تیغی احساس خطر می‌کند، می‌تواند این خارها را به هر جهتی که می‌خواهد، به لطف ماهیچه‌ای تخصصی به نام پانیکولوس کارنوسوس که در زیر پوست قرار دارد، به حالت ایستاده درآورد. این مکانیسم دفاعی به آن‌ها اجازه می‌دهد تا در عرض چند ثانیه از موجودی نرم و انعطاف‌پذیر به توپی از خارهای تیز تبدیل شوند! یک سازگاری تکاملی قابل توجه که به جوجه تیغی‌ها کمک کرده تا میلیون‌ها سال زنده بمانند.
خودمالی کردن جوجه تیغی بسیار عجیب است!
یکی از عجیب‌ترین رفتارهایی که جوجه تیغی‌ها از خود نشان می‌دهند، “خودمالی” (Self-Anointing) نامیده می‌شود. هنگامی که جوجه تیغی‌ها با بویی جدید یا یک ماده جالب مواجه می‌شوند، گاهی اوقات مقادیر زیادی بزاق تولید می‌کنند و بعد از ترکیب کردن با آن ماده جدید، با زبان خود آن را روی خارهایشان پخش می‌کنند. این رفتار عجیب شامل پیچ و تاب دادن بدن جوجه تیغی به حالت‌های غیرمعمول برای پوشاندن هر چه بیشتر خارها با بزاق کف‌آلود است و می‌تواند از چند دقیقه تا بیش از یک ساعت طول بکشد و بسیاری از صاحبان جوجه تیغی را برای اولین بار نگران سلامت حیوان خانگی‌شان می‌کند.
دانشمندان چندین نظریه درباره چرایی انجام خودمالی توسط جوجه تیغی‌ها دارند. پذیرفته‌شده‌ترین توضیح این است که این کار به عنوان نوعی دفاع شیمیایی عمل می‌کند. جوجه تیغی ممکن است مواد سمی یا بدبو را روی خارهای خود بمالد تا شکارچیان را از آمدن به سمت خود منصرف کند. نظریه دیگر می‌گوید که این کار ممکن است به پنهان کردن بوی خود جوجه تیغی هنگام شکار یا پنهان شدن از شکارچیان کمک کند. برخی محققان حتی معتقدند که ممکن است دارای خواص ضد میکروبی باشد و به حفظ سلامت پوست جوجه تیغی کمک کند. به هر دلیلی که باشد، این رفتار عجیب یکی از جذاب‌ترین و مرموزترین ویژگی‌های جوجه تیغی است.
جوجه تیغی در برابر بسیاری از سموم مصون است
جوجه تیغی‌ها یک قدرت ویژه بسیار قابل توجه دارند؛ آن‌ها به طور طبیعی در برابر بسیاری از سمومی که برای سایر پستانداران کشنده هستند، مقاومت دارند. آن‌ها می‌توانند حشرات سمی خاص، گیاهان و حتی برخی مارهای سمی را بدون آسیب دیدن بخورند! این ایمنی شامل موادی مانند سم مار و حتی سموم تولید شده توسط برخی قورباغه‌ها و سوسک‌ها می‌شود. مقاومت آن‌ها در برابر سم مار به ویژه چشمگیر است، مطالعات نشان می‌دهد که جوجه تیغی‌ها می‌توانند دوزهای سمی بسیار بالایی را تحمل کنند که حیواناتی چندین برابر بزرگتر از آن‌ها را از پا درمی‌آورد.
این سازگاری فوق‌العاده احتمالاً با تکامل رژیم غذایی حشره‌خوار جوجه تیغی‌ها، به آن‌ها اجازه داده تا طعمه‌هایی را مصرف کنند که سایر شکارچیان باید از آن‌ها اجتناب کنند. کبد آن‌ها دارای آنزیم‌های مخصوصی است که می‌توانند برخی سموم را به طور موثر تجزیه و خنثی کنند. با این حال، این ایمنی آن‌ها را کاملاً هم آسیب‌ناپذیر نمی‌کند؛ هنوز بسیاری از مواد شیمیایی ساخته دست بشر و برخی سموم طبیعی وجود دارند که می‌توانند به آن‌ها آسیب برسانند. با این وجود، این مقاومت طبیعی به جوجه تیغی‌ها مزیت قابل توجهی در زیستگاه طبیعی‌شان می‌دهد و به آن‌ها اجازه می‌دهد از منابع غذایی متنوعی بهره‌برداری کنند که رقبایشان نمی‌توانند با خیال راحت آن‌ها را مصرف کنند.
جوجه تیغی‌ها با تشی (خارپشت) خویشاوندی ندارند!
با وجود شباهت ظاهری با پوشش‌های خاردار، جوجه تیغی‌ها و تشی‌ها یا همان خارپشت‌ها اصلاً خویشاوندی نزدیکی ندارند. این یک مثال کلاسیک از تکامل همگرا است، جایی که گونه‌های غیرمرتبط در پاسخ به فشارهای تکاملی مشابه، ویژگی‌های مشابهی را کسب می‌کنند. جوجه تیغی‌ها به خانواده اریناسئیدا (Erinaceidae) و راسته اولپوتیفلا (Eulipotyphla) تعلق دارند که شامل حشره‌خوارها و موش‌کورها نیز می‌شود. آن‌ها در نیمکره شرقی زمین تکامل یافتند و بومی بخش‌هایی از اروپا، آسیا و آفریقا هستند.
از سوی دیگر، تشی‌ها جوندگان متعلق به دو خانواده مختلف هستند: تشی‌های دنیای قدیم (هیستریکاسیدا – Hystricidae) و تشی‌های دنیای جدید (ارثیزونتیدا – Erethizontidae). علاوه بر تفاوت‌های طبقه‌بندی، خارهای آن‌ها نیز متفاوت عمل می‌کنند. خارهای تشی دندانه‌دار هستند و به راحتی هنگام لمس جدا می‌شوند، در حالی که خارهای جوجه تیغی به محکمی به بدنشان چسبیده‌اند. همچنین، تشی‌ها به طور قابل توجهی بزرگتر از جوجه تیغی‌ها هستند، به طوری که برخی گونه‌ها تا 27 کیلوگرم وزن دارند در حالی که جوجه تیغی به طور متوسط 0.5 تا 1 کیلوگرم وزن دارد. بنابراین، شباهت‌های بین این حیوانات صرفاً سطحی است؛ مثالی جذاب از اینکه چگونه طبیعت گاهی به طور مستقل به راه‌حل‌های مشابهی دست می‌یابد.
جوجه تیغی قدرت شنوایی عالی اما بینایی ضعیفی دارد
جوجه تیغی‌ها به گونه‌ای تکامل یافته‌اند که عمدتاً موجوداتی شب‌زی باشند و سازگاری‌های حسی آن‌ها منعکس کننده این سبک زندگی است. بینایی آن‌ها به طور قابل توجهی ضعیف است؛ با دیدی که احتمالاً تار است و عمدتاً برای تشخیص حرکت تنظیم شده است تا تشخیص جزئیات دقیق. این بینایی محدود برای حیوانی که در سطوح نور کم بیشترین فعالیت را دارد، منطقی است. جوجه تیغی‌ها به جای تکیه بر بینایی، شنوایی فوق‌العاده قوی و حس بویایی استثنایی را برای حرکت در محیط و یافتن غذا در خود تقویت کرده‌اند.
شنوایی جوجه تیغی آنقدر حساس است که می‌تواند حرکات ظریف حشرات را در زیر برگ‌ها یا زیر زمین تشخیص دهد. گوش‌های بزرگ و گرد آن‌ها می‌توانند به طور مستقل بچرخند تا صداها را با دقت قابل توجهی مکان‌یابی کنند. چشمگیرتر از آن، حس بویایی آن‌ها است که ابزار اصلی این حیوانات برای یافتن غذا و شناسایی جفت یا شکارچیان است. بینی جوجه تیغی میلیون‌ها گیرنده بویایی دارد که به این حیوان اجازه می‌دهد حشرات، کرم‌های خاکی و سایر طعمه‌هایی را که از دید پنهان هستند، تشخیص دهند. این ترکیب قدرتمند شنوایی و بویایی، محدودیت‌های بینایی جوجه تیغی‌ها را جبران می‌کند و آن‌ها را قادر می‌سازد تا با وجود آنچه انسان‌ها آن را یک نقص حسی قابل توجه می‌دانند، رشد کرده و به زندگی خود ادامه دهند.
بچه جوجه تیغی “هاگلت” نامیده می‌شود
اصطلاح دوست داشتنی “هاگلت” (Hoglet) به بچه جوجه تیغی‌ها اشاره دارد که پس از یک دوره بارداری حدود 4 تا 6 هفته‌ای متولد می‌شوند. هر جوجه تیغی ماده در یک زایمان معمولی 3 تا 7 هاگلت به دنیا می‌آورد، اگر چه در برخی موارد تا 11 هاگلت نیز ثبت شده است. هنگامی که هاگلت‌ها برای اولین بار متولد می‌شوند، تقریباً هیچ شباهتی به جوجه تیغی ندارند! صورتی، کور، ناشنوا و کاملاً بدون خار هستند. پوست آن‌ها دارای برجستگی‌های کوچکی است که خارهایشان در نهایت از آنجا خارج خواهند شد. در عرض چند ساعت پس از تولد، خارهای سفید نرم از پوست آن‌ها شروع به بیرون زدن می‌کنند و حداقل محافظت را برایشان فراهم می‌کنند.
رشد هاگلت‌ها به سرعت اتفاق می‌افتد. اولین مجموعه خارهای آن‌ها بسیار سریع با خارهای بالغ قوی‌تر و تیره‌تر جایگزین می‌شود که در چند هفته اول زندگی به رشد خود ادامه می‌دهند. چشمان آن‌ها در حدود 14 روزگی باز می‌شود و تا چهار هفتگی، شبیه نسخه‌های کوچک جوجه تیغی بالغ به نظر می‌رسند. جوجه تیغی مادر، هاگلت‌های خود را به تنهایی بزرگ می‌کند و آن‌ها را حدود 6 تا 8 هفته شیر می‌دهد تا مستقل شوند. در این مدت، او مهارت‌های بقای ضروری مانند تکنیک‌های جستجوی غذا و رفتارهای دفاعی را به آن‌ها آموزش می‌دهد. بعد از 10 تا 11 هفته، جوجه تیغی‌های جوان کاملاً مستقل شده و آماده ایجاد قلمرو خود می‌شوند.
جوجه تیغی می‌تواند شنا کند
با وجود ظاهر کمی دست و پا چلفتی‌شان، جوجه تیغی‌ها موجودات شگفت‌انگیزی هستند که قادر به شنا و بالا رفتن از بلندی‌ها هستند. جوجه تیغی‌ها شناگران ذاتی هستند و از پاهای کوتاه خود برای پارو زدن موثر در آب استفاده می‌کنند. در طبیعت، آن‌ها هنگام جستجوی غذا یا سفر بین زیستگاه‌ها، به راحتی از نهرها یا جریان‌های کوچک آب عبور می‌کنند. حتی برخی از صاحبان جوجه تیغی می‌گویند که حیوانات خانگی‌شان از شنا کردن تفریحی لذت می‌برند! هوای به دام افتاده بین خارها کمک می‌کند تا جوجه تیغی روی آب شناور شده و با حداقل تلاش شنا کند.
توانایی بالا رفتن از بلند‌ها هم در جوجه تیغی به همان اندازه چشمگیر است. این حیوان با پنجه‌های تیز خود می‌تواند از سطوح عمودی مانند دیوارها، نرده‌ها و درختان بالا برود و گاهی اوقات تا ارتفاعات شگفت‌انگیز را نیز صعود کند. به کمک همین مهارت، جوجه تیغی‌ها می‌توانند به اهداف مهمی در طبیعت رسیده و به منابع غذایی مختلف دسترسی پیدا کنند یا از دست شکارچیان فرار کنند. این توانایی‌ها نشان می‌دهد که جوجه تیغی‌ها بسیار چابک‌تر و زرنگ‌تر از چیزی هستند که ظاهرشان نشان می‌دهد و به همین واسطه قادرند تا در محیط‌های متنوع رشد کنند.
جوجه تیغی ریشه باستانی دارد
تاریخچه تکاملی جوجه تیغی‌ها به 15 میلیون سال پیش برمی‌گردد، که آن‌ها را به یکی از قدیمی‌ترین گروه‌های پستانداران که هنوز وجود دارند، تبدیل می‌کند. سوابق فسیلی نشان می‌دهد که پستانداران اولیه شبیه جوجه تیغی در دوره پالئوسن (Paleocene)، تقریباً 60 میلیون سال پیش وجود داشته‌اند. خانواده مدرن جوجه تیغی، یعنی اریناسئیدا (Erinaceidae)، برای میلیون‌ها سال نسبتاً بدون تغییر باقی مانده است، که نشان دهنده یک طراحی تکاملی فوق‌العاده موفق است که در طول چندین رویداد بزرگ انقراض و تغییرات آب و هوایی، در برابر گذر زمان مقاومت کرده است.
این تبار باستانی به جوجه تیغی‌ها اجازه داده تا با انواع محیط‌ها سازگاری پیدا کرده و جایگاه اکولوژیکی خاص خود را در چندین قاره ایجاد کنند. توانایی آن‌ها برای زنده ماندن در طول تغییرات چشمگیر محیطی، نشان دهنده سازگاری قابل توجه آن‌ها است. دانشمندان جوجه تیغی‌ها را از برخی جهات “فسیل‌های زنده” می‌دانند، زیرا آن‌ها بسیاری از ویژگی‌های پستانداران اولیه را حفظ کرده‌اند در حالی که سیستم دفاعی منحصر به فرد خود را تکامل داده‌اند. طول عمر جوجه تیغی به عنوان یک گونه حیوانی، بینش‌های ارزشمندی را در مورد زیست‌شناسی تکاملی ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که چگونه یک طرح بدنی و سبک زندگی موفق می‌تواند در صورت سازگاری مناسب با یک جایگاه اکولوژیکی پایدار، در طول اعصار و با وجود تغییرات محیطی مختلف، زنده باقی بماند.
جوجه تیغی‌ها می‌توانند هر شب کیلومترها مسافت را طی کنند
جوجه تیغی‌ها بسیار فعال هستند و به طور منظم مسافت‌های چشمگیری را در طول سفرهای شبانه خود برای یافتن غذا طی می‌کنند. یک جوجه تیغی به طور معمول قلمرویی بین 10 تا 40 هکتار را برای خود حفظ می‌کند و ممکن است در یک شب بین 1.5 تا 3 کیلومتر (گاهی تا 5 کیلومتر) را در جستجوی غذا طی کند. این سطح بالای فعالیت با تصور رایج از جوجه تیغی‌ها به عنوان موجودات کند و بی‌حرکت در تضاد است. حرکت مداوم آن‌ها برای یافتن غذای کافی ضروری است، زیرا آن‌ها باید تقریباً یک سوم وزن بدن خود را هر شب مصرف کنند تا سلامت خود را حفظ نمایند.
این دامنه حرکتی گسترده، جوجه تیغی‌ها را برای اکوسیستم‌های محلی بسیار مهم می‌کند، زیرا آن‌ها به کنترل جمعیت حشرات در مناطقی وسیع کمک می‌کنند. سفرهای آن‌ها همچنین اهمیت فضاهای سبز متصل را در محیط‌های شهری و حومه‌ای که جمعیت جوجه تیغی در آنجا وجود دارد، برجسته می‌کند. تلاش‌های حفاظتی به طور فزاینده‌ای بر ایجاد “بزرگراه‌های جوجه تیغی”، یعنی حفره‌هایی کوچک در حصارها و موانع که به جوجه تیغی‌ها اجازه می‌دهد آزادانه بین باغ‌ها و فضاهای سبز حرکت کنند، با توجه به تمایلات طبیعی آن‌ها برای سفر گسترده، تمرکز می‌کنند. مسافت‌های قابل توجهی که این پستانداران کوچک طی می‌کنند، نشان دهنده انرژی و اراده بالای آن‌ها است؛ ویژگی‌هایی که به آن‌ها کمک کرده تا میلیون‌ها سال به عنوان حشره‌خوارهای موثر زنده بمانند.
خواب زمستانی جوجه تیغی متفاوت از سایر پستانداران است
در حالی که بیشتر پستانداران در فصل سرد سال به خواب زمستانی می‌روند، جوجه تیغی‌ها نوع خاصی از این خواب را تجربه می‌کنند که آن‌ها را از دیگران متمایز می‌سازد. برخلاف برخی از حیوانات که دمای بدنشان در طول زمستان پایین باقی می‌ماند، جوجه تیغی‌ها به حالتی به نام «سستی» (Torpor) وارد می‌شوند؛ حالتی که در آن متابولیسم بدنشان به طور چشمگیری کاهش می‌یابد، اما امکان قطع شدن آن وجود دارد. در این حالت، دمای بدن جوجه تیغی از حدود 35 درجه سانتی‌گراد (95 درجه فارنهایت) به دمای محیط کاهش می‌یابد، گاهی اوقات حتی تا 4 درجه سانتی‌گراد (39 درجه فارنهایت). ضربان قلب آن‌ها هم از حدود 190 ضربه در دقیقه به تنها 20 ضربه کاهش می‌یابد و ممکن است تنها چند نفس در هر دقیقه بکشند.
جالب‌ترین ویژگی خواب زمستانی جوجه تیغی‌ها، انعطاف‌پذیری آن‌هاست؛ چرا که می‌توانند در طول دوره خواب خود به طور موقت بیدار شوند، به لانه‌ای دیگر نقل مکان کنند یا حتی در صورت افزایش موقت دما، به جستجوی غذا بپردازند. این ویژگی به آن‌ها این امکان را می‌دهد که به تغییرات محیطی پاسخ دهند؛ برخلاف سایر حیواناتی که به خواب زمستانی می‌روند و صرف‌نظر از شرایط بیرونی در خواب عمیق باقی می‌مانند.
بد نیست بدانید که تمامی گونه‌های جوجه تیغی خواب زمستانی ندارند؛ گونه‌هایی که در مناطق بیابانی یا گرمسیری زندگی می‌کنند، معمولاً در تمام طول سال فعال باقی می‌مانند. حتی در میان گونه‌های دارای خواب زمستانی نیز برخی از جوجه تیغی‌ها که در اقلیم‌های گرمتر یا محیط‌های شهری با گرمایش مصنوعی زندگی می‌کنند، ممکن است خواب زمستانی را به طور کامل کنار بگذارند. این سازگاری متغیر نشان دهنده توانایی برجسته جوجه تیغی‌ها در تطبیق فیزیولوژیکی با شرایط محیطی مختلف است.
17 گونه مختلف از جوجه تیغی در جهان وجود دارد
خانواده جوجه تیغی‌ها بسیار متنوع‌تر از آن چیزی است که بسیاری تصور می‌کنند و شامل 17 گونه مختلف است که در پنج سرده طبقه‌بندی می‌شوند. این گونه‌ها در مناطق گسترده‌ای از اروپا، آسیا، آفریقا و همچنین نیوزلند (که جوجه تیغی‌ها به دست انسان به آنجا منتقل شده‌اند) پراکنده‌اند. شناخته‌شده‌ترین گونه برای مردم غرب، جوجه تیغی اروپایی است که هم بزرگ‌ترین گونه این خانواده به شمار می‌رود و هم رایج‌ترین نوعی است که به عنوان حیوان خانگی در آمریکای شمالی نگهداری می‌شود. از گونه‌های برجسته دیگر می‌توان به جوجه تیغی چهار انگشتی که در بسیاری از کشورها به عنوان حیوان خانگی محبوب است، و جوجه تیغی بیابانی گوش‌دراز که با زندگی در مناطق خشک سازگار شده، اشاره کرد.
هر گونه جوجه تیغی با توجه به زیستگاه طبیعی خود، ویژگی‌های خاصی را برای بقا تکامل داده است. گونه‌های بیابانی معمولاً گوش‌های بزرگ‌تری دارند که در دفع گرما مؤثر است، و خارهای روشن‌تری دارند که نور خورشید را منعکس می‌کند. در مقابل، گونه‌هایی که در جنگل‌ها زندگی می‌کنند، اغلب رنگ تیره‌تری دارند تا بهتر در میان برگ‌ها پنهان شوند. کوچک‌ترین گونه این خانواده، جوجه تیغی کوتوله آفریقایی است که تنها بین 340 تا 510 گرم وزن دارد، در حالی که وزن جوجه تیغی اروپایی می‌تواند تا 1.1 کیلوگرم برسد. با وجود این تفاوت‌ها، همه جوجه تیغی‌ها دارای سیستم دفاعی خاردار و رژیم غذایی حشره‌خوار هستند، ویژگی‌هایی که آن‌ها را از سایر پستانداران متمایز می‌کند. با این حال، متأسفانه بسیاری از گونه‌ها امروزه با تهدیدهایی همچون تخریب زیستگاه، تغییرات اقلیمی و فعالیت‌های انسانی مواجه‌اند که جمعیت آن‌ها را تحت فشار قرار داده است.
جوجه تیغی ساختار استخوانی خاصی دارد
توانایی جوجه تیغی در تبدیل شدن به یک توپ دفاعی کامل، نتیجه مجموعه‌ای از سازگاری‌های آناتومیکی ویژه، به خصوص در ساختار اسکلت آن‌هاست. برخلاف بیشتر پستانداران که اسکلتشان حرکت‌پذیری بدن را محدود می‌کند، جوجه تیغی‌ها دارای مهره‌هایی اصلاح شده و اتصال‌های عضلانی خاصی هستند که انعطاف‌پذیری چشمگیری را فراهم می‌سازد. آن‌ها همچنین دارای ماهیچه‌ای تخصصی به نام «اوربیکولاریس» هستند؛ عضله‌ای حلقه مانند که همچون کیسه‌ای با بند کشی در امتداد کناره‌های بدنشان قرار دارد. با انقباض این ماهیچه، پوست شل پشت بدن به جلو کشیده می‌شود و سر و اندام‌های حیوان را درون لایه‌ای از خارهای محافظتی پنهان می‌کند، به‌گونه‌ای که همه قسمت‌های آسیب‌پذیر پوشانده می‌شوند.
علاوه بر این، جوجه تیغی‌ها دارای جمجمه‌ای با ساختار خاص هستند که برای جمع شدن به شکل دفاعی بهینه شده است. جمجمه آن‌ها نسبت به بیشتر پستانداران صاف‌تر است و این ویژگی به آن‌ها اجازه می‌دهد هنگام جمع شدن، سرشان را کاملاً زیر شکم ببرند. استخوان‌های پای آن‌ها نیز کوتاه‌تر از حد معمول‌اند و به حیوان این امکان را می‌دهند که اندام‌هایش را به طور کامل درون این پوشش محافظتی جمع کند. این سازگاری‌های اسکلتی، در کنار عضلات تخصصی، یکی از کارآمدترین مکانیسم‌های دفاعی غیرتهاجمی در طبیعت را شکل می‌دهند. حتی قوی‌ترین شکارچیان نیز معمولاً قادر نیستند جوجه تیغی‌ای را که به درستی جمع شده، بدون تحمل آسیب از هزاران خار تیز و محافظ، شکار کنند.
دندان‌های جوجه تیغی هرگز از رشد نمی‌ایستند!
مانند بسیاری از پستانداران دیگر که از مواد ساینده تغذیه می‌کنند، جوجه تیغی‌ها نیز دندان‌هایی تکامل یافته دارند که به طور مداوم رشد می‌کنند تا فرسایش آن‌ها جبران شود. دندان‌های آن‌ها، به ویژه دندان‌های پیشین، در طول زندگی‌شان به رشد خود ادامه می‌دهند. این سازگاری باعث می‌شود که با فرسایش دندان‌ها در اثر خرد کردن اسکلت حشرات، شکستن مواد گیاهی سخت و گاهی جویدن استخوان‌ها یا اجسام دیگر، بافت دندانی جدید جایگزین شود. این فرایند تجدید مداوم به جوجه تیغی‌ها اجازه می‌دهد که ابزارهای دندانی مؤثری را برای استفاده از رژیم غذایی متنوع خود حفظ کنند و دندان‌هایشان دچار خرابی یا پوسیدگی نشود.
این رشد مداوم دندان‌ها نیازمند آن است که جوجه تیغی‌ها به طور مرتب دندان‌هایشان را از طریق رفتارهای طبیعی خوردن فرسایش دهند. بنابراین، وقتی این حیوانات در جای بسته نگهداری می‌شوند، جایی که رژیم غذایی ممکن است نرم‌تر از طبیعت باشد، گاهی دندان‌های جوجه تیغی‌ها به اندازه کافی فرسایش نمی‌یابند و این موضوع می‌تواند مشکلات دندانی به دنبال داشته باشد. صاحبان حیوانات خانگی باید غذاها و مواد جویدنی مناسب را برای سلامت دندان‌های آن‌ها فراهم کنند.
مشکلات دندانی در جوجه تیغی‌ها می‌تواند عواقب جدی به‌دنبال داشته باشد، چرا که دندان‌های بیش از حد رشد کرده می‌توانند مانع از خوردن صحیح شوند یا حتی به سقف دهان یا فک پایین آن‌ها آسیب برساند. سازگاری‌های دندانی جوجه تیغی‌ها نشان می‌دهد که این حیوانات چگونه ویژگی‌های تخصصی را برای حمایت از سبک زندگی عمدتاً حشره‌خوار خود تکامل داده‌اند، به طوری که قادرند رژیمی متنوع را پردازش کنند، بدون آنکه دندان‌های غیرقابل تجدید آن‌ها دچار فرسایش سریع شود.
نتیجه‌گیری
جوجه تیغی‌ها تنها موجوداتی دوست داشتنی پر از خار نیستند؛ آن‌ها موجوداتی شگفت‌انگیز با رفتارهای عجیب، سازگاری‌های منحصر به فرد و تاریخچه‌ای غنی در کنار انسان‌ها هستند. از خودمالی خاص آن‌ها تا حس بویایی بسیار قوی‌شان، جوجه تیغی‌ها مدام ثابت می‌کنند که حتی کوچک‌ترین موجودات در طبیعیت نیز می‌توانند سرشار از شگفتی‌های بزرگی باشند.
یادگیری این واقعیت‌های جذاب نه تنها باعث می‌شود تا شناخت ما از جوجه تیغی‌ها بیشتر شود، بلکه اهمیت حفاظت از زیستگاه‌های آن‌ها و تضمین بقای آن‌ها را نیز برجسته می‌کند. هر چه بیشتر در مورد این پستانداران کوچک و دوست داشتنی بدانیم، به یاد می‌آوریم که در دنیای طبیعت هنوز رازهای بسیاری برای کشف کردن وجود داشته و هر موجود، حتی کوچک‌ترین آن‌ها، داستانی شگفت‌انگیز برای گفتن دارد.
