مایکروسافت رسماً تأیید کرد که فرآیند حذف پاورشل 2.0 از ویندوز را کلید زده است. این تغییر مهم، که مدت‌ها انتظار آن می‌رفت، با جدیدترین بیلد‌های کانال قناری (Canary Channel) برنامه اینسایدر ویندوز (Windows Insider)، مشخصاً از بیلد 27891، آغاز شده است. این خداحافظی با یک ابزار قدیمی، هر چند برای برخی مدیران سیستم‌های کهنه نیازمند برنامه‌ریزی است، اما در نهایت یک گام مثبت و ضروری برای مدرن‌سازی، افزایش امنیت و کارایی در اکوسیستم ویندوز محسوب می‌شود.
خبر حذف پاورشل 2.0 از ویندوز در حالی اعلام می‌شود که این نسخه حدود هشت سال پیش، در سال 2017، به صورت رسمی منسوخ شده بود. دلیل اصلی منسوخ شدن آن، وابستگی‌های دردسرساز به اجزای قدیمی‌تر سیستم عامل و نرم‌افزارهایی مانند نسخه‌های قدیمی SQL Server بود که فرآیند توسعه و به‌روزرسانی را با تأخیر مواجه می‌کرد. با این حال، مایکروسافت برای تسهیل فرآیند مهاجرت کاربران و سازمان‌ها، سازگاری با نسخه‌های قدیمی‌تر را تا به امروز حفظ کرده بود.
اما اکنون به نظر می‌رسد که زمان این تغییر بزرگ فرا رسیده است و کاربران باید خود را با نسخه‌های جدیدتر و قدرتمندتر پاورشل تطبیق دهند.
پاورشل چیست و چرا این تغییر اهمیت دارد؟
برای درک اهمیت این موضوع، باید بدانیم پاورشل صرفاً یک خط فرمان ساده نیست. این ابزار یک فریم‌ورک قدرتمند برای اتوماسیون وظایف و مدیریت پیکربندی است که توسط مایکروسافت توسعه داده شده و متشکل از یک شل خط فرمان و زبان اسکریپت‌نویسی مرتبط است. مدیران شبکه و سیستم از پاورشل برای مدیریت سرورها، خودکارسازی وظایف تکراری، مدیریت کاربران و سرویس‌ها و انجام عملیات پیچیده در مقیاس بزرگ استفاده می‌کنند.
نسخه 2.0 پاورشل که همراه با ویندوز 7، ویندوز ویستا، ویندوز XP و همچنین ویندوز سرور 2003 و 2008 عرضه شد، در زمان خود یک انقلاب محسوب می‌شد. اما با گذشت بیش از یک دهه، این نسخه از لحاظ امنیتی و کارایی به شدت عقب مانده است. ادامه پشتیبانی از آن به معنای باز نگه داشتن راه‌های نفوذ بالقوه برای حملات سایبری و کاهش سرعت پیشرفت کلی پلتفرم ویندوز بود. بنابراین، حذف پاورشل 2.0 از ویندوز یک اقدام پیشگیرانه و هوشمندانه در راستای تقویت زیرساخت امنیتی این سیستم عامل است.
جایگزین‌ها چه هستند؟ آینده پاورشل
مایکروسافت کاربران را تنها نگذاشته است. با حذف پاورشل نسخه 2.0، دو مسیر اصلی پیش روی کاربران قرار دارد:
1. پاورشل 5.1 (ابزار Windows PowerShell): این نسخه به صورت پیش‌فرض بر روی اکثر نسخه‌های مدرن ویندوز، از جمله ویندوز 10 و ویندوز 11، نصب شده است. پاورشل 5.1 به مراتب پایدارتر، ایمن‌تر و از نظر قابلیت‌ها کامل‌تر از نسخه 2.0 است. برای کاربرانی که نیاز به محیطی آشنا دارند و نمی‌خواهند تغییرات عمده‌ای در روال کاری خود ایجاد کنند، مهاجرت به این نسخه ساده‌ترین راه حل است. بسیاری از اسکریپت‌هایی که با نسخه 2.0 کار می‌کردند، با اندکی تغییر یا بدون هیچ تغییری در نسخه 5.1 نیز قابل اجرا هستند.
2. پاورشل 7.x (ابزار PowerShell Core): این نسخه که تحت عنوان پاورشل کور (PowerShell Core) نیز شناخته می‌شود، جدیدترین و پیشرفته‌ترین نمونه از پاورشل است. تفاوت اصلی آن با نسخه‌های قبلی، کراس‌پلتفرم (Cross-Platform) بودن آن است؛ به این معنی که علاوه بر ویندوز، بر روی لینوکس (Linux) و مک‌اواس (macOS) نیز قابل نصب و اجراست. پاورشل 7.x با بهره‌گیری از دات‌نت کور (NET Core.)، قابلیت‌ها و بهبودهای چشمگیری در عملکرد، امنیت و امکانات جدید ارائه می‌دهد. اگر چه کاربران باید این ابزار را به صورت جداگانه نصب کنند، اما مزایای آن از جمله سرعت بالا، پشتیبانی از فرمت‌های جدید و قابلیت‌های پیشرفته اسکریپت‌نویسی، آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای توسعه‌دهندگان و مدیران سیستم‌های پیشرفته تبدیل می‌کند. مهاجرت به پاورشل 7.x برای کسانی که به دنبال نهایت کارایی و انعطاف‌پذیری هستند، توصیه می‌شود.
چه کسانی تحت تأثیر حذف پاورشل 2.0 قرار می‌گیرند؟
در حال حاضر، حذف پاورشل 2.0 از ویندوز تنها با جدیدترین بیلد‌های ویندوز 11 اینسایدر، به ویژه بیلد 27891، آغاز شده است. این بدان معنی است که عموم کاربران ویندوز 11 فعلاً تأثیری را احساس نخواهند کرد. مایکروسافت اعلام کرده است که جزئیات بیشتر در مورد زمان‌بندی حذف کامل آن از نسخه‌های پایدار ویندوز 11 در ماه‌های آینده منتشر خواهد شد. اما نکته مهم این است که مایکروسافت هنوز هیچ برنامه‌ای برای حذف پاورشل 2.0 از نسخه‌های ویندوز سرور (Windows Server) اعلام نکرده است. این موضوع به مدیران سرورها زمان کافی می‌دهد تا برنامه‌ریزی‌های لازم را برای مهاجرت به نسخه‌های جدیدتر انجام دهند.
سایر تغییرات در بیلد 27891 ویندوز 11
حذف پاورشل 2.0 از ویندوز بزرگترین تغییر در بیلد 27891 ویندوز 11 است، اما این بیلد شامل اصلاحات و بهبودهای دیگری نیز می‌شود:
- رفع مشکلات «ریست کردن رایانه» (Reset this PC): بهبود پایداری و عملکرد گزینه بازنشانی سیستم.
- بهبود رندرینگ نوار وظیفه (Taskbar Acrylic Rendering): رفع مشکلات بصری و بهبود شفافیت نوار وظیفه.
- پشتیبانی از کاراکترهای غیرانگلیسی: رفع اشکالات مربوط به نمایش و تایپ کاراکترهای زبان‌هایی مانند ویتنامی و عربی.
- رفع مشکل گیر کردن به‌روزرسانی ویندوز: حل مشکل گیر کردن به‌روزرسانی در 2 درصد بر روی برخی دستگاه‌ها.
البته غول ردموندی دنیای فناوری برخی مشکلات شناخته شده در این به‌روزرسانی را نیز تأیید کرده است، از جمله اشکالات مربوط به ورود با ویندوز هلو (Windows Hello) و بایومتریک در رایانه‌های کوپایلوت پلاس (Copilot+ PCs) و مشکلات رندرینگ برای دسکتاپ‌های از راه دور (Remote Desktops) در ماشین‌های با معماری آرم64 (ARM64). برای کاربرانی که به دنبال سیستم عاملی پایدارتر هستند، خروج از کانال قناری با نصب یک کپی تازه از ویندوز 11 توصیه می‌شود.
جمع‌بندی: گامی به سوی آینده امن‌تر و کارآمدتر
حذف پاورشل 2.0 از ویندوز نشان دهنده تعهد مایکروسافت به مدرن‌سازی ویندوز و افزایش امنیت آن است. هر چند این تغییر ممکن است برای برخی کاربران و سازمان‌ها چالش‌برانگیز باشد، اما در بلند مدت به نفع همه خواهد بود. با مهاجرت به پاورشل 5.1 یا پاورشل 7.x، کاربران از مزایای امنیتی، کارایی و قابلیت‌های جدیدتری بهره‌مند خواهند شد که برای محیط‌های فناوری اطلاعات امروزی ضروری است. این اقدام گامی مهم برای تضمین این است که ویندوز همچنان یک پلتفرم قدرتمند، امن و کارآمد باقی بماند.
