مرورگر کروم با سهم 65 درصدی از بازار، به طور کامل بر فضای اینترنت تسلط پیدا کرده است، اما مصرف بالای رم آن برای بسیاری از کاربران به یک معضل تبدیل شده است. این مرورگر قدرتمند، سیستمهای کامپیوتری را به شدت سنگین و کند میکند. اگر از این وضعیت خسته شدهاید و به دنبال یک جایگزین هستید، خبر خوب این است که در این مطلب دیجی رو، شش مورد از مرورگرهای سبکتر از کروم را معرفی میکنیم که سرعت و کارایی را بدون اینکه کامپیوتر شما را به یک لاکپشت تبدیل کنند، ارائه میدهند.
این مرورگرها ثابت میکنند که برای داشتن یک تجربه وبگردی روان و سریع، مجبور به تحمل مصرف بالای حافظه نیستید. جایگزینهای معرفی شده در اینجا، چه برای کاربریهای روزمره و چه برای سیستمهای با سختافزار قدیمیتر، راهحلهای مناسبی را ارائه میدهند. هدف ما از این بررسی، ارائه یک دید جامع و بیطرفانه است تا بتوانید بهترین مرورگر جایگزین را برای نیازهای خود انتخاب کنید. پس در ادامه با ما همراه باشید.
عملکرد در دنیای واقعی: تستها چه میگویند؟
برای اینکه بتوانم مقایسهای دقیق و عادلانه انجام دهیم، یک تست واقعی ترتیب دادیم. در این تست، 15 تب مختلف را در هر مرورگر باز کردیم. این تبها ترکیبی از اپلیکیشنهای تحت وب مانند جیمیل، یوتیوب، سایتهای خبری و شبکههای اجتماعی بودند. در واقع، اینها همان تبهایی هستند که اکثر مردم در یک روز کاری معمولی باز میکنند و چیز عجیبی نیستند. پس از باز کردن تمام تبها، چند دقیقه صبر کردیم تا همه چیز پایدار شود و سپس مصرف حافظه را اندازهگیری کردیم.
این تست روی یک سیستم کاملاً تازه و پس از راهاندازی مجدد انجام شد تا هیچ برنامه یا سرویس دیگری در پسزمینه مزاحم کار ما نباشد. همچنین، تمام افزونهها را غیرفعال کردیم تا یک مقایسه کاملاً بیطرفانه صورت بگیرد. مصرف حافظه قبل و بعد از باز شدن تمام تبها اندازهگیری شد و برای اطمینان از بارگذاری کامل صفحات، یک دوره 30 تا 45 ثانیهای برای تثبیت در نظر گرفته شد. در نهایت، برای افزایش دقت، سه بار اندازهگیری انجام و میانگین آنها محاسبه شد. این اندازهگیریها هم شامل کل مصرف حافظه و هم مصرف حافظه به ازای هر تب (که یک معیار کلیدی برای کارایی است) بودند.
نتایج به دست آمده به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: دسته اول، مرورگرهای با امکانات کامل مانند مایکروسافت اج و فایرفاکس هستند که به نوعی امکانات بیشتری نسبت به کروم دارند، اما با این حال از حافظه کمتری استفاده میکنند (حدود 17 تا 19 درصد کمتر). دسته دوم، مرورگرهای تخصصیتری هستند که بسیاری از امکانات اضافی را حذف کردهاند، مانند توریوم، بریو و آنگوگلد کرومیوم. این مرورگرها مصرف رم را از 25 تا 46 درصد کاهش میدهند.
در این آزمایش، توریوم با مصرف تنها 3101 مگابایت، در صدر جدول قرار گرفت، در حالی که کروم 5737 مگابایت مصرف داشت. این اختلاف 2636 مگابایتی آنها را در دو انتهای طیف قرار میدهد و یک تفاوت فاحش را نشان میدهد. نکته جالب توجه، اپرا بود که با 6141 مگابایت، حتی از کروم و تمام مرورگرهای دیگر مورد آزمایش، حافظه بیشتری مصرف کرد! نتیجهای که واقعاً تعجبآور بود.
مایکروسافت اج
(Microsoft Edge)
(Microsoft Edge)
اج در تستهای ما 4653 مگابایت حافظه مصرف کرد که 19 درصد کمتر از کروم است. نکتهای که اج را بسیار جالب میکند، این است که با وجود داشتن امکانات داخلی بیشتر نسبت به کروم، همچنان حافظه کمتری مصرف میکند. مشخصاً مایکروسافت در بهینهسازی این مرورگر عملکرد بسیار خوبی داشته است.
یکی از بهترین ویژگیهای اج، قابلیت «Sleeping Tabs» یا همان «تبهای خوابیده» است که واقعاً کاربردی میکند. پس از پنج دقیقه عدم فعالیت، تبها به حالت خواب میروند و حافظه مصرفی آنها آزاد میشود. با این قابلیت، میتوانید دهها تب را برای همیشه باز نگه دارید و فقط تبهایی که به طور فعال از آنها استفاده میکنید، منابع را مصرف میکنند. وقتی روی یک تب خوابیده کلیک میکنید، تقریباً در عرض یک ثانیه بیدار میشود و این کار وقفهای در روند کاری شما ایجاد نمیکند.
اج با امکاناتی ارائه میشود که تجربه وبگردی را به طور واقعی بهبود میبخشند. به عنوان مثال، با قابلیت «Collections» میتوانید نتایج تحقیق خود را به راحتی ذخیره کرده و بعداً به آنها مراجعه کنید. ویرایشگر PDF داخلی آن نیز به شما اجازه میدهد تا بدون نیاز به اجرای برنامهای دیگر، ویرایشهای ابتدایی را انجام دهید. حتی ابزارهای خرید داخلی آن مانند جستجوگر خودکار کوپن و ردیاب قیمت، برای صرفهجویی در هزینه هنگام خرید آنلاین بسیار مفید هستند.
دستیار هوش مصنوعی کوپایلت (Copilot) که در نوار کناری اج قرار دارد، گاهی اوقات مفید است و گاهی هم نه. گاهی برای خلاصهسازی سریع متون یا پاسخ به سؤالات مفید است، اما گاهی اوقات هم این حس را به کاربر میدهد که مایکروسافت قصد دارد هوش مصنوعی را در همه چیز گنجانده و آن را به زور به شما تحمیل کند! حداقل این است که وقتی از آن استفاده نمیکنید، سرعت مرورگر را کاهش نمیدهد.
به عنوان کسی که روزانه از اج روی کامپیوتر و گوشی خود استفاده میکند، میتوانیم بگوییم که اگر از قبل در اکوسیستم مایکروسافت قرار دارید، اج عملکرد بسیار خوبی برای شما خواهد داشت. اما حتی اگر اینطور هم نیست، اج یک مرورگر قوی است که اتفاقاً حافظه کمتری نسبت به کروم مصرف میکند.
لینک دانلود: Microsoft Edge (رایگان)
فایرفاکس
(Firefox)
(Firefox)
فایرفاکس با مصرف 4755 مگابایت رم، یعنی 17 درصد کمتر از کروم، یکی از بهترین گزینهها است. فایرفاکس و نسخه تغییر یافته آن،موسوم به مرورگر Zen، تنها مرورگرهای غیر کرومیوم در این فهرست هستند که از موتور رندرینگ Gecko استفاده میکنند. اگرچه استفاده از یک موتور متفاوت لزوماً به معنای مصرف حافظه کمتر نیست (اج ثابت میکند که موتور کرومیوم نیز میتواند بهینه باشد)، اما رویکرد فایرفاکس در مدیریت تبها و جداسازی فرآیندها به طور چشمگیری با مرورگرهای مبتنی بر کرومیوم متفاوت است.
افزونه «Multi-Account Containers» فایرفاکس برای سازماندهی و حفظ حریم خصوصی بسیار ارزشمند است. شما میتوانید این افزونه را از فروشگاه افزونههای موزیلا نصب کرده و بخشهای مختلف وبگردی خود را از هم جدا کنید؛ مثلاً کارهای مربوط به شغل خود را در یک کانتینر، مسائل شخصی را در یک کانتینر دیگر و شبکههای اجتماعی را در سومی قرار دهید. هر کانتینر کوکیها و اطلاعات خود را جداگانه نگه میدارد، به طوری که سایتهای شبکههای اجتماعی نمیتوانند فعالیت شما را در سایتهای دیگر ردیابی کنند. این به معنای اجرای اسکریپتهای ردیابی کمتر در بین تبها است.
محافظت در برابر ردیابی که به صورت پیشفرض در فایرفاکس وجود دارد، واقعاً تفاوت ایجاد میکند. به ویژه در سایتهای خبری، فایرفاکس آنقدر تبلیغات و محتوای اضافی را مسدود میکند که صفحات به طرز چشمگیری سریعتر بارگذاری میشوند. فایرفاکس در طول سال گذشته مدیریت حافظه خود را بهبود بخشیده است و میتواند به طور خودکار تبهای پسزمینه را زمانی که رم سیستم کم میشود، از حافظه خارج کرده و سپس در صورت نیاز آنها را بازیابی کند.
فایرفاکس همچنین ابزارهای توسعهدهندگان عالی و امکانات شخصیسازی عمیقتری نسبت به سایر مرورگرها ارائه میدهد. ویژگیهای حریم خصوصی آن بدون اینکه مانعی برای کار شما ایجاد کنند، به خوبی کار میکنند و به هر کسی اجازه میدهند از این مرورگر استفاده کند. برای افرادی که به دنبال مرورگرهای سبکتر از کروم و غیر از آن هستند، فایرفاکس بهترین گزینه است.
لینک دانلود: Firefox (رایگان)
بریو
(Brave)
(Brave)
بریو با مصرف 3329 مگابایت حافظه رم، در جایگاه دوم قرار گرفته که 42 درصد کمتر از کروم است. دلیل این امر ساده است: این مرورگر قبل از اینکه تبلیغات و ردیابها بارگذاری شوند، آنها را مسدود کرده و از مصرف حافظه توسط دهها اسکریپت و فایل رسانهای جلوگیری میکند.
در سایتهای خبری و وبلاگهای آشپزی که ویدیوهای خودکار و دهها تبلیغات دارند، بریو تجربه وبگردی بسیار روانی را فراهم میکند. صفحاتی که بارگذاری آنها در کروم چند ثانیه طول میکشد، در بریو فوراً ظاهر میشوند. صرفهجویی در حافظه فقط یک مزیت اضافی است، در حالی که صفحات بسیار سریعتر بارگذاری میشوند.
این مرورگر شامل برخی امکانات عجیب هم میشود. به عنوان مثال، یک حالت داخلی Tor برای وبگردی ناشناس دارد که واقعاً کار میکند. همچنین کیف پول ارز دیجیتال و سیستم پاداش BAT (مخفف Basic Attention Tokens) حس مربوط به سال 2021 را میدهند، زمانی که همه به ارزهای دیجیتال علاقهمند بودند. خوشبختانه، اگر از این امکانات چشمپوشی کنید، هیچ منبعی را مصرف نمیکنند.
نکته مهم این است که بریو با افزونههای کروم سازگار است، در حالی که حافظه نسبتاً کمتری مصرف میکند. استفاده از آن آنقدر ساده است که کاربران غیرفنی هم میتوانند بدون هیچ مشکلی به آن مهاجرت کنند. فقط کافی است بوکمارکها و رمزهای عبور خود را وارد کنید تا مهاجرت به صورت یکپارچه انجام شود. صرفهجویی در حافظه، به ویژه در لپتاپهای قدیمیتر که با باز بودن چندین سایت شبکه اجتماعی دچار مشکل میشوند، بسیار محسوس است. بریو را میتوان به عنوان یکی از بهترین مرورگرهای سبکتر از کروم برای استفاده روزمره معرفی کرد.
لینک دانلود: Brave (رایگان)
توریوم
(Thorium)
(Thorium)
توریوم با مصرف تنها 3101 مگابایت رم، در صدر جدول تست قرار گرفته و با 46 درصد صرفهجویی نسبت به کروم، مصرفی تقریباً نصف آن دارد! این یک اشتباه تایپی نیست؛ این مرورگر واقعاً در هنگام وبگردی در همان سایتها، از نصف حافظه استفاده میکند.
توسعهدهندگان این مرورگر با کامپایل مجدد کرومیوم و بهینهسازیهای شدید، به این هدف دست یافتهاند. آنها کدهای اشکالزدایی (Debugging) را حذف کردهاند، دستورالعملهای خاص CPU را فعال کردهاند و تخصیص حافظه را بهینهسازی کردهاند.
همه چیز در توریوم بسیار سریعتر احساس میشود. روی یک لینک کلیک کنید و صفحه فوراً ظاهر میشود. در توییتر اسکرول کنید و هیچ مکثی وجود ندارد. یک تب جدید باز کنید و فوراً باز میشود. در لپتاپهای قدیمی با 4 گیگابایت رم، توریوم میتواند تفاوت بین یک سیستم قابل استفاده و یک سیستم غیرقابل تحمل را برایتان رقم بزند!
تنها نقطه ضعف واقعی این مرورگر، به تیم توسعه کوچک آن برمیگردد. توریوم عمدتاً توسط یک توسعه دهنده نگهداری میشود و او به صراحت هشدار داده است که بهروزرسانیها ممکن است از کرومیوم عقب بمانند. برای وبگردی روزمره، این تأخیر احتمالاً مشکلی ایجاد نمیکند، اما اگر کارهای حساسی مانند بانکداری آنلاین انجام میدهید، ممکن است بهتر باشد برای اطمینان بیشتر، به اج یا فایرفاکس بسنده کنید. با این حال، توریوم به عنوان یکی از مرورگرهای سبکتر از کروم و پرسرعت، یک گزینه فوقالعاده است.
لینک دانلود: Thorium (رایگان)
آنگوگلد کرومیوم
(Ungoogled Chromium)
(Ungoogled Chromium)
آنگوگلد کرومیوم با مصرف 4318 مگابایت رم (25 درصد کمتر از کروم) یک گزینه واقعاً جذاب است. این مرورگر دقیقاً همان چیزی است که از نامش پیداست: همان مرورگر کروم که تمام بخشهای مربوط به گوگل از آن جدا شده است. هیچ همگامسازی، هیچ مرور ایمن و هیچ عملکرد خودکاری وجود ندارد.
تمام وبسایتها در این مرورگر دقیقاً شبیه به کروم به نظر میرسند، چون از همان موتور رندرینگ استفاده میکند. اپلیکیشنهای تحت وب بدون مشکل کار میکنند و اگر افزونه خاصی برای کروم دارید، در اینجا نیز کار خواهد کرد. تنها تفاوت این است که سرویسهای گوگل در پسزمینه در حال اجرا نیستند.
با این حال، آنگوگلد کرومیوم احتمالاً یکی از عذابآورترین مرورگرها برای راهاندازی است. شما باید افزونهها را به صورت دستی و با دانلود فایلهای CRX نصب کنید. این مرورگر هیچ موتور جستجوی پیشفرضی ندارد و همگامسازی بین دستگاهها را نیز پشتیبانی نمیکند. همچنین، بهروزرسانی خودکار را نیز ندارد و باید به صورت دستی وجود جدیدترین نسخهها را بررسی کنید.
برای کسی که با تنظیمات فنی راحت است و سازگاری با کروم را بدون اینکه گوگل او را زیر نظر داشته باشد میخواهد، آنگوگلد کرومیوم منطقی است. برای بقیه افراد، این زحمت مضاعف احتمالاً ارزش صرفهجویی 25 درصدی در حافظه را ندارد. با این حال، این مرورگر به دلیل همین ماهیت خاص خود، از محبوبترین مرورگرهای سبکتر از کروم برای برخی از کاربران حرفهای است.
لینک دانلود: Ungoogled Chromium (رایگان)
مرورگر زن
(Zen Browser)
(Zen Browser)
مرورگر Zen با مصرف 5424 مگابایت رم، تنها 5 درصد بهتر از کروم عمل میکند. اما هدف Zen واقعاً صرفهجویی در حافظه نیست. بلکه بیشتر به زیباییشناسی، امکانات شخصیسازی و بهرهوری اختصاص دارد.
این مرورگر که بر پایه فایرفاکس ساخته شده است، به شما امکان میدهد تقریباً همه چیز را تغییر دهید. نوار کناری میتواند صفحات وب را در خود جای دهد، تبها میتوانند اولویتبندی شوند و رابط کاربری میتواند به طور کامل بازطراحی شود. Zen، همان فایرفاکس برای افرادی است که فکر میکنند این مرورگر امکانات کافی ندارد.
مرورگر Zen به صورت پیشفرض تلهمتری را غیرفعال میکند، به این معنی که هیچ دادهای را به سرورهای توسعه دهنده خود ارسال نمیکند و از نظر حریم خصوصی، برای شما اطمینان خاطر میدهد. انجمن کاربری Zen، مادهایی با عنوان «Zen Mods» را ایجاد میکنند که رفتارهای اصلی مرورگر را بدون نیاز به افزونهها تغییر میدهند. این مرورگر به طور مرتب و گاهی چندین بار در هفته بهروزرسانی میشود.
در مقابل، ممکن است هنگام پخش محتوای دارای DRM (مدیریت حقوق دیجیتال) از پلتفرمهای استریم مانند نتفلیکس، دیزنی پلاس، HBO Max یا آمازون پرایم، ویدیو با مشکل مواجه شوید. در حالی که توسعهدهندگان میگویند در حال دریافت مجوز DRM هستند، این موضوع میتواند مشکلساز باشد، به ویژه اگر ترجیح میدهید از مرورگر خود استریم کنید یا نمیخواهید از برنامههای اختصاصی این سرویسها استفاده کنید.
لینک دانلود: Zen Browser (رایگان)
نتیجهگیری
همانطور که مشاهده کردید، جایگزینهای متعددی برای کروم وجود دارد که هر کدام مزایا و معایب خود را دارند. اگر به دنبال چیزی ساده و کارآمد هستید، اج و فایرفاکس انتخابهای مطمئنی هستند. اج برای کاربران ویندوز ایدهآل است؛ مصرف حافظه کمتر از کروم، امکانات کاربردی و یکپارچگی با مایکروسافت را ارائه میدهد. فایرفاکس نیز همچنان به عنوان بهترین انتخاب برای حفظ حریم خصوصی و وفاداری به پلتفرمهای غیر از کروم باقی مانده است و بهروزرسانیهای مداوم و پشتیبانی قوی از جامعه کاربری دارد.
اگر مسدود کردن تبلیغات اولویت اصلی شماست، بریو بهترین انتخاب است، در حالی که توریوم برای آنهایی که به دنبال صرفهجویی در هر مگابایت حافظه هستند، ایدهآل است. آنگوگلد کرومیوم برای کنترل کامل بر مرورگر و زن هم برای شخصیسازیهای فوقالعاده کاربرد دارد.
در نهایت، لازم به ذکر است که مجبور نیستید به استفاده از کروم ادامه دهید، به ویژه اگر مصرف بالای حافظه آن برای شما مشکلساز است. بسیاری از این مرورگرها مبتنی بر کرومیوم هستند، بنابراین حس آشنایی با آنها خواهید داشت، از افزونههای کروم پشتیبانی میکنند و به طور کلی روی سیستم شما کارآمدتر اجرا میشوند. انتخاب یکی از مرورگرهای سبکتر از کروم میتواند تجربه وبگردی شما را به کلی متحول کند.