این روزها یک سؤال ذهن بسیاری از کاربران کنجکاو اینترنت را به خود مشغول کرده است: چه بخشی از محتوایی که هر روز به صورت آنلاین می‌خوانیم، واقعاً توسط انسان نوشته شده و چه میزان از آن محصول الگوریتم‌ها است؟ یک گزارش تحقیقاتی جدید از موسسه «Five Percent» پاسخی شگفت‌انگیز و شاید نگران کننده به این پرسش می‌دهد: از نوامبر 2024، حجم محتوای هوش مصنوعی منتشر شده در اینترنت، از محتوای نوشته شده توسط انسان پیشی گرفته است. این نقطه عطف، نشان دهنده یک تغییر پارادایم اساسی در نحوه تولید و مصرف اطلاعات در فضای دیجیتال است.
این تحقیق که به بررسی دقیق مقالات منتشر شده در وب پرداخته، نشان می‌دهد که تنها یک سال پس از عرضه عمومی ChatGPT در اواخر سال 2022، یعنی در سال 2023، نزدیک به 39 درصد از کل مقالات منتشر شده توسط هوش مصنوعی تولید شده بودند. اما رشد انفجاری این روند ادامه یافت تا جایی که امروز، این کفه ترازو به نفع ماشین‌ها سنگین‌تر شده است. با این حال، محققان این گزارش یک نکته بسیار مهم را یادآوری می‌کنند: تحلیل آن‌ها تنها شامل محتوایی است که مستقیماً و بدون دخالت انسان توسط ابزارهایی مانند ChatGPT تولید شده است. آن‌ها محتوایی را که ابتدا توسط هوش مصنوعی نوشته شده اما سپس توسط یک ویراستار انسانی بازبینی، اصلاح و بهینه‌سازی شده است، ارزیابی نکرده‌اند؛ محتوایی که شاید حجم آن به مراتب بیشتر از محتوای خام هوش مصنوعی باشد.
نگاهی به روند تحقیق؛ چگونه محتوای هوش مصنوعی شناسایی شد؟
برای رسیدن به این نتایج، محققان از یک ابزار تشخیص هوش مصنوعی متعلق به شرکت «Surfer» استفاده کردند. معیار آن‌ها برای شناسایی یک مقاله به عنوان «تولید شده توسط هوش مصنوعی» این بود که الگوریتم، بیش از 50 درصد از متن را به عنوان محصول هوش مصنوعی پیش‌بینی کند. اما آیا می‌توان به دقت چنین ابزارهایی اعتماد کرد؟
محققان برای سنجش اعتبار ابزار خود، دو آزمون کلیدی را طراحی کردند:
1. آزمون تشخیص مثبت (Identifying AI Content): آن‌ها ابتدا 6,009 مقاله را با استفاده از مدل پیشرفته GPT-4o تولید کردند (که طبیعتاً 100 درصد توسط هوش مصنوعی نوشته شده بودند) و سپس آن‌ها را توسط ابزار Surfer تحلیل کردند. نتیجه خیره کننده بود: این ابزار توانست 99.4 درصد از این مقالات را به درستی به عنوان محتوای هوش مصنوعی شناسایی کند. این نشان می‌دهد که الگوریتم در تشخیص متون ماشینی بسیار دقیق است.
2. آزمون تشخیص مثبت کاذب (Avoiding False Positives): ابزارهای تشخیص هوش مصنوعی گاهی دچار خطا شده و ممکن است متن نوشته شده توسط انسان را به اشتباه به عنوان محتوای ماشینی برچسب بزنند. برای اطمینان از اینکه نتایج تحقیق تحت تأثیر این خطا قرار نگرفته است، محققان 15,894 مقاله منتشر شده بین سال‌های 2020 تا 2022 (یعنی پیش از عرضه عمومی ChatGPT) را که با اطمینان توسط انسان نوشته شده بودند، مورد تحلیل قرار دادند. ابزار تشخیص، تنها 4.2 درصد از این مقالات انسانی را به اشتباه به عنوان محتوای هوش مصنوعی شناسایی کرد. این نتیجه نشان می‌دهد که نرخ «مثبت کاذب» ابزار بسیار پایین و قابل قبول است و می‌توان با اطمینان بالایی به نتایج کلی تحقیق استناد کرد.
خبر خوب در میان انبوه محتوای هوش مصنوعی
اینکه بخش عمده‌ای از متونی که امروز در اینترنت می‌خوانید احتمالاً توسط ماشین‌ها نوشته شده، شاید برای بسیاری از دوست‌داران محتوای اصیل و خلاقانه، ناخوشایند باشد. اما این گزارش، دو خبر خوب و امیدوار کننده نیز به همراه دارد.
اولاً، به نظر می‌رسد که رشد انفجاری محتوای هوش مصنوعی به یک سطح ثبات رسیده و پس از یک جهش سریع، از اواسط سال 2023 سرعت رشد آن کند شده است. این می‌تواند به این معنا باشد که وب به نقطه اشباعی از این نوع محتوا رسیده و تب اولیه استفاده بی‌رویه از آن فروکش کرده است.
نکته دوم و مهم‌تر اینکه، این مطالعه نشان می‌دهد که مقالات تولید شده توسط هوش مصنوعی «عملکرد خوبی در نتایج جستجو ندارند». این یافته به وضوح نشان می‌دهد که گوگل و سایر موتورهای جستجو، کار خود را در فیلتر کردن و پایین آوردن رتبه محتوای بی‌کیفیت و ماشینی به خوبی انجام می‌دهند. الگوریتم‌های گوگل به طور فزاینده‌ای در تشخیص محتوای کم‌عمق، تکراری و غیرمفید که اغلب ویژگی بارز محتوای هوش مصنوعی خام است، هوشمندتر شده‌اند و به محتوای اصیل، عمیق و کاربرپسند که توسط متخصصان انسانی تولید می‌شود، پاداش می‌دهند.
فراتر از متن؛ نفوذ هوش مصنوعی به سایر عرصه‌های خلاقیت
سیطره محتوای هوش مصنوعی تنها به متن و مقاله محدود نمی‌شود. این فناوری در حال بازتعریف مرزهای خلاقیت در تمام زمینه‌ها است و با سرعتی باورنکردنی در حال نفوذ به هنر و سرگرمی است:
- در دنیای موسیقی: یک گروه راک که تماماً توسط هوش مصنوعی ساخته شده بود، توانست در پلتفرم اسپاتیفای به بیش از 500,000 شنونده ماهانه دست یابد! این نشان می‌دهد که موسیقی ماشینی نه تنها ممکن، بلکه محبوب نیز هست.
- در هنرهای تجسمی: آثار هنری خیره کننده‌ای که توسط هوش مصنوعی خلق می‌شوند، بارها توجه همگان، از جمله خود هنرمندان و منتقدان را به خود جلب کرده‌اند و بحث‌های جدی در مورد ماهیت هنر و خلاقیت به راه انداخته‌اند.
- در صنعت سینما: ظهور فیلم‌های ساخته شده با هوش مصنوعی و حتی «بازیگران هوش مصنوعی» به یک واقعیت تبدیل شده و خشم و نگرانی بازیگران هالیوود را برانگیخته است. جالب آنکه بسیاری از این افراد تا زمانی که این فناوری مستقیماً حوزه کاری آن‌ها را تحت تأثیر قرار نداده بود، نگرانی چندانی از خود نشان نمی‌دادند!
نکته اصلی این است که هوش مصنوعی در حال باز کردن راه خود به تمام جنبه‌های زندگی ماست و بسیار جالب خواهد بود که ببینیم تسلط آن در سایر مسیرهای خلاقانه خارج از حوزه نویسندگی تا چه حد پیش خواهد رفت.
نتیجه‌گیری: آینده محتوا در دستان کیست؟
گزارش «Five Percent» تصویری واضح از وضعیت فعلی اینترنت ارائه می‌دهد: محتوای هوش مصنوعی از نظر کمی بر محتوای انسانی غلبه کرده است. با این حال، به لطف تلاش‌های مداوم موتورهای جستجو مانند گوگل برای فیلتر کردن محتوای بی‌ارزش و همچنین رسیدن فضای وب به یک سطح اشباع، ممکن است این سلطه کمی تعدیل شود. در نهایت، آینده محتوا احتمالاً نه در تقابل انسان و ماشین، بلکه در همکاری این دو رقم خواهد خورد؛ جایی که هوش مصنوعی به عنوان یک ابزار قدرتمند برای تحقیق، ایده‌پردازی و تولید پیش‌نویس اولیه عمل می‌کند و انسان با خلاقیت، تجربه و درک عمیق خود، به آن روح، اعتبار و ارزش می‌بخشد.
