عکاسی در نور کم همیشه به معنی عکس گرفتن در شب نیست، در بسیاری از محیطها مانند فضای داخلی یک رستوران یا کافی شاپ که چشم میتواند محیط را به خوبی ببیند، سنسور دوربین به دلایل مختلفی در جذب نور به خوبی عمل نمیکند.
گرفتن عکسهای عالی در شرایط کم نور نیز امکانپذیر است و فقط نیازمند این است که با ترفندهای آن آشنا شده و آنها را به خوبی و به درستی بکار بگیرید.
کم کردن سرعت شاتر
درک مفهوم نور دهی برای گرفتن عکس در تمامی شرایط نوری بسیار مهم است. یکی از ارکان مهم نور دهی، سرعت شاتر (shutter speed) است که به وسیله آن مدت زمان نور دهی تعیین میشود. به عبارتی هر چه سرعت شاتر کمتر باشد، میزان نور بیشتری به سنسور میرسد.
هنگامی که از سرعت شاتر را بالا میبریم، میتوانیم تصاویری واضحتر و به اصطلاح شارپتری بگیریم، اما به دلیل اینکه شاتر برای مدت کمتری باز خواهد ماند، نور کمتری نیز به سنسور میرسد. بنابراین برای گرفتن یک تصویر خوب باید سرعت شاتر را در کنار سایر پارامترهایی که در ادامه معرفی میکنیم، به خوبی تنظیم کنید.
استفاده از دیافراگم باز
عنصر مهم بعدی در تنظیم مقدار نور دهی، دیافراگم (aperture) است. برای جذب نور بیشتر لازم است که دیافراگم را در بازترین حالت ممکن (هر چه عدد دیافراگم کوچکتر باشد، دیافراگم بازتر است) قرار دهید. معمولا لنزهایی که به صورت کیت و همراه با دوربین عرضه میشوند، کمترین f-stop (اف استاپ یا درجه دیافراگم) آنها 3.5 است که برای کاربریهای عمومی مناسب به نظر میرسد، ولی اگر قصد سرمایه گذاری در عکاسی از فضاهای تاریک یا آسمان شب را دارید بهتر است یک برنامه برای خرید لنزی با f-stop های کمتر مانند 2.8 یا 1.8 بریزید. اغلب لنزها با دیافراگم باز از نوع پرایم (با فاصله کانونی ثابت) مانند لنزهای 50 میلیمتری هستند. لنزهای 50 میلیمتری با بیشینه دیافراگم 1.8 علاوه بر قیمت ارزان، کیفیت خروجی بسیار مطلوبی را نیز ارائه میکنند که برای یک عکاس تازه کار بسیار پر اهمیت خواهد بود.
استفاده از حالت اولویت دیافراگم یا حالت A
اگر عکاسی را تازه شروع کردهاید بهتر است از این حالت برای گرفتن تصویر در شرایط نوری بد استفاده کنید. تنظیمات دروبین را به این حالت ببرید و سپس کمترین مقدار F (دیافراگم) را تنظیم کنید، دوربین به صورت خودکار سایر تنظیمات مانند سرعت شاتر و ISO را بر حسب شرایط نوری تنظیم میکند که در اغلب شرایط تصویر خروجی قابل قبول است. بهتر است جهت اطمینان در چنین شرایطی چند عکس تهیه کنید.
اما بخاطر داشته باشید که در دوربینهای موبایل به جز مواردی انگشت شمار، کاربر توانایی تنظیم و تغییر دیافراگم را ندارد، زیرا دیافراگم در دوربینهای موبایل کاملا ثابت و غیر قابل تغییر است و شما باید تنها به تنظیمات ISO و سرعت شاتر برای کنترل مقدار نور دهی اکتفا کنید.
همانطور که گفتیم، باز کردن دیافراگام تنها یکی از راههای جذب نور بیشتر است و شما میتوانید با کنترل عوامل دیگر از این محدودیت موجود در تلفنهای همراه عبور کنید.
افزایش ISO
مقدار ISO در اصل میزان حساسیت سنسور به نور را مشخص میکند. تعیی یک مقدار کم مانند ISO 100 به این معنی است که حساسیت سنسور به نور بسیار کم است، پس برای شرایط نوری ضعیف باید حساسیت سنسور به نور را بالاتر ببرید. در فضاهای تاریک ممکن است با ISO های 800 یا 1600 بتوانید عکسهای مناسبی را تهیه کنید.
اما اغلب مواقعی که از ISO بالا استفاده میکنید، تصویر خروجی دارای نویز میشود، این نویزها به صورت نقطههای رنگی در سرتاسر عکس پخش میشوند. دوربینهای جدیدتر یا مدلهایی که سنسور بزرگتری دارند در این زمینه عملکرد بهتری داشته و نویز کمتری میگیرند. در هر صورتی و از هر دوربینی که استفاده میکنید، میتوانید از نرمافزارهای کاهش نویز برای رفع این مشکل استفاده کنید.
اگر از نرمافزار Adobe Lightroom استفاده میکنید میتوانید با استفاده از نوار لغزنده (اسلایدر) موجود در منوی Develop module نویزها را کمتر کنید. در غیر این صورت میتوانید از نرمافزارهایی مانند Neat Image و Photo Ninja برای کاهش نویز تصویر استفاده کنید.
تثبیت سازی دوربین
هنگامی که از سرعت شاتر پایین برای جذب نور بیشتر استفاده میکنید، دوربین شما لرزشهای بیشتری را به عکس منتقل میکند و به همین دلیل از وضوح عکس خروجی کاسته خواهد شد. استفاده از یک سه پایه یا حتی تک پایه کمک بزرگی برای عکاسی در شرایط کم نور و زمانی که میخواهید سرعت شاتر را پایین بیاورید است.
در شرایطی که سهپایهای در دسترس نیست، از روشن بودن تثبیت کننده تصویر (لرزشگیر دوربین) در دوربین یا لنز مطمئن شوید. همچنین میتوانید از یک مکان ثابت و محکم به جای سه پایه استفاده کنید، در تصویر زیر از یک نرده بتنی برای گرفتن تصویر استفاده شده است تا دوربین در تمام طول مدت عکاسی ثابت بماند.
برخی از افراد نیز برای کاهش لرزش وارد شده از طریق فشار بر روی دکمه فیزیکی شاتر، از تایمر یا کنترل از راه دور استفاده میکنند.
برای عکاسان موبایلی نیز امکانات فراوانی برای تثبیت تلفن همراه وجود دارد، حتی میتوانید از موارد خلاقانه برای ساخت یک سه پایه عکاسی استفاده کنید.
عکاسی در حالت RAW
RAW فرمتی از تصویر است که به فرمت خام نیز شناخته میشود، این فرمت توسط دوربین و قبل از هر نوع پردازش و بهینه سازی بر روی تصویر، ایجاد میشود، بنابراین این نوع فایل جزییات بیشتری را نسبت به سایر فرمتها در خود ذخیره میکنند. همچنین فرمت Jpeg در پارامترهایی مانند تراز سفیدی (white balance)، شارپ سازی و اصلاح خطاهای لنز قابل تغییر نیستند.
هنگامی که شما فرمت RAW را برای عکاسی انتخاب میکنید، به عمق بیشتری از جزییات برای دستکاری و اصلاح دسترسی دارید. برای مثال میتوانید نقاط تاریک در عکس را به خوبی روشن کنید که این ویژگی برای عکاسی در نور کم بسیار پر اهمیت است.
تنها چند گوشی هوشمند قابلیت عکاسی با فرمت RAW را دارند که امیدواریم با افزایش قدرت سیستمهای عامل، شاهد حضور این فرمت عکاسی در گوشیهای هوشمند دیگر نیز باشیم.
درست فوکوس کنید
فوکوس خودکار معمولا در شاریط نوری ضعیف به خوبی عمل نکرده و گاهی علاوه بر کند بودن عمل فوکوس، بر نقطه اشتباه نیز فوکوس صورت میگیرد. اگر امکان فوکوس دستی وجود دارد، سعی کنید با استفاده از آن نقطه فوکوس را در جای صحیح قرار دهید.
برخی از دوربینهای DSLR و کامپکت دارای یک دستیار برای فوکوس خودکار هستند که میتوانید آن را در منو تنظیمات فعال کنید تا در انجام فوکوس صحیح شما را همراهی کند. اگر چنین امکاناتی را در دوربین خود ندارید، میتوانید یک فندک، الایدی یا هر شی نورانی را در محل مورد نظر قرار بدهید و به وسیله آن فوکوس را تنظیم و سپس اقدام به عکاسی کنید. استفاده از چراغ قوه یا نور فلش گوشیهای هوشمند برای روشن کردن محیط عکاسی جهت انجام فوکوس نیز پیشنهاد میشود.
اما در مورد فلش
فلش میتواند با ایجاد نور کافی، نیاز به باز بودن شاتر را در مدت زمان طولانی برطرف کند اما از سوی دیگر ممکن است تصاویر نهایی را غیر طبیعی کند. این مشکل به خصوص در تصاویر پرتره بیشتر مشخص میشود یا حتی در عکس برداریهای گروهی ممکن است چهره افراد در فواصل گوناگون نسبت به دوربین، نور بیشتر یا کمتری داشته باشند.
فلش خود دوربین شاید بتواند در مواردی به کمک عکاس بیاید اما میتوانید با استفاده از یک فلش خارجی، مشکلات حاصل از فلش دوربین را برطرف کنید. کافیست از یک سافت باکس برای آن استفاده کنید یا اینکه نور فلش را با وسیلهای مانند یک دیوار به سوژه مورد نظر بازتاب کنید.