با گذشت نزدیک به دو هفته از شیوع ویروس کرونا در کشور چین، این ویروس مرگبار به یک بیماری همهگیر تبدیل شده است. طبق آمار رسمی چین، تاکنون بیش از 130 نفر در اثر ابتلا به ویروس اسرارآمیز کرونا جان خود را از دست دادهاند.
درست است که تشخیص بیماریهای همهگیر معمولاً توسط متخصصانی که ماسک به صورت دارند و لباس آزمایشگاهی پوشیدهاند، انجام میشود اما برنامه نویسان رایانهای هم که هزاران کیلومتر دورتر از محل شیوع هستند، میتوانند علائم هشدار دهنده یک بیماری همهگیر را تشخیص دهند. حوالی دهم ژانویه، خبر شیوع بیماری کرونا در استان هوبی چین کم کم در حال تبدیل شدن به سوژه اصلی رسانهها بود. سپس این ویروس به مناطق دیگر کشور و متعاقباً خارج از آن گسترش یافت.
اما جالب است بدانید اولین نهادی که در مورد خطر همهگیر شدن قریب الوقوع بیماری هشدار داد، یک شرکت کانادایی به نام BlueDot است که در زمینه نظارت بر بیماریهای مسری فعالیت میکند. این شرکت پیشبینی شیوع قریب الوقوع ویروس کرونا را در تاریخ 31 دسامبر 2019 (10 دی) مطرح کرد و به مخاطبان خود نسبت به سفر به مناطق خطرناک مانند ووهان (مرکز اصلی شیوع ویروس کرونا) هشدار داد. این پیشبینی به کمک یک سیستم هوش مصنوعی انجام شد که از دادههای مربوط به بیماری حیوانات و گیاهان، گزارشهای خبری در وبسایتهای محلی، اسناد دولتی و سایر منابع آنلاین، استفاده میکند.
BlueDot همچنین با استفاده از دادههای مربوط به بلیطهای خطوط هواپیمایی جهانی توانستند به درستی پیشبینی کنند که ویروس به سئول، بانکوک، تایپه و توکیو نیز گسترش خواهد یافت. این شرکت برای ایجاد مدلهایی که مقادیر زیادی از دادهها را در زمان واقعی پردازش میکند، از تکنیکهای یادگیری ماشین و پردازش زبانهای طبیعی نیز استفاده کرده است. این موارد شامل دادههای مربوط به بلیطهای هواپیما، گزارشهای خبری در 65 زبان مختلف و شبکه بیماریهای گیاهی و حیوانی است.
روش کاری BlueDot به این نحو است که پس از جمع آوری نتایج خودکار سیستم، این یافتهها توسط اپیدمیولوژیستهای آموزش دیده بررسی شده و میزان خطر یا ریسک هر موردی که گزارش شده را به صورت تک به تک مشخص میکنند. در نهایت گزارش تهیه شده توسط متخصصان در اختیار مخاطبان BlueDot قرار میگیرد.
کامران خان، بنیانگذار و مدیر عامل شرکت BlueDot به یک مجله خبری گفته:
ما میدانیم که بسیاری ممکن است برای ارائه به موقع اطلاعات به دولتها اعتماد نداشته باشند. بنابراین ما خبرهای مربوط به شیوع احتمالی بیماریها، زمزمهها و شایعات کوچک و یا گزارشهای منتشر شده در انجمنهای اینترنتی و وبلاگها را به منظور یافتن نشانهای از وقایع غیرمعمول، جستجو و بررسی میکنیم.
ویروس کرونا همچنان به قربانی گرفتن ادامه میدهد و هر روز هزاران مورد جدید از ابتلا به این بیماری گزارش میشود. اوضاع به گونهای است که دولت چین مجبور شده برای محدود کردن رفت و آمد مردم در سطح کشور و جلوگیری از انتقال بیماری، تعطیلات سال نو را در این کشور سه روز دیگر تمدید کند. همچنین مناطقی که شیوع ویروس در آنها شدید است، مانند شهر ووهان، قرنطینه شدهاند تا جلوی گسترش بیشتر بیماری گرفته شود. البته قرنطینه کردن شهرها نیز به نوبه خود تبعاتی دارد و میتواند سلامت عمومی شهروندان را به خطر بیندازد و البته با کاهش تجهیزات پزشکی و دارو باعث ایجاد خشم و نارضایتی در آنها شود.