امروز ۵ شهریور زادروز ذکریای رازی است و به همین مناسب این روز، روز داروسازی نام گرفته‌است. در ادامه با بیوگرافی‌ای کوتاه دربارهٔ ذکریای رازی با دیجی رو همراه باشید.
ابوبکر محمّد بن ذکریای رازی، زاده شده در سال ۲۵۱ هجری قمری و درگذشته در سال ۳۱۳ هجری قمری، همه‌چیزدان، پزشک، فیلسوف و شیمی‌دان ایرانی است. رازی آثار ماندگاری در زمینهٔ پزشکی و شیمی و فلسفه نوشته است و به‌عنوان کاشف الکل، جوهر گوگرد (اسید سولفوریک) و نفت سفید شناخته شده‌است. او همینطور دربارهٔ کیهان‌شناسی، منطق و ریاضیات نیز آثاری دارد. به‌گفتهٔ جرج سارتن، پدر تاریخ علم، رازی بزرگ‌ترین پزشک ایران و جهان اسلام در زمان قرون وسطی بوده است.
نام او محمد و نام پدرش زکریا و کنیه‌اش ابوبکر است. هر چند ابوبکر نام است و کنیه استفاده نمی‌شود. مورخان شرقی در کتاب‌هایشان او را محمد بن زکریای رازی خوانده‌اند، اما اروپاییان و مورخان غربی از او به نام‌های رازس Rhazes=razes و الرازی Al-Razi در کتاب‌های خود یاد کرده‌اند. به‌گفتهٔ ابوریحان بیرونی او در شعبان سال ۲۵۱ هجری (۸۶۵ میلادی) در ری زاده شده و دوران کودکی و نوجوانی و جوانی‌اش را در این شهر گذرانده. چنین آمده که وی در جوانی عود می‌نواخته و گاهی شعر می‌سروده‌است. رازی بعدها به زرگری و سپس به کیمیاگری روی آورد و در سنین بالا علم طب را آموخت. بیرونی معتقد است او در ابتدا به کیمیا اشتغال داشته و پس از آنکه در این راه چشمش بر اثر کار زیاد با مواد تند و تیزبو آسیب دید، برای درمان چشم به پزشکی روی آورد. در کتاب‌های مورخان اسلامی آمده‌است که رازی طب را در بیمارستان بغداد آموخته‌است. در آن زمان، بغداد مرکز بزرگ علمی دوران و جانشین دانشگاه جندی‌شاپور بوده‌است و رازی برای آموختن علم به بغداد سفر کرد و مدتی نامعلوم در آن‌جا اقامت کرده و به تحصیل علم پرداخت و سپس ریاست بیمارستان «معتضدی» را برعهده گرفت. پس از مرگ معتضد، خلیفهٔ عباسی، به ری بازگشت و عهده‌دار ریاست بیمارستان ری شد و تا پایان عمر در این شهر به درمان بیماران مشغول بود.
رازی در آخر عمرش نابینا شد، دربارهٔ علت نابینا شدن او روایت‌های مختلفی وجود دارد؛ بیرونی سبب کوری رازی را کار مداوم با مواد شیمیایی چون بخار جیوه می‌داند.رازی در تاریخی حدود ۵ شعبان ۳۱۳ هجری قمری در ری وفات یافته‌است. مکان اصلی آرامگاه رازی نامعلوم است. مدت عمر او را به سال قمری شصت‌ودو سال و پنج روز و به شمسی شصت سال و دو ماه و یک روز به‌طور دقیق آورده‌اند.
زکریای رازی در مجموع ۲۷۱ کتاب، رساله و مقاله از خود بجای گذاشته است.
کشفیاتی که به زکریای رازی نسبت داده شده‌اند:
- رازی کاشف الکل است.
- از تأثیر محیط قلیایی بر کانه پیلیت، اسید سولفوریک فراهم کرد و با داشتن اسید سولفوریک بدست آوردن دیگر اسیدها آسان بود.
- از تأثیر آب‌آهک بر نشادر (کلرید آمونیوم)، اسید کلریدریک بدست آورد.
- با اثر دادن سرکه با مس، استات مس یا زنگار تهیه کرد که با آن‌ها زخم را شستشو می‌دادند.
- از سوزاندن زرنیخ، اکسید آرسنیک یا مرگ موش فراهم کرد.
- برای نخستین بار از نارنج اسید سیتریک تهیه کرد.
- او نخستین پزشکی است که داروهای سمی آلکالوئیدی ساخت و از آن‌ها برای درمان بیمارانش بهره گرفت.
دانشمندان زیادی در این مرز و بوم متولد شدند که یاد و نامشان گرامی بادا اما با توجه به عدم اگاه سازی خیلی از این دانسمندان به تصرف خاجی ها در آمده اند که بس اندوهناک می باشد