تفاوت دارک‌وب و دیپ‌وب چیست و چگونه می‌توان به آنها دسترسی پیدا کرد؟

هرچه پیش‌تر می‌رویم اتفاقات عجیب غریب و نگران‌کننده‌ای با استفاده از اینترنت بیشتر رخ می‌دهد و همه همیشه فکر می‌کننند دیپ‌ وب قسمت بسیار خطرناک دنیای تکنولوژی است، اما حقیقت این است که دیپ وب آن‌چنان هم مایه‌ی نگرانی نیست! در ادامه با بررسی دیپ‌وب و دارک‌وب و چگونگی استفاده از این دو با دیجی‌رو همراه باشید.

دیپ‌وب «وب عمیق» چیست؟

عبارت های دیپ‌وب و دارک‌وب اغلب اشتباه و به‌جای هم استفاده می‌شوند، اما آن‌ها اصلا یک چیز نیستند. به بیان ساده، دیپ‌وب یعنی هر چیزی بر روی اینترنت که با استفاده از موتور جست‌و‌جو قابل دسترس نیست. این یعنی هرچیزی که در پشت پی‌وال (pay wall) است، هرچیزی که توسط پسورد محافظت شده یا هرچیزی که URL دائمی و ثابت ندارد؛ تمام این موارد دیپ‌وب را تشکیل می‌دهند، چراکه در سطح اینترنت وجود ندارند.

شما درواقع به‌طور روتین و روزانه به دیپ‌وب دسترسی دارید. ایمیل‌هایی که در اکانت جیمیل‌تان هستند، کارهای آنلاین بانکی‌تان، شبکه‌ی داخلی دفترتان، پیام‌های دایرکت در اینستاگرام، عکس‌هایی که در فیسبوک پرایوت پست کرده‌اید و مواردی این‌چنینی همه دیپ‌وب به‌حساب می‌آیند.

معلوم نیست که دیپ‌وب چقدر بزرگ است اما براساس محاسبات محققین، احتمالاً اکثریت قریب به اتفاق تمام محتواهای آنلاین را تشکیل می‌دهد.

دیپ‌وب ممکن است وب نامرئی یا وب پنهان هم نامیده شود اما این اسامی فقط جنبه‌ای رازآلود به یک چیز کاملاً مشخص و واضح اضافه می‌کنند. متضاد دیپ‌وب، سرفیس‌وب یا وب سطحی است که شامل تمام چیزهایی می‌شود که شما می‌توانید مثلاً از طریق گوگل به آنها دسترسی پیدا کنید.

اما درمورد دیپ‌وب چیزهای دیگری هم وجود دارد؛ مثلاً دیپ‌وب جایی است که توده‌هایی از داده‌ی خام ذخیره می‌شوند، مثل منابع دولتی، اطلاعاتی که تنها توسط دانشمندان قابل دریافت و دسترسی هستند یا به شکل دیتابیس‌هایی که شما می‌توانید برای تحقیقات خودتان از آن استفاده کنید. نه‌ تنها این، بلکه لولی پایین‌تر از دیپ‌وب یا وب عمیق هم در اینترنت وجود دارد…

دارک وب «وب تاریک» چیست؟

دارک وب بخشی از دیپ وب است اما خود دیپ وب نیست؛ نه تنها نمی‌توانید از طریق یک موتور جست‌و‌جو به دارک وب دسترسی پیدا کنید بلکه از طریق وب بروزرهای معمولی هم نمی‌توانید. این قسمت درواقع یکی از قسمت‌های سیاه اینترنت تلقی می شود.

دارک وب خانه‌ی وب سایت‌هایی است که به طور ناشناس میزبانی شده و عموماً در کار فعالیت‌های غیرقانونی می‌باشند. در مطالعه‌ای که بر روی 5هزار سایت دارک وبی انجام شد، متوجه شدند که بیش از نیمی از این وب سایت‌های فعال در فعالیت‌های غیرقانونی‌ای همچون، افراط‌‌‌ گرایی، پورنوگرافی‌های غیرقانونی و اسلحه دست داشتند.

هرچند، از آن‌جایی که استفاده از دارک وب یک راه مؤثر برقراری ارتباط آنلاین بدون ردیابی شدن است، توسط مخالفان یا روزنامه‌نگارانی که اینترنت در آن کشورها به شدت مورد سانسور قرار می‌گیرد هم استفاده می‌شود و خیلی ساده‌تر، توسط کسانی که نمی‌خواهند مورد ردیابی و نظارت آنلاین قرار بگیرند هم استفاده می‌شود.

بیشتر وب سایت ها در دارک وب از ابزار رمزگذاری تور (tor) استفاده می‌کنند اما سرویس‌های دیگری همچون IP2 و Free net هم وجود دارند. شما برای دستیابی به این سرویس‌ها و سایت‌هایی که از آن‌ها استفاده می‌کنند نیاز به نرم‌افزارهای ویژه دارید. جست‌و‌جو و استفاده از دارک وب در اکثر کشورها غیرقانونی نیست، اما استفاده از برخی سرویس‌های دارک وب قطعا غیرقانونی است.

استفاده از دارک وب کمی شبیه به رفتن به گذشته و بازگشت به روزهای اولیه‌ی اینترنت است؛ چراکه استایل سایت‌ها خیلی ابتدایی بوده و فقط چند موتور جست‌و‌جو وجود دارند که به شما کمک می‌کنند به چیزی که مدنظرتان هست برسید. بهترین راه برای پیدا کردن سایت‌ها استفاده از دایرکتوری‌هایی مانند the Hidden Wiki است که حاوی لیستی از اکثر وب سایت‌ها می‌باشند. دارک وب همچنین به شدت کند است که این یکی از عوارض پروسه‌ی ناشناس بودن است. سایت‌ها اغلب از دسترس هم خارج می‌شوند.

چطور به دارک وب دسترسی پیدا کنیم؟

مرورگر تور اصلی‌ترین برنامه برای دسترسی به دارک وب است. تور پیاده‌سازی‌ای از مسیر پیازی است که درواقع استعاره‌ی پیاز نشان دهنده‌ی لایه‌های امنیتی‌ای است که برای حفظ لوکیشن کاربر استفاده می‌شود و این مرورگر شما را قادر می‌سازد تا با استفاده از پسوند onion. به وب سایت‌های مخفی دسترسی پیدا کنید.

از تور همچنین می‌توانید برای جست‌و‌جو به طور ناشناس در سطح وب استفاده کنید. بر طبق تحقیقات فقط 3 تا 6 درصد استفاده‌های تور بروزر به منظور دسترسی به دارک وب صورت می‌گیرد و اکثریت کاربران از آن برای دلایل امنیتی استفاده می‌کنند. باتوجه به کند بودن تور، خیلی برای جست‌و‌جوهای کلی و عادی کارآمد نمی‌باشد. اگر شما نگرانی‌های امنیتی دارید بهتر است که یک اشتراک وی‌پی‌ان تهیه کنید.

کار کردن با تور آسان است، آن را دانلود کرده و بر روی دستگاه مورد نظرتان نصب کنید. در هنگام باز کردن برنامه از شما سوال می‌شود که می‌خواهید مستقیم به تور کانکت شوید (بیشتر کاربران) یا می‌خواهید آن را برای یک اتصال اینترنتی سانسورشده یا پروکسی شده تنظیم کنید. فقط چند ثانیه برای ایجاد اتصال زمان می‌برد و پس از آن می‌توانید از آن استفاده کنید. عملکرد تور بروزر درست مثل دیگر وب بروزرهاست با این تفاوت که یک سری تنظیمات امنیتی اضافه دارد. تنظیمات پیش‌فرض برای اکثر کاربران کافی است اما اگر بخواهید می‌توانید امنیت را افزایش بدهید. این کار، ویژگی‌های اضافی را غیرفعال کرده و تجربه‌ی کاربری را تنزل می‎‌دهد.

در این لحظه باید یک هشدار مهم به شما بدهیم: دارک وب یک عرصه‌ی کثیف است و حتی خواندن توضیحات بسیاری از سایت‌ها می‌تواند منجر به ایجاد مشکلات بزرگی برای شما شود. ما توصیه می‌کنیم که حتی از روی کنجکاوی هم روی خیلی از لینک‌ها کلیک نکنید.

ما به دیپ وب احتیاج داریم؟

دفعه‌ی بعد که دیدید کسی از خطرات و اتفاقات وحشتناک دیپ وب صحبت می‌کند، می‌توانید مطمئن باشید که آن‌ها خودشان هم دقیقاً نمی‌دانند راجع به چه چیزی صحبت می‌کنند! دیپ وب یک بخش بزرگ و بی‌خطر و ضروری وب است که همه‌ی ما، حتی اگر در جریان نباشیم، از آن استفاده می‌کنیم. با این‌که دارک وب هم می‌تواند خیلی خطرناک و آلوده باشد، اما کلاً هر چیزی، چه آنلاین و چه آفلاین می‌تواند خطرساز و آلوده باشد، و همه چیز به نحوه‌ی استفاده از آن‌ها بستگی دارد، پس همین مسئله برای دارک وب هم صدق می‌کند.