آن سوی آسمان‌ها و در فاصله حدود 25 سال نوری از ما، منظومه ستاره‌ای فم الحوت (Fomalhaut) نهفته است که به عنوان سرزمین عجایب ستاره‌ای پر از شگفتی‌ها و اسرار شناخته می‌شود. برای سال‌ها، ستاره‌شناسان مجذوب فم الحوت بودند و اکنون، به لطف تلسکوپ فضایی جیمز وب، می‌توانیم درک بهتری از این سرزمین عجیب داشته باشیم. در مطالعه‌ای که اخیراً در Nature Astronomy منتشر شده، تیمی از دانشمندان که عمدتاً از دانشگاه آریزونا و آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا هستند، نشان دادند که فم الحوت بسیار پیچیده‌تر از آن چیزی است که ما تا قبل از این پیش‌بینی می‌کردیم. با دیجی رو همراه باشید.
دانشمندان از سال 1983 در مورد کمربندهای فم الحوت می‌دانستند
اطراف فم الحوت 440 میلیون ساله را میدانی از زباله‌های فضایی فرا گرفته که دانشمندان از سال 1983 درباره آن می‌دانستند. با این حال، آنچه که آن‌ها انتظار کشف آن را نداشتند سه کمربند زباله‌ای مجزا بود که ستاره مرکزی را احاطه کرده‌اند. درونی‌ترین کمربند تقریباً چیزی شبیه به کمربند سیارکی منظومه شمسی ما است، اما بسیار گسترده‌تر بوده و از فاصله حدود هفت واحد نجومی از ستاره مرکزی تا حدود 80 واحد نجومی آن طرف‌تر بیرون کشیده شده است. این اعداد تقریباً 10 برابر بیشتر از آن چیزی هستند که اخترشناسان در خصوص کمربند داخلی سیارک‌ها پیش‌بینی می‌کنند.
اما جذاب‌ترین کشف در مورد فم الحوت دومین کمربند زباله‌ای آن است که در خارج از کمربند داخلی قرار دارد. این کمربند زباله‌ای نسبت به سایر قسمت‌های مدار ستاره 23 درجه کج شده که یک جنبه واقعا منحصر به فرد از منظومه است. به گفته آندراس گاسپار، نویسنده اصلی این مقاله جدید، کمربند کج شده می‌تواند نتیجه سیاراتی در مدار فم الحوت باشد که ستاره شناسان هنوز آن‌ها را کشف نکرده‌اند.
جورج ریکه، یکی دیگر از اخترشناسانی که در این مطالعه مشارکت داشته، منظومه فم الحوت را به یک رمان اسرارآمیز تشبیه می‌کند. به گفته او احتمالاً یک منظومه سیاره‌ای واقعاً جالب در اطراف ستاره مرکزی وجود دارد.
تلسکوپ فضایی جیمز وب که در سال 2021 به فضا پرتاب شد، از همین حالا ثابت کرده که می‌تواند ابزاری حیاتی برای مطالعه منظومه ستاره‌ای فم الحوت باشد. حسگرهای مادون قرمز این تلسکوپ جزئیات بی‌سابقه‌ای را در مطالعه ترکیب و نحوه توزیع میدان‌های زباله در اختیار اخترشناسان قرار می‌دهند. تلسکوپ جیمز وب ما را قادر می‌سازد تا به شکل عمیق‌تری در اسرار فم الحوت کاوش کنیم و سیاره‌هایی را که باعث تشکیل ساختار کمربندهای زباله‌ای عجیب و غریب این سیستم شده‌اند، کشف و شناسایی کنیم.
منظومه ستاره‌ای فم الحوت یک سوژه مطالعاتی جذاب برای کسانی است که شیفته جهان هستی و شگفتی‌های آن هستند. همان‌طور که ما انسان‌ها به کاوش و مطالعه این منظومه ادامه می‌دهیم، ممکن است شگفتی‌ها و حقایق بیشتری را کشف کنیم که درک ما از جهان پیرامون‌مان متحول کنند. با این حال، فم الحوت تنها یکی از شگفتی‌های بسیاری است که در جهان هستی وجود دارد و تلسکوپ فضایی جیمز وب درهای جدیدی را به روی ما باز کرده تا آن‌ها را کشف کنیم.
