در سال‌های اخیر، نزدیک بینی یا در اصطلاح پزشکی میوپیا (Myopia) به یکی از چالش‌های مهم حوزه سلامت عمومی در سطح جهانی تبدیل شده است. این اختلال که باعث کاهش توانایی در دیدن اشیاء دور می‌شود، به ویژه در میان کودکان و نوجوانان، شیوع گسترده‌ای پیدا کرده است. بر اساس یک تحلیل جامع که در “مجله چشم‌پزشکی بریتانیا” منتشر شده است، حدود یک سوم از کودکان و نوجوانان جهان اکنون به نزدیک بینی مبتلا هستند و انتظار می‌رود تا سال 2050 تعداد موارد نزدیک بینی در این گروه سنی از 600 میلیون نفر در سال 2030 به بیش از 740 میلیون نفر برسد! این آمارها نشان می‌دهد که عوامل مختلفی مانند جنسیت، محل زندگی و سطح تحصیلات در شیوع این اختلال نقش مهمی دارند. در ادامه با دیجی رو همراه باشید.
نزدیک بینی: نگرانی روزافزون در حوزه سلامت عمومی
نزدیک بینی یا میوپیا به طور کلی با ناتوانی در دیدن واضح اشیاء دور مشخص شده و معمولاً از دوران کودکی آغاز می‌شود. این بیماری با افزایش سن، به تدریج تشدید می‌شود. مطالعات نشان می‌دهند که نزدیک بینی یکی از شایع‌ترین اختلالات بینایی در جهان است و به یکی از نگرانی‌های مهم سلامت عمومی تبدیل شده است. این مسئله به ویژه در کشورهای آسیای جنوب شرقی بیشتر به چشم می‌خورد. یکی از مطالعات جامع اخیر، با هدف بررسی شیوع این بیماری در میان کودکان و نوجوانان، به نتایج نگران کننده‌ای دست یافته است.
به منظور ارائه تصویری دقیق‌تر از وضعیت کنونی و پیش‌بینی‌های آینده، پژوهشگران داده‌های مربوط به مطالعات مختلف و گزارش‌های دولتی را از سال 1990 تا ژوئن 2023 مورد تحلیل قرار دادند. این تحلیل شامل 276 مطالعه بود که در مجموع 5,410,945 کودک و نوجوان را شامل می‌شد و از 50 کشور مختلف در آسیا، اروپا، آفریقا، اقیانوسیه، آمریکای شمالی و آمریکای لاتین گردآوری شده بود.
روند رشد شیوع نزدیک بینی
بر اساس نتایج تحلیل این مطالعات، شیوع نزدیک بینی از سال 1990 تا 2023 بیش از سه برابر افزایش یافته است. در دهه 1990، میزان شیوع نزدیک بینی حدود 24 درصد بود که این میزان در دهه 2000 تا 25 درصد افزایش یافت. از سال 2011 تا 2019، این میزان به 30 درصد رسید و در نهایت در سال‌های 2020 تا 2023 به 36 درصد افزایش یافت. این افزایش به معنای آن است که تقریباً از هر 3 کودک و نوجوان یک نفر در حال حاضر به این اختلال مبتلا است. اگر چه شیوع نزدیک بینی در میان نوجوانان بیش از کودکان بوده است، اما افزایش موارد نزدیک بینی در کودکان از سال 1990 تا 2023 تقریباً دو برابر افزایش در نوجوانان بوده است.
تفاوت‌های جغرافیایی و جمعیتی
عوامل مختلفی در افزایش شیوع نزدیک بینی نقش دارند. بر اساس این مطالعات، زندگی در مناطق شرق آسیا (35 درصد) یا مناطق شهری (29 درصد) و همچنین جنسیت زن (34 درصد) از جمله عواملی هستند که به طور قابل توجهی در افزایش این اختلال نقش دارند. افزون بر این، نوجوانی (47 درصد) و داشتن تحصیلات متوسطه (46 درصد) نیز از دیگر عواملی هستند که با افزایش شیوع نزدیک بینی مرتبط هستند.
همچنین پژوهش‌ها نشان می‌دهند که کشورهای کم درآمد و با درآمد متوسط نسبت به کشورهای پردرآمد شیوع بیشتری از نزدیک بینی را تجربه می‌کنند. بین سال‌های 1990 تا 2023، کشورهای آسیایی مانند ژاپن بالاترین میزان شیوع نزدیک بینی را گزارش کرده‌اند، در حالی که کشورهایی مانند پاراگوئه کمترین میزان شیوع را داشته‌اند.
پیش‌بینی‌های مربوط به شیوع نزدیک بینی تا سال 2050
پژوهشگران بر اساس تحلیل‌های خود پیش‌بینی می‌کنند که تا سال 2050، میزان شیوع نزدیک بینی به حدود 40 درصد از جمعیت کودکان و نوجوانان جهان خواهد رسید. این به معنای بیش از 740 میلیون مورد نزدیک بین در این گروه سنی است. پیش‌بینی می‌شود که در آینده شیوع این بیماری در میان دختران و زنان جوان بیشتر از پسران و مردان جوان باشد. بر اساس برآوردها، شیوع نزدیک بینی در میان دختران تا سال 2050 به 42 درصد خواهد رسید، در حالی که این میزان در پسران حدود 37.5 درصد خواهد بود.
یکی دیگر از پیش‌بینی‌های مهم این است که تا سال 2050، نوجوانان 13 تا 19 ساله نسبت به کودکان 6 تا 12 ساله شیوع بیشتری از نزدیک بینی خواهند داشت. پیش‌بینی می‌شود که شیوع این بیماری در میان نوجوانان به 52.5 درصد برسد، در حالی که این میزان در کودکان حدود 27.5 درصد خواهد بود.
علاوه بر این، پیش‌بینی می‌شود که کشورهای با درآمد کم و متوسط تا سال 2050 شیوع بالاتری از نزدیک بینی نسبت به کشورهای پردرآمد داشته باشند. برای مثال، انتظار می‌رود که میزان شیوع در آسیا تا سال 2050 به حدود 69 درصد برسد که این نشان‌دهنده بالاترین میزان شیوع در سطح جهانی است.
تأثیر همه‌گیری کووید-19 بر افزایش شیوع
یکی از موضوعات مهمی که پژوهشگران به آن اشاره کرده‌اند، نقش همه‌گیری کووید-19 در افزایش شدید موارد نزدیک بینی پس از سال 2020 است. شواهد موجود نشان می‌دهد که این همه‌گیری ممکن است با تشدید وضعیت بینایی در میان کودکان و نوجوانان ارتباط داشته باشد. با توجه به محدودیت‌های اعمال شده در دوران همه‌گیری، کودکان و نوجوانان زمان بیشتری را در خانه سپری کردند و از دستگاه‌های دیجیتال بیشتر استفاده کردند. این امر می‌تواند باعث افزایش فشار بر چشم و افزایش شیوع نزدیک بینی شود.
عوامل زیست‌محیطی و تفاوت‌های جنسیتی
یکی از عواملی که می‌تواند به تفاوت‌های جغرافیایی در شیوع نزدیک بینی کمک کند، توسعه سریع اقتصادی و افزایش فشار تحصیلی در کشورهای شرق و جنوب آسیا است. در این مناطق، کودکان از سنین پایین وارد سیستم‌های آموزشی می‌شوند و زمان زیادی را به مطالعه و فعالیت‌های نزدیک بینی اختصاص می‌دهند. این امر می‌تواند یکی از دلایل اصلی شیوع بالای نزدیک بینی در این مناطق باشد.
همچنین، تفاوت‌های جنسیتی نیز نقش مهمی در شیوع این بیماری ایفا می‌کنند. پژوهشگران معتقدند که دختران به دلیل بلوغ سریع‌تر و اختصاص زمان بیشتر به فعالیت‌هایی مانند مطالعه، بیشتر در معرض خطر نزدیک بینی قرار دارند. در مقابل، پسران معمولاً زمان بیشتری را به بازی‌ها و فعالیت‌های خارج از منزل اختصاص می‌دهند که می‌تواند باعث کاهش خطر نزدیک بینی شود.
اهمیت پیشگیری و توصیه‌های بهداشتی
با توجه به افزایش نگران کننده موارد نزدیک بینی در جهان، پژوهشگران بر اهمیت پیشگیری تأکید می‌کنند. از جمله راهکارهای مؤثر در کاهش شیوع این بیماری، می‌توان به افزایش زمان حضور کودکان در فضای باز، کاهش استفاده از دستگاه‌های دیجیتال و ترویج فعالیت‌های فیزیکی اشاره کرد. افزون بر این، آگاهی والدین و معلمان درباره اهمیت این موضوع می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از افزایش موارد نزدیک بینی ایفا کند.
نتیجه‌گیری
نزدیک بینی اکنون به یکی از بحران‌های جهانی حوزه سلامت تبدیل شده است. افزایش چشمگیر این بیماری در میان کودکان و نوجوانان، نیازمند توجه جدی از سوی سیستم‌های بهداشتی و آموزشی است. با توجه به پیش‌بینی‌ها مبنی بر افزایش چشمگیر موارد نزدیک بینی تا سال 2050، لازم است که سیاست‌های پیشگیرانه مناسب و مؤثری در این زمینه اتخاذ شود تا از بروز مشکلات بینایی جدی در آینده جلوگیری شود.
