ستارهی دنباله‌دار هالی یکی از پدیده‌های بزرگ آسمانی است که مردم فرصت دارند در طول عمر خود ببینند. این ستاره دنباله‌دار هر 75 یا 76 سال از کنار زمین رد می‌شود و بسیاری می‌خواهند از رمز و راز مافوق طبیعی این ستاره زیبا پرده بردارند. بسیاری از مردم معتقدند ظاهر شدن این ستاره دنباله‌دار خبر از اتفاقاتی در آینده می‌دهد، اما آیا ستاره دنباله‌دار هالی یک نشانه است؟
به دلیل مدار متزلزل این ستاره دنباله‌دار نمی‌توان به طور دقیق برآورد کرد که چه موقع این ستاره از آسمان شب گذر می‌کند. دانشمندان توانسته‌اند ظاهر آن را به یک پنجره خیلی کوچک محدود کنند. همانطور که اشاره کردیم ستاره دنباله‌دار هالی هر 75 یا 76 سال ظهور می‌کند که این اتفاق دست کم از سال 1682 به همین منوال بوده است. قبل از کشف آن توسط ادموند هالی، ظهور ستاره‌‌هایی در آسمان ثبت شده است که احتمالا هالی هستند چون در همان تاریخ پدیدار شدند. آخرین باری که این ستاره دنباله‌دار مشاهده شد در سال 1986 بود و به نظر می‌رسد که باید تا سال 2061 یا 2062 صبر کنیم تا این ستاره دوباره نمایان شود.
اما دلیل شهرت این ستاره چیست؟ جدا از اینکه آن یکی از معدود ستاره‌های زودگذری است که می‌توانیم در آسمان ببینیم همزمانی برخی رویدادها مثل جنگ و قحطی با ظهور این ستاره دنباله‌دار نیز در معروف شدن آن نقش دارد. بسیاری مردم معتقدند ظهور بعدی ستاره دنباله‌دار هالی با یک اتفاق فاجعه‌بار همراه خواهد بود. حقایقی که در ادامه ذکر می‌شود برخی اطلاعات مهم درباره ستاره دنباله‌دار هالی را پوشش می‌دهد. با دیجی رو همراه باشید.
1. مردم فکر می‌کردند که این ستاره جو زمین را با سیانوژن کشنده پر می‌کند
وقتی مردم از چیزی می‌ترسند که نمی‌شناسند و ندیده‌اند می‌توان آنها را درک کرد. برای مثال، در سال 1910، مردم از ستاره دنباله‌دار هالی بسیار ترسیدند. با این حال، دانشمندان و غیرنظامیان از ظهور ستاره دنباله‌دار نترسیدند و با آن مشکلی نداشتند. آنها میزبان گروه “احزاب ستاره دنباله‌دار” بودند و این جرم آسمانی را به عنوان یک شیئ زودگذر مورد بررسی قرار دادند. وقتی دانشمندان ستاره دنباله‌دار هالی را کشف کردند که حاوی سیانوزن بود ستاره‌شناس فرانسوی کامیل فلاماریون به نتایجی رسید و طی اظهارنظری گفت که گاز به جو تزریق شده و احتمالا تمام زندگی در این سیاره را نابود می‌کند.
بدیهی است که بسیاری از مردم از این خبر ترسیدند. آنها فکر کردند قیامت خواهد شد و همه شروع به خرید ماسک‌های گازی کردند. چند مرد کارآفرین شروع به فروش قرص‌های ضد ستاره دنباله‌دار کردند. دانشمندان سعی کردند توضیح دهند که نظریه فلاماریون غیرممکن است، اما هیچکس گوش نمی‌داد. در نهایت، گاز به فضا تزریق نشد و ستاره دنباله‌دار به مسیر خود ادامه داد.
2. یک فضانورد آماتور معتقد بود ستاره دنباله‌دار هالی، زمین را به آتش می‌کشد
1910 یک سال ترسناک برای ستاره‌شناسان آماتور بود. با ظهور ستاره دنباله‌دار هالی، مردم از مطرح شدن بدترین عواقب و نظریه‌های غیرواقع‌بینانه در مورد اتفاقات پس از ظهر ستاره دنباله دار هراسان شدند. یکی از ستاره شناسان آماتور، زه زوک چانگ چین لیانگ نامه‌ای به سرمهندس اداره پست عمومی در گرینویچ نوشت و به او گفت که احتمال دارد زمین هنگام عبور ستاره دنباله‌دار منظومه شمسی بسوزد.
او می‌گفت این ستاره دنباله‌دار شفاف، محدبی‌شکل بوده و دو قطب مجزا دارد و تصور می‌کرد زمانی که ستاره دنباله‌دار بین زمین و خورشید قرار بگیرد، می‌تواند اشعه‌های خورشید را شعله‌ور کند و ساکنان این سیاره را بپزد. نامه او از شانگهای دو سال پس از اینکه ستاره دنباله‌دار هالی از زمین رد شد دریافت شد در حالی که هیچ‌یک از ساکنان نسوختند.
3. برخی مردم تصور می‌کردند ستاره دنباله‌دار هالی، ستاره بیت‌اللحم است
مشکل مشهورترین سیاره‌ی منظومه شمسی بودن این است که همه‌ی افراد، باورها و اندیشه‌های شخصی خود درباره آن چیز را مطرح می‌کنند. برای مثال، گمان می‌کردند که ستاره دنباله‌دار هالی ستاره‌ای بود که 3 مرد دانا به منظور پیدا کردن عیسی دنبال کردند اما این گفته با گاهشمار تناسب نداشت. حضرت عیسی در زمانی بین قرن 6 و یا 4 قبل از میلاد متولد شد که با آن خط زمانی هماهنگ نبود چون در هر دوی 164 و 87 قبل از میلاد ظاهر شد. البته به این معنا نیست که مردان دانا یک ستاره دنباله‌دار ندیدند بلکه آن ستاره دنباله‌دار هالی نبود.
4. ممکن است علت شروع زمستانه یک‌دهه‌ای در سال 536 میلادی ستاره دنباله‌دار هالی بوده باشد
به گفته‌ی برخی محققان، در سال 536 میلادی، زمستانی ده‌ساله آغاز شد و چیزی داشت که آن را ستاره دنباله‌دار هالی ربط می‌داد. محققات اروپا و آسیا در آن زمان گزارش دادند که سال 536 و سال‌های پس از آن کاملا سرد و منجمد بود. نوشته‌های آنها عبور چیزی مانند جسم آسمانی بزرگ از خورشید را توصیف می‌کند. این اتفاق باعث یخ و سرمای عمیق شد که محصولات را کاملا از بین برد و به سال‌های قحطی منجر شد.
زمین شناسی به نام دالاس ابوت معتقد است که در مسیرعبور خود از خورشید، ستاره دنباله دار هالی تجزیه شده است. تکه‌های نهایی باقیمانده که به زمین افتادند، یک ابری از گرد و غبار بزرگ ایجاد کردند که از عبور اشعه‌های خورشید جلوگیری می کرد. به گفته ابوت، تجزیه و تحلیل یخ و سرمای گرینلند در سال 2013 از دوره‌ی 533 تا 540 میلادی “مقدار زیادی گرد و غبار در جو در طی این دوره هفت ساله را نشان می‌دهد که منشا همه آن از زمین نیست.
محققان همچنین معتقدند که این اتفاق یکی از دلایلی بود که بشریت در برابر “طاعون جاستینیان” سال‌های 541 تا 542 میلادی آسیب‌پذیرتر بود. با این حال، پیش از این که بخواهیم این تئوری درباره‌ی ستاره دنباله‌دار را نقد کنیم باید تحقیقات زیادی انجام دهیم.
5. چنگیزخان مغول آن را ستارهی شخصی خود می‌دانست
چنگیزخان مغول بنیانگذار امپراتوری مغول بود. امپراتوری مغول ارتش وسیعی از قبایل عشایری مختلف را در بر می‌گرفت که حکومت آنها در سراسر چین امروزی، کره، قفقاز، آسیای مرکزی و بخش‌های زیادی از اروپای شرقی و جنوب غربی آسیا گسترش یافت. زمانی که ستاره هالی در سال 1222 میلادی در 1222 CE چرخید، چنگیزخان، ظاهرا از این ستاره دنباله‌دار الهام گرفته و باور داشت که ستاره شخصی اوست. او تصمیم گرفت ستاره دنباله دار را از غرب تا جنوب شرقی اروپا دنبال کند و رشد امپراتوری خود را ادامه دهد.
6. عمر مارک تواین طول مدت چرخش مدار این ستاره را نشان می‌دهد
مارک تواین یک فرد معمولی نبود. نه فقط به این دلیل که می‌توانست به زیبایی، زندگی روزمره را به تصویر بکشد بلکه به این خاطر که او همیشه یک کت و شلوار سفید کاملا سفارشی داشت. او همچنین یکی از معدود افرادی بود که شروع زندگی آنها تقریبا دقیقا با ظهور ستاره دنباله دار هالی همزمان بود. او دو هفته پس از ظهور ستاره دنباله دار در سال 1835 متولد شد و زمانی که در سال 1910 دوباره سروکله‌ی آن پیدا شد از دنیا رفت. مارک تواین در رابطه با ستارهی دنباله دار گفت:
من در سال 1835 تقریبا همزمان با ظهور ستاره دنباله‌دار هالی متولد شدم. سال دیگر، دوباره ستاره دنباله‌دار ظهور خواهد کرد و امیدوارم که با آن بمیرم. اگز همزمان با ظهور ستاره دنباله‌دار هالی نمیرم بزرگترین ناامیدی دوران عمر من خواهد بود. قادر مطلق بدون شک گفته این دو موجود عجیب و غریب با هم آمده‌اند و باید با هم بروند.
او یک روز بعد از رؤیت دوباره ستاره دنباله‌دار در آسمان گذشت.
7. سیاره زهره، احتمالا عامل تزلزل و بی‌نظمی مدار ستاره دنباله‌دار هالی است
دانشمندان،چندین دهه مشتری را به عنوان یکی از اصلی‌ترین عامل عدم تقاران و بی‌نظمی مدار ستاره دنباله‌دار هالی می‌شناختند، اما این غول گازی با توده‌ای دو و نیم برابر سیاره‌های دیگر در منظومه شمسی را نباید سرزنش کرد. بلکه باید انگشت اتهام را به سمت سیاره زهره بگیریم.
جاردا بوخولت از دانشگاه لیدن، “دقیق ترین محاسبات درباره هالی و سیارات ” را انجام داد و دریافت که زهره بیشترین تأثیر را بر همه‌چیز ستاره دنباله‌دار در منظومه شمسی دارد. با این حال، آنها از علت آن مطمئن نیستند. بوخولت معتقد است که در طی حدود 3000 سال، این ستاره دنباله‌دار به دلیل کشش گرانشی سیاره از نزدیکی مشتری عبور خواهد کرد تا اثر بیشتری داشته باشد. از اینجا به بعد، هیچ کس نمی‌تواند پیش‌بینی کند چه اتفاقی می‌افتد.
8. بارش شهاب‌سنگ اوریونید حاوی بقایایی از این ستاره است
به دلیل فاصله زمانی بین ظهور ستاره دنباله‌دار هالی، این امکان وجود دارد که شما هرگز آن را مشاهده نکنید. حتی اگر شما در دهه 80 در زمان عبور آن متولد شده بودید، ممکن است آن را به یاد نیاورید و هیچ تضمینی برای زنده ماندن در سال 2061 و مشاهده عبور این ستاره وجود ندارد. با این حال، مشکلی نیست چرا که هر سال ما بارش شهابی اوریونید را از تکرارهای گذشته ظهور ستاره خواهیم دید که یک منظره آسمانی زیبا و خیره‌کننده را خلق می‌کند.
بیل کوک از آژانس فضایی ناسا می‌گوید که در طی این بارش شهاب سنگ ما چیزی را می‌بینیم که 150 سال قبل از 1930 یعنی در دهه 1830 رخ داد و این اتفاق بسیار خارق‌العاده‌ای است. در برخی سال‌ها این بارش‌ها بیش از هفتاد تا هشتاد شهاب سنگ را در یک ساعت در بر می‌گیرد. بقیه بارش‌ها تنها 10 تا 15 شهاب سنگ را پرتاب می‌کنند.
9. نحوه‌ی شکل‌گیری ستاره دنباله‌دار هالی یک معما باقی مانده است
به گفته سوزان ویکوف، فیزیکدانی که در تحقیقات درباره ستاره‌ها در دانشگاه ایالت آریزونا در تمپ مشارکت داشت ستاره دنباله‌دار هالی هیچ شباهتی به چیزهای دیگر در منظومه شمسی ندارد. علاوه بر این این ستاره نه تنها یک دنباله‌ی غیرمعمول بلکه نرخ عجیب 12 کربن و 13 ایزوتوپ دارد. هیچکس نمی‌داند چرا این ستاره چنین ترکیب عجیبی دارد اما طبق یک نظریه قبل از اینکه این ستاره از جسم اصلی خود جدا شود (دیسک میغ‌واره‌ای که خورشید را 10 میلیون سال از زمان ایجاد آن احاطه کرده است) توسط یک ابرنواختر پراکنده شده بود. پس از جدا شدن از دیسک، ستاره دنباله‌دار هالی، سفر طولانی خود در منظومه شمسی را آغاز کرد.
10. تمدن‌های باستان معتقد بودند ظهور ستاره دنباله‌دار هالی خبر از فجایعی بزرگ می‌دهد
ستاره دنباله‌دار هالی همیشه چیزی شگفت‌انگیز نبود. قبل از دانش علمی انسان از اجسام آسمانی بسیار مردم فکر می‌کردند که این ستاره خبر از اتفاقات وحشتناکی در آینده می‌داد. بسیاری از مردم چیزهایی مثل جنگ، قحطی و حتی پایان دنیا را پیش‌بینی می‌کردند. در سال 66 میلادی دانشمند یهودی قرن یکم، فلاویوس جوزفوس معتقد بودند “ستاره‌ای شبیه شمشیر” از تخریب آینده اورشلیم توسط رومیان حکایت دارد. صدها سال بعد، لوئیس امپراتور مقدس روم فکر می‌کرد این ستاره، دنباله‌دار نشانه‌ای از مرگ احتمالی خود است. اگرچه الان می‌دانیم که ستاره دنباله‌دار هالی هیچ تأثیری بر زندگی روزمره ما ندارد هنوز هم بسیاری از مردم معتقدند که ستاره دنباله‌دار نشانه‌ای از پایان دوران است.
11. به گفته محققان یونانی، ستاره هالی سبب ایجاد یک جاذبه گردشگری در یونان شد
مهم نیست که دانشمندان در کدام عصر زندگی کنند آنها عاشق ستاره دنباله‌دار هالی هستند. آنها می‌خواهند بدانند که آن چه چیزی است، از چه چیزی تشکیل شده است و چرا با حرکت شلاقی دنباله خود ما را می‌ترساند. محققان قدیمی از جوامع یونان، چین و بابل این ستاره را مورد مطالعه و بررسی قرار دادند و برخی نظرات شگفت‌انگیز و قابل تامل دارند.
محققان یونانی، یک شهاب سنگ به اندازه واگن را توصیف کرده بودند که هنگام مشاهده ستاره هالی در آسمان به شمال یونان اصابت کرد. به گفته جو مرچنت، یک روزنامه‌نگار و نویسنده علوم این اتفاق، این ناحیه از یونان را که با شهاب‌سنگ برخورد کرده بود به یک جاذبه گردشگری تبدیل کرد و احتمالا ترس از این ستاره دنباله‌دار را در دل یونانی‌ها انداخت.
واو
سلام الان شب هست و من ۵ دقیقه پیش از ماشین پیاده شدم و دیدم آسمان پر ستاره است یهو سمت چب و نگاه کردیم که دیدم از اونور داره یه ستاره مثل جِت داره میره و من خیلی خوش شانس هستم که دیدم