عطارد، سیارهای که در منظومه شمسی ما از همه سیارات دیگر به خورشید نزدیکتر است و دمای سطح آن میتواند به 430 درجه سلسیوس برسد، در نگاه اول بسیار با زمین متفاوت به نظر میرسد. اما جالب است بدانید یکی از موادی که نقش مهمی در شکلدهی این سیاره داغ داشته، همان نمکی است که معمولاً روی میز آشپزخانهها پیدا میشود!
بر اساس یافتههای علمی جدید، به نظر میرسد نمک در طول میلیاردها سال گذشته، چشمانداز سیاره عطارد را به طور کامل دگرگون کرده و حتی احتمال دارد جریانهای عظیمی از نمک مانند یخچالهای غولپیکر در سطح این سیاره جاری شده باشند.
یک مقاله جدید در مجله معتبر علوم سیارهای (Planetary Science) منتشر شده و در برابر نظریه قدیمی رایج که عطارد عمدتاً تحت تأثیر حرکات آتشفشانی درون سیارهای شکل گرفته، موضعگیری کرده است. این مقاله ادعا میکند که تغییرات ایجاد شده توسط مواد فرار روی عطارد، یکی از عوامل اصلی در تکامل چشمانداز این سیاره به شمار میرود.
این یافته جدید از آنجا حائز اهمیت است که محققان تا همین اواخر متوجه نشده بودند که عطارد میتواند چنین حجم بالایی از نمک را در خود جای داده باشد. در واقع، عطارد به قدری به خورشید نزدیک است که دانشمندان تاکنون تصور میکردند امکان ندارد نمک بتواند در سطح این سیاره باقی بماند و حتماً باید یا تبخیر شود یا تحت تأثیر بادهای شدید خورشیدی از سطح جدا شود. اما در سال 2010 وقتی فضاپیمای مسنجر ناسا موفق شد به اندازه کافی به سیاره عطارد نزدیک شود، نشانههایی از وجود نمک در سطح این سیاره را شناسایی کرد که برای دانشمندان غیرمنتظره بود.
مقاله جدید این فرضیه را مطرح میکند که به نظر میرسد سیاره عطارد به نحو عجیبی توانسته مقادیر بسیار زیادی از ترکیبات نمکی را در خود ذخیره کند و همین نمکها مسئول ایجاد و شکلگیری یخچالهای عظیم، تپهها و فلاتهای بزرگی بودهاند که امروزه در سطح عطارد دیده میشوند.
یکی از استدلالهای محققان بر اساس وجود همزمان دهانههای کوچک برخوردی به همراه ویژگیهای بسیار بزرگ زمینشناختی در سطح این سیاره است. آنها معتقدند اگر آتشفشانها مسئول ایجاد این چشمانداز بودند، قطعاً باید تعداد زیادی از دهانههای کوچک برخوردی را نابود میکردند؛ درحالیکه اکنون شاهد وجود همزمان هر دو نوع ویژگی هستیم (دهانههای برخوردی حفرهها یا گودالهایی هستند که در اثر برخورد سنگها یا شهابسنگها به سطح یک سیاره ایجاد میشوند).
دیوید رادری (David Rothery)، یکی از دانشمندان برجسته حوزه علوم سیارهای در دانشگاه آزاد بریتانیا، در گفتگو با خبرگزاری معتبر ساینسنیوز اظهار داشت:
یافتههای ما در مورد سیاره عطارد، کاملاً با الگو و نظریهای که تاکنون در مورد این سیاره داشتهایم، مطابقت دارد. به طور غیرمنتظرهای مشخص شده که عطارد از نظر مواد فرار بسیار غنی است، اما متأسفانه ما هنوز به درک درست و کاملی از اینکه این مواد فرار تا چه میزان میتوانند بر روی ویژگیهای سطحی و چشمانداز این سیاره تأثیر بگذارند، دست نیافتهایم.