تلگرام در ابتدا به عنوان جایگزینی برای واتساپ معرفی شد اما به سرعت توانست نظر کاربران را جلب کرده و تبدیل به یکی از پرکاربردترین پیامرسانهای مدرن شود. با وجود پیشرفتهایی که این شرکت در سالهای اخیر داشته، همواره با انتقاداتی نیز در خصوص عدم برخورد مناسب با محتوای جعلی یا مبتذل روبرو بوده و در کشورهای مختلف مخالفان سرسختی دارد. اما خبری که امروز منتشر شده، تازگی دارد و میتواند انتقادات علیه تلگرام را بیش از پیش افزایش دهد. با دیجی رو همراه باشید.
بنا به گزارشی فایننشال تایمز، یک شرکت امنیت سایبری با نام سایبرینت (Cyberint) اخیراً با انتشار نتیجه جدیدترین مطالعه خود، مدعی شده که تلگرام تبدیل به محلی امن برای هکرها و مجرمان سایبری شده است! این طور که در نتایج مطالعه سایبرینت آمده، هکرها اخیراً تمایل زیادی به فروش و به اشتراک گذاری اطلاعات سرقتی در تلگرام داشتهاند، زیرا استفاده از آن آسان است و نظارت زیادی روی آن وجود ندارد.
در گذشته، فروش دادههای سرقتی عمدتاً در حوزه “وب تاریک” انجام میشد، که بخشی مخفی از دنیای اینترنت است و تنها با استفاده از مرورگرهای خاص میتوان به آن دسترسی داشت. هکرها وب تاریک را محلی مناسب برای خود میدانند، چرا که دور از چشم ناظران خارجی بوده و حتی توسط موتورهای جستجو هم کاوش نمیشود.
البته وب تاریک یک بدی بزرگ دارد و آن هم اینکه هر کسی نمیتواند به آن دسترسی پیدا کند. اینجاست که تلگرام وارد میشود و به عنوان یک فضای امن در دل اینترنت آزاد، میتواند خانه جدید هکرها باشد. دانلود این پیامرسان و ایجاد حساب کاربری در آن بسیار آسان است و چتهای “مخفی” نیز به صورت سرتاسری رمزگذاری میشوند تا از حریم خصوصی کاربران محافظت شود. و البته، برای عضویت در تلگرام نیاز به هیچ دعوتنامه یا لینک عضویتی هم نیست. این پیامرسان همچنین امکان برگزاری چتهای گروهی بزرگ با حداکثر 200 هزار کاربر را فراهم میکند.
همه این ویژگیها باعث شده تا به گفته تل سامرا، تحلیلگر سایبرینت، استفاده از تلگرام در بین مجرمان سایبری بیش از 100 درصد افزایش پیدا کند:
سرویس پیامهای رمزگذاری شده تلگرام در بین مجرمانی که فعالیتهای کلاهبرداری انجام میدهند و دادههای سرقت شده را میفروشند، به طور فزایندهای محبوب شده است. زیرا استفاده از آن راحتتر از وب تاریک است.
بر اساس مطالعه سایبرینت، رشد استفاده از تلگرام با تغییرات اخیری که در یکی از رقبای اصلی آن، یعنی واتساپ، ایجاد شد کاملاً در ارتباط است. در حالی که تلگرام و واتساپ هر دو از نوعی رمزگذاری سرتاسری استفاده کرده و مقصدی محبوب برای کسانی هستند که در ارتباطات دیجیتالی خود به دنبال حفظ حریم خصوصی بیشتر میباشند، اما تغییراتی که در سیاستهای حریم خصوصی واتساپ ایجاد شد، باعث گردید مجرمان اینترنتی تاحدودی از آن روی گردان شوند.
سایبرینت پی برده که بین سالهای 2020 تا 2021، در هنگام فروش ایمیلها و رمزهای عبور سرقت شده اصطلاحاتی را به کار بردهاند که ارتباط مستقیمی با تلگرام دارد. همچنین، در مطالعه اخیر از یک کانال عمومی (در حال حاضر حذف شده) با نام “combolist” نام برده شده (باز هم یکی از اصطلاحات هکرها) که در آن دادههای سرقتی فروخته یا به اشتراک گذاشته میشد. این کانال که حدود 47000 عضو داشت، پس از شروع تحقیقات و پرسوجوهای فایننشال تایمز، احساس خطر کرده و بسته شد. سایبرینت همچنین معتقد است که در تلگرام یک بازار مجازی برای مبادله اطلاعات مالی، دادههای شخصی، بدافزارها و آموزش هک، راه افتاده است.
در این بین، به نظر میرسد خود وب تاریک هم در افزایش گرایش هکرها به تلگرام بیتأثیر نبوده است. محققان سایبرینت متوجه افزایش گسترده لینکها به مقصد تلگرام شدهاند که بین سالهای 2020 تا 2021 در انجمنهای وب تاریک به اشتراک گذاشته میشده و حجم این پیوندها از کمی بیش از 172 هزار در سال گذشته به بیش از یک میلیون در سال جاری رسیده است!
تلگرام هنوز به این گزارش پاسخی نداده، اما تأکید کرده که در صورت مواجهه با اطلاعاتی که بدون رضایت صاحبانشان منتشر شدهاند، اقدام به حذف آنها میکند. اما سؤال اینجاست که نظارت تلگرام بر محتوای پیامرسان تا چه حد است و آیا میتواند مجرمان سایبری را از شبکه خود حذف کند یا نه؟