در سالهای اخیر، دستگاههای تاشو تحولی بزرگ در دنیای فناوری ایجاد کردهاند و ترکیبی منحصربهفرد از قابلیت حمل و نمایشگرهای بزرگتر را ارائه دادهاند. از گوشیهای هوشمندی که به تبلت تبدیل میشوند گرفته تا لپتاپهایی که به ایستگاههای کاری چندمنظوره تغییر شکل میدهند، این دستگاهها توانستهاند تعریف ما از فناوری مدرن را دگرگون کنند.
اما این روند به همین جا ختم نمیشود. شرکتهای تولید کننده در حال گسترش افقهای جدیدی هستند و به دنبال فرمهای طراحی نوآورانهای مانند نمایشگرهای رولشونده، دستگاههای چندتاشو و گوشیهای فوق باریک میباشند. این نوآوریها به کاربران انعطافپذیری، عملکرد و طراحی جذابتری ارائه میدهند و آیندهای کاملاً متفاوت برای صنایع الکترونیک مصرفی رقم خواهند زد.
نمایشگرهای رولشونده OLED: انقلابی در طراحی دستگاههای هوشمند
نمایشگرهای رولشونده OLED به عنوان یکی از هیجانانگیزترین پیشرفتهای فناوری صفحه نمایش ظهور کردهاند. برخلاف دستگاههای تاشو که برای تغییر شکل به لولا متکی هستند، فناوری رولشونده از صفحه نمایشهای انعطافپذیری استفاده میکند که بدون درز و یکپارچه باز و بسته میشوند.
این فناوری مشکلات رایج نمایشگرهای تاشو، مانند چینخوردگی صفحه و نگرانیهای مربوط به دوام را برطرف میکند و در عین حال طراحیهای باریکتر و زیباتری را ممکن میسازد.
تلویزیونها و لپتاپهای رولشونده
الجی (LG) پیشگام این فناوری بود و در سال 2019 اولین تلویزیون رولشونده دنیا، یعنی LG Signature OLED TV R را با اندازه 65 اینچ معرفی کرد. این تلویزیون میتوانست به پایه خود جمع شود و سه حالت نمایش مختلف را ارائه دهد:
- حالت نمایش کامل (Full View): نمایشگر به صورت کامل باز میشود.
- حالت نمایش خطی (Line View): بخشی از صفحه نمایش برای نمایش اطلاعات اولیه باقی میماند.
- حالت نمایش صفر (Zero View): صفحه نمایش کاملاً در پایه جمع میشود.
اما برچسب قیمتی 100,000 دلاری باعث شد که این محصول تنها برای بازارهای لوکس قابل دسترس باشد. در نهایت، الجی در سال 2024 این تلویزیون را از بازار حذف کرد، اما امکانسنجی نمایشگرهای رولشونده برای آینده را اثبات نمود.
در حوزه لپتاپ، کمپانی سامسونگ دیسپلی (Samsung Display) قصد دارد تولید انبوه پنلهای OLED رولشونده را از آوریل 2025 (فروردين 1404) آغاز کند. شرکت لنوو (Lenovo) یکی از نخستین برندهایی است که از این فناوری استفاده میکند. این شرکت لپتاپ تینکبوک پلاس G6 رولشونده را در نمایشگاه CES 2025 معرفی کرد که دارای نمایشگر 14 اینچی است که به 16.7 اینچ افزایش مییابد.
این قابلیت بهرهوری کاربران را افزایش میدهد و به آنها اجازه میدهد چندین پنجره را به صورت عمودی روی هم قرار دهند یا صفحات گسترده بلند را راحتتر مشاهده کنند. البته، قیمت 3,499 دلاری آن نشان میدهد که این فناوری هنوز در مراحل اولیه توسعه قرار دارد.
گوشیهای هوشمند رولشونده: آینده تلفنهای همراه هوشمند
گوشیهای رولشونده گام بزرگی در تکامل فناوری موبایل محسوب میشوند و شرکتهایی مانند سامسونگ، تکنو، اوپو و موتورولا به شدت در حال توسعه این فناوری هستند.
تکنو فانتوم آلتیمیت (Tecno Phantom Ultimate) نمونهای از این گوشیها است که صفحه نمایش آن تنها در 1.3 ثانیه از 6.55 اینچ به 7.11 اینچ افزایش مییابد. سامسونگ نیز نمونههای اولیهای را طراحی کرده که نمایشگرهای آنها تا 12 اینچ گسترش مییابد و دارای دوربین زیر نمایشگر هستند.
این فناوری به کاربران اجازه میدهد که از یک گوشی کوچک و قابل حمل، تجربهای مشابه تبلت داشته باشند، بدون اینکه مجبور شوند دو دستگاه مجزا را حمل کنند.
دستگاههای چندتاشو: فراتر از طراحیهای تاشو امروزی
دستگاههای چندتاشو مفهومی جدید در صنعت فناوری هستند که از چندین لولا برای ارائه پیکربندیهای مختلف استفاده میکنند. این نوآوریها با حداکثر کردن اندازه صفحه در یک دستگاه بسیار کوچک، سطح جدیدی از انعطافپذیری و کارایی را به همراه دارند.
گوشیهای سهتاشو (Tri-Fold)
هواوی میت XT آلتیمیت دیزاین که در سپتامبر 2024 ( ) عرضه شد، نمونهای از گوشیهای سهتاشو است. این دستگاه دارای دو لولا و یک صفحه نمایش 10.2 اینچی است که هنگام باز شدن، تجربهای مشابه تبلت را ارائه میدهد.
البته، قیمت 2,800 دلاری و نگرانیهای مربوط به دوام نمایشگرهای انعطافپذیر، چالشهایی برای پذیرش گسترده این دستگاهها ایجاد کرده است. شرکتهایی مانند تکنو و سامسونگ نیز روی توسعه این نوع گوشیها کار میکنند و انتظار میرود سامسونگ در کنار معرفی گلکسی زد فولد 7 در سال 2025، یک گوشی سهتاشو را نیز عرضه کند.
چالشها و فرصتها
در حالی که دستگاههای چندتاشو سطح بینظیری از انعطافپذیری و کارایی را ارائه میدهند، اما با چالشهای متعددی نیز مواجه هستند. پیچیدگی طراحی این دستگاهها یکی از بزرگترین موانع موجود است، زیرا وجود چندین لولا و نمایشگرهای انعطافپذیر باعث افزایش احتمال سایش، پارگی و خرابی قطعات متحرک میشود. لولاهای این دستگاهها تحت فشار مداوم قرار دارند و ممکن است در طول زمان عملکرد خود را از دست بدهند، در حالی که صفحه نمایشهای انعطافپذیر نیز در معرض مشکلاتی مانند چروک شدن یا شکستگی هستند که میتواند تجربه کاربری را تحت تأثیر قرار دهد.
علاوه بر چالشهای فنی و دوام، هزینههای بالای تولید نیز یکی از موانع اصلی در مسیر فراگیر شدن این فناوری محسوب میشود. فرآیندهای تولید نمایشگرهای منعطف، لولاهای مقاوم و سایر اجزای مورد نیاز برای ساخت این دستگاهها پیچیده و پرهزینه است. در نتیجه، قیمت نهایی این محصولات بسیار بالاست و باعث میشود که تنها بخش محدودی از کاربران، به ویژه حرفهایها و علاقهمندان به فناوری، توانایی خرید آنها را داشته باشند.
با این حال، روند توسعه این دستگاهها در حال پیشرفت است. با بهبود فرآیندهای تولید، افزایش بهرهوری خطوط تولید و بهرهگیری از فناوریهای جدید، هزینههای ساخت به تدریج کاهش خواهد یافت. در کنار آن، اقتصاد مقیاس (Economies of Scale) نیز نقش کلیدی در کاهش قیمتها ایفا خواهد کرد. با افزایش تقاضا و گسترش تولید انبوه، قیمت این دستگاهها کاهش یافته و دسترسی آنها برای گروههای بیشتری از کاربران فراهم خواهد شد.
گوشیهای فوق باریک: بازگشت یک ترند قدیمی در دنیای موبایل
رقابت برای تولید گوشیهای فوق باریک در سال 2025 دوباره شدت گرفته است. شرکتهایی مانند سامسونگ و اپل در تلاش هستند طراحیهای نازکتر را بدون کاهش کارایی و عملکرد ارائه دهند.
سامسونگ گلکسی S25 اج
در رویداد گلکسی آنپکد 2025، سامسونگ از گلکسی S25 اج (Galaxy S25 Edge) رونمایی کرد که تنها 6.4 میلیمتر ضخامت دارد و یکی از نازکترین گوشیهای هوشمند تاریخ محسوب میشود. این گوشی از تراشه اسنپدراگون 8 الیت بهره میبرد و در عین حال دارای دوربین دوگانه و یک باتری 3786 میلی آمپر ساعتی است.
آیفون 17 ایر؛ باریکترین آیفون تاریخ
اپل نیز در مسیر تولید گوشیهای باریک گام برداشته است. آیفون 17 ایر (iPhone 17 Air) که انتظار میرود بین 5.5 تا 6 میلیمتر ضخامت داشته باشد، ممکن است به یک نمایشگر 6.6 اینچی OLED و تراشه A19 اپل مجهز شود. البته، باتری کوچکتر یکی از چالشهای این طراحی است، اما پیشرفتهای اپل در بهینهسازی مصرف انرژی میتواند این مشکل را جبران کند.
جذابیت دستگاههای فوق باریک
گوشیهای هوشمند فوق باریک ترکیبی منحصربهفرد از طراحی زیبا، سبک بودن و قابلیت حمل آسان را ارائه میدهند که برای کاربرانی که به ظاهر دستگاههای خود اهمیت زیادی میدهند، جذابیت بالایی دارد. این دسته از کاربران، علاوه بر عملکرد فنی، به ابعاد ظریف، وزن کم و زیبایی بصری نیز توجه ویژهای دارند و دستگاههای باریک و مدرن را به مدلهای ضخیمتر و سنگینتر ترجیح میدهند.
با این حال، ساخت گوشیهایی با چنین طراحی باریکی، چالشهای فنی متعددی را به همراه دارد و نیازمند نوآوری در حوزههای مختلف فناوری از جمله باتری، مدیریت حرارتی و چینش داخلی قطعات سختافزاری است. مهندسان و طراحان شرکتهای تولید کننده موبایل باید راهحلهای هوشمندانهای برای کاهش ضخامت قطعات داخلی، بهینهسازی عملکرد سیستم خنک کننده و افزایش ظرفیت باتری در فضای محدود گوشیهای فوق باریک ارائه دهند.
پیشرفت در علم مواد و مهندسی مدرن به شرکتهای سازنده این امکان را داده است که با استفاده از آلیاژهای سبکتر، صفحه نمایشهای نازکتر و مدارهای فشردهتر، بدون کاهش عملکرد، دستگاههایی با ضخامت کمتر تولید کنند. به عنوان مثال، استفاده از باتریهای جدید مبتنی بر سیلیکون-کربن یا نسلهای پیشرفته باتریهای لیتیوم-یونی میتواند به کاهش ضخامت گوشیها در عین حفظ ظرفیت بالای باتری کمک کند.
علاوه بر این، بهینهسازی سیستمهای دفع گرما و کاهش تولید حرارت در پردازندههای جدید از جمله اقداماتی است که به عملکرد پایدار گوشیهای فوق باریک کمک میکند. برندهای مطرح فناوری با استفاده از مواد پیشرفته مانند گرافن و سیستمهای خنک کننده مبتنی بر محفظههای بخار توانستهاند گرمای تولید شده توسط پردازنده را به طور مؤثری مدیریت کرده و از داغ شدن بیش از حد گوشیهای باریک جلوگیری نمایند.
آینده دستگاههای هوشمند: ترکیب انعطافپذیری و طراحی پیشرفته
با ورود نمایشگرهای رولشونده، دستگاههای چندتاشو و گوشیهای فوق باریک به بازار، شاهد آغاز یک دوران جدید در دنیای فناوری هستیم. این فرمهای طراحی جدید تنها ایدههای مفهومی نیستند؛ بلکه نشان دهنده حرکت صنعت به سمت طراحیهایی سازگارتر با نیازهای کاربران هستند.
در سالهای آینده، با پیشرفتهای مداوم در مهندسی مواد، فرآیندهای تولید و نرمافزار، این فناوریها احتمالاً مقرونبهصرفهتر شده و به بخشی جداییناپذیر از زندگی دیجیتال ما تبدیل خواهند شد.