اگر دوست دارید از نسخه قدیمی سایت ها دیدن کنید و یا می‌خواهید به اطلاعاتی دسترسی داشته باشید که دیگر داخل وبسایت مورد نظرتان قرار ندارد، آگاهی از این‌که چطور می‌توانید به نسخه قدیمی وبسایت‌ها دسترسی داشته باشید بسیار مفید و کاربردی خواهد بود. در این مقاله قصد داریم به معرفی چند ابزار و ترفند در این زمینه بپردازیم تا با استفاده از آن‌ها دوباره به گذشته برگشته و از نسخه قدیمی سایت ها دیدن کنید. پس با ما در ادامه همراه باشید.
1- Wayback Machine
Wayback Machine یکی از منابع اصلی برای پیدا کردن و دیدن نسخه قدیمی سایت ها است. در واقع پروژه این سایت آرشیوی از اینترنت، یک کتابخانه غیرانتفاعی از وبسایت‌ها، نرم‌افزارها، فیلم‌ها و کتاب‌هاست که در سال 1996 تاسیس شد. Wayback Machine به صورت منظم اسنپ‌شات‌های هزاران وبسایت را گرفته و آن‌ها را ذخیره می‌کند.
در حال حاضر این وبسایت میزبان 672 میلیارد صفحه وب است که به ما این اطمینان را می‌دهد که هیچ چیز از فضای اینترنت پاک نخواهد شد! برای پیدا کردن نسخه قدیمی هر سایت کافیست تا URL آن را داخل نوار جستوجوی Wayback Machine سرچ کنید. در قدم بعدی این ابزار یک جدول زمانی سال به سال را با خطوط سیاه نشان داده که نمایانگر زمان گرفته شدن این اسنپ‌شات‌ها هستند. در قسمت زیرین تایم‌لاین تقویمی وجود دارد که تاریخ و زمان دقیق اسنپ‌شات انتخابی را نمایش می‌دهد؛ اگر می‌خواهید اسنپ شات مورد نظر را نگاه کنید کافیست تا نشانگر ماوس را روی تاریخ دایره کشیده شده برده و زمان را انتخاب کنید.
احتمال این‌که URL دقیق هر وبسایتی که سال‌های قبل وجود داشته است را بخاطر داشته باشید، بسیار کم است به همین دلیل اگر URL را فراموش کردید می‌توانید از قسمت جستوجوی پیشرفته کمک کرده و صفحات وب را با کلمات کلیدی پیدا کنید. اگر از جمله افرادی هستید که مرتبا به دنبال اطلاعات گذشته می‌گردند باید بگوییم که Wayback Machine یک افزونه مرورگر و اپلیکیشن برای گوشی‌های موبایل نیز دارد.
اگر می‌ترسید صفحه وبسایتی را در آینده از دست بدهید، می‌توانید از Wayback Machine بخواهید تا با استفاده از قابلیت Save Now آن را بایگانی کند.
2- Archive.today
در نگاه اول صفحه اصلی Archive.today بسیار ساده به نظر می‌رسد اما این وبسایت یک کتابخانه عظیم از سایت‌هاییست که در طول سال‌های گذشته بایگانی شده‌اند. برای دیدن نسخه قدیمی وبسایت ها کافیست تا URL آن را در Archive.today جستوجو کنید. این کتابخانه بزرگ تمامی اسنپ‌شات‌های وبسایت مورد نظر را به ترتیب زمانی معکوس نمایان خواهد کرد. همچنین این ابزار چند اپراتور جستوجو را برای بهتر کردن نتایج جستوجو به شما پیشنهاد خواهد داد.
بهتر از همه Archive.today به کاربران خود امکان دانلود صفحات وب در قالب فایل ZIP را به همراه اشتراک گذاشتن صفحه خواهد داد. درست مانند Wayback Machine شما می‌توانید درخواست کنید تا هر وبسایتی برای دسترسی در آینده ثبت و ذخیره شود. Archive.today به اندازه Wayback Machine آرشیو اینترنتی بزرگی ندارد اما با این حال باز هم می‌تواند به شما در پیدا کردن گوهرهای قدیمی اینترنت کمک کرده و اطلاعاتی که هم اکنون قابل دسترسی نیستند را برایتان پیدا کند. همچنین این کتابخانه دارای یک افزونه کرومی مفید است که می‌توانید از آن استفاده کنید.
3- OldWeb.today
OldWeb.today فقط به کلکسیون صفحات وبسایت ختم نمی‌شود. این وبسایت عمدتا آرشیوها را از Internet Archive دریافت کرده اما آن‌ها را روی مرورگرهای قدیمی شبیه‌سازی می‌کند تا دقیقا حس روزهای اولیه استفاده از اینترنت در کاربر ایجاد شود.
شما با استفاده از این وبسایت می‌توانید به صورت زنده به جستوجو و گشت و گزار در مرورگرهای قدیمی بپردازید. این مرورگرها شامل نسخه‌های مختلفی از Navigator, Internet Explorer, Firefox و Mosaic می‌شوند.
اغلب اوقات کمی طول می‌کشد تا نتیجه بارگیری شده و برایتان نمایان شود و یکی از دلایل این طول کشیدن ممکن است بخاطر این باشد که OldWeb.today سعی دارد به روزهای ابتدایی اینترنت برگردد. با این حال OldWeb.today یک وبسایت خوب برای مشاهده آرشیوها، احیای وبسایت‌های نوستالژیک دهه 90 و یا نشان دادن سختی جستوجو در اینترنت در زمان گذشته به نسل‌های جدید است.
4- Library of Congress
Library of Congress آرشیو رسمی کنگره ایالات متحده است که طیف گسترده‌ای از کتاب‌ها، روزنامه‌ها، تصاویر، صفحات وبسایت و سایر موارد در آن به ثبت رسیده و از آن‌ها نگه‌داری می‌شود. هدف اصلی آن از آرشیو کردن اطلاعات این است که تمامی محتوای وب را در دسترس افراد قرار داده و به محققان این امکان را بدهد که برای مشاهده آرشیوهای وب سایت به منبع قابل اعتمادی دسترسی داشته باشند.
هر URL را که در این آرشیو جستوجو کنید تایم‌لاین و تقویم آن را نمایان خواهد کرد. صفحه نتایج Library of Congress بسیار به Wayback Machine شباهت دارد و با استفاده از آن می‌توانید هر صفحه وبسایت قدیمی را در یک پنجره جدید باز کرده و از سایر اسنپ شات‌ها با استفاده از دکمه‌های Previous و Next buttons دیدن کنید.
5- صفحات حافظه پنهان موتورهای جستوجوگر
اگر تمایل به مشاهده نسخه‌های نسبتا جدیدتر وبسایت‌ها دارید می‌توانید از طریق صفحات حافظه پنهان موتورهای جستوجوگر این کار را انجام دهید. برای انجام این کار کافیست تا صفحه‌ای که می‌خواهد آن را ببینید را سرچ کرده و روی فلش کشویی که کنار URL نتیجه قرار دارد کلیک کرده و سپس روی گزینه Cached کلیک کنید. حالا موتور جستوجوگر شما آخرین نسخه کش شده صفحه مورد نظرتان را برایتان نمایان خواهد کرد. توجه داشته باشید که در صورت استفاده از مرورگر گوگل بعد از کلیک روی آیکون سه نقطه گزینه Cached به نمایش در می‌آید.
اگر از مرورگر کروم استفاده کرده و URL دقیق ورژن کش شده‌ای که مایل به مشاهده آن هستید را می‌دانید با نوشتن cache: قبل از آدرس URL مورد نظر در قسمت نوار آدرس (برای مثال: cache:digiro.ir) گوگل نسخه کش شده صفحه مورد نظر را برایتان نمایش خواهد داد.
توجه داشته باشید که کلیک روی هر پیوندی در صفحه کش باعث می‌شود تا به وب لایو هدایت شوید. برای این کار از ابزار Google Cache Viewer نیز می‌توانید استفاده کنید.
6- Web Cache Viewer
با استفاده از این افزونه می‌توانید نسخه قدیمی سایت ها را خیلی راحت‌تر مشاهده کنید. برای این کار کافیست تا به وبسایتی که دوست دارید نسخه‌های قبلی آن را مشاهده کنید، رفته و روی صفحه آن کلیک راست کنید. گزینه Web Cache Viewer را انتخاب کنید. حالا این افزونه پنجره جدیدی را برایتان باز خواهد کرد که آخرین صفحه کش شده از وبسایت مورد نظر را به شما نمایش می‌دهد.
این افزونه تمامی اسنپ‌شات‌های خود را از Internet Archive و Google Cache تهیه کرده و ثبتی و بایگانی انحصاری خود را ندارد اما با این حال باز هم دسترسی به آرشیو وب سایت‌ها را بسیار ساده و راحت کرده است.
دانلود Web Cache Viewer برای کروم (رایگان)
7- UK Web Archive
بایگانی وب انگلستان (UKWA) یکی دیگر از سایت‌هاییست که اقدام به جمع‌آوری نسخه قدیمی وبسایت ها می‌کند تا تمامی وبسایت‌های انگستان حداقل سالی یک بار ذخیره شوند. برخلاف سایر ابزارهای معرفی شده در این مقاله UKWA به شما این امکان را می‌دهد تا با استفاده از کلمات کلیدی، عبارات و همچنین URL به جستوجوی صفحه مورد نظر بپردازید. توجه داشته باشید که دسترسی به بعضی از محتواهای این سایت فقط با اجازه قبلی قابل مشاهده خواهند بود اما با این حال صفحات وب زیادی را به صورت آنلاین می‌توان جستوجو کرده و مشاهده نمود.
UKWA صفحه موضوعات و تم دارد که مجموعه‌های آرشیو شده گوناگون را براساس علایق مختلف دسته‌بندی کرده است. همچنین این امکان به کاربران داده می‌شود تا وبسایتی که می‌خواهند را برای ذخیره‌سازی به این بایگانی درخواست دهند. UKWA یک منبع معتبر و قابل اعتماد برای مشاهده وبسایت‌ها به ویژه وبسایت‌های قدیمی دولت بریتانیاست.
8- Memento Time Travel
Memento Time Travel به عنوان یک سرویس گردآوری‌کننده از بایگانی‌های وب عمل می‌کند که به شما این امکان را می‌دهد تا با عبور از تونل زمان بتوانید به دیدن نسخه قدیمی سایت‌ها بروید. برای ورود به دنیای گذشته از طریق خدمات آن کافیست تا URL سایت مورد نظر را وارد کنید؛ سپس صفحه وب درخواستی شما را در ده‌ها آرشیو آنلاین از جمله مواردی که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم جستوجو کرده و نزدیک‌ترین اسنپ‌شات به تاریخ تعیین شده را به نمایش درمی‌آورد.
علاوه‌بر مشاهده اسنپ‌شات، شما می‌توانید صفحه وبسایت مورد نظر را در قالب HTML نیز قرار دهید. همچنین Memento Time Travel دارای یک افزونه کروم نیز هست که به شما امکان می‌دهد تا با کلیک راست کردن روی هر وبسایتی که دوست دارید، آرشیو آن برایتان نمایان شود.
