10 حقیقت جالب و خواندنی در مورد دایناسورها

دایناسورها موجوداتی تاریخی هستند که این روزها نیز طرفداران خاص خود را دارند. آن‌ها نبردهای حماسی خود را با شاخ، دندان و چنگال انجام می‌دادند و توانایی فیزیکی آن‌ها برای انسان امروزی شگفت انگیز است. دایناسورها وحشی‌تر و ترسناک‌تر از موجودات درون قصه‌ها بودند و میلیون‌ها سال پیش بر زمین حکمرانی می‌کردند. اما به هر صورت طی واقعه یا وقایعی نسل آن‌ها منقرض شده و جای خود را به جانداران امروزی داده‌اند. با اینکه از انقراض دایناسورها زمان زیادی می‌گذرد اما با مطالعه فسیل‌های این حیوانات و شواهد برجای مانده می‌توانیم اطلاعات خوبی از زندگی آن‌ها به دست بیاوریم.

دایناسورها نیز در بدن خود شوره داشتند!

دایناسورهای پردار مقادیر زیادی شوره در بدن خود داشتند. این حقیقت جالب نشان می‌‌دهد دایناسورها مانند مارمولک‌های امروزی کامل پوست اندازی نمی‌کردند، در عوض این موجودات عظیم الجثه تکه تکه و به مانند شوره سر پوست می‌انداختند. اواسط دوره ژوراسیک تکثیر دایناسورهای پردار به اوج خود رسیده بود که جانشینان آنها در زمان حال پرندگان هستند. پرندگان امروزی نیز پوسته پوسته می‌شوند اما پوسته‌های آن‌ها حاوی چربی است و این فرآیند به عنوان یک سیستم خنک کننده بیولوژیکی عمل می‌کند که سیستم بدن پرنده را در برابر گرمای زیاد در امان نگه می‌دارد. شوره دایناسورها نیز شبیه به پرندگان و انسان‌ها بوده است. این ماده از کراتین تشکیل شده که پروتئینی محکم است و باعث ایجاد مو، شاخ و سم می‌شود. اما شوره دایناسورها فاقد چربی بوده و این نشانگر آن است که صاحبان آن‌ها قادر به پرواز نبودند.

دایناسورهای ماده محل زاد و ولد را درست کرده و از آن محافظت می‌کردند

دایناسورها اعتبار زیادی برای جامعه قائل نبودند. اما کلونی دایناسورهای ماده را تصور کنید که در کنار هم برای محافظت از نوزادان خود فعالیت می‌کنند، این موضوع دقیقاً مانند پرندگان امروزی است. این تصور به دلیل  کشف مجموعه 80 میلیون ساله از چنگال‌ها در صحرای گبی به وجود آمده است. این کشف حاوی شواهدی از 15 دایناسور است که حداقل 5 تخم داشته‌اند. این بقایای باقی مانده از دایناسورها توسط یک سیل قدیمی به همراه رسوبات فراوان حفظ شده است. دانشمندان پیش از این معتقد بودند که رفتار اجتماعی بین دایناسورها به شکلی که امروزه می‌بینیم وجود نداشته و به تدریج در بین پرندگان و حیوانات امروزی شکل گرفته است. اما این کشف نشان می‌دهد که دایناسورها میلیون‌ها سال پیش چنین فعالیت‍‌هایی داشته‌اند.

دایناسورهای هیدروسور جزو سرسخت‌ترین‌ها بودند

پوست و بقایای دایناسورهایی که با نام هیدروسور (اردک منقاران) شناخته می‌شوند بیشتر از هر دایناسور دیگری حفظ شده‌ است. دو دلیل در این مورد ارائه شده است؛ اول اینکه شاید این موجودات در نزدیکی رودخانه‌ها زندگی ‌می‌کردند و در همان مناطق از بین رفته و توسط رسوبات پوشیده شده‌اند. دلیل دوم هم این است که شاید این موجودات فراوانی بسیاری داشته‌اند. باید گفت که فسیل این گونه از دایناسورها در مناطق بسیاری کشف شده است. بنابراین محققان به جمع‌بندی جدیدی رسیده‌اند و آن هم اینکه هیدروسورها سخت‌ترین پوست را در بین همه دایناسورها داشته‌اند. در یک مطالعه که در آن نزدیک به 200 گزارش از دهه 1840 تا 2010 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت، مشخص شد که از 123 فسیل بدن دایناسور که پوست‌شان حفظ  شده، تقریبا نیمی از آن‌ها متعلق به هیدروسورها بوده است. مطالعه دیگری که روی فسیل‌های موجود در سازند هل کریک انجام شد نشان داد که از 22 فسیل دایناسوری که پوست را حفظ کرده بودند، 20 مورد از آن‌ها خویشاوندان هیدروسورها بوده‌اند.

تی‌رکس‌ها کندتر از آن بودند که بتوانند شما را تعقیب کنند!

جالب است بدانید که سرعت تی‌رکس‌ها در آن حدی که در فیلم‌ها نشان داده می‌شود نبوده و این دایناسور تنها کمی سریع‌تر از یک انسان معمولی می‌دوید! محققان بیش از 500 گونه موجودات از جمله نهنگ‌ها را مورد بررسی قرار دادند تا متوجه شوند که اندازه جسه تا چه اندازه با سرعت ارتباط دارد. عامل محدود کننده بیولوژیکی، اکسیژن یا به طور خاص فقدان آن است. سوخت و ساز و اکسیداسیون در بدن موجودات نمی‌تواند به سرعت انجام شود و موجودات عظیم با سرعت بیشتری نیز این ذخیره را مصرف می‌کنند. بنابراین، در حالی که علم گذشته اعتقاد داشت که تی‌رکس‌ها می‌توانستند با سرعت حداکثر 72 کیلومتر در ساعت حرکت کنند، با توجه به یافته‌های جدید و اندازه باورنکردنی آن‌ها در بهترین حالت آن‌ها می‌توانستند مانند یک اسب با سرعت 26 کیلومتر بر ساعت یورتمه بروند. در نظر بگیرید که یک انسان معمولی می‌تواند با سرعت 24 کیلومتر در ساعت بدود.

برخی از دایناسورها به شکل باورنکردنی کوچک بودند

شاید برایتان جالب باشد که بدانید دایناسورها لزوماً غول پیکر نبوده و برخی از آن‌ها به طرز شگفت‌انگیزی کوچک بودند. دایناسوری که اخیراً در فسیل 99 میلیون ساله مزوزوئیک از میانمار یافت شده، می‌تواند ریزترین دایناسور کشف شده تاکنون باشد. این دایناسور کوچک به نام Oculudentavis khaungraae نامگذاری شده است. دانشمندان تاکنون فقط سر جدا شده آن را که در رزین حفظ شده است، یافته‌اند. سر این موجود تنها نیم اینچ قطر دارد. این موجود چشمانی مارمولک مانند دارد و نشان می‌دهد که در طول روز فعال بوده است. ترکیبی از ویژگی‌ها باعث می‌شود تا این موجود کوچک یکی از حلقه‌های مفقود بین دایناسورها و پرندگان باشد. Khaungraae همچنین به خوبی نشان می‎‌دهد که چگونه دایناسورها موفق به زنده ماندن بیش از 150 میلیون سال شدند. آن‌ها از هر استراتژی تطبیقی مانند رشد کم و غیره استفاده کردند تا نسل به نسل بر روی زمین حضور داشته باشند.

دایناسورها نیز با انگل‌ها درگیر بودند

احتمالا دایناسورهای پردار به طور مرتب در حال تمیز کردن خود بودند تا از شر انگل‌ها در امان باشند. در طول تاریخ به محض باز شدن یک دریچه برای زندگی، تکامل موجدات جدید برای پر کردن آن قسمت آغاز شده و هنگامی که دایناسورها پردار شدند، خیلی زود با شپش‌ها و موجودات ریزی مواجه شدند که برای زندگی بدن آن‌ها را انتخاب می‌کردند. این موجودات آنقدر ریز هستند که به ندرت فسیل می‌شوند. محققان اخیراً شپش‌هایی را در نمونه‌های کهربایی کشف کردند که حدود 100 میلیون سال در کهربا ماندگار شده‌اند. در داخل کهربا دو پر دایناسور وجود داشت و به نظر می‌رسد که جویده شده‌اند. با نگاهی نزدیکتر محققان 10 موجود ریز کشف کردند و آنها را Mesophthirus engeli نامیدند.

دایناسورها در همه نقاط کره زمین ساکن نبودند

دایناسورها به ظاهر همه جا بودند و به طرز ظالمانه‌ای بر هر قسمت از زمین حکومت می‌کردند و اجداد پستاندار ما را تحت سلطه خود قرار داده بودند. اما تا حدود 30 میلیون سال پس از به وجود آمدن آن‌ها (240 میلیون سال پیش)، دایناسورها نمی‌توانستند در محدوده خط استوا زندگی کنند و تنها برخی از جانداران کوچک قادر به زندگی در عرض‌های جغرافیایی کم بودند. محققان با نگاهی به میزان کربن موجود در خاک، تنوع گیاهان، ذغال سنگ و فسیل‌ها، اکوسیستم باستانی را به صورت یک نقشه ترسیم کردند. طبق شواهد به نظر می‌رسد در آن زمان‌ها استوا جهنم زمین بوده است. نوسانات آب و هوایی رطوبت را از بین می برده و آب و هوای خشکی را در آن منطقه به وجود می‌آورده است. گرمای شدید باعث خشکسالی و آتش سوزی‌های شدیدی در آن زمان شده است. این مطالعه می‌تواند چشم‌اندازی برای آینده نیز باشد. میزان CO2 اتمسفر تا شش برابر بیشتر از امروز بوده است و با این کمبود منابع، تنها کوچکترین و صرفه‌جوترین دایناسورها می‌توانستند در نزدیکی خط استوا زنده بمانند.

دایناسورهای اولیه تخم‌هایی با پوسته نرم و چرمی می‌گذاشتند

برای مدتی، تمام تخم‌های دایناسور کشف شده از نوع سخت پوست بودند. اما تنها به این دلیل بوده که اینگونه تخم‌ها احتمال بقای بیشتری در طی سالیان داشته‌اند. به نظر می‌رسد که دایناسورها تخم‌های نرم نیز می‌گذاشتند و باید بدانید دایناسورهایی که اینگونه تخم‌ها را می‌گذاشتند، تنها به چند گونه کوچک محدود نمی‌شوند. تجزیه و تحلیل مولکولی به ما می‌گوید که تمام تخم‌های اولیه دایناسورها فاقد مواد معدنی سخت بوده‌ است. در عوض، جنین‌های کوچک مانند تخم‌های لاک پشت و مار امروزی داخل یک پوشش چرمی پیچیده شده بودند. اما سرانجام تکامل یافته و به طور تصادفی کلسیم به مخلوط عناصر تشکیل دهنده تخم‌ها اضافه شد و باعث گردید تا تخم‌ها سخت‌تر شوند.

تی‌رکس توانایی حرکت دادن زبانش را نداشته است!

این پادشاه دایناسورها یک زبان تمساح مانند داشته که در کف دهانش قرار داشت و بدون حرکت بود. طبق مطالعات گسترده دیرینه شناسان دایناسورها و حیواناتی که توانایی حرکت زبان خود را داشتند از لحاظ فک و آرواره با دیگر دایناسورهایی که این توانایی را نداشتند، متفاوت بوده‌اند. بیشتر دایناسورها دارای انسدادی کوتاه و تکه‌هایی غضروف برای حرکت کم زبان خود بودند (مانند تمساح‌ها) و این مورد نشان می‌دهد که زبان این گونه دایناسورها به کف دهانشان متصل بوده و توانایی جا‌به‌جایی آن را نداشته‌اند. به هر حال تحرک زبان برای موجوداتی مانند تی‌رکس که نیازی به جویدن نداشتند ضروری نبوده است.

گوشتخواران بزرگ به تدریج کوچک و حتی هم نوع خوار شدند

آلووسوروس (Allosaurus) یک نوع کوچک‌تر اما به همان اندازه وحشی از تی‌رکس و یک گوشتخوار پرخاشگر و البته باهوش بوده است. اما آلووسوروس و پسر عموی بزرگترش همیشه شکارچی نبودند و گاهی اوقات مجبور به سر کردن با حداقل غذا می‌شدند. شواهد و مدارک مربوط به عادت‌های غذایی کم ارزش آلووسوروس از گنجینه‌ای از استخوان‌های فسیل شده 150 میلیون ساله در معادن میگات مور در کلرادو به دست آمده است. از بین 3600 استخوانی که در این معدن یافت شده، حدود 700 استخوان نشان دندان‌های آلووسوروس را به صورت متعدد بر روی خود دارند و این نشان دهنده زمان‌هایی است که غذای کافی برای این حیوانات وجود نداشته و به سختی غذای خود را می‌یافتند. در چنین شرایطی آن‌ها مجبور بودند از تمامی قسمت‌های شکار خود، حتی بخش‌هایی که معمولا خورده نمی‌شدند، نهایت استفاده را ببرند. وقتی زمان‌های سخت فرا می‌رسید و مواد غذایی کم بود، آلووسوروس حتی به سمت جنازه‌های هم نوعان خود هم می‌رفته و از آن‌ها تغذیه می‌کرده است.