آژانس‌های فضایی از سال 1960 مریخ را با ماموریتهایی مثل مدارگرد، لندر، مریخ نورد و غیره مورد مطالعه قرار داده‌اند. از میان تلاش‌های بسیار، تنها هفت ماموریت به نتیجه رسیده‌اند. این ماموریت‌ها انقلابی عظیم در نگاه انسان به سیاره سرخ ایجاد کرده و زمینه ساز ماموریت‌های سرنشین‌دار در آینده خواهند شد. در ادامه 7 فرود موفق در سطح مریخ معرفی شده که هر کدام اطلاعات متعددی از جمله تصاویری از سطح این سیاره، آزمایشات زمین شناسی و بیولوژیکی را به زمین ارسال کرده است. با دیجی رو همراه باشید.
مریخ نوردهایی که با موفقیت به مقصد رسیدند
1- وایکینگ 1، ناسا، ایالات متحده، 1976
وایکینگ 1 اولین فضاپیمایی بود که با موفقیت بر روی مریخ فرود آمد و ماموریت خود را به پایان رساند. این فضاپیما در 20 آگوست 1975 همراه با فضاپیمای وایکینگ 2 پرتاب شد و پس از 10 ماه سفر فضایی در 19 ژوئن 1976 بر روی سطح مریخ فرود آمد. این فضاپیما رکورد دومین ماموریت طولانی مریخ را در اختیار دارد و 2307 روز را در مریخ گذرانده است.
وایکینگ 1 شامل دوربین‌های متعدد، طیف سنج و رادیومتر برای اندازه گیری بخار آب و حرارت بود. این فضاپیما تصاویر 360 درجه از سطح مریخ را به زمین ارسال کرد. همچنین خاک، سنگ، جو و نمونه‌های گدازه نیز در مریخ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. آزمایش‌های بیولوژیکی انجام شده توسط وایکینگ 1 اطلاعات ارزشمندی در مورد احتمال وجود حیات در مریخ ارائه داده است.
این فضاپیما در قسمت‌های مهمی از سطح مریخ کاوش کرده و دانشمندان شواهدی مبنی بر آب‌های سطحی در این سیاره را از طریق اطلاعات جمع آوری شده آن، کشف کردند. پس از 2307 روز ماموریت، وایکینگ 1 در 13 نوامبر 1982 عملیات کاوش خود را به پایان رساند.
2- وایکینگ 2، ناسا، ایالات متحده، 1976
وایکینگ 2 بخشی از برنامه فضاپیماهای وایکینگ از ناسا بود که تنها با فاصله دو هفته از پرتاب وایکینگ 1، به فضا پرتاب شد. این فضاپیما به مدت 1316 روز در سطح مریخ فعالیت کرد. وایکینگ 2 در تاریخ 3 دسامبر 1975 به سطح مریخ فرود آمد و در 11 آوریل 1980 ماموریت خود را به خاطر خرابی باتری به اتمام رساند.
این فضاپیما برخی مناطق اصلی از سیاره مریخ را مورد کشف و شهود قرار داد، نمونه‌های خاک را تجزیه و تحلیل کرد و آزمایش‌های بیولوژیکی برای یافتن شواهد حیات در این سیاره را انجام داد. وایکینگ 2 در طول ماموریتش، 16000 تصویر از سیاره مریخ به زمین ارسال نمود. در آن زمان ناسا یک میلیارد دلار برای برنامه فضاپیمای وایکینگ هزینه کرد که تقریبا معادل 5 تا 6 میلیارد دلار امروزی است.
3- رهیاب مریخ، ناسا، ایالات متحده، 1997
فضاپیمای رهیاب مریخ ناسا در سال 1997 به عنوان یک ایستگاه فضایی روی مریخ فرود آمد. کاوشگر فضایی ارسال شده به همراه ربات مریخ نوردی که با عنوان Sojourner شناخته می‌شد، به مدت سه ماه در مریخ کاوش کرد و در 27 سپتامبر 1997 تمام ارتباطات خود با ایستگاه را از دست داد.
در طی سه ماه فعالیت، رهیاب مریخ 2.3 میلیارد بیت اطلاعات را از این سیاره ارسال کرد. داده‌های رهیاب و مریخ نورد شامل 17050 تصویر از سیاره سرخ بود و این کاوشگر نمونه‌هایی از خاک و سنگ مریخ را نیز آزمایش نمود.
4- اسپریت، ناسا، ایالات متحده، 2004
مریخ نورد اسپریت ناسا در تاریخ 10 ژوئن 2003 پرتاب شد و 4 ژانویه 2004 در مریخ فرود آمد. در ابتدا این مریخ نورد برای ماموریت 90 روزه به مریخ فرستاده شده بود اما با کشف‌های جدیدی از رودخانه‌ها در سیاره سرخ، چندین سال دیگر نیز در این سیاره به کار خود ادامه داد.
مریخ نورد اسپریت دارای دو دوربین و ابزاری برای آزمایش خاک و سنگ بود. این فضاپیما تجزیه و تحلیل زمین شناسی در مورد سطح مریخ و سنگ‌ها انجام داد. این مطالعه روی دهانه‌های مریخ شواهد زیادی مبنی بر وجود آب و یخ در سطح سیاره ارائه داده است.
5- آپورچونیتی، ناسا، ایالات متحده، 2004
مریخ نورد آپورچونیتی ناسا از سال 2004 در سطح مریخ فعال است. این فضاپیما عنوان طولانی‌ترین ماموریت مریخ را در اختیار دارد. آپورچونیتی در 25 ژانویه 2004 در مریخ فرود آمد و برای مدت 10 سال یعنی تا سال 2014 به ارسال اطلاعات از این سیاره مشغول بود. این فضاپیما در مریخ حرکت کرده و مشاهدات علمی بسیاری را انجام داده است.
همانند مریخ نورد اسپریت، فضاپیمای آپورچونیتی برای 90 روز ماموریت به این سیاره ارسال شده بود، اما این دوره بارها تمدید شد. این مریخ نورد هنوز هم اطلاعات مهمی را از مریخ توسط دوربین‌های پانوراما و ناوبری، ابزار‌های آزمایش خاک، تصاویر میکروسکوپی و آهنربا ارسال می‌کند.
مریخ نورد آپورچونیتی با موفقیت نمونه‌های خاک و سنگ مریخ را بررسی کرده و تصاویری با وضوح بالا از سطح این سیاره ارسال کرده است. همچنین دانشمندان با استفاده از داده‌هایی که از این فضاپیما ارسال شده، توانسته‌اند وجود آب را در مریخ تایید کنند.
6- فینیکس، ناسا، ایالات متحده، 2008
کاوشگر فینیکس در تاریخ 25 مه 2008 روی مریخ فرود آمد. ماموریت اصلی این فضاپیما کاوش درباره وجود آب در گذشته و محیط زندگی میکروبی در سطح مریخ بود. این ماموریت حاصل مشارکت دانشگاه‌های چندین کشور از جمله ایالات متحده، کانادا، دانمارک، سوئیس، آلمان و انگلیس بود.
همچنین فینیکس اولین سفینه فضایی محسوب می‌شود که داده‌هایی را از منطقه قطبی مریخ ارسال کرده است. در ژوئیه 2008 نیز وجود یخ آب در مریخ توسط فینیکس تأیید شد. این کاوشگر تمام آزمایش‌هایی که تا اوت 2008 به آن محول شده بود به پایان رساند و در نوامبر 2008 ارتباطش را با فضاپیمای خود قطع کرد.
7- کنجکاوی، ناسا، ایالات متحده، 2012
کنجکاوی (Curiosity) یک مریخ نورد رباتیک در ابعاد یک خودرو است که از سوی ناسا در تاریخ 6 اوت 2012 ارسال و با موفقیت روی سطح مریخ فرود آمد. اندازه بزرگ این کاوشگر به تجزیه و تحلیل سنگ‌ها و عبور از موانعی با ارتفاع 25 اینچی کمک می‌کند.
مریخ نورد کنجکاوی به ارزیایی سطح تابش مریخ نیز می‌پردازد. ارزیابی شامل تحقیقاتی در مورد این است که چه امواجی روی مسافران انسانی در ماموریت‌های آینده تاثیر می‌گذارد که برای دانشمندان بسیار مفید است. این فضاپیما با استفاده از ابزارهایی که در اختیار دارد سنگ‌های مریخ را حفر کرده و اطلاعات زیادی را درباره سطح این سیاره جمع‌آوری کرده است.
کنجکاوی بیشتر آزمایشات خود را در منطقه دهانه گیل مریخ انجام می‌دهد که 3.8 میلیارد سال قدمت دارد. از این طریق این مریخ نورد داده‌های زیادی را در مورد مریخ باستان به دست آورده و شواهدی از وجود رودخانه‌هایی در میلیاردها سال پیش که از دهانه ماسه‌ای عبور می‌کردند، کشف نموده است. همچنین این فضاپیما تصاویر دقیقی از مریخ به زمین ارسال کرده است.
نظر شما در مورد کاوش‌های انجام شده بر روی سطح مریخ چیست؟ آیا روزی انسان به مریخ سفر خواهد کرد؟ نظرات خود را از طریق بخش کامنت‌ها با ما در میان بگذارید.
