در اواخر سال 2000، توشیبا از لپ‌تاپ‌هایی با سنسور اثر انگشت رونمایی کرد که به کاربران اجازه می‌داد به جای حفظ کردن رمزهای عبور پیچیده، قفل دستگاه خود را تنها با یک لمس انگشت باز کنند. این سنسور، کار کردن با دستگاه را به قدری ساده و سریع می‌کرد که خیلی زود شرکت‌های تولید کننده گوشی هم به فکر استفاده از آن افتادند.
اولین گوشی‌های مجهز به اسکنر اثر انگشت نیز در همان سال‌های اولیه دهه 2000 وارد بازار شدند. بسیاری بر این باورند که اولین مدل از این نوع گوشی‌ها Sagem MC 959 ID بود، اگر چه ظاهراً زیمنس نیز در اوایل سال 1998 یک نمونه اولیه از گوشی مجهز به اسکنر اثر انگشت را ساخته بود.
در ابتدا اسکنر اثر انگشت در PDA ها یا همان “دستیارهای دیجیتال شخصی” مورد استفاده قرار گرفت. زیرا از این نوع دستگاه‌ها بیشتر در کسب و کارها و بخش تجاری استفاده می‌شد و مسلماً نیاز به امنیت بالاتر داشتند. از آن زمان به بعد، تقریباً خبری از اسکنر اثر انگشت در دستگاه‌های تلفن همراه نبود، تا اینکه اپل با گوشی‌های آیفون خود آن را به جریان اصلی بازار وارد کرد.
آیفون 5 اس (iPhone 5s) در سال 2013 با ویژگی جدیدی به نام «تاچ آی دی» (Touch ID) رونمایی شد. این قطعه در واقع یک اسکنر اثر انگشت بود که در دکمه هوم و در قسمت پایین نمایشگر قرار داشت. در ابتدا این سنسور تنها به عنوان یک روش سریع‌تر برای باز کردن قفل گوشی استفاده می‌شد، اما یک سال بعد با ورود آیفون 6 و 6 پلاس به بازار، کاربرد جدیدی پیدا کرد و آن هم تأمین امنیت پرداخت‌های موبایلی با «اپل پی» (Apple Pay) بود.
اپل نسل دوم تاچ آی دی را که سرعت بالاتری داشت با سری آیفون 6 اس (iPhone 6s) معرفی کرد و این سنسور هنوز هم در دو مورد از دستگاه‌های جدید اپل در سال 2022 استفاده می‌شود (نسل سوم آیفون اس ای و آیپد ایر جدید). هر چند که این روش دیگر ترجیح اول اپل برای احراز هویت نیست.
بیشتر بخوانید:
شاید بتوان گفت اپل اسکنر اثر انگشت را در دنیای گوشی‌های هوشمند محبوب کرد، اما همین شرکت در سال 2017 با عرضه آیفون 10 استفاده از سنسور اثر انگشت را به نفع سیستم تشخیص چهره پیشرفته «فیس آی دی» (Face ID) کنار گذاشت. سازندگان گوشی‌های اندرویدی نیز با وجود اینکه ایده مشابهی را در زمینه تشخیص چهره پیاده‌سازی کردند، اما سنسور اثر انگشت را نیز همچنان حفظ نمودند و این سنسور در اندروید نقش پررنگی دارد.
البته، اندروید در زمینه استفاده از اسکنر اثر انگشت شروع بدی داشت. برخی از اولین گوشی‌ها مانند موتورولا آتریکس (2011) و گلکسی اس 5 (2014) سنسورهایی داشتند که برای استفاده از آن‌ها کاربر باید انگشت خود را روی آن‌ها می‌کشید. در مقابل، سنسور خازنی اپل بسیار بهتر بود و تنها با لمس دکمه هوم کار می‌کرد.
در نهایت، گوشی‌های اندرویدی هم به سمت استفاده از نوع خازنی اسکنر اثر انگشت گرایش پیدا کردند و همچنان این قطعه را به طرق مختلف در پشت یا کناره بدنه قرار می‌دهند (در مدل‌های جدید سنسور اثر انگشت معمولاً در دکمه پاور ادغام شده است).
در سال 2017 و در جریان کنگره جهانی موبایل شانگهای، شرکت چینی ویوو از نمونه اولیه گوشی هوشمندی رونمایی کرد که اسکنر اثر انگشت آن در زیر صفحه نمایش قرار داشت؛ چیزی که امروزه تقریباً رایج شده و اغلب گوشی‌های رده بالا و حتی میان‌رده از آن استفاده می‌کنند.
پس از این نمونه اولیه، ویوو به سرعت دست به کار شد و تولید انبوه اولین گوشی با اسکنر اثر انگشت زیر نمایشگر را تحت عنوان «ویوو ایکس 20 پلاس یو دی» (vivo X20 Plus UD) آغاز کرد. در ادامه نیز مدل بعدی با عنوان ایکس 21 یو دی عرضه شد و سال بعد از آن به یکباره با خیل عظیمی از گوشی‌های مجهز به اسکنر اثر انگشت زیر نمایشگر مواجه شدیم.
در اینجا بد نیست یادی هم از گوشی خاطره‌انگیز «هواوی میت آر اس پورشه دیزاین» (Huawei Mate RS Porsche Design) کنیم. نه به خطر اینکه اولین گوشی هواوی با اسکنر اثر انگشت زیر نمایشگر بود، بلکه این گوشی در واقع از دو سنسور اثر انگشت بهره می‌برد که یکی از آن‌ها در زیر صفحه نمایش و دیگری هم در پشت بدنه قرار داشت. ظاهراً هواوی اعتقاد داشت هر چه بیشتر، بهتر است!
این روزها بیشتر اسکنرهای اثر انگشت یا خازنی هستند (آن‌هایی که روی بدنه قرار دارد، به عنوان مثال در پشت یا کناره آن) یا اپتیکال (زیر صفحه نمایش). اما باید بدانید که انواع دیگری هم از این سنسور وجود دارد.
در اوایل سال 2019، سامسونگ سری گلکسی اس 10 را معرفی کرد که اولین دستگاه‌ها با اسکنر اثر انگشت اولتراسونیک بودند. سامسونگ در تبلیغات خود این نوع جدید از سنسورهای اثر انگشت زیر نمایشگر را بسیار ایمن‌تر معرفی می‌کرد و مدعی بود به واسطه اسکن سه بعدی انگشت به جای اسکن دو بعدی، فریب دادن اسکنر اولتراسونیک بسیار سخت‌تر است. با این حال، برخی از محافظ‌های صفحه باعث ایجاد اختلال در عملکرد این سنسور می‌شدند و از همین رو استفاده از آن‌ها چندان رواج پیدا نکرد.
بعدها نسل دوم سنسورهای سونیک سه بعدی کوالکام نیز عرضه شد که هم مساحت بیشتری را پوشش می‌داد و هم سریع‌تر بود. و البته بهترین نکته در مورد این نوع جدید از اسکنر اثر انگشت زیر نمایشگر این بود که از گوشی‌های تاشو نیز پشتیبانی می‌کرد. این ویژگی باعث شد تا ویوو بتواند گوشی ایکس فولد خود را با دو سنسور زیر نمایشگر عرضه کند که یکی از آن‌ها در نمایشگر داخلی و دیگری هم در نمایشگر خارجی قرار داشت.
در سال‌های اخیر نوآوری چندانی در زمینه اسکنر اثر انگشت صورت نگرفته است. با وجود اینکه استفاده از این سنسورها حتی در دستگاه‌های نسبتا ارزان قیمت هم رایج شده، اما هیچ پیشرفت فنی عمده‌ای را شاهد نیستیم. به جای آن، سازندگان در تلاش هستند تا این سنسورها را هر چه بیشتر سریع‌تر و بزرگ‌تر کنند تا استفاده از آن‌ها راحت‌تر باشد.
در اوایل سال 2018، ویوو باز هم با یک مدل مفهومی جدید خبرساز شد. این کمپانی چینی یک نمونه اولیه از گوشی vivo APEX را معرفی کرد که اسکنر اثر انگشت آن نیمی از نمایشگر را پوشش می‌داد و با قرار دادن انگشت در هر بخش از نیمه پایینی صفحه نمایش می‌شد اثر انگشت را اسکن کرد. فراهم شدن چنین فضای بزرگی یک ایده جدید را به ذهن متبادر می‌کرد و آن هم اینکه شاید بتوان دو انگشت را به صورت همزمان اسکن کرده و امنیت را بالاتر برد؛ ایده‌ای که اوایل امسال با ویوو ایکس 80 پرو (Vivo X80 Pro) به واقعیت تبدیل شده و به صورت انبوه وارد بازار گردید.
اسکنر اثر انگشت کار خود را به آرامی آغاز کرد و در دو دهه گذشته رفته رفته به یکی از ویژگی‌های اصلی گوشی‌های هوشمند تبدیل شد. آیا این سنسور دوست داشتنی به فرم نهایی خود رسیده و از این پس تنها باید شاهد پیشرفت‌ها و بهبودهایی جزئی باشیم؟ یا فکر می‌کنید هنوز جا برای نوآوری‌های بیشتر و عرضه نمونه‌هایی انقلابی مانند اسکنر زیر نمایشگر وجود دارد؟ نظرات خود را حتماً از طریق بخش کامنت‌ها با ما و دیگر خوانندگان دیجی رو در میان بگذارید.
