غول هوش مصنوعی، انویدیا (Nvidia)، روز چهارشنبه نقطه عطف تاریخی دیگری را به ثبت رساند و به اولین شرکتی تبدیل شد که ارزش بازار آن به 5 تریلیون دلار رسیده است. این دستاورد خیره کننده، جایگاه این شرکت را به عنوان مرکز ثقل سرمایه‌گذاری در هوش مصنوعی تثبیت می‌کند.
برای درک مقیاس این رقم، کافی است بدانید که بر اساس داده‌های بانک جهانی، ارزش انویدیا 5 تریلیون دلاری اکنون به تنهایی از تولید ناخالص داخلی (GDP) تک‌تک کشورهای روی زمین، به جز ایالات متحده و چین، پیشی گرفته است! این بدان معناست که ارزش یک شرکت مستقر در کالیفرنیا اکنون از کل اقتصادهای قدرتمندی مانند ژاپن، آلمان یا هند بیشتر است.
این صعود، نه تنها تاریخی، بلکه به شکل سرسام‌آوری سریع بوده است. همین سه ماه پیش بود که این شرکت از مرز 4 تریلیون دلار عبور کرد و کمی بیش از دو سال پیش، ارزش آن تنها 1 تریلیون دلار بود. این شتاب باورنکردنی نشان می‌دهد که تقاضا برای زیرساخت‌های هوش مصنوعی با چه سرعتی در حال افزایش است.
در روز چهارشنبه 7 آبان، همزمان با ثبت این رکورد، سهام این شرکت در آغاز معاملات بازار بیش از 3 درصد افزایش یافت.
نماد جنون هوش مصنوعی و ترس از حباب
بیش از هر یک از رقبای خود، انویدیا و این روند رکورشکنی آن، به نماد جنون سرمایه‌گذاری در هوش مصنوعی تبدیل شده‌اند؛ جنونی که بازارهای سهام ایالات متحده را در طول سال جاری میلادی به رکوردهای جدیدی رسانده و در عین حال، سهامداران برتر این صنعت را به میلیاردر تبدیل کرده است.
اما همین روند، نگرانی‌هایی را نیز در مورد آسیب‌پذیری هوش مصنوعی در برابر یک «حباب» اقتصادی ایجاد کرده است. برخی از اقتصاددانان رشد سرسام‌آور و شور و شوق کنونی در مورد رونق هوش مصنوعی را با اولین حباب اینترنتی موسوم به حباب دات-کام (Dot-com bubble) در اواخر دهه 1990 مقایسه می‌کنند. آن‌ها نگرانند که ارزش‌گذاری‌ها از واقعیت درآمدها فاصله گرفته باشد و بازار در آستانه یک اصلاح دردناک باشد.
کاتالیزورها: کنفرانس هوش مصنوعی و پیش‌بینی 500 میلیارد دلاری
آخرین جهش سهام انویدیا یک روز پس از آن رخ داد که جنسن هوانگ (Jensen Huang)، مدیرعامل کاریزماتیک شرکت، کنفرانس سالانه هوش مصنوعی این شرکت را در واشنگتن برگزار کرد. در این رویداد، هوانگ موجی از همکاری‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و معاملات جدید را با شرکت‌هایی از تأمین کننده شبکه 5G یعنی نوکیا (Nokia) گرفته تا شرکت اشتراک سفر اوبر (Uber) اعلام کرد.
علاوه بر این، هوانگ پیش‌بینی حیرت‌انگیزی را مطرح کرد و گفت که انتظار دارد تا سال آینده، سفارش‌هایی به ارزش 500 میلیارد دلار برای تراشه‌های هوش مصنوعی دریافت کند.
دفاع هوانگ از ارزش 5 تریلیون دلاری انویدیا
هنگامی که از جنسن هوانگ در مورد ارزش‌های سر به فلک کشیده شرکت‌های هوش مصنوعی و اینکه آیا این بخش ممکن است در یک به اصطلاح حباب قرار داشته باشد، سؤال شد، او با قاطعیت از این ارزش‌گذاری‌ها دفاع کرد.
هوانگ به شبکه خبری NBC گفت: «این شرکت‌ها درآمدهای واقعی ایجاد می‌کنند» و محصولاتی که می‌فروشند «سودآور» هستند. پیام او روشن بود: برخلاف حباب دات-کام که بر پایه وعده‌ها ساخته شده بود، انقلاب هوش مصنوعی بر پایه درآمدهای واقعی و تقاضای ملموس بنا شده است. رسیدن به ارزش 5 تریلیون دلار، از نظر او، نتیجه مستقیم فروش محصولات واقعی و سودده بوده است.
سلطه مطلق بر بازار؛ انویدیا بزرگتر از مجموع تمام رقبا
برای نشان دادن عمق تسلط انویدیا بر این صنعت، کافی است بدانید که ارزش بازار 5 تریلیون دلاری انویدیا اکنون از مجموع ارزش بازار تمام رقبای اصلی آن بیشتر است.
این فهرست شامل شرکت‌هایی مانند AMD، اینتل (Intel)، برادکام (Broadcom)، غول تایوانی تولید تراشه TSMC، میکرون (Micron)، شرکت هلندی ASML (تأمین کننده اصلی تجهیزات لیتوگرافی)، لَم ریسرچ (Lam Research)، کوالکام (Qualcomm) و آرم هولدینگز (Arm Holdings) می‌شود. انویدیا به تنهایی از مجموع ارزش تمام این غول‌های نیمه‌هادی ارزشمندتر است، واقعیتی که نشان دهنده انحصار تقریبی این شرکت بر پردازنده‌های گرافیکی (GPU) پیشرفته مورد نیاز برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی است.
سهام انویدیا در سال جاری بیش از 50 درصد و در پنج سال گذشته بیش از 1500 درصد رشد داشته است. در مقام مقایسه، شاخص S&P 500 در سال جاری تنها 17 درصد و شاخص نزدک (Nasdaq) فقط 23 درصد رشد کرده‌اند.
تراشه «بلک‌ول» و مذاکره با چین
در اتفاقی غیرمنتظره، دونالد ترامپ نیز با حرف‌های خود به آتش سهام انویدیا دمید و آن را شعله‌ورتر کرد! او به خبرنگاران گفت که در دیدار با شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، در مورد تراشه «بلک‌ول» (Blackwell) این شرکت گفتگو خواهد کرد.
بلک‌ول (Blackwell) قدرتمندترین تراشه هوش مصنوعی انویدیا است که ترامپ آن را «فوق‌العاده عالی» توصیف کرد. فروش این تراشه به چین به دلیل ترس از اینکه چینی‌ها بتوانند با چنین سخت‌افزار قدرتمندی برتری نظامی یا فناورانه‌ای نسبت به ایالات متحده پیدا کنند، محدود شده است.
دولت ترامپ در مورد تمایل خود برای محدود کردن دستیابی چین به تراشه‌های پیشرفته هوش مصنوعی، گهگاه سیگنال‌های متفاوتی ارسال کرده است.
هوارد لوتنیک (Howard Lutnick)، وزیر بازرگانی آمریکا، در ماه ژوئیه در مصاحبه‌ای با CNBC گفته بود:
ما بهترین چیزهایمان را به [چین] نمی‌فروشیم، نه دومین بهترین را، و نه حتی سومین بهترین را.
با این حال، او اضافه کرد که فروش «چهارمین بهترین» فناوری هوش مصنوعی آمریکا به چین از نظر دولت «مشکلی ندارد».
اشاره ترامپ به مذاکره بر سر بلک‌ول، بازار را امیدوار کرد که شاید برخی از این محدودیت‌های تجاری کاهش یابد و بازارهای عظیم چین دوباره به روی قدرتمندترین محصولات انویدیا باز شوند.
جمع‌بندی: ارزش 5 تریلیون دلاری انویدیا، نمادی از یک دوران جدید
دستیابی انویدیا به ارزش بازار 5 تریلیون دلار، صرفاً یک رکوردشکنی در بازار سهام نیست؛ این رویداد، گواهی بر تغییر بنیادی اقتصاد جهانی به سمت هوش مصنوعی است. انویدیا با تأمین زیرساخت‌های حیاتی این انقلاب، خود را در موقعیتی قرار داده که فراتر از یک شرکت فناوری، به یک بازیگر استراتژیک ژئوپلیتیکی تبدیل شده است. در حالی که بحث‌ها در مورد «حباب» ادامه دارد، درآمدهای واقعی و تقاضای سیری‌ناپذیر برای قدرت پردازشی، همچنان ارزش 5 تریلیون دلاری انویدیا را به عنوان واقعیتی ملموس در بازار امروز تثبیت کرده است.
