در دنیای امروز که کیفیت تصویر و صدا حرف اول را می‌زند، دانستن تفاوت HDMI و DisplayPort برای هر کاربری، از گیمرهای حرفه‌ای گرفته تا علاقه‌مندان به سینمای خانگی، یک ضرورت است. این دو پورت، استانداردهای مدرنی هستند که جایگزین اتصالات قدیمی‌تری مانند VGA شده‌اند و تقریباً روی تمام نمایشگرهای جدید یافت می‌شوند. اگر قصد خرید یک مانیتور جدید را داشته باشید، بدون شک با هر دو ورودی HDMI و DisplayPort مواجه شده‌اید. اما از سوی دیگر، تلویزیون‌ها همچنان به طور عمده به HDMI وفادار مانده‌اند. این وضعیت باعث می‌شود بسیاری از کاربران در انتخاب گزینه هوشمندانه‌تر دچار سردرگمی شوند.
هر دو اتصال قادر به انتقال تصاویر شفاف و صدای باکیفیت هستند، اما با اولویت‌های متفاوتی ساخته شده‌اند. DisplayPort به دلیل پهنای باند بالاتر و پشتیبانی از نرخ نوسازی (Refresh Rate) بیشتر، به انتخاب اول گیمرهای کامپیوتر و کاربرانی تبدیل شده که به چندین مانیتور به صورت همزمان نیاز دارند. در مقابل، HDMI همچنان گزینه محبوب علاقه‌مندان به سیستم‌های سینمای خانگی است و به لطف سازگاری گسترده و پشتیبانی از ویژگی‌هایی مانند ARC، eARC و فرمت‌های صوتی دالبی (Dolby)، با اکثر تجهیزات صوتی و تمام کنسول‌های بازی مدرن سازگار است.
در نهایت، هیچ پاسخ واحدی برای اینکه کدام‌یک بهتر است وجود ندارد؛ همه چیز به دستگاهی که استفاده می‌کنید و عملکردی که از آن انتظار دارید بستگی دارد. اگر شما هم به دنبال درک تفاوت HDMI و DisplayPort هستید، جای درستی آمده‌اید. در این مقاله، به تفصیل توضیح می‌دهیم که هر رابط در چه زمینه‌ای می‌درخشد، تفاوت‌های پهنای باند و نرخ نوسازی آن‌ها را بررسی می‌کنیم و به شما کمک می‌کنیم تا بهترین پورت را برای سیستم خود انتخاب کنید. پس در ادامه با دیجی رو همراه باشید.
HDMI چیست و برای چه کاربردهایی بهترین گزینه است؟
HDMI مخفف High-Definition Multimedia Interface (رابط چندرسانه‌ای با وضوح بالا) است؛ یک استاندارد صوتی و تصویری که توسط گروهی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان لوازم الکترونیکی تحت نظارت سازمان HDMI Licensing Administrator, Inc توسعه یافته است. به دلیل همین پشتیبانی گسترده صنعتی، پورت‌های HDMI تقریباً در همه جا یافت می‌شوند: تلویزیون‌ها، پروژکتورها، لپ‌تاپ‌ها، کنسول‌های بازی، ستاپ‌باکس‌ها و حتی برخی از بهترین داک استیشن‌های مک‌بوک. این حضور همه‌جانبه، HDMI را به اتصال پیش‌فرض برای اکثر تجهیزات سینمای خانگی و دستگاه‌های Plug-and-Play تبدیل کرده است، اما این لزوماً به معنای برتری مطلق آن از نظر فناوری نیست.
در حال حاضر یعنی در سال 2025، جدیدترین نسخه این استاندارد یعنی HDMI 2.1 می‌تواند صدا و تصویر را با پهنای باند حداکثر 48 گیگابیت بر ثانیه (Gbps) منتقل کند. این مقدار برای انتقال سیگنال 4K با سرعت 60 فریم بر ثانیه، که معمولاً تنها به حدود 12 گیگابیت بر ثانیه نیاز دارد، بیش از حد کافی است. HDMI 2.1 همچنین پشتیبانی به‌روز شده‌ای از ویدیوی HDR را به همراه دارد که به معنای رنگ‌های بهتر و کنتراست بالاتر در نمایشگر شماست. با این حال، وقتی صحبت از پهنای باند خام به میان می‌آید، تفاوت HDMI و DisplayPort مشخص می‌شود و HDMI از جدیدترین استاندارد DisplayPort عقب می‌ماند؛ البته، این تفاوت تنها زمانی اهمیت پیدا می‌کند که قصد اجرای بازی‌ها در رزولوشن‌های بسیار بالا یا استفاده از نمایشگرهایی با نرخ نوسازی فوق‌العاده بالا را داشته باشید.
اما نقطه‌ای که HDMI برتری خود را به رخ می‌کشد، پشتیبانی از ویژگی eARC (کانال بازگشت صوتی پیشرفته) است. این قابلیت به شما اجازه می‌دهد فرمت‌های صدای فراگیر باکیفیت مانند دالبی اتموس (Dolby Atmos) را مستقیماً از تلویزیون به ساندبار یا گیرنده AV خود ارسال کنید، بدون اینکه به کابل کواکسیال یا اپتیکال اضافی نیاز داشته باشید. این ویژگی برای ساخت یک سینمای خانگی یکپارچه و تمیز، یک مزیت بزرگ محسوب می‌شود. فقط به خاطر داشته باشید که نسخه‌های قدیمی‌تر مانند HDMI 1.4 قادر به مدیریت ویدیوی 4K نیستند، بنابراین اگر در حال ارتقاء سیستم خود هستید، حتماً نسخه پورت‌های تجهیزات خود را بررسی کنید.
DisplayPort چیست و برای چه کاربردهایی بهترین انتخاب است؟
DisplayPort توسط انجمن استانداردهای الکترونیک ویدیو (به اختصار VESA) توسعه یافته است؛ گروهی که توسط تولیدکنندگان کارت‌های گرافیک و نمایشگرها رهبری می‌شود. همین موضوع توضیح می‌دهد که چرا این پورت بیشتر روی سخت‌افزارهای کامپیوتری مانند کارت‌های گرافیک اختصاصی، مانیتورهای رده‌بالا و داک استیشن‌ها دیده می‌شود تا روی تلویزیون‌ها یا دستگاه‌های استریم. تفاوت HDMI و DisplayPort در فلسفه طراحی آن‌هاست و DisplayPort با در نظر گرفتن نیازهای گرافیکی سنگین کامپیوترها ساخته شده است.
این پورت همچنین از طریق حالت DisplayPort Alt Mode با بسیاری از پورت‌های USB-C ادغام شده است و به لپ‌تاپ‌ها و تبلت‌ها اجازه می‌دهد تا تنها با یک اتصال USB-C، خروجی تصویر داشته باشند. جالب است بدانید قابلیتی که به آیفون شما اجازه می‌دهد به یک مانیتور خارجی متصل شود نیز بر پایه همین فناوری استوار است.
از آنجایی که DisplayPort برای گرافیک‌های سنگین کامپیوتر طراحی شده، معمولاً مشخصات فنی قوی‌تری نسبت به HDMI ارائه می‌دهد. استاندارد فعلی آن، یعنی DisplayPort 2.1، از پهنای باند شگفت‌انگیز 80 گیگابیت بر ثانیه پشتیبانی می‌کند که بیش از 1.5 برابر پهنای باند HDMI 2.1 است. چنین پهنای باندی به کاربران اجازه می‌دهد تا سیستم‌های پیشرفته‌ای مانند مانیتورهای 8K با فرکانس 60 هرتز را راه‌اندازی کرده یا چندین مانیتور با وضوح بالا را به صورت زنجیره‌ای و تنها از طریق یک پورت به یکدیگر متصل کنند.
برای اکثر کاربران، مزایای واقعی DisplayPort در بازی‌های کامپیوتری با نرخ فریم بالا و سیستم‌های چند مانیتوره خود را نشان می‌دهد. این پورت اغلب انتخاب ترجیحی برای هر کسی است که به دنبال نرخ فریم بالاتر از 100 فریم بر ثانیه است یا از فناوری‌های همگام‌سازی تطبیقی مانند NVIDIA G-Sync یا AMD FreeSync استفاده می‌کند. دلیل این امر آن است که DisplayPort عملکرد روان‌تری در نرخ نوسازی متغیر (VRR) ارائه می‌دهد، بدون اینکه به سخت‌افزارهای خاصی مانند مانیتورهای دارای برچسب “G-Sync Ultimate” که برای HDMI ضروری است، نیاز داشته باشد.
جمع‌بندی نهایی: کدام پورت برای شما مناسب‌تر است؟
پس از بررسی تفاوت HDMI و DisplayPort، می‌توان به یک نتیجه‌گیری واضح رسید. انتخاب بین این دو کاملاً به کاربرد شما بستگی دارد.
- HDMI 2.1 را انتخاب کنید اگر:
- قصد اتصال کنسول‌های بازی مدرن مانند پلی استیشن 5 یا ایکس باکس سری ایکس و اس به تلویزیون 4K خود را دارید.
- قصد راه‌اندازی یک سیستم سینمای خانگی را دارید و می‌خواهید از ساندبار یا گیرنده AV با پشتیبانی از eARC و دالبی اتموس استفاده کنید.
- به دنبال یک اتصال ساده و فراگیر برای تلویزیون، پروژکتور یا لپ‌تاپ خود هستید و نیازی به نرخ نوسازی بالاتر از 120 هرتز در رزولوشن 4K ندارید.
- DisplayPort را انتخاب کنید اگر:
- یک گیمر حرفه‌ای کامپیوتر هستید و می‌خواهید به بالاترین نرخ نوسازی ممکن (144 هرتز و بالاتر) دست پیدا کنید.
- از فناوری‌های G-Sync یا FreeSync برای تجربه‌ای روان و بدون پارگی تصویر (Screen Tearing) استفاده می‌کنید.
- قصد دارید چندین مانیتور را به صورت زنجیره‌ای به یکدیگر متصل کنید تا میز کار خود را گسترش دهید.
- یک تولید کننده محتوا یا طراح هستید و به حداکثر پهنای باند برای کار با رزولوشن‌های بسیار بالا (مانند 8K) نیاز دارید.
در نهایت، HDMI 2.1 برای تلویزیون‌های 4K، کنسول‌ها و تجهیزات سینمای خانگی کاملاً کافی و ایده‌آل است. اما اگر گیمر، تولید کننده محتوا یا کاربری هستید که به حداکثر نرخ نوسازی و قابلیت اتصال راحت چندین نمایشگر نیاز دارد، DisplayPort همچنان انتخاب برتر باقی می‌ماند.
