مایکروسافت اخیراً با انتشار ویدیویی جدید، جنجال بزرگی در دنیای فناوری به راه انداخته است. این ویدیو که ظاهراً اولین قسمت از یک مجموعه جدید به نام “چشم‌انداز ویندوز 2030” است، نمایانگر دیدگاه مایکروسافت برای آینده ویندوز در پنج سال پیش رو است. نکته‌ای که این ویدیو را بسیار جذاب می‌کند، اشاره‌های جالبش به تغییرات بنیادین و بزرگی است که در افق ویندوز، به واسطه پیشرفت‌های هوش مصنوعی، در حال شکل‌گیری هستند. این تغییرات ممکن است تجربه کاربری ما را به شکلی متحول کنند که حتی تصورش هم دشوار باشد. با دیجی رو همراه باشید.
خداحافظی با ماوس و کیبورد، سلام به دنیای جدید
در این ویدیو، دیوید وستون (David Weston)، معاون ارشد بخش سازمانی و امنیت مایکروسافت، با جمله‌ای تکان دهنده صحبت‌های خود را آغاز می‌کند:
دنیای کار با ماوس و کیبورد به همان اندازه عجیب و بیگانه خواهد بود که برای نسل Z استفاده از سیستم عامل MS-DOS است.
این جمله، زنگ خطری را برای تمامی کاربران ویندوز به صدا درمی‌آورد و نشان می‌دهد که مایکروسافت قصد دارد یک تجربه کاربری کاملاً متفاوت و انقلابی را به کمک هوش مصنوعی عامل (Agentic AI) ارائه دهد. وستون در ادامه، این دیدگاه را بسط می‌دهد و می‌گوید:
من واقعاً معتقدم که نسخه‌های آینده ویندوز و سایر سیستم عامل‌های مایکروسافت، به صورت چندوجهی با ما تعامل خواهند داشت. کامپیوتر قادر خواهد بود آنچه را ما می‌بینیم، ببیند؛ آنچه را ما می‌شنویم، بشنود؛ و ما می‌توانیم با آن صحبت کنیم و از آن بخواهیم که کارهای بسیار پیچیده‌تری را انجام دهد.
این جملات، هر چند که جزئیات دقیقی را ارائه نمی‌دهند، اما به وضوح نشان می‌دهند که یک تحول بزرگ در حال وقوع است. به نظر می‌رسد که در آینده، هوش مصنوعی عامل به عنوان یک هماهنگ کننده اصلی برای سیستم عامل ویندوز عمل خواهد کرد و تعامل با کامپیوتر و برنامه‌ها از طریق زبان طبیعی و ورودی‌های چندوجهی کاربر صورت خواهد گرفت. این ایده جدیدی نیست و مایکروسافت پیش از این نیز به آن اشاره کرده بود. در سال 2023، استیون بثیچ (Steven Bathiche)، یکی از اعضای ارشد فنی مایکروسافت، در کنفرانس Build 2023 سه شیوه اصلی برای ادغام هوش مصنوعی در نرم‌افزارها را تشریح کرد: هوش مصنوعی در داخل برنامه‌ها، در کنار برنامه‌ها و خارج از برنامه‌ها.
تاکنون، شاهد پیاده‌سازی هوش مصنوعی «خارج از برنامه‌ها» در دنیای واقعی نبوده‌ایم. تمامی محصولات هوش مصنوعی فعلی، یا به صورت یک ویژگی یا سرویس در داخل یک برنامه دیگر وجود دارند، یا به عنوان یک برنامه مستقل عمل می‌کنند. هنوز پلتفرمی را ندیده‌ایم که از پایه با هوش مصنوعی طراحی شده باشد و به عنوان یک دستیار عامل، بتواند برنامه‌ها و فرآیندهای کاری را به نمایندگی از کاربر هماهنگ کند.
آینده‌ای که فراتر از یک برنامه است
این دیدگاه‌ها به شدت نشان می‌دهند که مایکروسافت در حال حرکت به سوی آینده مبتنی بر هوش مصنوعی است. با هوشمندتر شدن هوش مصنوعی عامل، این مسیر منطقی به نظر می‌رسد. همین حالا هم مرورگرهای وب «مبتنی بر هوش مصنوعی»، اولین نمونه‌های عملی از این دیدگاه را به ما نشان می‌دهند که می‌توانند به نمایندگی از کاربر، فرآیندهای کاری را در چندین تب و جلسه مرورگر هماهنگ کنند. این دیدگاه به راحتی می‌تواند به یک سیستم عامل دسکتاپ کامل گسترش یابد و به جای تب‌ها، برنامه‌ها و فایل‌ها را مدیریت کند. اگر یک قدم فراتر برویم، می‌بینیم که در این آینده، صدا جایگزین ماوس خواهد شد. به جای اینکه به صورت دستی روی دکمه‌ها و منوها کلیک کنیم، از کوپایلوت (Copilot) می‌خواهیم که کاری را برای ما انجام دهد.
به نظر می‌رسد که مایکروسافت در نهایت قصد دارد چنین کاری را با ویندوز انجام دهد، اگر چه هنوز به طور رسمی این طرح را اعلام نکرده است. اما اطلاعات پراکنده‌ای که از کنفرانس Build 2023 و حالا از زبان دیوید وستون به دست آورده‌ایم، به وضوح نشان دهنده همین مسیر هستند. حتی ساتیا نادلا (Satyta Nadella)، مدیرعامل مایکروسافت نیز در چند سال گذشته اشارات مشابهی داشته است. او بارها اعلام کرده است که هوش مصنوعی «به طور بنیادین ماهیت سیستم عامل، ظاهر رابط کاربری و نحوه تعامل با برنامه‌ها را تغییر خواهد داد.» این اظهارات، این باور را تقویت می‌کند که این آینده اجتناب‌ناپذیر ویندوز است.
اما فراتر از آنچه مقامات مایکروسافت علناً گفته‌اند، پروژه‌ای محرمانه در داخل این شرکت در حال انجام است که وظیفه آن بررسی همین موضوع است. این صرفاً یک دیدگاه در سطح بالا نیست، بلکه مایکروسافت تاکنون نمونه‌های اولیه و کد‌های اجرایی را برای بررسی این پارادایم جدید در رابط کاربری دسکتاپ ساخته است.
مایکروسافت در موقعیتی منحصربه‌فرد قرار دارد که می‌تواند هوش مصنوعی را به شکلی عمیق در زندگی میلیون‌ها نفر ادغام کند. شرکت‌هایی مانند OpenAI، Perplexity و سایر چت‌بات‌های محبوب هوش مصنوعی همیشه محدود به یک برنامه هستند که کاربر باید به آن مراجعه کند. اما یک کوپایلوت عامل می‌تواند فراتر از یک برنامه روی ویندوز باشد؛ می‌تواند خود ویندوز شود.
آیا ویندوز 12 یک تجربه انقلابی خواهد بود؟
آیا این بدان معناست که ما به زودی یک تجربه ویندوز کاملاً جدید و انقلابی را با ویندوز 12 خواهیم داشت؟ به نظر نمی‌رسد، حداقل نه به این زودی‌ها. احتمالاً تا زمانی که یک سیستم عامل مبتنی بر هوش مصنوعی به جریان اصلی تبدیل شود، هنوز راه درازی در پیش داریم، اما واضح است که زمینه‌های لازم برای آن در حال فراهم شدن است. منابع نزدیک به این پروژه محرمانه می‌گویند که اطلاعات بیشتری به زودی منتشر خواهد شد.
شاید بتوان گفت که «Copilot Mode» که اخیراً برای مرورگر مایکروسافت اج معرفی شده است، یک راه هوشمندانه برای آزمایش برخی از این فناوری‌ها به شکل عمومی است، بدون اینکه به طور صریح از یک نسخه جدید ویندوز رونمایی شود. این هنوز روزهای اولیه کار است. در همین حال، به نظر می‌رسد که ویدیوی جدید «چشم‌انداز ویندوز 2030» یک مجموعه برنامه‌ریزی شده است. توضیحات این ویدیو در یوتیوب نشان می‌دهد که قسمت‌های بیشتری در آینده نزدیک منتشر خواهد شد که در آن‌ها مایکروسافت دیدگاه خود را برای آینده ویندوز به اشتراک خواهد گذاشت.
شاید در هفته‌ها و ماه‌های آینده اطلاعات بیشتری در این باره به دست آوریم. این تحولات نشان می‌دهد که آینده ویندوز بسیار هیجان‌انگیزتر از آن چیزی است که تصور می‌کردیم. این تغییرات می‌توانند تجربه کاربری را به طور کامل دگرگون کرده و تعامل ما با کامپیوتر را به سطحی کاملاً جدید و طبیعی‌تر ارتقا دهند. در این میان، مایکروسافت با هوشمندی سعی در هدایت این موج تکنولوژیک دارد تا سهم خود را در دنیای فردا حفظ کند.
