در ماه‌های اخیر، بحث‌های زیادی در مورد تأثیرات گسترده هوش مصنوعی بر جنبه‌های مختلف زندگی ما شکل گرفته است؛ از افزایش سرسام‌آور مصرف برق و قبوض انرژی گرفته تا فشار بی‌سابقه‌ای که تکثیر مراکز داده AI بر شبکه‌های برق وارد می‌کند. اما به نظر می‌رسد این انقلاب تکنولوژیک، راه دیگری نیز برای تأثیرگذاری بر وضعیت مالی ما پیدا کرده و این بار، به طور مستقیم جیب مصرف کنندگان نهایی را هدف قرار داده است! به طور مشخص، گزارش‌های جدید حاکی از آن است که تب جهانی هوش مصنوعی می‌تواند به افزایش قابل توجه قیمت گوشی‌های هوشمند منجر شود.
بر اساس تحلیل‌های جدید، کمبود تراشه‌های ناشی از تقاضای انفجاری برای هوش مصنوعی در حال تبدیل شدن به یک مشکل جدی و فراگیر است. اگر روندهای فعلی ادامه یابد، این کمبود به زودی باعث افزایش هزینه مواد اولیه و قطعات مورد نیاز برای ساخت تراشه‌هایی خواهد شد که سیستم‌های AI به شدت به آن‌ها متکی هستند. این یک دومینوی خطرناک است که اولین مهره آن با تقاضای بی‌پایان برای سرورهای هوش مصنوعی افتاده و آخرین مهره آن، برچسب قیمت گوشی هوشمند بعدی شما خواهد بود. در ادامه این مقاله، به ریشه‌های این بحران جدید و دلایل افزایش قیمت گوشی‌های هوشمند به دلیل توسعه فناوری هوش مصنوعی خواهیم پرداخت. با ما در دیجی رو همراه باشید.
از بحران کرونا تا بحران هوش مصنوعی؛ تاریخ تکرار می‌شود؟
این اولین باری نیست که شاهد تأثیر کمبود تراشه بر افزایش قیمت‌ها هستیم. بسیاری از ما تجربه مشابهی را پس از سال 2020 و در دوران همه‌گیری کرونا به خاطر داریم. تعطیلی کارخانه‌ها و اختلال در زنجیره تأمین جهانی، تولید تراشه را در سراسر جهان به شدت کند کرد. نتیجه این بحران، یک جهش عظیم در قیمت قطعات کامپیوتری، به ویژه کارت‌های گرافیک بود و نگرانی‌های جدی در مورد افزایش قیمت گوشی‌های هوشمند را نیز به دنبال داشت.
حالا به نظر می‌رسد تاریخ در حال تکرار شدن است، اما این بار مقصر اصلی، یک ویروس بیولوژیکی نیست، بلکه یک پدیده تکنولوژیکی به نام هوش مصنوعی است. عطش سیری‌ناپذیر برای ساخت و توسعه مدل‌های زبانی بزرگ و سیستم‌های پیچیده AI، تقاضا برای نوع خاصی از تراشه‌ها را به شکلی بی‌سابقه افزایش داده و زنجیره تأمین را بار دیگر تحت فشاری شدید قرار داده است.
پایانی برای این بحران متصور نیستیم!
متأسفانه، هنوز اطلاعات دقیقی در دست نیست که این افزایش قیمت‌ها تا چه حد خواهد بود، اما سیگنال‌های هشدار دهنده از سوی بزرگ‌ترین بازیگران این صنعت به گوش می‌رسد. گزارش‌ها حاکی از آن است که شرکت‌های غول‌پیکری مانند سامسونگ و شیائومی در حال بررسی احتمال افزایش قیمت گوشی‌های هوشمند خود هستند. طبق گزارشی از نشریه کره‌ای Hankyung، استدلال سامسونگ برای این تصمیم، به طور مستقیم به میزان حافظه مورد نیاز برای اجرای بسیاری از ویژگی‌های هوش مصنوعی بازمی‌گردد که اکنون به بخش حیاتی عملکرد گوشی‌های جدید تبدیل شده‌اند.
در حالی که بسیاری از قابلیت‌های AI می‌توانند مستقیماً بر روی خود دستگاه اجرا شوند، بسیاری از فرآیندهای پیچیده‌تر نیازمند دسترسی به مراکز داده عظیم هوش مصنوعی هستند تا اطلاعات مورد نیاز برنامه‌های AI در فضای ابری پردازش شوند. این مراکز داده، خود به ارتشی از سرورهای قدرتمند نیاز دارند که این موضوع، ما را به ریشه اصلی بحران می‌رساند.
HBM در برابر DRAM؛ نبرد حافظه‌ها و قربانی شدن مصرف کننده
اما چه چیزی دقیقاً باعث این کمبود شده است؟ پاسخ در نوع خاصی از حافظه به نام حافظه با پهنای باند بالا (HBM) نهفته است. سرورهای قدرتمندی که برای آموزش و اجرای مدل‌های هوش مصنوعی استفاده می‌شوند، به تعداد بسیار زیادی از این تراشه‌های HBM نیاز دارند. مشکل اینجاست که فرآیند تولید HBM بسیار پیچیده‌تر و گران‌تر از تولید تراشه‌های DRAM است؛ همان تراشه‌هایی که در حافظه رم گوشی‌های هوشمند، کامپیوترها و سایر دستگاه‌های مصرفی ما به کار می‌روند.
از آنجایی که سود حاصل از تولید و فروش HBM برای غول‌های سازنده تراشه به مراتب بیشتر است، به نظر می‌رسد این شرکت‌ها تمرکز و ظرفیت تولید خود را از DRAM به سمت HBM معطوف کرده‌اند. این تغییر استراتژی، به طور مستقیم به کمبود و در نتیجه، افزایش قیمت تراشه‌های DRAM منجر شده است؛ همان تراشه‌هایی که برای کار کردن گوشی هوشمند شما ضروری هستند.
این تغییرات قیمت در نهایت به مصرف کننده نهایی منتقل می‌شود. شرکت شیائومی در مصاحبه‌ای با رویترز به صراحت اعلام کرده است که “فشار هزینه به قیمت‌گذاری محصولات جدید ما منتقل شده است” و “افزایش هزینه‌های تراشه‌های حافظه بسیار فراتر از انتظارات بوده است.” علاوه بر این، گزارش رویترز خاطرنشان می‌کند که این قیمت‌ها ممکن است به افزایش خود ادامه دهند، که می‌تواند به معنای افزایش قیمت گوشی در آینده‌ای نزدیک و در مقیاسی وسیع‌تر باشد.
جمع‌بندی: آینده‌ای گران‌تر در انتظار بازار موبایل
در نهایت، به نظر می‌رسد که مصرف کنندگان در یک بازی بزرگ‌تر گرفتار شده‌اند. در حالی که شرکت‌های فناوری در رقابتی تنگاتنگ برای تسلط بر دنیای هوش مصنوعی هستند، هزینه‌های جانبی این رقابت به تدریج بر دوش کاربران عادی سنگینی می‌کند. کمبود تراشه‌های حافظه ناشی از تقاضای انفجاری برای AI، یک واقعیت انکارناپذیر است و همانطور که غول‌های صنعت مانند سامسونگ و شیائومی اعتراف کرده‌اند، این فشار هزینه راهی جز سرازیر شدن به سمت برچسب قیمت محصولات نهایی ندارد. بنابراین، اگر قصد خرید یک گوشی هوشمند جدید در آینده نزدیک را دارید، بهتر است سریع‌تر دست بجنبانید یا خود را برای یک افزایش قیمت آماده کنید، زیرا به نظر می‌رسد این موج گرانی، تازه در ابتدای راه خود قرار دارد.
