این هفته شاهد برگزاری رویداد روز جهانی سیارک بودیم؛ رویداد سالانهای که در روز 30 ژوئن و برای بررسی خطر برخورد سیارک ها برای زمین برگزار میشود. اما آژانس فضایی اروپا رویداد امسال را با خبرهای خوبی آغاز کرد: سیارک 2021 QM1، که به عنوان یکی از تهدیدکنندهترین سیارک ها برای زمین شناخته میشد، دیگر به عنوان یک تهدید تلقی نمیشود. این سیارک سال گذشته برای اولین بار مشاهده شد و تاکنون تصور میشد که میتواند در آوریل 2052 به زمین برخورد کند، اما تجزیه و تحلیلهای اخیر نشان میدهند که 2021 QM1 به سلامت از کنار ما خواهد گذشت. با دیجی رو همراه باشید.
سیارک 2021 QM1 اولین بار در اوت 2021 توسط رصدخانه کوه لیمون (Mount Lemmon) مشاهده و وجود آن توسط چندین رصد بعدی از تلسکوپهای دیگر تأیید شد. اما هر چه تعداد تلسکوپ های رصد کننده این سنگ آسمانی بیشتر میشد، نگرانیها نیز در مورد آن افزایش مییافتند.
ریچارد مویسل، رئیس دفاع سیارهای آژانس فضایی اروپا در بیانیهای گفته:
مشاهدات اولیه اطلاعات زیادی در مورد مسیر سیارک به ما داد و ما میتوانستیم به کمک آنها آینده را نیز پیشبینی کنیم. ما میتوانسیم مسیرهای آینده این سیارک به دور خورشید را ببینیم و به نظر میرسید در سال 2052 میتوانست به طور خطرناکی به زمین نزدیک شود. هر چه سیارک بیشتر رصد میشد، این خطر نیز بیشتر میشد.
البته، نگرانی دیگری هم وجود داشت. نه تنها برخورد 2021 QM1 با زمین در آینده محتمل به نظر میرسید، بلکه این سیارک در ماههای آخر سال 2021 به خورشید بسیار نزدیک میشد و نور خورشید دیدن آن را برای چندین ماه غیرممکن میکرد. این سیارک در حال حرکت بود و از زمین دور میشد، بنابراین ستاره شناسان مجبور بودند کاملاً آماده باشند تا زمانی که از شعاع نوری خورشید خارج شد و قبل از اینکه خیلی دور شود، دوباره آن را رصد کرده و بررسیهای خود را انجام دهند.
ستاره شناسان برای رصد کردن 2021 QM1 با تلسکوپ بسیار بزرگ رصدخانه جنوبی اروپا آماده شدند و توانستند دوباره این سیارک را در ماه مه 2022 مشاهده کنند.
اولیویه هاینو، اخترشناس رصدخانه جنوبی اروپا، در بیانیهای اینگونه توضیح داده که:
ما یک بازه زمانی کوتاه داشتیم که در آن بتوانیم این سیارک خطرناک را بررسی کنیم. بدتر از آن، این سنگ آسمانی در حال عبور از منطقهای بود که کهکشان راه شیری نیز درست در پشت آن قرار داشت. بنابراین، ما باید این سیارک کوچک، کم نور و در حال دور شدن را در پس زمینهای که مملو از هزاران ستاره بود، پیدا میکردیم. همه اینها باعث شدند تا یکی از پیچیدهترین مشاهدات سیارکی خود را انجام دهیم.
در واقع، میتوان گفت 2021 QM1 کمنورترین سیارکی است که تاکنون مشاهده شده است. اما این زحمتها ارزشش را داشتند و با دادههای جدید، محققان میتوانند دید بهتری از مدار سیارک داشته باشند و در نهایت تایید کنند که به زمین برخورد نخواهد کرد.
برخورد نکردن 2021 QM1 با زمین و خارج شدن آن از لیست خطر سازمان فضایی اروپا خبر خوبی برای بشریت است. اما همچنان 1377 سیارک دیگر در این لیست وجود دارد و با این حساب ممکن است در آینده به یک سیستم دفاع سیارهای نیاز داشته باشیم.