اپل همواره ادعا می کند که به هیچ وجه اطلاعات کاربران خود را به شرکت های شخص ثالث نمی فروشد. در واقع، این جمله که “مشتری محصول ما نیست”، شعاری است که بارها و بارها توسط مدیر عامل شرکت، آقای تیم کوک، تکرار شده است. اما این شعارها نمی توانند مانع دسترسی برنامه های شخص ثالث به اطلاعات شخصی کاربران گوشی های آیفون شوند. وال استریت ژورنال در گزارشی که امروز منتشر نموده، اشاره کرده است که دو نفر از نویسندگان این نشریه تصمیم گرفته اند تا از اتفاقاتی که پشت پرده برنامه های نصب شده از فروشگاه اپ استور رخ می دهد، سر در بیاورند. این تحقیق پس از آن آغاز شد که یکی از نویسندگان متوجه شد یک برنامه به ظاهر معمولی و بی ضرر به نام Curious World، اطلاعاتی را در مورد پسرش، از جمله نام و سن او را جمع آوری کرده و به فیسبوک ارسال نموده است.
مدیر عامل Curious World، کد ناقص موجود در برنامه را مقصر دانسته و اذعان کرده که این داده ها به اشتباه ارسال شده اند. وی همچنین اشاره کرده که نه شرکت او و نه فیسبوک، هیچکدام از این اطلاعات استفاده نکرده اند. این در حالی است که در شرایط و مقررات فیسبوک به صراحت ذکر شده که این شرکت اجازه جمع آوری اطلاعات کودکان زیر 13 سال را نمی دهد و اپل نیز در گزارش های خود از انجام تحقیقات مستمر در این زمینه خبر داده است.
اما همان طور که ذکر شد، این دو نویسنده وال استریت ژورنال اقدام به بررسی 80 مورد از پرطرفدارترین برنامه های آی او اس در فروشگاه اپ استور کرده اند. جالب اینکه 79 مورد از این برنامه ها از روش های مختلف ردیابی برای جمع آوری داده های شخصی جهت بهره برداری در تبلیغات، تجزیه و تحلیل های آماری و اهداف بازاریابی، استفاده می کنند. در واقع در داخل هر برنامه به طور متوسط چهار ردیاب نصب شده است. این اطلاعات به شرکت هایی مانند فیسبوک (حتی اگر عضو آن نباشید)، گوگل و دیگر شرکت ها ارسال می شوند. اما کاربران سیستم عامل آی او اس ممکن است از شنیدن خبرهای خوبی که اخیراً در کنفرانس توسعه دهندگان اپل و توسط تیم کوک اعلام شد، خوشحال شوند. به گفته یکی از منابع نزدیک به اپل، این شرکت در نظر دارد تا سیستم های ردیابی شخص ثالث ارائه شده در برنامه های فروشگاه اپ استور و دسته بندی کودکان و نوجوانان را محدود کند. بنابراین قبل از قضاوت نهایی در مورد برنامه های اپل، باید منتظر بمانیم تا ببینم این شرکت دقیقاً چه راهبردی را برای مقابله با جمع آوری اطلاعات کاربران در پیش می گیرد.
اپل در این باره گفته:
بنا به برخی دلایل امنیتی و در جهت حفظ حریم خصوصی، اپل نمی تواند مطلع شود که کاربران چه اطلاعاتی را با توسعه دهندگان برنامه ها به اشتراک می گذارند و همچنین نمی توانیم ببینیم که توسعه دهندگان در سرورهایشان چه کارهایی انجام می دهند. به عنوان بخشی از تلاش های مداوم خود برای ارتقاء سطح امنیت کاربران و حفظ حریم خصوصی آنان، ما به اطلاع رسانی در مورد چالش های پیش رو در جهت افزایش شفافیت ادامه داده و به کاربران کمک خواهیم کرد تا حفاظت ببیشتری از حریم خصوصی خود داشته و اطلاعات خود را با امنیت و اطمینان بیشتری به اشتراک بگذارند.
این مشکل تنها به اپ‌های آی او اس محدود نمی‌شود
در حالی که ثابت شده برنامه Curious World شامل هفت ردیاب شخص ثالث است، اما جالب اینجا است که این اپلیکیشن هیچ قانونی را نقض نمی کند. به عنوان مثالی دیگر، برنامه Sephora دارای ده ردیاب شخص ثالث می باشد و شرکت توسعه دهنده آن هم معتقد است برای بهبود تجربه مشتری این کار لازم است. خبرنگاران وال استریت ژورنال از یک نرم افزار ویژه استفاده کرده اند تا ببینند اطلاعات آن ها چگونه توسط برنامه جمع آوری می شود و به عنوان نمونه دریافتند که نتایج جستجوهای انجام شده در رابطه با “افسردگی” جمع آوری و ارسال شده است. در ادامه نیز یک برنامه مدیتیشن آدرس IP نویسنده را به دست آورده و طول و عرض جغرافیایی محل سکونت او را به سرورهای ردیاب ارسال کرده است. شرکتی که این اطلاعات را ردیابی می کند Glo نام دارد و برای کارهای خود بهانه ای دارد. این کمپانی ادعا می کند برای اطمینان از رعایت مقررات در مناطق مختلف جهان، به اطلاعات مکانی کاربران نیاز دارد.
برخی همواره این بهانه را مطرح می کنند که وقتی شما از نسخه رایگان یک برنامه استفاده می کنید، جمع آوری چنین اطلاعاتی ناگزیر بوده و توسعه دهندگان برنامه باید به نحوی بتوانند هزینه های خود را تأمین کنند! اما حتی چنین بهانه ای هم چندان موجه به نظر نمی رسد، زیرا وال استریت ژورنال در تحقیقات خود متوجه شده که با ارتقاء یک برنامه رایگان به نسخه پولی نیز شرایط تغییری نکرده و برنامه همچنان اقدام به جمع آوری و ارسال اطلاعات به سرورهای شخص ثالث می کند.
البته این مشکل تنها مختص سیستم عامل آی او اس نیست. برنامه های اندرویدی هم غالباً فعالیت های کاربر را ردیابی و بررسی می کنند. حتی در گزارش اخیر به این نکته اشاره شده که شرایط برای اپ‌های اندرویدی بدتر بوده و حجم اطلاعات ارسالی به سرورها و توسعه دهندگان شخص ثالث بیشتر است. اوضاع به گونه ای است که حتی اگر در سیستم عامل آی او اس با مراجعه به صفحه تنظیمات و سپس Privacy و Advertising بخواهید ردیابی تبلیغاتی (Ad Tracking) را محدود کنید، ردیاب‌ها به دنبال اطلاعات دیگری از قبیل نسخه سیستم عامل مورد استفاده، آدرس IP و اپراتور مخابراتی شما می روند!
برای جلوگیری از چنین اقداماتی بهتر است تا حد ممکن میزان اطلاعات رد و بدل شده با برنامه ها را به حداقل برسانید. برای این کار ابتدا به بخش Settings، سپس Privacy و در نهایت Location Services مراجعه کرده و اپ‌هایی را که فکر می کنید نیازی به در اختیار داشتن اطلاعاتتان ندارند، غیرفعال کنید. کاربران اندروید هم می توانند با مراجعه به Settings و سپس Security & Location به این تنظیمات دسترسی داشته باشند.
