در طی جلسه دادرسی 12 اکتبر، کارشناسان به نمایندگان ایالات متحده هشدار دادند که بمب الکترومغناطیسی – EMP که احتمالا متعلق به کره شمالی بوده است می‌تواند بیش از 90 درصد همه آمریکایی‌ها را ظرف یک سال بکشد. اما بمب الکترومغناطیسی EMP چیست و چطور کار می‌کند؟ و آیا این سلاح تا این حد ویرانگر است؟
EMP مخفف بمب الکترومغناطیسی است که پالس کوتاه اشعه الکترومغناطیسی نیز نامیده می‌شود. این نوع انفجار می‌تواند از انواع منابع از جمله خود خورشید نشأت بگیرد اما در مورد بمب EMP، ما در مورد پالس‌های یک انفجار هسته‌ای صحبت می‌کنیم که در ارتفاع بسیار بالا رخ می‌دهد.
وقتی یک انفجارهسته‌ای در فضای بالای یک هدف رخ می‌دهد، سه نوع پالس الکترومغناطیسی روی می‌دهد: پالس E1 و E2 و E3. پالس E1 شامل اشعه‌های گاما است که با مولکول‌های هوا در تقریبا 20 مایل بالای زمین برخورد می‌کنند سپس الکترون‌ها فرو می‌ریزند که توسط میدان مغناطیسی طبیعی زمین به داخل کشیده می‌شوند. پالس E2 حاصل نوترون‌های فعالی است که درهر جهت شلیک می‌شوند و پالس E3 با توجه به اندازه خود توپ هسته‌ای رخ می‌دهد که بر میدان مغناطیسی زمین اثر می‌گذارد.
همان‌طور که فیزیکدان هسته‌ای دکتر یوسف بات توضیح می‌دهد این پالس بر همه چیزی که در مسیر انفجار هسته‌ای قرار دارد اثر می‌گذارد. به عنوان مثال، انفجار در بالای 60 مایل از سطح زمین بر شعاع 700 مایلی روی زمین اثر می‌گذارد. با این حال، فضای امنی وجود دارد که به لطف میدان مغناطیسی زمین تحت تاثیر این سه پالس قرار نمی‌گیرد و این فضا مستقیما زیر انفجار قرار دارد.
بمب EMP چه کار می‌کند؟
بمب EMP به طور مستقیم تلفاتی به بار نمی‌آورد. انفجار بسیار دورتر از محل سکونت مردم رخ می‌دهد. قدرت آنها به ایجاد پارازیت، اخلال یا صدمه زدن به وسایل الکترونیکی برمی‌گردد. و به این معنا است که شبکه‌های برق مختل شده، اتومبیل و هواپیما قدرت خود را از دست می‌دهند، سیستم‌های کامپیوتری از کار افتاده و احتمال قطع برق اضطراری در مکان‌‌هایی مانند بیمارستان وجود دارد. این اتفاق بسیار ترسناک به نظر می‌رسد و انفجارهای EMP یک تهدید جدی هستند. اما اثرات آن تا حد زیادی آزمایش نشده و تنها سیاست‌مداران و فرهنگ پاپ ادعاهای مبالغه‌آمیز و آشوب‌‌برانگیزی درباره آن مطرح کرده‌اند.
با این حال، برخی جنبه‌های انفجارهای الکترومغناطیسی EMP هسته‌ای مشخص است. طبق گزارشات، هر یک از سه نوع مختلف پالس(E1 ،E2 و E3 ) به طرق مختلف، انواع مختلف سیستم‌های الکتریکی را تحت تأثیر قرار می‌دهند. E1 بر آنتن‌های محلی، کابل‌های کوتاه، تجهیزات داخل ساختمان، مدارهای مجتمع، سنسورها، سیستم‌های ارتباطی، سیستم‌های حفاظتی و کامپیوترها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. E2 شبیه به حمله رعد و برق بوده (خیلی خطرناک نیست چون می‌توان جلوی آسیب‌ها را گرفت) و بر دیگر خطوط رسانای عمودی، دکل‌های آنتن عمودی و هواپیمای دارای آنتن‌های سیم ردیابی اثر می‌گذارد.
پالس E3 بر خطوط برق و خطوط ارتباطات طولانی مثل کابل‌های زیرآبی و زیرزمینی اثر بگذارد که خطوط برق تجاری و خطوط ثابت برق را مختل می‌کند. به طور کلی، بيشترين آسيب از پالس E1 و E3 ناشی خواهد شد که فناوری که امروزه دنیا بر آن تکیه می‌کند را مختل می‌سازد. پس از انفجار، ژنراتورها ممکن است بتوانند هنوز نیروی برق را تأمین کنند اما در اکثر موارد، مردم دسترسی به برق نخواهند داشت. این اتفاق می‌تواند مخرب و یا تا زمانی که مشکل برطرف شود بسیار دردسرساز باشد. البته تمامی این‌ها حدس و گمانی بیش نیست.
آیا باید نگران بمب EMP بود؟
حمله EMP به ایالات متحده توسط کره شمالی نسبت به یک حمله مستقیم هسته‌ای ICBM بیشتر احتمال دارد رخ دهد. اما چرا؟ بمب EMP نیاز به دقت بسیار کمتری نیاز دارد تا هدفگیری خوبی انجام شود. تا وقتی که بمب EMP جایی بالای سر ما پرسه می‌زند می‌تواند یک کشتی جنگی را غرق می‌کند. متوقف کردن ICBMها در ارتفاع بالا نسبت به ICBMهای در ارتفاع پایین مانند حملات هسته‌ای زمینی دشوارتر است. سیستم دفاع موشکی (GMD) قادر به رسیدن به فضا است، اما سیستم‌های دیگر مانند THAAD و یا Aegis زمان بسیار بیشتری نیاز دارند.
اما باز هم جزئیات آنچه پس از انفجار و بمب EMP رخ می‌دهد هنوز مشخص نیست و در اکثر موارد گفته‌ها، اغراق‌آمیز است. در سال 1962، آزمایش سلاح‌های STARFISH PRIME که شلیک جنگ‌افزار اتمی 1.4 مگاتنی را 250 مایل بالای اقیانوس آرام را شامل می‌شد باعث اغتشاش و اضطراب مردم شد.
موج‌های مغناطیسی تا هاوایی، حدود 900 مایل دورتر را درنوردید که باعث آسیب به تجهیزات شرکت تلفن، سوسو زدن چراغ‌های خیابان و حتی خراب شدن درب گاراژ (خود به خود باز و بسته شدن آنها) منازل مردم شد. اما هیچگونه قطعی برقی رخ نداد، خطوط تلفن برقرار بود و هیچ پارازیت رادیویی در هنگام این رویداد اتفاق نیفتاد.
در مثال دیگر، کمیسیون EMP اثر پالس مغناطیسی بر 37 اتومبیل و 18 کامیون را در یک محیط آزمایشگاهی بررسی کرد. جفری لوییس، یک تحلیل‌گر مسائل سلاح‌های اتمی توضیح می‌دهد:
در حالی طرفداران بمب الکترومغناطیسی – EMP ادعا می‌کنند نتیجه حمله EMP “این خواهد بود که هواپیماها از آسمان سقوط می‌کنند، اتومبیل‌ها در جاده‌ها گیر می‌کنند، شبکه‌های برق از کار می‌افتند، مواد غذایی فاسد می‌شوند، اما در آزمایش انجام شده، نتایج واقعی انفجار بسیار ناچیزتر بود. از 55 وسیله نقلیه که در معرض EMP قرار گرفتند تنها شش وسیله که بیشتر از همه در معرض EMP قرار گرفته بودند به بازسازی نیاز داشتند. تعداد کمی نیز آسیب مخرب به وسایل الکترونیک مانند چراغ‌های هشدار دهنده روی داشبورد را نشان دادند.
بنابراین، این ادعا که بمب EMP 90 درصد از آمریکایی‌ها را می‌کشد مسلما مزخرف است. کیل میزوکامی در مجله‌ی Popular Mechanics اشاره می‌کند که منبع این اطلاعات نقل‌قولی از نماینده کنگره روسکو بارتلت است و رمان علمی-تخیلی که خوانده و نام آن”یک ثانیه بعد” است را توصیف می‌کند و به هیچ داده واقعی از هر نوعی اشاره‌ای ندارد. همچنین، بارتلت از فکر قطع شبکه برق کشور خیلی می‌ترسید. حداقل منبع اطلاعات معتبری درباره اثرات این بمب وجود ندارد.
حقیقت این است که هیچ کس واقعا نمی‌داند که آیا بمب EMP می‌تواند شبکه برق یک کشور را قطع کند و یا این بمب باید در چه ارتفاعی و چقدر بزرگ باشد تا چنین ضربه‌ای را وارد کند. در نتیجه اگر کره شمالی بخواهد با چنین بمبی به امریکا ضربه بزنند بعید است که سلاح اینقدر بزرگ داشته باشند که امریکا را به دوران سنگی بازگردانند.
با این حال، امریکا هنوز هم تا حدودی در برابر انفجار بمب EMP آسیب‌پذیر بوده و در حال حاضر فاقد یک روش از پیش‌تعیین شد برای آماده شدن برای چنین حمله‌ای است.
در 30 سپتامبر سال جاری، دولت ترامپ کمیسیون کنگره را تعطیل کرد تا تهدید بمب الکترومغناطیسی را ارزیابی کنند. اعضای کمیسیون سابق از جمله دکتر ویلیام گراهام .آر و دکتر پیتر وینسنت پرای، تلاش کردند تا دولت را متقاعد کنند تا در این مسیر آنها را پشتیبانی کند. آنها اعلام کردند که زیرساخت های ایالات متحده برای حمله EMP آماده نیست و معقتد بودن اداره اطلاعات امریکا، قابلیت‌های هسته‌ای کره شمالی را دست کم گرفته است. با این وجود، محافظت در برابر چنین حملاتی ممکن است، اما هزینه‌هایی که برای چنین سپری صرف می‌شود میلیاردها دلار بوده و به احتمال زیاد اجرای آنها سال‌ها طول می‌کشد. در حال حاضر، به راحتی می‌توان فهمید که بمب الکترومغناطیسی 90 درصد مردم یک کشور را نمی‌کشد!
متشکرم
این چه ترجمه ایی بود…دادید ربات!؟