ساعت، این وسیله کوچک اما مهم و پرکاربرد برای اولین بار توسط کریستیان هویگنس اختراع شده و در گذر سال‌های متمادی مفهوم عمیق‌تری از زمان را برای انسان امروز تعریف کرد. سال‌های زیادی از ساخت اولین ساعت به دست هویگنس می‌گذرد و این روزها شاهد ساعت‌هایی با مدل، طرح، رنگ و ابعاد مختلف هستیم که هر کدام آماده‌اند تا در ثبت لحظات خوب و بد شریکمان شده و ارزش زمان را به ما یادآوری کنند. امروز در دیجی رو قصد داریم تا شما را با جالب‌ترین ساعت‌ها و داستان پشت پرده آن‌ها آشنا کنیم، پس در ادامه این مقاله با ما همراه شوید.
1- کرپس: ساعتی ترسناک و آزاردهنده اما جذاب (Corpus Clock)
این مدل ساعت در کمبریج بسیار معروف و شناخته شده است. ساعت کاکو برای اولین بار توسط طراحی به نام جان تیلور (John Taylor) در سال 2008 به دانشکده کریستی کورپوس (Corpus Christi College) اهدا شد و بلافاصله برای علاقه‌مندان به دیدن این اثر هنری در معرض بازدید عموم مردم قرار گرفت.
این ساعت با طلا روکش شده اما با این حال عدهای از بازدیدکننگان همچنان از دیدن آن هراسانند زیرا که معتقدند زرق و برق ناشی از طلای به‌کار رفته نمی‌تواند مجسمه هیولای غول‌پیکر اما درخشان موجود در بالای این ساعت و یا پیامی که به همراه دارد را پنهان کند. در نگاه اول ممکن است همه چیز در نظرتان خوب جلوه کند. صفحه چرخشی این ساعت نماد بیگ بنگ یا همان تولد زمان است. به جای شماره و عقربه، حلقه‌های LED موجود در آن بیانگر ثانیه، دقیقه و ساعت بوده و زمان کامل شدن که فرا می‌رسد، چکش به کار رفته در مکانیزم ساعت به صفحه تابوت به کار رفته در آن برخورد کرده و همین موضوع باعث می‌شود تا صدای ضربه زنجیر به گوشتان برسد.
همچنین ملخ بزرگ موجود در بالای ساعت نماد یک زمان‌خوار است که هر لحظه گذرا را بلعیده و بار دیگر یادآور اهمیت زمان برای مخاطب خود می‌شود.
2- پرنده کوکوی غول‌پیکر (Cuckoo Bird)
ساعت دیواری‌های کوکو احتمالا نوستالژی مشترک کودکی همه ما هستند. شاید اگر هنوز هم به خانه مادربزرگ‌هایمان سر بزنیم یک ساعت دیواری با پرنده کوچک که راس ساعت مشخص شروع به کوکو می‌کند را روی طاقچه اتاقشان ببینیم. ناگفته نماند که این مدل ساعت‌ها در زمان خود بسیار محبوب و مورد پسند واقع شده بودند. وجه مشترک اصلی تمامی ساعت‌های کوکو این است که طراحی آن‌ها به گونه‌ایست که بسیار سبک و کوچک باشند تا به راحتی روی دیوار نصب شوند. اما در این میان یک ساعت‌ساز آلمانی قانون شکنی کرده و ساعت کوکویی به وزن 149 کیلیوگرم و طول 4 متر ساخته و طراحی کرده است. هم اکنون این ساعت غول‌پیکر در تریبرگ آلمان قرار گرفته شده.
3- روزتان را با عطر ساعت آغاز کنید (Sensorwake Clock)
صبح زود بیدارشدن آن هم با صدای هشدار ساعت بسیار عذاب آور و ناخوشاید است. اما اگر بوی قهوه صبح‌گاهی و صبحانه اول وقت برایتان دلچسب باشد می‌توانید انگیزه خود را برای سحرخیز شدن بالا ببرید. یک دانش‌آموز فرانسوی در سال 2016 ساعتی اختراع کرد که با عطر دل‌انگیز خوراکی‌های خوشمزه شما را از خواب بیدار می‌کند.
این ساعت سنسورویک (Sensorwake) نام داشته و با عطر کروسان، قهوه رست شده، شکلات و نعنا و یا هر عطری که مورد پسند شماست، مشامتان را نوازش می‌دهد. البته کسانی که عاشق طبیعت هستند نیز می‌تواند از عطر گل‌های تازه، برگ و چمن خیس استفاده کنند. هر کپسول عطری تا یک ماه قابل استفاده است. جالب است بدانید ساعت سنسورویک سه دقیقه بعد از انتشار عطر شروع به زنگ خوردن می‌کند. این کار باعث می‌شود تا افراد تنبلی که با اسشتمام عطر خوش از خواب بیدار نمی‌شوند هم دیگر بهانه‌ای برای خواب ماندن نداشته باشند!
4- کلاس درس؛ ساعت زنگ تاریخ!
مردم در قرن نوزدهم علاقه زیادی به تاریخ و رمان پیدا کرده بودند؛ به همین علت هم داشتن یک ساعت تاریخ‌نمای بزرگ بسیار مورد علاقه عموم قرار گرفت. مردم دور این ساعت تاریخ‌نما جمع شده و درست همانند نمایش یک تئاتر، تاریخ آمریکا را از روی تصاویر موجود روی ساعت تماشا می‌کردند. اما طولی نکشید که این ساعت‌ها جذابیت خود را برای مردم از دست داده و از یاد رفتند.
در اواخر قرن نوزدهم موسسه اسمیتسونیان (Smithsonian Institute) این ساعت تاریخ‌نما را در انبار یافت و در سال 2017 بار دیگر آن را ترمیم و بازسازی کرد. منابع ناشناس اظهار دارند ترکیب حکاکی‌های قدیمی و جدید روی آن باعث شده تا به یک ساعت فوق‌العاده جذاب و زیبا تبدیل شود. طول و عرض این ساعت تاریخ‌نما به ترتیب 3.9 و 1.8 متر می‌باشد.
5- شش دقیقه گم شد!
در سال 2018 تعدادی از کشورهای اروپایی وحدت خود را در تعیین ساعت دقیق از دست دادند. در ابتدا کسی متوجه این موضوع نبود اما بعد از گذشت چند ماه این تفاوت بزرگ‌تر از آن بود که بتوان نادید گرفت؛ گفته می‌شود این اختلاف شش دقیقه‌ای به دلیل مسائل سیاسی به وجود آمده است.
ساعت‌هایی که از شبکه استفاده می‌کنند برای شمارش به مقدار معینی از جریان برق احتیاج دارند که این مقدار در اروپا 50 هرتز می‌باشد. اما برای چند ماه این شبکه روی 49.996 هرتز کار می‌کرد که همین موضوع باعث شد تا کشورهای مختلف اروپایی این نقص عملکردی را به گردن یک‌دیگر بیاندازند؛ اما مسلم بود که این مشکل از نظر سیاسی بسیار مهم و حساس است. البته این نقص فنی شبکه‌ای تنها روی ساعت‌ها تاثیر نداشت بلکه اشیائی نظیر مایکرویوها، اجاق‌گاز و بخاری را هم در بر گرفته بود اما خوشبختانه ساعت‌هایی که با اینترنت و یا باتری کار می‌کردند این مشکل را نداشتند.
6- آخرین بازمانده ساعت‌های قمری
منصور زلاتر (Mensur Zlatar) در 50 سال اخیر هفته‌ای دو بار از برج صحت کولا (Sahat-Kula) بالا می‌رود تا با استفاده از این گنجینه قدمت دار مسلمانان را برای نماز فرابخواند. وظیفه زلاتار این است که ساعت قمری را به صورت دستی تنظیم کند. او یک عمر زندگی خود را وقف انجام این کار کرده و در هنگام جنگ نیز تمام تلاشش را کرد تا کسی به این برج گلوله شلیک نکند.
ساخت این ساعت قمری به قرن شانزدهم برمیگردد. در آن زمان نگهبانان این ساعت از احترام و تقدیر ویژه‌ای برخوردار بودند اما این روزها کارشان بیشتر شبیه به انجام وظیفه شناخته می‌شود با این حال منصور زلاتر هر روز با عشق کارش را به نحو احسن انجام می‌دهد.
7- قدیمی‌ترین اما همچنان پرکار
اسقف کلیسای سالیسوری در سال 1386 ساعتی برای کلیسایشان خرید. در آن دوره این ساعت بسیار مایه افتخار جامعه مسیحیت قرار گرفت اما این روزها بیشتر به آن به دید یک ماشین صنعتی قدیمی نگاه می‌کنند. قدمت این ساعت اکنون حدود 600 سال بوده اما با این وجود همچنان به کارکرد خود ادامه می‌دهد.
طراحی ساعت به گونه‌ای بوده که با یک وزنه و قرقره کار می‌کند و در دیوار کلیسا نصب شده است. در حقیقت این ساعت مکانیکی به قدری دقیق، درست و با ظرافت ساخته شده که هنوز هم قابل استفاده بوده و توانسته جایگاه خود را روی دیوار این کلیسا حفظ کند.
8- معمای ساعت پاندولی
سال‌ها پیش زمانی که مخترع ساعت‌های پاندولی در بستر بیماری بود، کریستین هایجینز به ساعت او خیره شده و چیز عجیبی را کشف کرد. مهم نیست که چقدر دقیق نگاه کنید پاندول این ساعت بعد از نیم ساعت در جهت مخالف حرکت می‌کند. سال 2015 تیم تحقیقات در این حوزه متوجه شدند که دلیل این اتفاق نیروی جبری‌ایست که به پاندول وارد می‌شود. از آن‌جایی که در طبیعت همه چیز درست در مسیری حرکت می‌کند که به کمترین مقاومت احتیاج است، می‌توان نتیجه گرفت که این موضوع در مورد پاندولها نیز صدق می‌کند.
9- این ساعت اتمی تا سالیان سال دقیق و سالم کار می‌کند!
اکثر ساعت‌ها بعد از مدتی استفاده نیاز دارند تا تعویض باتری شوند، اما مهم نیست چند بار باتری عوض کنید بعضی از ساعت‌ها بعد از مدتی استفاده، کارکرد خود را از دست می‌دهند.
در سال 2015 سازمان ملی تکنولوژی و استاندارد (National Institute of Standards and Technology) تصمیم گرفت تا از ساعت‌های اتمی استرونیوم برای ساخت یک ساعتی که هیچگاه از کار نمی‌افتد، استفاده کند. این مدل به هیچ عنوان ساختار مکانیکی نداشته و سازندگان آن با استفاده از لیزر اتم‌های استرونیوم را به یک دیگر متصل کرده‌اند. بعد از برطرف کردن معایب اولیه تیم این سازمان مدت دوام و کارکرد این ساعت را 15 میلیارد سال پیش‌بینی کرده است.
10- انحراف زمان یا درصد خطا؟
فیزیک‌دان‌ها معتقدند زمان ثابت و قطعی نیست. به عبارت دیگر مفهوم زمانی در مکان‌های مختلف در آن واحد متفاوت است. این تئوری ادعا می‌کند که ساعت‌ها هم در این عدم ثبات بی‌تقصیر نبوده‌اند زیرا جریان زمان را برایمان کم‌رنگ می‌کنند.
:دانشمندان و محققان صحت این فرضیه را با تکیه بر دو اصل فیزیکی زیر نتیجه‌گیری کرده‌اند
- اصل عدم قطعیت هایزنبرگ
- اصل نسبیت عام
طبق این دو اصل گفته می‌شود که هر چه انسان دقیق‌تر چیزی را مشاهده کند، کمتر می‌تواند جنبش آن را اندازه‌گیری کند؛ که صد البته این گفته در موضوع زمان هم کاملا صدق می‌کند.
برای فهمیدن جنبش آنی زمان، دانشمندان ابتدا باید انرژی ساعت را اندازه‌گیری کنند. اما ساعت‌های اتمی که کسری از ثانیه را تقسیم می‌کنند آنقدر دقیق هستند که محققان در هنگام محاسبه دقیق انرژی آن‌ها سخت به مشکل برمی‌خورند. به همین علت هم از شیوه‌های تقریبی استفاده می‌شود که همین موضوع باعث شده تا دقت محاسبه کاهش بیابد.
عالی