بسیاری از کاربران گوگل بر این باورند که این کمپانی با شنود صحبتهای آنها و پیاده سازی این محتوی، تکمیل خودکار عنوان جستجو را انجام میدهد. یکی از کاربران در گوگل پلاس خود نوشته است که بعد از صحبت کردن با همسرش درباره طول عمر لاک پشتها، وقتی به سراغ صفحه جستجوی گوگل رفته است، پس از وارد کردن ” چه مدت” گوگل به او “چه مدت لاک پشتها عمر میکنند” را پیشنهاد داده است. این مقوله به نوبه خود بسیار ترسناک و تحسین برانگیز است.
شواهد ارائه شده توسط کاربران قانع کننده به نظر میرسند. برخی می گویند تکمیل خودکار نه تنها به طور خارق العاده ای دقیق است، بلکه بسیار شخصی سازی نیز شده است. کاربر دیگری گزارش داده است که پس از گرفتن آدرسی از همسرش پشت تلفن، هنگام وارد کردن آن آدرس در نقشه گوگل، این برنامه آدرس دقیق و کامل را پس از وارد کردن اولین شماره از آن پیشنهاد داده است.
چه اتفاقی در حال رخ دادن است؟ گوگل چه چیزی را واقعا ضبط میکند؟
گوگل بسیار مراقب این است که کی، کجا و چگونه صدای کاربران را ضبط کند. تنها مواردی که گوگل به ضبط مکالمات کاربران میپردازد زمانی است که از یکی از محصولات مرتبط با صدای این کمپانی استفاده کنید. محصولاتی از قبیل اپلیکیشن گوگل، دستیار گوگل در پیام رسان الو، مرورگر کروم، گوشی پیکسل یا ابزارهای گوگل هوم. در این نرم افزارها نیز گوگل پس از فشردن شمایل میکروفون یا گفتن “هی گوگل” یا “اوکی گوگل” اقدام به ضبط صحبتهای شما خواهد کرد.
گوگل برای فهمیدن چیزی که به آن گفتهاید، از نرم افزارهای تشخیص گفتار استفاده میکند و با استفاده از کلماتی که با تحلیل صدای شما به دست میآورد، اقدام به پردازش درخواست یا دستور شما میکند.
گوگل یک نسخه از چیزهایی که ضبط میکند را برای بهبود نرم افزارش ذخیره میکند و این کار را کاملا به صورت شفاف و آشکار انجام میدهد. با مراجعه به صفحه “فعالیت های من” میتوانید با جزئیات دستورهای ضبط شده خود را مشاهده کنید.
هرکدام از این فایلهای ضبط شده تحت عنوان خاص خود قرار میگیرند و با توجه به تاریخ و سرویسی که اقدام به ضبط کرده است (مانند دستیار گوگل یا خود موتور جستجوی این کمپانی)، دسته بندی میشوند. در سمت چپ شما متن دستور را مشاهده میکنید، که با کلیک بر روی آن، نتیجه دستور یا جستجوی خود را مشاهده خواهید کرد. در سمت راست با کلید “پخش” رو به رو خواهید شد که با فشردن آن میتوانید صدای ضبط شده را بشنوید. با فشردن “گزینههای بیشتر” میتوانید اقدام به پاک کردن هر کدام از فایلها که مایل باشید، بکنید.
اینکه ضبطی به طور تصادفی اتفاق بیافتد تقریباً غیرممکن است. به عنوان مثال، در گوشی تلفن همراهتان حتماً باید از قفل صفحه بگذرید و پس از فشردن میکروفون است که ضبط صحبتهای شما آغاز میشود. بر روی گوشیهای پیکسل، با فعال کردن حالت همیشه شنوا و انتخاب “صدای مورد اعتماد” گوشی شما به فرمان صوتی “اوکی گوگل” در هر شرایطی پاسخ خواهد داد. با وجود این توضیحات، چگونه نتایج تکمیل خودکار گزارش شده توسط کاربران توجیه می شوند؟
جادو
به نظر من بهترین راه برای توجیه این نتایج، جادو و عواملی فرای قدرت درک انسان میباشد. با این وجود چهار احتمال زیر را در نظر میگیریم.
اتفاق
در نظر میگیریم که شما 100 جستجو با گوگل انجام میدهید. احتمال آن میرود که تکمیل خودکار در برخی از موارد مفید باشد، گاهی به درد نخور و گاهی نتایج کاملاً دقیق به شما ارائه دهد. گاهی اوقات چیزی که در حال جستجوی آن هستید، به طور اتفاقی توسط کاربران زیاد دیگری نیز مورد جستجو قرار گرفته است. به همین علت توسط تکمیل خودکار به شما نمایش داده میشود. گاهی اوقات که به طور ناگهانی عبارتی را که فکر میکنید زاده ذهن شماست را جستجو میکنید ولی در واقع این عبارت تحت تأثیر روندهای شبکههای اجتماعی در ذهن شما ایجاد شده است.
تصادف
گوگل ادعا میکند که به حرفهای شما درباره موضوع خاصی گوش نمیدهد. ولی بعضی اوقات این کار را میکند. در صفحه “فعالیتهای من” حدود 10 درصد از فایلهای ضبط شده خود من با مفادی که گوگل اعلام کرده است همخوانی ندارد. در یک مورد، یکی از آشنایان با لهجه غلیظ انگلیسی چیزی میگوید که بسیار شبیه “اوکی گوگل” میباشد. در بقیه موارد مشابه نیز چیزی شبیه به “اوکی گوگل” به گوش نمیرسد و بعد از آن پاره از یک مکالمه ضبط شده است. مکالمه ضبط شده حاوی کلماتی است که بعدها توسط تکمیل خودکار گوگل پیشنهاد شدهاند.
در بقیه موارد نیز کلماتی که بلافاصله پس از “اوکی گوگل” استفاده شدهاند، به تکمیل خودکار جستجوهای من کمک کردهاند.
بیایید سناریویی دیگر را در نظر بگیریم. فرض کنید یکی از دوستان شما پس از گفتن “اوکی گوگل” عبارتی را گفته است و شما که در مجاورت او بودهاید نیز حالت همیشه شنوا را فعال داشتهاید. در این صورت این نتیجه در گوشی همراه شما نیز جستجو میشود و بعدها تکمیل خودکار با استفاده از آن به پیشنهاد آن عبارت خواهد پرداخت.
سیگنال های غیر منتظره
به وضوح نقشه گوگل پیشنهادات تکمیل خودکار را نه تنها بر اساس فعالیتهای من، بلکه با در نظر گرفتن فعالیتهای همسر من در کنار جستجوهای خود من ارائه میکند. با توجه به فعالیتهای شما، گوگل متوجه میشود که نزدیکان شما چه کسانی هستند. به عنوان مثال، برای گوگل واضح و مبرهن است که من و همسرم که استفاده کنندگان روزمره نقشه گوگل هستیم، معمولاً با هم سفر میکنیم و سیگنالها و موقعیتهای جغرافیایی یکسانی برای ما ثبت میشود.
همچنین احتمال آن میرود که شما فراموش کنید قبلاً چه چیزی را جستجو کردهاید. در این صورت پیشنهاد تکمیل خودکار جستجو به شما به طرز شگفت آوری دقیق خواهد بود.
هوش مصنوعی
ذهن انسان توانایی فهم دادههای تجمعی و پیش بینی نتیجه بر اساس آنها را ندارد. اما هوش مصنوعی گوگل این قابلیت را دارد تا در پشت صحنه با وصل کردن چندین نقطه به هم به پیش بینی نتایج بپردازد. وقتی نتیجه اغلب جستجوهای یک فرد نشان دهنده وسواس ذهنی او درباره سلامت خود میباشد، منطقی به نظر میرسد که هنگام وارد کردن عبارت “کجا میتوانم” در فصل شیوع آنفولانزا، به او عبارت “کجا میتوانم واکسن آنفولانزا بزنم” پیشنهاد شود و کاربر را انگشت به دهان باقی بگذارد.
به گفته آرتور کلارک، نویسنده رمانهای علمی-تخیلی معروف، تمیز دادن تکنولوژیهای پیشرفته با جادو کار نسبتاً سختی است. به عنوان مثال شعبده بازی به نام دیوید بلین، تردستیهای فوق العاده ای را انجام میدهد. یک توجیه برای این تردستیها این است که بگوییم او دارای قدرتهای جادویی است! توضیح دیگری که محتملتر نیز هست، این است که او از ترفندهایی استفاده میکند که بیننده متوجه نحوه انجام آن تردستی نشود.
سرویس جستجوی گوگل نیز گاهی اوقات و نه همیشه به همین شکل عمل میکند و با نمایش نتایجی بسیار دقیق شما را شگفت زده میکند. برای این نتایج نیز توجیهی به این شکل ارائه میشود که گوگل به صورت غیرقانونی به ضبط مکالمات افراد میپردازد و با استخراج دادهها از متن این مکالمات تکمیل خودکار جستجوی این کمپانی پیشنهادات خود را به شما ارائه میدهد. توجیه منطقیتر و قابل درک تر این مسئله این است که کاربران با نحوه گردآوری اطلاعات توسط گوگل آشنا نیستند و به همین علت با دیدن نتایج حیرت زده میشوند.
گوگل همیشه گوش نمی دهد. ولی آیا باید این کار را بکند؟
غیر از مواردی نادر و اتفاقی، گوگل بدون اجازه، با هدف بهبود سیستم تکمیل خودکار خود، دست به ضبط صحبتها و مکالمات شما نمیزند. بهترین شاهد برای اثبات این ادعا نیز غیر دقیق بودن پیشنهادات ارائه شده در اکثر اوقات است. به عبارت دیگر، تکمیل خودکار همیشه آن قدر خوب نیست که بگوییم اقدامی غیرقانونی صورت گرفته است. چرا که اگر گوگل همیشه به شما گوش میکرد، باید همیشه نتایج فوق العاده ای را به شما ارائه میداد.
شاید لازم باشد گوگل همیشه به شما گوش کند. اگر عدم نقض حریم خصوصی شما تضمین شده بود، آیا این امکان را به گوگل میدادید؟ تصور کنید که این قابلیت با امکان خاموش کردن و عدم ضبط و ثبت حرفهای شما وجود داشت و گوگل فقط از نتیجه تحلیل آنها برای بهبود نتایج جستجوی شما استفاده میکرد. آیا این اجازه را به گوگل میدادید؟ آی گوگل باید همچنین امکانی را ایجاد کند؟