حتماً این صحنه را زیاد در فیلمها و کارتونها دیدهاید که وقتی فیل به یک موش میرسد، از شدت ترس پا به فرار گذاشته یا از حال میرود! این صحنهها باعث شدهاند تا این تصور در اغلب مردم وجود داشته باشد که فیلها از موش میترسند. البته، این موضوع فقط محدود به برنامههای تلویزیونی نیست و مردم زیادی مدعی شدهاند فیلهایی را دیدهاند که از موش فرار میکنند.
اما چرا یک فیل 6 تنی باید از یک موش کوچک و بیخطر بترسد؟! آیا ممکن است چنین چیزی تنها ساخته ذهن ما انسانها باشد، یا واقعاً فیلها با این جثه بزرگشان از موش میترسند؟ در این مقاله از دیجی رو قصد داریم پاسخ این سؤال را یکبار برای همیشه روشن کنیم. پس در ادامه با ما همراه باشید.
آیا فیل ها از موش میترسند؟
به نظر میرسد برخلاف تصور رایج بین مردم، فیل ها از موش نمیترسند. یک مربی فیل در سیرک، با نام تروی متزلر، تصمیم گرفت تا خودش این نظریه را آزمایش کند.
او آزمایش فیل و موش را شخصاً انجام داد. متزلر در این آزمایش یک موش را در مقابل یک فیل گرفت تا واکنش این حیوان را ببیند. در کمال تعجب، فیل به این موجود کوچک هیچ اعتنایی نکرد!
بنابراین، او با همین آزمایش ساده توانست ثابت کند که یک موش کوچک نمیتواند فیل قدرتمند و بزرگ را بترساند.
چرا فیل ها از موش فرار میکنند؟
پس اگر فیل ها از موش نمیترسند، چه دلیلی دارد که از آن فرار کنند؟ به نظر میرسد پاسخ این سؤال را باید در ضعف بینایی فیل ها جستجو کرد.
شاید حتی شما هم این را تجربه داشته باشید که ساکت در گوشهای نشستهاید و ناگهان متوجه یک حشره در حال پرواز میشوید. در این لحظه مطمئناً به واسطه دید محدودی که دارید، در یک لحظه تصمیم میگیرید خود را عقب بکشید یا حتی فریاد کوچکی زده و فرار کنید. اما بعد متوجه میشوید که آن حشره فقط یک کفشدوزک بیآزار بوده است!
برای فیل ها هم دقیقاً همینطور است. آنها نمیتوانند موش را به وضوح ببینند و و موش آنقدر سریع حرکت میکند که آنها را گیج و مبهوت میکند. دقیقاً به همین دلیل بوده که وقتی متزلر موش را به آرامی در دست خود گرفته و به فیل نزدیک کرده، هیچ واکنشی از این حیوان عظیم الجثه ندیده است.
این شایعه از کجا آمده است؟
این باور که فیل ها از موش میترسند، مدتها قبل از اینکه در کارتونها و فیلمها به تصویر کشیده شود، وجود داشته است.
حتی در یک افسانه یونانی مربوط به سال 77 بعد از میلاد نیز به این موضوع اشاره شده است. در این داستان افسانهای، یک موش از وارد خرطوم فیل شده و از آن بالا میرود و در نهایت میتواند او را دیوانه کند.
در دهه 1600، یک پزشک ایرلندی به نام آلن مولین ادعا کرد که فیلها فاقد غضروف محافظ کوچکی موسوم به اپی گلوت هستند که معمولاً در گلوی حیوانات وجود دارد. این غضروف برای جلوگیری از خفگی حیوان در صورت ورود اجسام خارجی به داخل گلو است و از همین رو به گفته مولین، اگر موش وارد گلوی فیل شود، میتواند راه هوایی حیوان را مسدود کرده و او را خفه کند.
این توضیح تا مدتها به عنوان دلیل رایج ترس فیل ها از موش بیان میشد، اما بعدها مشخص شد که فیل ها هم دارای غضروف اپی گلوت هستند و بنابراین، خفگی آنها در اثر ورود موش به خرطومشان یک خطر واقعی نیست. علاوه بر این، ریچارد لیر، زیستشناسی که روی فیل ها تحقیق میکند، خاطرنشان کرده که حتی در صورت ورود موش به خرطوم یک فیل او میتواند به راحتی موش را بیرون بیندازد.
بیشتر بخوانید:
آیا حیوانات دیگری وجود دارند که از موش بترسند؟
سرعت بالای موش و حرکت این حیوان کوچک به این سو و آن سو، باعث میشود تا تقریباً هر حیوانی غافلگیر و شوکه شود. در واقع، واکنش طبیعی و غریزی حیوانات باعث میشود تا از ترس هر موجودی که عجیب به نظر میرسد، به عقب بپرند.
بسیاری از حیوانات، مانند اسب، گربه یا حتی سگ، وقتی موش از کنار آنها میدود، به عقب میپرند. آنها واقعاً از موش نمیترسند. بلکه فقط یک لحظه غافلگیر و شوکه میشوند و از همین رو گارد دفاعی به خود میگیرند.
کدام جانور کوچک میتواند فیل را بترساند؟
ممکن است فیل ها از موش نترسند، اما موجود کوچک دیگری وجود دارد که به شدت آنها را میترساند و آن هم چیزی نیست جز زنبور!
اما یک زنبور کوچک با فیل غول پیکر چه کاری میتواند بکند؟ میدانیم که فیل ها پوست بسیار ضخیمی دارند و بنابراین، عملاً نیش زنبور عسل نمیتواند آسیب زیادی وارد کند.
با این حال، زنبورهای آفریقایی میتوانند بسیار تهاجمیتر رفتار کنند. آنها در دستههای چند صدتایی به سوی فیل حمله میکنند و میتوانند از همه جا حیوانها را نیش بزنند. در جریان چنین حمله همهجانبهای، زنبورها میتوانند مناطق حساسی مانند خرطوم، چشم و دهان فیل را نیش بزنند.
البته، این ترس تنها مختص به آفریقا نیست و محققان دریافتهاند که فیل های آسیایی هم از زنبورها میترسند. در این بین، فیل های جوان و تازه متولد شده ممکن است در برابر نیش زنبور آسیبپذیرتر باشند و از همین رو برخی معتقدند که یک دسته بزرگ از زنبورها میتواند به یک فیل جوان آسیب جدی وارد کند.
زنبورها برای محافظت از فیل ها به کار گرفته میشوند!
حامیان فیل ها و مسئولین حفاظت از این حیوانات، از همین ترسی که فیل ها از زنبورها دارند، برای نجات جان آنها استفاده میکنند! فیل ها در حین جستجوی غذا، ممکن است وارد زمینهای کشاورزی شوند و کشاورزانی که سعی میکنند از محصولات خود دفاع کنند، میتوانند به فیل های سرگردان یا حتی خودشان آسیب برسانند. بنابراین، از کشاورزان خواسته شده تا از کندوهای زنبور عسل به عنوان حصار زمینهای کشاورزی خود استفاده کنند تا فیل ها نتوانند وارد زمین شده و به آن آسیب برسانند.
وقتی فیل ها سعی کنند از حصار عبور کنند، زنبورها مزاحم ایجاد میکنند و صدای وزوز زنبورها برای دور کردن فیل ها از مزرعه کافی است. این استراتژی در حال حاضر بسیار موفق بوده و باعث نجات جان فیل های زیادی شده است.
فیل ها موجودات شگفت انگیزی هستند. با وجود اندازه غول پیکری که دارند، این حیوانات بسیار باهوش و البته آرام هستند. ممکن است تاکنون اطلاعات زیادی در مورد فیلها داشتید، اما خواندن این مقاله به شما کمک کرد تا درک درستی از رابطه فیل ها، موش ها و زنبورها داشته باشید.